fbpx
Wikipedia

Macarıstan gerbi

Avqust 21, 2021

Macarıstan gerbi kommunist rejiminin sona çatmasından sonra 1990-cı ilin 3 iyul tarixində bərpa edildi. Silahlar daha əvvəl daha böyük, daha mürəkkəb bir palto hissəsi kimi bəzən Macarıstanın Müqəddəs Tacını ilə və olmadan da istifadə olunmuşdur və elementləri Orta əsrlərə aiddir.

Macarıstan gerbi
Detallar
Təsis edilib 3 iyul 1990-ci il
Tac Müqəddəs Stefanın tacı
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

9-cu və 10-cu əsrlərindəki ən ümumi motiflər — griffin, canavar və sonradan Macarıstan simvolizmində əcnəbi simvolizmdir, lakin şamanlıq lorunda olan Şahin və ya Turul yer üzünü birləşdirən həyat ağacına Niderland və göylər hökmdar evə aid bir cihaz olaraq daha uzun müddət saxlanılır.

.

 
 Arpad zolaqları
Arpad zolaqları Arpadas hökmdarı olan Macarıstan sülaləsindən sonra adlandırılan bir hərbi və vxilloloji birləşmənin adıdır. IX əsrdən 1301 ilədək. XIII əsrin əvvəllərindən etibarən "Arpad zolaqları" Macarıstan əlifbasında, xüsusilə dövlət emblemlərində daimi istifadədədir. Hal-hazırda onlar Macarıstanın hazırki cəbhəsinin sağ hissəsində (izləyici üçün solda) görünə bilər.
İkili xaç (1000/1001-ci illərdən tez olmayaraq)
Macarıstanın digər qədim elementi ikili xaçdır. Uzun müddətdir ki, onun roma papası II Silvestır tərəfindən verilmişdir. 997-ci ildən Venesiyanı şahzadə olaraq idarə edən İstanvan, Milad Milyon 1000-ci ildə (və ya 1001) ilində II Papa Silvestır Astrikin qələbəsini taxdı. Müqəddəs I İştvan Macarıstan Apostol Kralının adı verildi. 1038-ci ilə qədər hakimiyyətə gələn 10 şəxsə hökmranlıq edən, 10 dünyəvi və mənəvi hakimiyyətə malik olan kralı, Macarıstanda kilsənin iman və avtonom nəzarətinin azad yayılması hüququ verildi. Həmin vaxtın paltolarının etibarlı görünüşləri sağ qalmadı.
 
Kral Müqəddəs I İştvan (1001—1038). Chronicon Pictum[hu], 1360.
 
 Kral Müq. Laslo gerbi (1077—1095)
Solda 1459 (sağda) İnqeram kodeksinin bərpa etdiyi Kral Müqəddəs I Laslonun (1077-1095) nümunəvi gerbi göstərilmişdir.
 
Kral Müq. Laslo gerbi (1077—1095), İnqeram kodeksinde, 1459.
 
 III Bela gerbi (1172—1196)
Ən məşhur nəzəriyyələrdən biri, Vizantiya məhkəməsində qaldırılan Kral III Bela dövründə 1190-cı illərdə ortaya çıxdığından, Bizans təsiri sayəsində ikiqat Macar xaçının mənşəyidir. Bu zaman çarmıxın təsviri o dövrün emblem və sikkələrində istifadə olunurdu. Macar və Slovak heraldiqası (eyni simvolu Slovakiya silahlarından istifadə edildiyi üçün) cüt xaçın müqaəddəs Kiril və Mefodiyadan yaranmışdır.
 
 I İmrenin gerbi (1196—1204)
1202-ci ildə Macarıstan gerbində Arpad zolaqlarından ilk dəfə - Kral I İmre möhüründə sənədləşdirilmişdir. Bu möhürdə ikili xaç yox idi, yalnız ağ zolaqların üstündə doqquz şirin şəkli var idi.
 
Kral I İmrenin möhürü (1196—1204)
 
 III Laslonun gerbi (1204—1205)
I İmrenin oğlu olan III Laslo gerbinin üzərində, artıq üzbəüz 7 şirin işarəsi mövcud idi. Lakin bu gerb çox qısa zamanda istifadə edildi.
 
Kral III Laslo (1204—1205).
 
 II Andraşın gerbi (1205—1235)
II Andraş kralının qızıl möhürün üzərində üzbəüz 7 şirin işarəsi mövcud idi, lakin mərkəzində hər bir cüt şir işarəsinin yanında cökə ağacının yarpaqları göstərilmişdir.
 
 IV Belanın gerbi (1235—1270)
Kral IV Bela yenidən ikili xaç istifadə etməyə başlamışdır. Təsviri kralın möhürü üzərində görə bilərik.
 
Kral IV Belanın möhürü (1235—1270)
 
 V İştvanın gerbi(1246—1272)
Belanın oğlu, V İştvan atasının gerbindən bir qədər dəyişdirilmiş versiyasını istifadə etmişdir.
 
Kral V İştvanın möhürü (1246—1272).
 
 Laslo IV Kunun gerbi (1272—1290)
V İştvanın davamçısı Laslo IV Kun ikili xaç motivlərini istifadə etmişdir.
 
Kral Laslo IV Kunun möhürü
 
 III Andraşın gerbi (1290—1301)
Kral III Andraşda yenidən dəyişdirərək ikili xaç istifadə etməyə davam edirdi.
III Andraş Arpad sülaləsinin axırıncı kralı olmuşdur.
 
Kral III Andraşın möhürü
   
 
Kral Laslo V Çex taxt üzərində Arpadlar gerbinin altında.Turoş İoqann[en], 1488





Laslo V Çexin gerbi (1301—1305)
Macarıstanın növbəti macarı Prjemısloviçey Kralı III Vatslav Çex sülaləsinin nümayəndəsi idi, Macarıstanda Laslo V Çex kimi tanınıb. Buna baxmayaraq, bir sıra gravür və miniatürlər göstərir ki, Arpad zolaqları ilə palto altında bir taxt üzərində təsvir olunur. Bununla yanaşı, Kral V Laslonun şəxsi mührü də yaşıl toxumada bir qədər dəyişdirilmiş cüt (patriarxal) xaç ilə tanınır.
 
Kral Laslo V Çexin< möhürüref>Magyar Electronicus Könyvtár (Венгерская Электронная Библиотека) (mac.), (ing.)</ref>
   
 
Kral V Bela taxt üzərində Arpadların gerbinin altında. Chronica Hungarorum[en] Turoş İoqann[en], 1488





V Belanın gerbi (1305—1307)
V Bela adına Macarıstan taxtında III Vatslav əvəzinə Vittelsbax sülaləsi olan Aşağı Bavyeralı Duke, III Otto tərəfindən əvəz edilmişdir. Lakin, Arpadın gerbi ilə tez-tez miniatürlərdə təsvir olunur. V Belanın sələfindən minimal dəyişikliklərlə ənənəvi Macarıstanlı ikili xaç ilə möhürü təsvir olunmuşdur.
 
Kral V Belanın möhürü
 
 Anju-Siciliya evinin gerbi (1310—1342)

Arpad sülaləsinin bastırılmasından sonra, Macar taxtında hakimiyyətə gələnlər Anjou sülaləsinin nümayəndələrindən təsdiq edildi. Onların legitimliyi və davamlılığını vurğulamaq üçün, arpadaların paltarının qırmızı və ağ rəngli zolaqları ilə ailə qolularına zəbt etdi.

 
 Macarıstan Krallığının gerbi (1342—1780)

Artıq I Lüdovik (1342-1382) dövrünün başlanğıcı ilə, yaşıl təpənin üzərində ağ bir xaç paltarın sağ hissəsinə dönmüşdü. I Ullaslo (1440-1444) dövründə Yagellov ailənin gerbindən tac yaransı. Əvvəlcə müntəzəm bir tiara idi və 1464-cü ildən Macarıstanın Müqəddəs Tacını Matvey Korvinin möhüründən təkrarladı. Gerbin son versiyası XVII əsrin əvvəllərində Habsburq Kralı II Matyaş dövründə təsis edilmişdir. Onun istifadəsi Kraliça Mariya Tereza hakimiyyəti dövründə müntəzəm oldu.

 
 Macarıstan Krallığının gerbi (1780—1848)

Nəhayət, Macarıstanın gerbləri daha da mürəkkəbləşir. Stivenin Kraliçası — Xorvatiya, Dalmatiya, Slavoniya və Bosniyaya aid torpaqların bir hissəsi olan ərazilərin paltarları daxildir, ancaq "kiçik gerb" sözü həmişə mərkəzi hissəsində qalır. Sözügedən gerblər 1867-ci il Avstriya-Macarıstan Sazişinin birinci Dünya müharibəsi (1918) sonuna qədər bəzi dəyişikliklərlə istifadə edilmişdir. Bu qalxandakı "xarici" paltolar (yuxarı sol tərəfdən saat tərəfin əksinə) Dalmaçya, Slavoniya, Bosniya (1915-ci ildə əlavə edilmiş), Fiume, Transilvanya və Xorvatiyanın gerbləridir. Macarıstan Habsburq imperiyasının bir hissəsi olanda, bu palto imperiya paltarının bir hissəsi oldu, lakin II Stefan tacının tacı tərəfindən tökülməyən .

 
 Macarıstan inqilabı dövrünün gerbi (1848—1849)

Müvəqqəti monarxiyanın düşməsinə səbəb olan Macarıstan inqilabı dövründə, 14 aprel 1849-cu ildə, palto şəklində dəyişdi və Müqəddəs Tacını itirdi. Əks halda yeni bir gerb ("Kossuth'un palto" - Macarıstan prezidenti Layoş Koşutun şərəfinə). "Böyük gerb" da tacı mərkəzi hissədə və qalxanın üstündəki çələng ilə əvəzləndi. 1867-ci ildə inqilabın bastırılmasından və Avstriya-Macarıstan müqaviləsinin bağlanmasından sonra, Macarıstanın hərbi məmulatları, silahın mərkəzi hissəsi Avstriya-Macarıstanın vahid silah birləşməsinə daxil edilmişdir.

 
 Macarıstan Krallığının gerbi
  Avstriya-Macarıstan tərkibində Macarıstan Krallığının gerbi
 
 Avstriya-Macarıstan tərkibində Macarıstan Krallığının gerbi
 
 1944-cü ildən 1945-ci ilə qədər gerbi

16 oktyabr 1944-cü ildən 8 may 1945-ci ilədək Macarıstan Almaniyanın nəzarətində idi. 27 yanvar - 8 may 1945-ci il tarixləri arasında istifadə olunan palto versiyası Macarıstan Krallığının kiçik bir gerbləri olan, "Çapraz oxların partiyası" (ox şəklində çarpaz və Macarıstanın Macarıstanın ilk hərfi olan H) adlı modifikasiya edilmiş bir emblem idi.

Gerbin bu versiyası Macarıstan Dövlət Mətbuatında təsvir edilmişdir.
 
 1946-cü ildən 1949-ci ilə qədər gerbi (Koşutun gerbi)
 
 1949-ci ildən 1957-cu ilədək Macarıstan Xalq Respublikasının gerbi
 
 1957-ci ildən 1989-cu ilədək Macarıstan Xalq Respublikasının gerbi

(müəllif Şandor Leqradi)

İstinadlar

  1. 1990. évi XLIV. törvény a Magyar Köztársaság Alkotmányának módosításáról (mac.)
  2. Martyn C. Rady «Nobility, land and service in medieval Hungary», Palgrave Macmillan, 2000, p.12 (ing.)
  3. Chronicon Pictum[hu], 1360 (lat.), bax KÖNYV-E.HU Elektronikus Könyvtár (mac.) 2011-07-21 at the Wayback Machine
  4. ↑ SZILÁGYI: A magyar nemzet története I. Fejezet. IV. Béla király és az urak Magyar Electronicus Könyvtár (Macarıstan Elektron Kitabxanası) (mac.), (ing.)
  5. Magyar Electronicus Könyvtár (Венгерская Электронная Библиотека) (mac.), (ing.)
  6. Magyar Electronicus Könyvtár (Венгерская Электронная Библиотека) (mac.), (ing.)
  7. Magyar Electronicus Könyvtár (Венгерская Электронная Библиотека) (mac.), (ing.)
  8. ↑ Chronica Hungarorum by Johannes de Thurocz, 1488 Brno, Augusburg[en] [1][ölü keçid] (lat.)
  9. Magyar Electronicus Könyvtár (Венгерская Электронная Библиотека) (mac.), (ing.)
  10. Hungary under Direct German Control (1944—1945) (ing.)

Xarici keçidlər

  •  (mac.)
  • A magyar címer története  (mac.)
  •  (mac.)
  • Macarıstan gerbi[ölü keçid]
  • Dövlət simvolları
  • haqqında faktlar. Milli simvollar, milli bayramlar. Macarıstan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyinin nəşri. 2003


Avqust 21, 2021
macarıstan, gerbi, kommunist, rejiminin, sona, çatmasından, sonra, 1990, ilin, iyul, tarixində, bərpa, edildi, silahlar, daha, əvvəl, daha, böyük, daha, mürəkkəb, palto, hissəsi, kimi, bəzən, macarıstanın, müqəddəs, tacını, ilə, olmadan, istifadə, olunmuşdur, . Macaristan gerbi kommunist rejiminin sona catmasindan sonra 1990 ci ilin 3 iyul tarixinde berpa edildi Silahlar daha evvel daha boyuk daha murekkeb bir palto hissesi kimi bezen Macaristanin Muqeddes Tacini ile ve olmadan da istifade olunmusdur ve elementleri Orta esrlere aiddir Macaristan gerbiDetallarTesis edilib 3 iyul 1990 ci il 1 Tac Muqeddes Stefanin taci Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixi Redakte9 cu ve 10 cu esrlerindeki en umumi motifler griffin canavar ve sonradan Macaristan simvolizminde ecnebi simvolizmdir lakin samanliq lorunda olan Sahin ve ya Turul yer uzunu birlesdiren heyat agacina Niderland ve goyler hokmdar eve aid bir cihaz olaraq daha uzun muddet saxlanilir 2 Arpad zolaqlari Arpad zolaqlari Arpadas hokmdari olan Macaristan sulalesinden sonra adlandirilan bir herbi ve vxilloloji birlesmenin adidir IX esrden 1301 iledek XIII esrin evvellerinden etibaren Arpad zolaqlari Macaristan elifbasinda xususile dovlet emblemlerinde daimi istifadededir Hal hazirda onlar Macaristanin hazirki cebhesinin sag hissesinde izleyici ucun solda gorune biler Ikili xac 1000 1001 ci illerden tez olmayaraq Macaristanin diger qedim elementi ikili xacdir Uzun muddetdir ki onun roma papasi II Silvestir terefinden verilmisdir 997 ci ilden Venesiyani sahzade olaraq idare eden Istanvan Milad Milyon 1000 ci ilde ve ya 1001 ilinde II Papa Silvestir Astrikin qelebesini taxdi Muqeddes I Istvan Macaristan Apostol Kralinin adi verildi 1038 ci ile qeder hakimiyyete gelen 10 sexse hokmranliq eden 10 dunyevi ve menevi hakimiyyete malik olan krali Macaristanda kilsenin iman ve avtonom nezaretinin azad yayilmasi huququ verildi Hemin vaxtin paltolarinin etibarli gorunusleri sag qalmadi Kral Muqeddes I Istvan 1001 1038 Chronicon Pictum hu 1360 3 Kral Muq Laslo gerbi 1077 1095 Solda 1459 sagda Inqeram kodeksinin berpa etdiyi Kral Muqeddes I Laslonun 1077 1095 numunevi gerbi gosterilmisdir Kral Muq Laslo gerbi 1077 1095 Inqeram kodeksinde 1459 III Bela gerbi 1172 1196 En meshur nezeriyyelerden biri Vizantiya mehkemesinde qaldirilan Kral III Bela dovrunde 1190 ci illerde ortaya cixdigindan Bizans tesiri sayesinde ikiqat Macar xacinin menseyidir Bu zaman carmixin tesviri o dovrun emblem ve sikkelerinde istifade olunurdu Macar ve Slovak heraldiqasi eyni simvolu Slovakiya silahlarindan istifade edildiyi ucun cut xacin muqaeddes Kiril ve Mefodiyadan yaranmisdir I Imrenin gerbi 1196 1204 1202 ci ilde Macaristan gerbinde Arpad zolaqlarindan ilk defe Kral I Imre mohurunde senedlesdirilmisdir Bu mohurde ikili xac yox idi yalniz ag zolaqlarin ustunde doqquz sirin sekli var idi Kral I Imrenin mohuru 1196 1204 4 III Laslonun gerbi 1204 1205 I Imrenin oglu olan III Laslo gerbinin uzerinde artiq uzbeuz 7 sirin isaresi movcud idi Lakin bu gerb cox qisa zamanda istifade edildi Kral III Laslo 1204 1205 II Andrasin gerbi 1205 1235 II Andras kralinin qizil mohurun uzerinde uzbeuz 7 sirin isaresi movcud idi lakin merkezinde her bir cut sir isaresinin yaninda coke agacinin yarpaqlari gosterilmisdir IV Belanin gerbi 1235 1270 Kral IV Bela yeniden ikili xac istifade etmeye baslamisdir Tesviri kralin mohuru uzerinde gore bilerik Kral IV Belanin mohuru 1235 1270 4 V Istvanin gerbi 1246 1272 Belanin oglu V Istvan atasinin gerbinden bir qeder deyisdirilmis versiyasini istifade etmisdir Kral V Istvanin mohuru 1246 1272 5 Laslo IV Kunun gerbi 1272 1290 V Istvanin davamcisi Laslo IV Kun ikili xac motivlerini istifade etmisdir Kral Laslo IV Kunun mohuru 6 III Andrasin gerbi 1290 1301 Kral III Andrasda yeniden deyisdirerek ikili xac istifade etmeye davam edirdi III Andras Arpad sulalesinin axirinci krali olmusdur Kral III Andrasin mohuru 7 Kral Laslo V Cex taxt uzerinde Arpadlar gerbinin altinda Turos Ioqann en 1488 8 Laslo V Cexin gerbi 1301 1305 Macaristanin novbeti macari Prjemislovicey Krali III Vatslav Cex sulalesinin numayendesi idi Macaristanda Laslo V Cex kimi taninib Buna baxmayaraq bir sira gravur ve miniaturler gosterir ki Arpad zolaqlari ile palto altinda bir taxt uzerinde tesvir olunur Bununla yanasi Kral V Laslonun sexsi muhru de yasil toxumada bir qeder deyisdirilmis cut patriarxal xac ile taninir Kral Laslo V Cexin lt mohururef gt Magyar Electronicus Konyvtar Vengerskaya Elektronnaya Biblioteka mac ing lt ref gt Kral V Bela taxt uzerinde Arpadlarin gerbinin altinda Chronica Hungarorum en Turos Ioqann en 1488 8 V Belanin gerbi 1305 1307 V Bela adina Macaristan taxtinda III Vatslav evezine Vittelsbax sulalesi olan Asagi Bavyerali Duke III Otto terefinden evez edilmisdir Lakin Arpadin gerbi ile tez tez miniaturlerde tesvir olunur V Belanin selefinden minimal deyisikliklerle enenevi Macaristanli ikili xac ile mohuru tesvir olunmusdur Kral V Belanin mohuru 9 Anju Siciliya evinin gerbi 1310 1342 Arpad sulalesinin bastirilmasindan sonra Macar taxtinda hakimiyyete gelenler Anjou sulalesinin numayendelerinden tesdiq edildi Onlarin legitimliyi ve davamliligini vurgulamaq ucun arpadalarin paltarinin qirmizi ve ag rengli zolaqlari ile aile qolularina zebt etdi Macaristan Kralliginin gerbi 1342 1780 Artiq I Ludovik 1342 1382 dovrunun baslangici ile yasil tepenin uzerinde ag bir xac paltarin sag hissesine donmusdu I Ullaslo 1440 1444 dovrunde Yagellov ailenin gerbinden tac yaransi Evvelce muntezem bir tiara idi ve 1464 cu ilden Macaristanin Muqeddes Tacini Matvey Korvinin mohurunden tekrarladi Gerbin son versiyasi XVII esrin evvellerinde Habsburq Krali II Matyas dovrunde tesis edilmisdir Onun istifadesi Kralica Mariya Tereza hakimiyyeti dovrunde muntezem oldu Macaristan Kralliginin gerbi 1780 1848 Nehayet Macaristanin gerbleri daha da murekkeblesir Stivenin Kralicasi Xorvatiya Dalmatiya Slavoniya ve Bosniyaya aid torpaqlarin bir hissesi olan erazilerin paltarlari daxildir ancaq kicik gerb sozu hemise merkezi hissesinde qalir Sozugeden gerbler 1867 ci il Avstriya Macaristan Sazisinin birinci Dunya muharibesi 1918 sonuna qeder bezi deyisikliklerle istifade edilmisdir Bu qalxandaki xarici paltolar yuxari sol terefden saat terefin eksine Dalmacya Slavoniya Bosniya 1915 ci ilde elave edilmis Fiume Transilvanya ve Xorvatiyanin gerbleridir Macaristan Habsburq imperiyasinin bir hissesi olanda bu palto imperiya paltarinin bir hissesi oldu lakin II Stefan tacinin taci terefinden tokulmeyen Macaristan inqilabi dovrunun gerbi 1848 1849 Muveqqeti monarxiyanin dusmesine sebeb olan Macaristan inqilabi dovrunde 14 aprel 1849 cu ilde palto seklinde deyisdi ve Muqeddes Tacini itirdi Eks halda yeni bir gerb Kossuth un palto Macaristan prezidenti Layos Kosutun serefine Boyuk gerb da taci merkezi hissede ve qalxanin ustundeki celeng ile evezlendi 1867 ci ilde inqilabin bastirilmasindan ve Avstriya Macaristan muqavilesinin baglanmasindan sonra Macaristanin herbi memulatlari silahin merkezi hissesi Avstriya Macaristanin vahid silah birlesmesine daxil edilmisdir Macaristan Kralliginin gerbi Avstriya Macaristan terkibinde Macaristan Kralliginin gerbi Avstriya Macaristan terkibinde Macaristan Kralliginin gerbi 1944 cu ilden 1945 ci ile qeder gerbi 16 oktyabr 1944 cu ilden 8 may 1945 ci iledek Macaristan Almaniyanin nezaretinde idi 27 yanvar 8 may 1945 ci il tarixleri arasinda istifade olunan palto versiyasi Macaristan Kralliginin kicik bir gerbleri olan Capraz oxlarin partiyasi ox seklinde carpaz ve Macaristanin Macaristanin ilk herfi olan H adli modifikasiya edilmis bir emblem idi Gerbin bu versiyasi Macaristan Dovlet Metbuatinda tesvir edilmisdir 10 1946 cu ilden 1949 ci ile qeder gerbi Kosutun gerbi 1949 ci ilden 1957 cu iledek Macaristan Xalq Respublikasinin gerbi 1957 ci ilden 1989 cu iledek Macaristan Xalq Respublikasinin gerbi muellif Sandor Leqradi Istinadlar Redakte 1990 evi XLIV torveny a Magyar Koztarsasag Alkotmanyanak modositasarol mac Martyn C Rady Nobility land and service in medieval Hungary Palgrave Macmillan 2000 p 12 ing Chronicon Pictum hu 1360 lat bax KONYV E HU Elektronikus Konyvtar mac Arxivlesdirilib 2011 07 21 at the Wayback Machine 1 2 SZILAGYI A magyar nemzet tortenete I Fejezet IV Bela kiraly es az urak Magyar Electronicus Konyvtar Macaristan Elektron Kitabxanasi mac ing Magyar Electronicus Konyvtar Vengerskaya Elektronnaya Biblioteka mac ing Magyar Electronicus Konyvtar Vengerskaya Elektronnaya Biblioteka mac ing Magyar Electronicus Konyvtar Vengerskaya Elektronnaya Biblioteka mac ing 1 2 Chronica Hungarorum by Johannes de Thurocz 1488 Brno Augusburg en 1 olu kecid lat Magyar Electronicus Konyvtar Vengerskaya Elektronnaya Biblioteka mac ing Hungary under Direct German Control 1944 1945 ing Xarici kecidler RedakteA Magyar Koztarsasag cimere mac A magyar cimer tortenete mac Magyar Nemzeti Lap mac Macaristan gerbi olu kecid Dovlet simvollari haqqinda faktlar Milli simvollar milli bayramlar Macaristan Respublikasi Xarici Isler Nazirliyinin nesri 2003Menbe https az wikipedia org w index php title Macaristan gerbi amp oldid 5676506, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.