fbpx
Wikipedia

Liza Meytner

Lisa Meytner (7 noyabr 1878, Vyana - 27 oktyabr 1968, Kembric)- əslən yəhudi olan avstriyalı fizikaçı. Nüvə fizikası və radiasiya üzərində işləmişdir.

Liza Meytner
Lise Meitner

Liza Meytner
Doğum tarixi
Doğum yeri Vyana, Avstriya
Vəfat tarixi 27 oktyabr 1968-ci il
Vəfat yeri Kembric, İngiltərə
Dəfn yeri
  • St James Churchyard[d]
Vətəndaşlığı Avstriya, İsveç
Milliyyəti Yəhudi əsilli avstriyalı
Elm sahəsi Fizika
Elmi dərəcəsi Professor
İş yeri Berlin Universiteti
Təhsili Vyana Universiteti
Elmi rəhbəri Lüdviq Bolsman
Tanınır Nüvə parçalanması
Üzvlüyü
Mükafatları Maks Plank mükafatı-1949, Enriko Fermi mükafatı-1966
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Avstriyanın Vyana şəhərində doğulan Liza Meytner o dövrdə qızların ala biləcəyi bütün təhsili aldı. Sonra universitetə daxil olmaq üçün 14 yaşında özəl fizika və riyaziyyat dərsləri aldı. 1901-ci ildə Vyana Universitetinə qəbul olundu. Burada nəzəriyyəçi fizikaçı Lüdviq Boltzman ilə işlədi.

1907-ci ildə Maks Plankla işləmək üçün Berlinə getdi. Mariye Kuriyenin işlərindən təsirləndiyi üçün radiasiya üzərində işləmək istədi. Sonra Otto Han ilə tanış oldu. Otto Hanın kimya bilikləri ilə öz riyaziyyat və fizika biliklərini birləşdirib işləməyə başladılar.

1918-ci ildə onlar Protaktinium elementini kəşf etdiklərini bildirdilər. Bu kəşf ikisinin də şöhrətini artırdı. 1918-ci ildə Liza Meyntner Kaiser Vilhelm İnstitutunun radiasiya fizikası şöbəsi başçısı oldu. 1926-cı ildə isə Berlin Universitetində Almaniyanın ilk qadın professoru oldu. Beta parçacıqları üzərində işini isə davam etdirirdi

1933-cü ildə Nasist partiyası Almaniyadakı yəhudilər üçün təhlükə yaratdı.Liza yəhudi olsa da Avstriya vətəndaşlığı onu qoruyurdu. 1930-cu illərdə Hanla birlikdə atomu parçalamaq üçün uran atomunun nüvəsini neytronla bombalıyırdı. Məqsədləri atomu parçalamaq idi. Eyni təcrübəni Enriko Fermi etmişdi, amma nəticələri naməlum idi.

1938-ci ildə Almaniya Avstriyanı işğal etdi və Liza hollandiyalı həmkarının köməyi ilə Hollandiyaya qaçdı.

 
Liza Meytner və Otto Han

Otto Han uranın nüvəsini bombalayarkən bariumun alınmasını başa düşməmişdi və bu haqda Lizaya məktub yazdı. Ve bunu bir mektupla Meitner'e yazdı. Meyntner nüvənin parçalandığını başa düşdü. Bu fikrini bacısı oğlu olan fizikaçı Otto Friş ilə paylaşdı. O da bu fikri dəstəklədi və 11 fevral 1939-cu ildə dünyanı dəyişdirəcək məqalə dərc etdilər. "Uranın neytronlarla parçalanması" başlığındakı məqalə Han və Strasmanın təcrübələrinə istinadən nüvənin damla modelini istifadə edərək uranın parçalanmasından bariumun əmələ gəlməsini bildirirdi. Bu hadisəni "Nüvə parçalanması" adlandırdılar və bir uran atomunun parçalanmasından 200 milyon elektron volt enerji ayrıldığını hesabladılar.

Liza 1943-cü ildə Frişin qatıldığı ABŞ-ın təşkil etdiyi kod adı "Manhettin layihəsi"nin ingilis heyətinə dəvət edildi.Liza elminnin hərbdə istifadə olunmasından imtina etdi və İkinci dünya müharibəsinin sonuna qədər İsveçdə qaldı. 1949-cu ildə İsveç vətəndaşı oldu

1960-cı ildə bacısı oğlu Frişin yanına - İngiltərəyə köçdü və 1968-ci ildə Kembricdə öldü.

Mükafatları

1944-cü ildə kimya üzrə Nobel mükafatı komitəsi Meyntnerin xidmətlərini saymayaraq Nüvə Parçalanmasının kəşfinə görə mükafatı Otto Hana verdi. Otto Han Lizanın xidmətlərindən heç vaxt danışmadı. Liza buna görə onla bir daha işləmədi.

Buna baxmayaraq Liza Meyntner 1949-ci ildə Mals Plank mükafatını və 1966-ci ildə ABŞ Atom Enerjisi Komisyasının verdiyi Enriko Fermi mükafatına layiq görülmüşdür. O, Enriko fermi mükafatını qazanan ilk qadın olmuşdur.

1997-ci ildə 109-cu element onun şərəfinə "Meitnerium" adlandırılmışdır.

  1. Lise Meitner

liza, meytner, lisa, meytner, noyabr, 1878, vyana, oktyabr, 1968, kembric, əslən, yəhudi, olan, avstriyalı, fizikaçı, nüvə, fizikası, radiasiya, üzərində, işləmişdir, lise, meitnerdoğum, tarixi, noyabr, 1878doğum, yeri, vyana, avstriyavəfat, tarixi, oktyabr, 1. Lisa Meytner 7 noyabr 1878 Vyana 27 oktyabr 1968 Kembric eslen yehudi olan avstriyali fizikaci Nuve fizikasi ve radiasiya uzerinde islemisdir Liza MeytnerLise MeitnerLiza MeytnerDogum tarixi 7 noyabr 1878Dogum yeri Vyana AvstriyaVefat tarixi 27 oktyabr 1968 ci ilVefat yeri Kembric IngiltereDefn yeri St James Churchyard d 1 Vetendasligi Avstriya IsvecMilliyyeti Yehudi esilli avstriyaliElm sahesi FizikaElmi derecesi ProfessorIs yeri Berlin UniversitetiTehsili Vyana UniversitetiElmi rehberi Ludviq BolsmanTaninir Nuve parcalanmasiUzvluyu London Kral Cemiyyeti Isvec Kral Elmler Akademiyasi Amerika Incesenet ve Elmler AkademiyasiMukafatlari Maks Plank mukafati 1949 Enriko Fermi mukafati 1966 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati RedakteAvstriyanin Vyana seherinde dogulan Liza Meytner o dovrde qizlarin ala bileceyi butun tehsili aldi Sonra universitete daxil olmaq ucun 14 yasinda ozel fizika ve riyaziyyat dersleri aldi 1901 ci ilde Vyana Universitetine qebul olundu Burada nezeriyyeci fizikaci Ludviq Boltzman ile isledi 1907 ci ilde Maks Plankla islemek ucun Berline getdi Mariye Kuriyenin islerinden tesirlendiyi ucun radiasiya uzerinde islemek istedi Sonra Otto Han ile tanis oldu Otto Hanin kimya bilikleri ile oz riyaziyyat ve fizika biliklerini birlesdirib islemeye basladilar 1918 ci ilde onlar Protaktinium elementini kesf etdiklerini bildirdiler Bu kesf ikisinin de sohretini artirdi 1918 ci ilde Liza Meyntner Kaiser Vilhelm Institutunun radiasiya fizikasi sobesi bascisi oldu 1926 ci ilde ise Berlin Universitetinde Almaniyanin ilk qadin professoru oldu Beta parcaciqlari uzerinde isini ise davam etdirirdi1933 cu ilde Nasist partiyasi Almaniyadaki yehudiler ucun tehluke yaratdi Liza yehudi olsa da Avstriya vetendasligi onu qoruyurdu 1930 cu illerde Hanla birlikde atomu parcalamaq ucun uran atomunun nuvesini neytronla bombaliyirdi Meqsedleri atomu parcalamaq idi Eyni tecrubeni Enriko Fermi etmisdi amma neticeleri namelum idi 1938 ci ilde Almaniya Avstriyani isgal etdi ve Liza hollandiyali hemkarinin komeyi ile Hollandiyaya qacdi Liza Meytner ve Otto Han Otto Han uranin nuvesini bombalayarken bariumun alinmasini basa dusmemisdi ve bu haqda Lizaya mektub yazdi Ve bunu bir mektupla Meitner e yazdi Meyntner nuvenin parcalandigini basa dusdu Bu fikrini bacisi oglu olan fizikaci Otto Fris ile paylasdi O da bu fikri destekledi ve 11 fevral 1939 cu ilde dunyani deyisdirecek meqale derc etdiler Uranin neytronlarla parcalanmasi basligindaki meqale Han ve Strasmanin tecrubelerine istinaden nuvenin damla modelini istifade ederek uranin parcalanmasindan bariumun emele gelmesini bildirirdi Bu hadiseni Nuve parcalanmasi adlandirdilar ve bir uran atomunun parcalanmasindan 200 milyon elektron volt enerji ayrildigini hesabladilar Liza 1943 cu ilde Frisin qatildigi ABS in teskil etdiyi kod adi Manhettin layihesi nin ingilis heyetine devet edildi Liza elminnin herbde istifade olunmasindan imtina etdi ve Ikinci dunya muharibesinin sonuna qeder Isvecde qaldi 1949 cu ilde Isvec vetendasi oldu1960 ci ilde bacisi oglu Frisin yanina Ingiltereye kocdu ve 1968 ci ilde Kembricde oldu Mukafatlari Redakte1944 cu ilde kimya uzre Nobel mukafati komitesi Meyntnerin xidmetlerini saymayaraq Nuve Parcalanmasinin kesfine gore mukafati Otto Hana verdi Otto Han Lizanin xidmetlerinden hec vaxt danismadi Liza buna gore onla bir daha islemedi Buna baxmayaraq Liza Meyntner 1949 ci ilde Mals Plank mukafatini ve 1966 ci ilde ABS Atom Enerjisi Komisyasinin verdiyi Enriko Fermi mukafatina layiq gorulmusdur O Enriko fermi mukafatini qazanan ilk qadin olmusdur 1997 ci ilde 109 cu element onun serefine Meitnerium adlandirilmisdir Vikianbarda Liza Meytner ile elaqeli mediafayllar var Lise MeitnerMenbe https az wikipedia org w index php title Liza Meytner amp oldid 6078129, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.