fbpx
Wikipedia

Leptis-Maqna

Fevral 08, 2022

Leptis-Maqna — Karfagen imperiyasının və Roma Liviyasının görkəmli bir şəhəri idi.

Leptis-Maqna
Leptis Magna
32°38′21″ şm. e. 14°17′26″ ş. u.
Yer Əl-Xums, Liviya
Region Tripolitaniya
Tip Yaşayış məntəqəsi
Tarix
Əsası qoyulub e.ə. VII əsr
Tərk edilib e. VII əsr
Era Dəmir dövründən, Bizans dövrünə
Mədəniyyətlər

Karfagenlilər, Bərbərlər,

Romalılar
Yer qeydləri
Rəsmi adı: Archaeological Site of Leptis Magna
TipiMədəni
Kriteriyai, ii, iii
Ölkə Liviya
Leptis-Maqna
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

e.ə 7-ci əsrdə Finikiyalılar tərəfindən əsası qoyulan şəhər Roma İmperatoru Septimi Severin nəzdində geniş şəkildə inkişaf etdirildi. Roma legionu 3-cü Avqustan şəhəri bərbər hücumlarından qarşı qorumaq üçün burada yerləşdi. 238-ci ildə III Qordian tərəfindən legionun dağıdılmasından sonra, 3-cü əsrin sonlarında şəhər basqılara daha da açıq oldu. Diokletian şəhəri əyalət paytaxtı olaraq bərpa etdi və şəhər 439-cu ildə vandalların hakimiyyəti altına düşənə qədər yenidən rifah içində böyüdü. 533-cü ildə Leptis-Maqna Bizans İmperiyasına birləşdirildi. Lakin bərbər basqınları hələ də davam edirdi və şəhər heç vaxt əvvəlki əhəmiyyətini bərpa edə bilmədi. Leptis-Maqna təxminən 647-ci ildə Müsəlman hakimiyyəti altına düşdü və sonradan tərk edildi.

Şəhərin xarabalıqları indiki Liviyanın Xums şəhərində, Tripolinin 130 kilometr (81 mil) şərqində yerləşir. Bura Aralıq dənizindəki ən yaxşı qorunan Roma abidələri arasındadır.

Adları

Yaşayış məntəqəsinin adı Pun dilində LPQ (puni. 𐤋𐤐𐤒) və ya LPQY (𐤋𐤐𐤒𐤉) olaraq yazılır. Bu, ehtimal ki, şəhərin inşasına aid olaraq "qurmaq" və ya "parçalanmaq" mənasını verən sami kökü (ərəb dilində də mövcuddur) LFQ ilə bağlıdır.

Bu ad daha sonra Léptis (q.yun. Λέπτις) və ya Léptis Megálē (Λέπτις μεγάλη, "Böyük Leptis") kimi yunanlaşdırılmışdır və bu ad müasir Tunisdə Karfagenə daha yaxın olan "Kiçik Leptis" dən fərqləndirir. Həmçinin şəhər yunanlar tərəfindən Neápolis (Νεάπολις, "Yeni şəhər") kimi də tanınır. Bu adın latınca qarşılığı Lepkis və ya Leptis-Maqna (Böyük Leptis) idi və beləliklə bu da "Leptimaqnis şəhəri" (lat. Leptimagnensis Civitas) olaraq ortaya çıxdı. Şəhər Roma müstəmləkəsi olaraq "Ulpia Traiana" adı ilə də tanınırdı. Şəhərin italyanca adı Lepti Maggiore, ərəbcə adı isə Labdah ( لَبْدَة ) idi.

Tarix

 
Leptis-Maqnanın[ölü keçid] xəritəsi
 
Sever[ölü keçid] bazilikası

Finikiyalılar

Şəhər e.ə. VII əsrdə Finikiyalılar tərəfindən qurulmuşdur. Bu müddət ərzində Leptis haqqında az şey məlumdur, lakin şəhərin Dorieyin e.ə. 515-ci il ətrafında bir yunan koloniyası qurma cəhdini dəf etmək üçün kifayət qədər güclü olduğu görünür. Qərbdəki digər Finikiya şəhərləri kimi, Leptis də Karfagen İmperiyasının bir hissəsi oldu və Karfagenin Pun müharibələrindəki məğlubiyyəti ilə Romanın nəzarəti altına düşdü.

Roma Respublikası

Roma Respublikası şəhərə nəzarət etmək üçün əraziyə bəzi kolonistlər ilə birlikdə kiçik bir qarnizon göndərdi. Bu dövrdə şəhər inkişaf etdi və hətta özünəməxsus gümüş və bürünc pulların zərbinə icazə verildi. Mədəniyyətlərin qarışıqlığını əks etdirən sikkələrdə Pun yazıları əks olunsa da, Herkül və Dionisin şəkilləri təsvir olunurdu. Tezliklə şəhərdə italyan tacirləri məskunlaşdılar və Liviya daxili ilə sərfəli ticarətə başladılar. Şəhər, ilk növbədə ətrafındakı bir çox zeytun yağı dəyirmanının yerləşdiyi təsərrüfat sahəsinin münbitliyindən asılı idi. e.ə. 46-cı ildə zeytun yağı istehsalı o dərəcədə idi ki, şəhər hər il Yuli Sezara vergi olaraq üç milyon funt yağ verə bilirdi.

Roma İmperiyası

Avqustun hakimiyyəti dövründə Leptis Maqna Civitas libera et immunis və ya qubernatorun mütləq nəzarət minimumu adalandırılan bir azad cəmiyyət olaraq təsnif edilirdi. Leptis-Maqna, Roma imperatoru Tiberinin hakimiyyətinə, şəhər və ətraf bölgə Romanın Afrika əyalətinin bir hissəsi olaraq imperiyaya daxil edilənə qədər belə qaldı. Şəhər tezliklə Roma Afrikasının aparıcı şəhərlərindən biri və əsas ticarət məntəqəsi oldu. Leptis Roma idarəsi altında sürətlə böyüdü. Neronun hakimiyyəti dövründə şəhərdə bir amfiteatr tikildi.

Leptis ən böyük şöhrətini eramızın 193-cü ilindən başlayaraq imperator Septimi Severin məmləkəti olaraq əldə etdi. Septimi məmləkətini bütün digər əyalət şəhərlərindən üstün tutdu və burada qurduğu tikililər və sərvət Leptis Maqnanı Afrikadakı Karfagen və İsgəndəriyyədən sonra üçüncü ən əhəmiyyətli şəhərə çevirdi. 205-ci ildə Septimi imperator ailəsi ilə birlikdə şəhərə baş çəkdi və böyük hörmət bəxş etdi. Severin təqdim etdiyi dəyişikliklər arasında möhtəşəm bir yeni forumun yaradılması və dokların yenidən qurulması da var idi. Təbii liman çökməyə meylli idi, lakin Severin dəyişiklikləri bunu dəyişdirdi və şərq liman olduqca yaxşı istifadə olunduğundan qorunub saxlanıldı.

Leptis bu dövrdə özünü hədsiz dərəcədə inkişaf etdirdi. 3-cü əsr böhranı dövründə ticarətin çökdüyü Leptis-Maqnanın əhəmiyyəti də azalmağa başladı və 4-cü əsrin ortalarında, 365-ci ildə krit zəlzələsi tərəfindən tamamilə darmadağın edilməmişdən əvvəl, şəhərin böyük

hissələri tərk edildi. Ammian Marsellin, böhranın böyük bir qəbilə basqısı zamanı şəhəri qorumaq üçün rüşvət tələb edən Raman adlı bir rüşvətxor Roma valisi tərəfindən pisləşdiyini xatırladır. Dağıdılmış şəhər bunları ödəyə bilmədi və imperator I Valentiniyə şikayət etdi. Bundan sonra Roman məhkəmədəki insanlara rüşvət verdi və Leptan elçilərinin "yalan ittihamlar irəli sürdükləri üçün" cəzalandırılmasını təmin etdi.

Vandal krallığı

439-cu ildə LeptisMaqna və Tripolitaniyanın digər şəhərləri, kralları Qeyzerix Kartageni romalılardan tutub paytaxtı halına gətirən Vandalların nəzarəti altına düşdü. Qeyzerix xalqını Vandal hakimiyyətinə qarşı çıxmaqdan çəkindirmək üçün şəhərin divarlarını yıxmağı əmr etdi. Bu 523-cü ildə bir qrup Bərbər basqınçısı şəhəri ələ keçirdikdə Leptis və Vandal xalqı üçün ağır nəticələndi.

Bizans imperiyası

Bizans İmperatoru I Yustiniannın imperator generalı olan Belizariy Leptis-Maqnanı on il sonra Roma İmperiyası adından geri aldı və 533/5344-cü ildə yenidən imperiyaya birləşdirildi. Leptis Şərq İmperatorluğunun əyalət paytaxtına çevrildi, lakin bərbərlərin yaratdığı dağıntıdan heç vaxt qurtulmadı.

İslami fəth

VI əsrə qədər şəhər tamamilə xristianlaşdırıldı 565-578-ci illərdə Leptis-Maqnadan olan xristian missionerlər Liviya səhrasındakı Fəzzana qədər cənubdakı Bərbər qəbilələri arasında bir daha irəliləməyə başladılar və Qaramantları tabe etdilər. 6-cı əsrdə Leptisdə çox sayda yeni kilsələr inşa edildi. Lakin şəhər tənəzzülə uğramağa davam etdi və 647-ci il ətrafında ərəblərin fəthi zamanı şəhər əsasən Bizans qarnizon qüvvəsi və 1000 nəfərdən az olan əhali istisna olmaqla tərk edildi. Leptis Ərəb hökmranlığı altında yox oldu: şəhər 10-cu əsrə qədər unuduldu və tamamilə qumla örtüldü.

Qazıntı

Bu gün Leptis-Maqna Roma dövrünün bəzi təsir edici xarabalıqlarının yeridir. Qədim məbədin bir hissəsi 1816-cı ildə Leptis-Maqnadan Britaniya Muzeyinə gətirilmiş və 1826-cı ildə İngiltərədəki Belveder qalası kral iqamətgahında quraşdırılmışdır.

İtalyanlar 20-ci əsrin əvvəllərində Liviyanı fəth etdikdə Leptis Maqnanın yenidən kəşf edilməsinə çox səy göstərdilər. 30-cu illərin əvvəllərində İtalyan arxeoloji tədqiqatları təxminən bütün şəhərin basdırılmış qalıqlarını yenidən nümayiş etdirə bildi. Qazıntı işləri zamanı Roma teatrının altında e.ə. IV-III əsrlərə aid nekropol tapıldı.

2005-ci ilin iyununda Hamburq Universitetinin arxeoloqlarının Liviya sahillərində apardığı işlər zamanı I və ya II əsrə aid beş rəngli mozaikanın 30 fut uzunluğunda hissəsini aşkar edildi. Mozaika maral ilə döyüşən bir döyüşçünün, vəhşi öküzü yerə yıxan dörd gəncin və yorğun vəziyyətdə istirahət edən və öldürülmüş rəqibinə baxan bir qladiatorun təsvirlərini olduqca aydın şəkildə göstərir. Mozaika Leptis-Maqnadakı bir Roma villasının içərisində yerləşən hamamdakı soyuq bir hovuzun divarlarını bəzəyirdi. Mozaika əvvəlcə 2000-ci ildə kəşf edilsə də, talan edilməməsi üçün gizli saxlanılmışdı. Onlar hazırda Leptis-Maqna Muzeyində sərgilənirlər.

Leptis-Maqnanın 2011-ci il Liviya vətəndaş müharibəsi əsnasında Qəzzafi tərəfdar qüvvələri tərəfindən tanklar və hərbi maşınlar üçün qaraj olaraq istifadə edildiyi barədə əsassız məlumatlar var. Tarixi məkanda hava hücumu keçirməyin mümkünlüyü barədə soruşulduqda, NATO üsyançıların silah yerində gizlədildiyi barədə xəbərini təsdiq edə bilmədiyini söyləyərək belə bir hərəkətin olacağını istisna etməkdən imtina etdi.

Qalleriya

  • Sütunlar (səhnədə)

  • Sütunlar (səhnədə)

  • Teatr

  • Xarabalıqlar

  • Kiçik qapı (Qərb tərəfi)

  • Teatr

  • Teatr (yan görünüş)

  • Amfiteatr

  • Bazar yeri

  • Septimi Sever tağı

  • Leptis-Maqnanın hələ də qazılmamış bir hissəsi

  • Teatrın girişlərindən biri (xarici görünüş)

  • Teatr divarından Leptis-Maqnaya baxış

  • Küçə (Septimi Sever tağından Trayan tağına qədər)

  • Bazar yeri

  • Bazar yeri

  • Sever bazilikası, II əsr

  • Septimi Sever bazilikasının içərisindəki pilləkənlər

  • Septimi Sever bazilikasının içərisindəki dekorativ sütunlar

  • Sever bazilikası

  • Leptis-Maqnadakı forum, II əsr

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. ↑ Eduard Lipinski, Itineraria Phoenicia (2004), p. 345 2018-03-27 at the Wayback Machine.
  2. Ghaki, (2015). səh. 67
  3. ↑ Brogan, Wilson, "Lepcis" in: The Oxford Classical Dictionary (4th ed. 2012), p. 821 2018-09-17 at the Wayback Machine.
  4. ↑ Head & al., (1911)
  5. Strabo, Geography, §17.3.18
  6. "لَبْدَة Libya". İstifadə tarixi: 2010-09-06.
  7. Silvia Bullo: Provincia Africa. Leptis Magna. pg 167–171.
  8. Frederick William Beechey, Henry William Beechey Proceedings of the Expedition to Explore the Northern Coast of Africa (1828), 54f.
  9. Theodore Mommsen. "The Provinces of the Roman Empire". section:Africa
  10. The last native Christian communities in north Africa
  11. . 2016-03-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-17.
  12. Silvia Bullo. Provincia Africa: Leptis Magna. pp. 185–188
  13. Archeological research on Leptis Magna territory
  14. Alberge, Dalya, (The Times Online, June 13, 2005)
  15. . Libya 17th February. 25 December 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 June 2011.
  16. "CNN Wire Staff". Web Article. 14 June 2011. İstifadə tarixi: 2011-06-14.

Ədəbiyyat

  • Bullo, Silvia. Provincia Africa: le città e il territorio dalla caduta di Cartagine a Nerone. Editore L'Erma di Bretschneider. Roma,2002 ISBN 8882651681
  • De Miro, Ernesto & Antonella Polito. Leptis Magna. Dieci anni di scavi archeologici nell area del Foro Vecchio. I livelli fenici, punici e romani. L’Erma di Bretschneider, Rom 2005, ISBN 88-8265-309-9
  • Floriani Squarciapino, Maria. Leptis Magna. Raggi, Basel 1966 (Ruinenstädte Nordafrikas 2).
  • Ghaki, Mansour, (PDF) // La Lingua nella Vita e la Vita della Lingua: Itinerari e Percorsi degli Studi Berberi, Studi Africanistici: Quaderni di Studi Berberi e Libico-Berberi, No. 4, Naples: Unior, 2015, 65–71, ISBN 978-88-6719-125-3, ISSN 2283-5636, 2020-04-28 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2020-06-17
  • Head, Barclay; və b., Syrtica // Historia Numorum (2nd), Oxford: Clarendon Press, 1911, səh. 875
  • Kreikenbom, Detlev, "Leptis Magna vor der arabischen Eroberung," in Detlev Kreikenbom, Franz-Christoph Muth, Joerg Thielmann (hg), Arabische Christen – Christen in Arabien (Frankfurt am Main u.a., Peter Lang, 2007) (Nordostafrikanisch / Westasiatische Studien, 6), 35–54.
  • Mommsen, Theodore. The Provinces of the Roman Empire. Barnes & Noble Ed. New York, 2003
  • Robin, Daniel. The Early Churches in North Africa (The Holy Seed). Tamarisk Publications. Chester, 1993 ISBN 978 0 9538565 3 4
  • Richard Talbert. Barrington Atlas of the Greek and Roman World, (ISBN 0-691-03169-X), p. 35.
  • Tomlinson, Richard A. From Mycenae to Constantinople: the evolution of the ancient city. New York: Routledge. 1992. ISBN 0-203-72114-4.
  Vikianbarda Leptis-Maqna ilə əlaqəli mediafayllar var.

Fevral 08, 2022
leptis, maqna, karfagen, imperiyasının, roma, liviyasının, görkəmli, şəhəri, leptis, magna32, xums, liviyaregion, tripolitaniyatip, yaşayış, məntəqəsitarixəsası, qoyulub, əsrtərk, edilib, əsrera, dəmir, dövründən, bizans, dövrünəmədəniyyətlər, karfagenlilər, b. Leptis Maqna Karfagen imperiyasinin ve Roma Liviyasinin gorkemli bir seheri idi Leptis MaqnaLeptis Magna32 38 21 sm e 14 17 26 s u Yer El Xums LiviyaRegion TripolitaniyaTip Yasayis menteqesiTarixEsasi qoyulub e e VII esrTerk edilib e VII esrEra Demir dovrunden Bizans dovruneMedeniyyetler Karfagenliler Berberler RomalilarYer qeydleriUNESCO Umumdunya IrsiResmi adi Archaeological Site of Leptis MagnaTipiMedeniKriteriyai ii iiiOlkeLiviyaLeptis Maqna Vikianbarda elaqeli mediafayllare e 7 ci esrde Finikiyalilar terefinden esasi qoyulan seher Roma Imperatoru Septimi Severin nezdinde genis sekilde inkisaf etdirildi Roma legionu 3 cu Avqustan seheri berber hucumlarindan qarsi qorumaq ucun burada yerlesdi 238 ci ilde III Qordian terefinden legionun dagidilmasindan sonra 3 cu esrin sonlarinda seher basqilara daha da aciq oldu Diokletian seheri eyalet paytaxti olaraq berpa etdi ve seher 439 cu ilde vandallarin hakimiyyeti altina dusene qeder yeniden rifah icinde boyudu 533 cu ilde Leptis Maqna Bizans Imperiyasina birlesdirildi Lakin berber basqinlari hele de davam edirdi ve seher hec vaxt evvelki ehemiyyetini berpa ede bilmedi Leptis Maqna texminen 647 ci ilde Muselman hakimiyyeti altina dusdu ve sonradan terk edildi Seherin xarabaliqlari indiki Liviyanin Xums seherinde Tripolinin 130 kilometr 81 mil serqinde yerlesir Bura Araliq denizindeki en yaxsi qorunan Roma abideleri arasindadir Mundericat 1 Adlari 2 Tarix 2 1 Finikiyalilar 2 2 Roma Respublikasi 2 3 Roma Imperiyasi 2 4 Vandal kralligi 2 5 Bizans imperiyasi 2 6 Islami feth 2 7 Qazinti 3 Qalleriya 4 Hemcinin bax 5 Istinadlar 6 EdebiyyatAdlari RedakteYasayis menteqesinin adi Pun dilinde LPQ puni 𐤋𐤐𐤒 ve ya LPQY 𐤋𐤐𐤒𐤉 olaraq yazilir 1 2 3 4 Bu ehtimal ki seherin insasina aid olaraq qurmaq ve ya parcalanmaq menasini veren sami koku ereb dilinde de movcuddur LFQ ile baglidir 1 Bu ad daha sonra Leptis q yun Leptis 5 ve ya Leptis Megale Leptis megalh Boyuk Leptis kimi yunanlasdirilmisdir ve bu ad muasir Tunisde Karfagene daha yaxin olan Kicik Leptis den ferqlendirir Hemcinin seher yunanlar terefinden Neapolis Neapolis Yeni seher kimi de taninir Bu adin latinca qarsiligi Lepkis ve ya Leptis Maqna Boyuk Leptis idi ve belelikle bu da Leptimaqnis seheri lat Leptimagnensis Civitas olaraq ortaya cixdi Seher Roma mustemlekesi olaraq Ulpia Traiana adi ile de taninirdi 4 Seherin italyanca adi Lepti Maggiore erebce adi ise Labdah ل ب د ة idi 6 Tarix Redakte Leptis Maqnanin olu kecid xeritesi Sever olu kecid bazilikasi Finikiyalilar Redakte Seher e e VII esrde Finikiyalilar terefinden qurulmusdur Bu muddet erzinde Leptis haqqinda az sey melumdur lakin seherin Dorieyin e e 515 ci il etrafinda bir yunan koloniyasi qurma cehdini def etmek ucun kifayet qeder guclu oldugu gorunur 3 Qerbdeki diger Finikiya seherleri kimi Leptis de Karfagen Imperiyasinin bir hissesi oldu ve Karfagenin Pun muharibelerindeki meglubiyyeti ile Romanin nezareti altina dusdu Roma Respublikasi Redakte Roma Respublikasi sehere nezaret etmek ucun eraziye bezi kolonistler ile birlikde kicik bir qarnizon gonderdi Bu dovrde seher inkisaf etdi ve hetta ozunemexsus gumus ve burunc pullarin zerbine icaze verildi Medeniyyetlerin qarisiqligini eks etdiren sikkelerde Pun yazilari eks olunsa da Herkul ve Dionisin sekilleri tesvir olunurdu 4 Tezlikle seherde italyan tacirleri meskunlasdilar ve Liviya daxili ile serfeli ticarete basladilar 7 Seher ilk novbede etrafindaki bir cox zeytun yagi deyirmaninin yerlesdiyi teserrufat sahesinin munbitliyinden asili idi e e 46 ci ilde zeytun yagi istehsali o derecede idi ki seher her il Yuli Sezara vergi olaraq uc milyon funt yag vere bilirdi 3 Roma Imperiyasi Redakte Avqustun hakimiyyeti dovrunde Leptis Maqna Civitas libera et immunisve ya qubernatorun mutleq nezaret minimumu adalandirilan bir azad cemiyyet olaraq tesnif edilirdi Leptis Maqna Roma imperatoru Tiberinin hakimiyyetine seher ve etraf bolge Romanin Afrika eyaletinin bir hissesi olaraq imperiyaya daxil edilene qeder bele qaldi Seher tezlikle Roma Afrikasinin aparici seherlerinden biri ve esas ticaret menteqesi oldu Leptis Roma idaresi altinda suretle boyudu Neronun hakimiyyeti dovrunde seherde bir amfiteatr tikildi Leptis en boyuk sohretini eramizin 193 cu ilinden baslayaraq imperator Septimi Severin memleketi olaraq elde etdi Septimi memleketini butun diger eyalet seherlerinden ustun tutdu ve burada qurdugu tikililer ve servet Leptis Maqnani Afrikadaki Karfagen ve Isgenderiyyeden sonra ucuncu en ehemiyyetli sehere cevirdi 205 ci ilde Septimi imperator ailesi ile birlikde sehere bas cekdi ve boyuk hormet bexs etdi Severin teqdim etdiyi deyisiklikler arasinda mohtesem bir yeni forumun yaradilmasi ve doklarin yeniden qurulmasi da var idi Tebii liman cokmeye meylli idi lakin Severin deyisiklikleri bunu deyisdirdi ve serq liman olduqca yaxsi istifade olundugundan qorunub saxlanildi Leptis bu dovrde ozunu hedsiz derecede inkisaf etdirdi 3 cu esr bohrani dovrunde ticaretin cokduyu Leptis Maqnanin ehemiyyeti de azalmaga basladi ve 4 cu esrin ortalarinda 365 ci ilde krit zelzelesi terefinden tamamile darmadagin edilmemisden evvel seherin boyukhisseleri terk edildi Ammian Marsellin bohranin boyuk bir qebile basqisi zamani seheri qorumaq ucun rusvet teleb eden Raman adli bir rusvetxor Roma valisi terefinden pislesdiyini xatirladir Dagidilmis seher bunlari odeye bilmedi ve imperator I Valentiniye sikayet etdi Bundan sonra Roman mehkemedeki insanlara rusvet verdi ve Leptan elcilerinin yalan ittihamlar ireli surdukleri ucun cezalandirilmasini temin etdi Vandal kralligi Redakte 439 cu ilde LeptisMaqna ve Tripolitaniyanin diger seherleri krallari Qeyzerix Kartageni romalilardan tutub paytaxti halina getiren Vandallarin nezareti altina dusdu Qeyzerix xalqini Vandal hakimiyyetine qarsi cixmaqdan cekindirmek ucun seherin divarlarini yixmagi emr etdi Bu 523 cu ilde bir qrup Berber basqincisi seheri ele kecirdikde Leptis ve Vandal xalqi ucun agir neticelendi Bizans imperiyasi Redakte Bizans Imperatoru I Yustiniannin imperator generali olan Belizariy Leptis Maqnani on il sonra Roma Imperiyasi adindan geri aldi ve 533 5344 cu ilde yeniden imperiyaya birlesdirildi Leptis Serq Imperatorlugunun eyalet paytaxtina cevrildi lakin berberlerin yaratdigi dagintidan hec vaxt qurtulmadi 8 Islami feth Redakte VI esre qeder seher tamamile xristianlasdirildi 9 565 578 ci illerde Leptis Maqnadan olan xristian missionerler Liviya sehrasindaki Fezzana qeder cenubdaki Berber qebileleri arasinda bir daha irelilemeye basladilar ve Qaramantlari tabe etdiler 10 6 ci esrde Leptisde cox sayda yeni kilseler insa edildi 11 Lakin seher tenezzule ugramaga davam etdi ve 647 ci il etrafinda ereblerin fethi zamani seher esasen Bizans qarnizon quvvesi ve 1000 neferden az olan ehali istisna olmaqla terk edildi Leptis Ereb hokmranligi altinda yox oldu seher 10 cu esre qeder unuduldu ve tamamile qumla ortuldu 12 Qazinti Redakte Bu gun Leptis Maqna Roma dovrunun bezi tesir edici xarabaliqlarinin yeridir Qedim mebedin bir hissesi 1816 ci ilde Leptis Maqnadan Britaniya Muzeyine getirilmis ve 1826 ci ilde Ingilteredeki Belveder qalasi kral iqametgahinda qurasdirilmisdir Italyanlar 20 ci esrin evvellerinde Liviyani feth etdikde Leptis Maqnanin yeniden kesf edilmesine cox sey gosterdiler 30 cu illerin evvellerinde Italyan arxeoloji tedqiqatlari texminen butun seherin basdirilmis qaliqlarini yeniden numayis etdire bildi 13 Qazinti isleri zamani Roma teatrinin altinda e e IV III esrlere aid nekropol tapildi 2005 ci ilin iyununda Hamburq Universitetinin arxeoloqlarinin Liviya sahillerinde apardigi isler zamani I ve ya II esre aid bes rengli mozaikanin 30 fut uzunlugunda hissesini askar edildi Mozaika maral ile doyusen bir doyuscunun vehsi okuzu yere yixan dord gencin ve yorgun veziyyetde istirahet eden ve oldurulmus reqibine baxan bir qladiatorun tesvirlerini olduqca aydin sekilde gosterir Mozaika Leptis Maqnadaki bir Roma villasinin icerisinde yerlesen hamamdaki soyuq bir hovuzun divarlarini bezeyirdi Mozaika evvelce 2000 ci ilde kesf edilse de talan edilmemesi ucun gizli saxlanilmisdi Onlar hazirda Leptis Maqna Muzeyinde sergilenirler 14 Leptis Maqnanin 2011 ci il Liviya vetendas muharibesi esnasinda Qezzafi terefdar quvveleri terefinden tanklar ve herbi masinlar ucun qaraj olaraq istifade edildiyi barede esassiz melumatlar var 15 Tarixi mekanda hava hucumu kecirmeyin mumkunluyu barede sorusulduqda NATO usyancilarin silah yerinde gizledildiyi barede xeberini tesdiq ede bilmediyini soyleyerek bele bir hereketin olacagini istisna etmekden imtina etdi 16 Qalleriya Redakte Sutunlar sehnede Sutunlar sehnede Teatr Xarabaliqlar Kicik qapi Qerb terefi Teatr Teatr yan gorunus Amfiteatr Bazar yeri Septimi Sever tagi Leptis Maqnanin hele de qazilmamis bir hissesi Teatrin girislerinden biri xarici gorunus Teatr divarindan Leptis Maqnaya baxis Kuce Septimi Sever tagindan Trayan tagina qeder Bazar yeri Bazar yeri Sever bazilikasi II esr Septimi Sever bazilikasinin icerisindeki pillekenler Septimi Sever bazilikasinin icerisindeki dekorativ sutunlar Sever bazilikasi Leptis Maqnadaki forum II esrHemcinin bax RedakteTimqadIstinadlar Redakte 1 2 Eduard Lipinski Itineraria Phoenicia 2004 p 345 Arxivlesdirilib 2018 03 27 at the Wayback Machine Ghaki 2015 seh 67 1 2 3 Brogan Wilson Lepcis in The Oxford Classical Dictionary 4th ed 2012 p 821 Arxivlesdirilib 2018 09 17 at the Wayback Machine 1 2 3 Head amp al 1911 Strabo Geography 17 3 18 ل ب د ة Libya Istifade tarixi 2010 09 06 Silvia Bullo Provincia Africa Leptis Magna pg 167 171 Frederick William Beechey Henry William Beechey Proceedings of the Expedition to Explore the Northern Coast of Africa 1828 54f Theodore Mommsen The Provinces of the Roman Empire section Africa The last native Christian communities in north Africa Byzantine churches in Leptis Magna 2016 03 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 06 17 Silvia Bullo Provincia Africa Leptis Magna pp 185 188 Archeological research on Leptis Magna territory Alberge Dalya The Times Online June 13 2005 Misrata update and comments for June 7th and 8th Libya 17th February 25 December 2013 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 June 2011 CNN Wire Staff Web Article 14 June 2011 Istifade tarixi 2011 06 14 Edebiyyat RedakteBullo Silvia Provincia Africa le citta e il territorio dalla caduta di Cartagine a Nerone Editore L Erma di Bretschneider Roma 2002 ISBN 8882651681 De Miro Ernesto amp Antonella Polito Leptis Magna Dieci anni di scavi archeologici nell area del Foro Vecchio I livelli fenici punici e romani L Erma di Bretschneider Rom 2005 ISBN 88 8265 309 9 Floriani Squarciapino Maria Leptis Magna Raggi Basel 1966 Ruinenstadte Nordafrikas 2 Ghaki Mansour Toponymie et Onomastique Libyques L Apport de l Ecriture Punique Neopunique PDF La Lingua nella Vita e la Vita della Lingua Itinerari e Percorsi degli Studi Berberi Studi Africanistici Quaderni di Studi Berberi e Libico Berberi No 4 Naples Unior 2015 65 71 ISBN 978 88 6719 125 3 ISSN 2283 5636 2020 04 28 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 06 17 Head Barclay ve b Syrtica Historia Numorum 2nd Oxford Clarendon Press 1911 seh 875 Kreikenbom Detlev Leptis Magna vor der arabischen Eroberung in Detlev Kreikenbom Franz Christoph Muth Joerg Thielmann hg Arabische Christen Christen in Arabien Frankfurt am Main u a Peter Lang 2007 Nordostafrikanisch Westasiatische Studien 6 35 54 Mommsen Theodore The Provinces of the Roman Empire Barnes amp Noble Ed New York 2003 Robin Daniel The Early Churches in North Africa The Holy Seed Tamarisk Publications Chester 1993 ISBN 978 0 9538565 3 4 Richard Talbert Barrington Atlas of the Greek and Roman World ISBN 0 691 03169 X p 35 Tomlinson Richard A From Mycenae to Constantinople the evolution of the ancient city New York Routledge 1992 ISBN 0 203 72114 4 Vikianbarda Leptis Maqna ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title Leptis Maqna amp oldid 6149470, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.