fbpx
Wikipedia

Leşcil ağ kərkəs

Avqust 03, 2021

Leşcil ağ kərkəs (lat. Neophron percnopterus) — Qırğılar fəsiləsinə aid quş növü.

?Leşcil ağ kərkəs
Neophron percnopterus
Elmi təsnifat
Aləmi:Heyvanlar
Yarımaləm:Eumetazoylar
Bölmə:İkitərəflisimmetriyalılar
Yarımbölmə:Sonağızlılar
Tip:Xordalılar
Yarımtip:Onurğalılar
Sinif:Quşlar
Yarımsinif:Yenidamaqlılar
Dəstə:Qızılquşkimilər
Fəsilə:Qırğılar
Yarımfəsilə:Gypaetinae
Cins:Neophron
Növ: Leşcil ağ kərkəs
Elmi adı
Neophron percnopterus (Linn., 1758)

Vikinövlərdə
sistematika
Şəkil
axtarışı
ITIS  175481
NCBI  33608
EOL  45515788
PBDB  137200

Statusu

Nadirdir.

Kateqoriyası

(VU). Mənfi təsirlərə həssasdır.

Genefond əhəmiyyəti

Azərbaycan faunasında cinsin tək növüdür.

Qısa təsviri

İri yırtıcıdır (2,1-2,4 kq). Ümumi rəngi ağ, çalma lələkləri qaradır. Quyruğu dar və pazvaridir. Üzü lələksiz çəhrayı–sarı rəngli dəridir. Boynunda və peysərində sərt lələklərdən ibarət “yaxalıq” var. Səsi fit kimidir .

Yayılması

Avropa, Asiya və Afrikada yayılıb . Azərbaycanda dağətəyi və dağlıq sahələrdə məskunlaşıb . Azərbaycanın 17 ornitocoğrafi sahəsindən 8-də nəsil verir, Şərqi Qafqaz dağ meşələri, Kiçik Qafqaz yüksək dağlığı, Şamaxı-Altıağac, Naxçıvan orta dağlığı, Talış bozqırları, Qobustan, Böyük və Kiçik Qafqaz dağətəyi sahələri.

Yaşayış yeri və həyat tərzi

Sıldırım qaya və yarğan olan açıq sahələrdə yaşayır . Sıx meşəni və düzənliyi xoşlamır. Azərbaycana nəsil vermək üçün gəlir (mart-apreldən oktyabra qədər olur). Aprelin axırında köhnə yuvasını təmir edir, bəzi cütü yeni yuva tikir. Yuvası sıldırım qayada, yaxud yarğanda kiçik mağaraya oxşar oyuqda yerləşir. Bəzən başqa quşun yuvasını zəbt edir. May ayının əvvəlində 2 ədəd pas kimi qonur ləkələri olan sarımtıl–ağ rəngli yumurta verir, 40 gün kürt yatıb bala çıxarır. İyulun axırlarında pərvaz balası müşahidə edilir . Əsas yemi leşdir. Leş yerini başqa quşlardan tez tapır. Eyni vaxtda tısbağa, kərtənkələ, ilan, qurbağa və s. ovlayır. Zibillikdən ərzaq qalıqları götürür .

Sayı

XX əsrin 50-ci illərinə qədər adi saylı olub . Sonralar azalıb . XX əsrin axırında Respublikada cəmi 70 cüt quş sayılıb , indi isə 40 cüt qalıb .

Məhdudlaşdırıcı amillər

Uzun müddət zərərli bilib təqib edilməsi, yem bazasının zəifləməsi, qalanın da zəhərlənməsi, nəsil verən yerlərində səs-küyün çoxalması.

Əhali üçün əhəmiyyəti

Təbii sanitardır.

Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər

Ovlanması və satışı qadağandır. Qorunan ərazilərdə nəzarət altında saxlanılır. Bakı zooparkında nümayiş etdirilib əhaliyə tanıdılır. CİTES, Bern və Bonn konvensiyalarına daxildir. Beynəlxalq miqyasda qorunur.

Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər

Yem bazasının qorunması, yem azlığı şəraitində yuvası yaxınlığına leş atılması, ekoloji maarifçiliyin gücləndirilməsi, yuva sahəsinin təbiət abidəsi edilməsi.

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

  • Hirkan Milli Parkında Avropa cüyürlərinin sayı azalıb 2017-01-17 at the Wayback Machine
    Naxçıvan Muxtar Respublikasında təbiət turizmi

İstinadlar

  1. Əbdürrəhmanov Y.Ə., Mustafayev Q.T. (red.). Azərbaycan faunası. VI cild. Quşlar (Non passeriformes). Bakı, “Elm”, 1977, s. 159-160;
  2. Mustafayev Q.T., Sadıqova N.A. Azərbaycanın quşları. Bakı, “Çaşıoğlu”, 2005, s. 145;
  3. Əbdürrəhmanov Y.Ə., Mustafayev Q.T. (red.). Azərbaycan faunası. VI cild. Quşlar (Non passeriformes). Bakı, “Elm”, 1977, s. 159-160;
  4. Mustafayev Q.T., Sadıqova N.A. Azərbaycanın quşları. Bakı, “Çaşıoğlu”, 2005, s. 145;
  5. Mustafayev Q.T., Sadıqova N.A. Azərbaycanın quşları. Bakı, “Çaşıoğlu”, 2005, s. 145;
  6. Mustafayev Q.T., Babayev İ.R. və b. Quşlar sinfi-Aves // Azərbaycanın heyvanlar aləmi. III cild. Onurğalılar. Bakı, “Elm”, 2004, s. 291;
  7. Гамбаров К.М. Материалы по орнитофауне восточной части южного склона Главного Кавказского хребта и прилегаюшей низменности // Тр. Института Зоол. Азерб. ССР. Баку, 1954, том XVII, с. 69;
  8. Mustafayev Q.T., Babayev İ.R. Lənkəran-Talış bölgəsində nadir və nəsli kəsilmək qorxusu olan quşlar // Zoologiya institutunun əsərlər toplusu (Musayev-85). Bakı, “Elm”, 2006, s. 80-82;
  9. Дементьев Г.П., Гладков Н.А. (ред.). Птицы Советского Союза. М.Л., “Советская наука”, 1951, том I, с.146-149;
  10. Дементьев Г.П., Гладков Н.А. (ред.). Птицы Советского Союза. М.Л., “Советская наука”, 1951, том I, с.146-149;
  11. Исаков Ю.А., Воробьев К.А. Обзор зимовок и пролета птиц на Южном Каспии // Тр. Всесоюзн. орнитол. Заповедника Гасан-Кули, вып. 1, 1940, с. 98;
  12. Радде Г. Орнитологическая фауна Кавказа. Тифлис, изд-во Кав-казского музея, 1884, с. 48-49;
  13. Сатунин К.А. Материалы к познанию птиц Кавказского края // Изв. Кавказск. отд. РГО, Тифлис, 1907, с. 122.
  14. Mustafayev Q.T., Sadıqova N.A. Azərbaycanın quşları. Bakı, “Çaşıoğlu”, 2005, s. 145;
  15. Mustafayev Q.T., Babayev İ.R. və b. Quşlar sinfi-Aves // Azərbaycanın heyvanlar aləmi. III cild. Onurğalılar. Bakı, “Elm”, 2004, s. 291;
  16. Mustafayev Q.T., Babayev İ.R. Lənkəran-Talış bölgəsində nadir və nəsli kəsilmək qorxusu olan quşlar // Zoologiya İnstitutunun əsərlər toplusu (Musayev-85). Bakı, “Elm”, 2006, s. 80-82;
  17. Mustafayev Q.T., Sadıqova N.A. Azərbaycanın quşları. Bakı, “Çaşıoğlu”, 2005, s. 145;
  18. Mustafayev Q.T., Sadıqova N.A. Azərbaycanın quşları. Bakı, “Çaşıoğlu”, 2005, s. 145;
  19. Mustafayev Q.T., Babayev İ.R. Lənkəran-Talış bölgəsində nadir və nəsli kəsilmək qorxusu olan quşlar // Zoologiya İnstitutunun əsərlər toplusu (Musayev-85). Bakı, “Elm”, 2006, s. 80-82;

Ədəbiyyat

1. Mustafayev Q.T., Babayev İ.R. Quşların qorunması (monoqrafiya). Bakı, "Elm", 2012, 255 s.


Avqust 03, 2021
leşcil, kərkəs, neophron, percnopterus, qırğılar, fəsiləsinə, quş, növü, neophron, percnopteruselmi, təsnifataləmi, heyvanlaryarımaləm, eumetazoylarbölmə, ikitərəflisimmetriyalılaryarımbölmə, sonağızlılartip, xordalılaryarımtip, onurğalılarsinif, quşlaryarımsi. Lescil ag kerkes lat Neophron percnopterus Qirgilar fesilesine aid qus novu Lescil ag kerkesNeophron percnopterusElmi tesnifatAlemi HeyvanlarYarimalem EumetazoylarBolme IkitereflisimmetriyalilarYarimbolme SonagizlilarTip XordalilarYarimtip OnurgalilarSinif QuslarYarimsinif YenidamaqlilarDeste QizilquskimilerFesile QirgilarYarimfesile GypaetinaeCins NeophronNov Lescil ag kerkesElmi adiNeophron percnopterus Linn 1758 VikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 175481NCBI 33608EOL 45515788PBDB 137200 Mundericat 1 Statusu 2 Kateqoriyasi 3 Genefond ehemiyyeti 4 Qisa tesviri 5 Yayilmasi 6 Yasayis yeri ve heyat terzi 7 Sayi 8 Mehdudlasdirici amiller 9 Ehali ucun ehemiyyeti 10 Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirler 11 Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirler 12 Hemcinin bax 13 Xarici kecidler 14 Istinadlar 15 EdebiyyatStatusu RedakteNadirdir Kateqoriyasi Redakte VU Menfi tesirlere hessasdir Genefond ehemiyyeti RedakteAzerbaycan faunasinda cinsin tek novudur Qisa tesviri RedakteIri yirticidir 2 1 2 4 kq Umumi rengi ag calma lelekleri qaradir Quyrugu dar ve pazvaridir Uzu leleksiz cehrayi sari rengli deridir Boynunda ve peyserinde sert leleklerden ibaret yaxaliq var Sesi fit kimidir 1 2 Yayilmasi RedakteAvropa Asiya ve Afrikada yayilib 3 4 Azerbaycanda dageteyi ve dagliq sahelerde meskunlasib 5 Azerbaycanin 17 ornitocografi sahesinden 8 de nesil verir Serqi Qafqaz dag meseleri Kicik Qafqaz yuksek dagligi Samaxi Altiagac Naxcivan orta dagligi Talis bozqirlari Qobustan Boyuk ve Kicik Qafqaz dageteyi saheleri Yasayis yeri ve heyat terzi RedakteSildirim qaya ve yargan olan aciq sahelerde yasayir 6 7 Six meseni ve duzenliyi xoslamir Azerbaycana nesil vermek ucun gelir mart aprelden oktyabra qeder olur Aprelin axirinda kohne yuvasini temir edir bezi cutu yeni yuva tikir Yuvasi sildirim qayada yaxud yarganda kicik magaraya oxsar oyuqda yerlesir Bezen basqa qusun yuvasini zebt edir May ayinin evvelinde 2 eded pas kimi qonur lekeleri olan sarimtil ag rengli yumurta verir 40 gun kurt yatib bala cixarir Iyulun axirlarinda pervaz balasi musahide edilir 8 9 Esas yemi lesdir Les yerini basqa quslardan tez tapir Eyni vaxtda tisbaga kertenkele ilan qurbaga ve s ovlayir Zibillikden erzaq qaliqlari goturur 10 Sayi RedakteXX esrin 50 ci illerine qeder adi sayli olub 11 12 13 Sonralar azalib 14 15 16 XX esrin axirinda Respublikada cemi 70 cut qus sayilib 17 indi ise 40 cut qalib 18 19 Mehdudlasdirici amiller RedakteUzun muddet zererli bilib teqib edilmesi yem bazasinin zeiflemesi qalanin da zeherlenmesi nesil veren yerlerinde ses kuyun coxalmasi Ehali ucun ehemiyyeti RedakteTebii sanitardir Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirler RedakteOvlanmasi ve satisi qadagandir Qorunan erazilerde nezaret altinda saxlanilir Baki zooparkinda numayis etdirilib ehaliye tanidilir CITES Bern ve Bonn konvensiyalarina daxildir Beynelxalq miqyasda qorunur Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirler RedakteYem bazasinin qorunmasi yem azligi seraitinde yuvasi yaxinligina les atilmasi ekoloji maarifciliyin guclendirilmesi yuva sahesinin tebiet abidesi edilmesi Hemcinin bax RedakteCigirgan qartalcaFisildayan qu qusuQirmizidos qazAggoz qaraordekXarici kecidler RedakteHirkan Milli Parkinda Avropa cuyurlerinin sayi azalib Arxivlesdirilib 2017 01 17 at the Wayback MachineNaxcivan Muxtar Respublikasinda tebiet turizmiIstinadlar Redakte Ebdurrehmanov Y E Mustafayev Q T red Azerbaycan faunasi VI cild Quslar Non passeriformes Baki Elm 1977 s 159 160 Mustafayev Q T Sadiqova N A Azerbaycanin quslari Baki Casioglu 2005 s 145 Ebdurrehmanov Y E Mustafayev Q T red Azerbaycan faunasi VI cild Quslar Non passeriformes Baki Elm 1977 s 159 160 Mustafayev Q T Sadiqova N A Azerbaycanin quslari Baki Casioglu 2005 s 145 Mustafayev Q T Sadiqova N A Azerbaycanin quslari Baki Casioglu 2005 s 145 Mustafayev Q T Babayev I R ve b Quslar sinfi Aves Azerbaycanin heyvanlar alemi III cild Onurgalilar Baki Elm 2004 s 291 Gambarov K M Materialy po ornitofaune vostochnoj chasti yuzhnogo sklona Glavnogo Kavkazskogo hrebta i prilegayushej nizmennosti Tr Instituta Zool Azerb SSR Baku 1954 tom XVII s 69 Mustafayev Q T Babayev I R Lenkeran Talis bolgesinde nadir ve nesli kesilmek qorxusu olan quslar Zoologiya institutunun eserler toplusu Musayev 85 Baki Elm 2006 s 80 82 Dementev G P Gladkov N A red Pticy Sovetskogo Soyuza M L Sovetskaya nauka 1951 tom I s 146 149 Dementev G P Gladkov N A red Pticy Sovetskogo Soyuza M L Sovetskaya nauka 1951 tom I s 146 149 Isakov Yu A Vorobev K A Obzor zimovok i proleta ptic na Yuzhnom Kaspii Tr Vsesoyuzn ornitol Zapovednika Gasan Kuli vyp 1 1940 s 98 Radde G Ornitologicheskaya fauna Kavkaza Tiflis izd vo Kav kazskogo muzeya 1884 s 48 49 Satunin K A Materialy k poznaniyu ptic Kavkazskogo kraya Izv Kavkazsk otd RGO Tiflis 1907 s 122 Mustafayev Q T Sadiqova N A Azerbaycanin quslari Baki Casioglu 2005 s 145 Mustafayev Q T Babayev I R ve b Quslar sinfi Aves Azerbaycanin heyvanlar alemi III cild Onurgalilar Baki Elm 2004 s 291 Mustafayev Q T Babayev I R Lenkeran Talis bolgesinde nadir ve nesli kesilmek qorxusu olan quslar Zoologiya Institutunun eserler toplusu Musayev 85 Baki Elm 2006 s 80 82 Mustafayev Q T Sadiqova N A Azerbaycanin quslari Baki Casioglu 2005 s 145 Mustafayev Q T Sadiqova N A Azerbaycanin quslari Baki Casioglu 2005 s 145 Mustafayev Q T Babayev I R Lenkeran Talis bolgesinde nadir ve nesli kesilmek qorxusu olan quslar Zoologiya Institutunun eserler toplusu Musayev 85 Baki Elm 2006 s 80 82 Edebiyyat Redakte1 Mustafayev Q T Babayev I R Quslarin qorunmasi monoqrafiya Baki Elm 2012 255 s Menbe https az wikipedia org w index php title Lescil ag kerkes amp oldid 5986193, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.