Vikipediya azad ensiklopediya Macarıstanda din 2021 Xristianlıq 83 9 iudaizm 1 2 islam 0 50 Digər dinlər 2 4 inançsızlar

Vikipediya azad ensiklopediya Macaristanda din 2021 Xristianliq 83 9 Iudaizm 1 2 islam 0 50 Diger dinler 2 4 Inancsizlar 12 Macaristan ehalisinin dini mensubiyyetine gore bolgusu Roma katolik ehalisinin ustunluk teskil etdiyi eraziler qirmizi kalvinist mavi yunan katolikleri narinci luteran ise yasil rengle qeyd olunub Macaristanda din Macaristanda en cox yayilmis dini istiqamet katoliklikdir 2001 ci il milli siyahiyaalinmasina esasen 5 558 901 nefer ve ya olkenin umumi ehalisinin 54 5 i ozlerini katolik hesab edir Macaristanin katolik ehalisinin ekseriyyeti Latin ayinine mensubdur 268 935 nefer ehalinin 2 6 i yunan katolikleri kimi tesnif edilir Ikinci en cox yayilmis mesheb protestantliqdir esasen Kalvinizm Protestantlar olke ehalisinin 19 5 ni teskil edir Protestantliq tarixi sebeblerden en cox olkenin serqinde xususile Debrecen bolgesinde genis yayilmisdir Macaristan protestantlarinin 90 den coxu kalvinistlerdir ustelik luteranlar baptistler ve s vardir Dini azliqlar arasinda pravoslavlar esasen etnik serbler ruminlar ukraynalilar ve rutenler yehudiler muselmanlar ve s var Katoliklik ve protestantliqla elaqeli olmayan dinlerin ardicillarinin sayi umumilikde 0 5 den cox deyil Ateistlerin ve aqnostiklerin sayi siyahiyaalmaya esasen 1 483 369 neferdir 14 5 Macaristan vetendaslarinin texminen 10 i dini mensubiyyetleri ile bagli suala cavab vermekden imtina etmisdir Tarix span Macarlar Avropaya kocdukleri zaman butperest idiler Qerbden gelen bir sira xristian missionerleri Dunay ovaliginda meskunlasdiqdan sonra onlari xristianligi qebul etmeye cehd gosterseler de 11 ci esrin evvellerine qeder ugursuzluga ducar olurlar Olkenin ilk xristian padsahi oglu Imre kimi sonradan kanonlasdirilan I Stefan idi 11 ci esrin birinci yarisinda macarlarin ekseriyyeti latin ayininin xristianligini qebul edir Macaristanli Gerard macarlarin xristianligi qebul etmesinde muhum rol oynayir I Stefanin olumunden sonra butperestlik reaksiyasi tezlikle yatirilir Olkede katolikliyin movqeyinin mohkemlendirilmesinde muhum rolu sonradan kanonlasdirilan Kral I Laszlo oynayir Reformasiyaya qeder macarlarin boyuk ekseriyyeti katolik idi Macaristanda reformasiya boyuk ugur qazanir evvelce luteranliq sonra ise kalvinizm macarlar arasinda genis yayilir 16 ci esrin ortalarinda Macaristan esasen protestant olkeye cevrilir Katoliklerle protestantlar arasinda mubarize turk istilasi fonunda bas verir XVII esrin evvellerinde turkler demek olar ki butun olkeni tutur Katolik kilsesinin bascisi Esterqon arxiyepiskopunun iqametgahi Tirnava sonra ise Bratislavaya kocurulur Osmanli Macaristani erazisinde mueyyen sayda katolik kilseleri dagidilir ve ya mescide cevrilir ehalinin bir hissesi Islami qebul edir Habsburqlarin nezareti altinda olan Macaristanin simal hissesinde indiki Slovakiya erazisi Yezuit ordeninin aparici rolu ile bas veren ve tesirli oldugu ortaya cixan eks islahat baslayir Yezuitler Macaristanin en qedim universiteti de daxil olmaqla bir cox tehsil muessisesi qururlar insanlar arasinda katolik dindarligini feal sekilde teblig edirler Turklerden alindiqdan sonra Macaristan coxsayli protestant icmalarinin qaldigi serq bolgeleri xususile Debrecen istisna olmaqla yeniden esasen katolik olkeye cevrildi Ikinci Dunya muharibesinden evvel Macaristanda Roma katolik kilsesi ve dovlet bir biri ile six bagli idi 1947 ci ilden sonra kilse ile Macaristan dovleti arasinda munasibetler dusmencilik xarakter alir 1949 cu il konstitusiyasi nominal olaraq din azadligina zemanet verse de kommunist rejimi kilse emlakini musadire edir ruhanileri teqib edir dini ordenleri legv edir ve paroxial mektebleri millilesdirir Kardinal Yozsef Mindsenti bu tedbirlere qarsi cixdigi ucun 1949 cu ilde hebs edilir Nehayet Macaristanin muxtelif kilseleri ve dovleti rejimin onlarin uzerinde nezareti qebul etmeleri ile bagli raziliga gelirler Bunun muqabilinde dovlet kilselere dini merasimler kecirmeye ve kahinlerin saxlanmasi ucun pul odemeye icaze verir Dini isler uzre dovlet idaresi ise kilse memurlarinin ve kesislerin teyinatlarini legv ede biler 1964 cu ilde hokumet Vatikanla Macaristan katolik kilsesi ile dovlet arasinda munasibetleri normallasdirmaq meqsedi dasiyan muqavile baglayir Vatikanla diplomatik elaqeler 1978 ci ilde berpa edilir 1990 ci illerde kilseler kommunist diktaturasi dovrunde baglanmis mekteblerini ve diger qurumlarini yeniden acir Dini konfessiyalarin huquqi statusu span 2011 ci ilde yeni Macaristan Konstitusiyasi dovletin dunyevi xarakterini saxlasa da etnik menseye esaslanan milletden Macaristan dovletinde ve cemiyyetinde xristian deyerlerinin dirceldilmesinden kilse ile dovlet arasinda emekdasliqdan behs edir 2011 2012 ci illerde Macaristanda movcud olan 358 dini teskilatdan yalniz 14 nu taniyan dini birlikler haqqinda yeni qanunvericilik akti qebul edilir Dini qurum qeydiyyatdan kecmek ucun Macaristanda en azi 20 il mutesekkil sekilde movcud oldugunu ve en azi 1000 dindarinin oldugunu subut etmelidir Bes tarixi mesheb xususi status alir katolik kilsesi pravoslavliq iudaizm protestantliq ve iman kilsesi Yalniz onlara qanunla dovlet desteyi huququ verilib 1998 ci ilden Macaristan vetendaslari gelir vergisinin 1 i hecminde konullu tohfe odeyir dovlet mekteblerde dinin tedrisi ve kicik qesebelerde 2002 ci ilden din xadimlerinin xerclerini 2002 ci ilden odeyir 2003 cu ilden beri hakimiyyet orqanlari da elave olaraq dini teskilatlara vetendaslardan toplanan vergilerin 0 8 ni odeyir Bundan elave medeniyyet muessiselerinin ve ictimai teskilatlarin saxlanmasi ucun 1 konullu vergi yigilir Budceden bezen dini qurumlarin zebt etdiyi memarliq abidelerinin temiri ucun elave pul odeyirler Istinadlar span Statisticheskie dannye na 2001 god 11 may 2011 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 may 2022 Filippov B A Cerkov i gosudarstvo posle padeniya sovetskoj sistemy problemy i resheniya na primere Vengrii Polshi i Chehii Ezhegodnaya bogoslovskaya konferenciya Pravoslavnogo Svyato Tihonovskogo gumanitarnogo universiteta 2015 25 S 69 Menbe span Oficialnaya statistika Centralnogo statisticheskogo upravleniya Vengrii Statistika katolicheskoj cerkvi v VengriiMacaristan movzulardaGerb Bayraq Himn Konstitusiya Parlament Inzibati bolgu Cografiya Seherler Diller Tarix Iqtisadiyyat Din Edebiyyat Tehsil Turizm Portal Macaristan Kateqoriya Macaristanda din