fbpx
Wikipedia

Lənkəran rayonu

Lənkəran rayonuAzərbaycan Respublikasında inzibati — ərazi vahidi. İnzibati ərazi vahidi kimi 8 avqust 1930-cu ildə yaradılmışdır . Rayonun ərazisi 153.940 hektardır . Onun 66700 hektarını quru sahə təşkil edir . Rayonda 2 şəhər, 8 qəsəbə və 83 kənd vardır . Bakıdan rayon mərkəzinədək olan məsafə 268 km-dir .

Rayon
Lənkəran

38°45′ şm. e. 48°51′ ş. u.


Ölkə
Daxildir Lənkəran
İnzibati mərkəz Lənkəran
İcra başçısı Taleh Qaraşov
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 8 avqust 1930
Sahəsi 1 539,4 km²
Hündürlük
51 m
Əhalisi
Əhalisi 220 000(2019) nəfər
Rəqəmsal identifikatorlar
ISO kodu AZ-LA
Telefon kodu +994 25
Poçt indeksi AZ 4200
Avtomobil nömrəsi 42
Rəsmi sayt
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Bu məqalə Lənkəran rayonu haqqındadır. Lənkəran şəhəri üçün Lənkəran səhifəsinə baxın.

Tarixi

XVIII əsrdə Talış xanlığı yaradıldı. Qara xanın hakimiyyəti dövründə xanlığın paytaxtı Astaradan Lənkərana köçürüldü. Şəhər genişlənməyə başladı. Xanlığın iqtisadi, siyasi və mədəni həyatı inkişaf etdi, dəmirçilik, misgərlik, zərgərlik məmulatlarının istehsalı genişləndi. Lənkəran uzun müddət Talış xanlığının paytaxtı kimi qalmış və Azərbaycanın İranla, Orta Asiya, HindistanRusiya ilə ticarətində mühüm rol oynamışdır. Şəhərdə yaşayış binaları ilə əhatə olunmuş 9 bazar var idi. 1795-ci ildə İran şahı aba Məhəmməd şah Qacarın ordusu Lənkəranı qarət edəndən sonra cənuba çəkildi. 1813-cü il yanvarın 1-dək Talış xanlığı Rusiya tərəfindən işğal edilmişdir. Sonradan Gülüstan müqaviləsinə əsasən Talış xanlığı Rusiyaya birləşdirildi. Lənkəran rayonu 1930-cu ildə təşkil edilmişdir.Lənkəran rayonu populyar turist marşrutlarının mərkəzində yerləşir. Onun bir hissəsi Xəzər dənizinin sahili boyunca yerləşmişdir. Bu sahil xəttinin əsas xüsusiyyətlərindən biri də qeyri-adi müalicəvi xassələrə malik olan qara qumdur. Rayonun Haftoni zonası öz tarixi obyektləri və "Lənkəran" müalicə zonası ilə məşhurdur və burada istirahət edənlərin Haftoni meşələrində yerləşən müalicəvi qaynaqlardan İstisu suyunun əsasında dolğun müalicə kursu keçmək imkanı var. Nərimanabad zonası Sara yarımadasının ərazisində yerləşmişdir. Onu bir tərəfdən Xəzərin suları yuyur, digər tərəfdən isə Qızılağac qoruğunun meşəlik zonası örtür. 1956-cı ilədək bura xüsusiləşdirilmiş ada olmuşdur, lakin sonradan materikdə onunla Liman şəhəri arasında Saranın statusunu əhəmiyyətli dərəcədə dəyişmiş torpaq bənd qurulmuşdur. Bu gün bu yerlər sıx şəkildə meşə ilə örtülmüş və ekoturizm həvəskarlarınınböyük marağına səbəb olmuşdur.

Lənkəran Azərbaycanın cox qədim yaşayış məskənlərindən biridir. Bölgə ərazisində aparılmış arxeoloji qazıntılar bu yerlərdə hələ tünc dövründən, yəni eramızdan əvvəl III–II minilliklərdə insanların yaşadığını təsdiq etmişdir. Əlverişli iqtisadi-coğrafi mövqeyi, füsunkar təbiəti, geniş əlaqələri, Qərblə Şərqi birləşdirən əsas karvan yollarının üstündə və Xəzər dənizi sahillərində yerləşməsi onun inkişafını xeyli sürətləndirmişdir.

1747-ci ildən Lənkəran Talış xanlığının mərkəzi şəhərinə cevrilmişdir. Münbit torpaqları, bol suyu və mülayim iqlimi olan Lənkəranda əhalinin ən qədim məşğuliyyəti əkincilik, maldarlıq, bağcılıq, balıqcılıq, ipəkçilik və arıçılıq olmuşdur. Lənkəranda dəmirçilik, misgərlik, dulusçuluq və başqa sənətlər geniş yayılmış, xanlığın iqtisadi inkişafında ticarət mühüm rol oynamış, İran, Türkiyə, Rusiya, Orta Asiya dövlətləri ilə, Cin, Pakistan, Hindistanla ticarət əlaqələri yaradılmışdır.

Lənkəranda tarixi görməli yerlər çoxdur və onların arasında Lənkəran qalası, dəqiq desək, onun salamat qalmış fraqmentləri xüsusi diqqət cəlb edir. Qala XVIII əsrdə inşa edilmiş və Talış xanlığında vacib müdafiə istehkamlarından biri kimi tanınmışdır. Onun divarları öz iri formaları və möhkəm çıxıntı sıraları ilə böyük təəssürat oyadır. Qala, orta əsrlər üçün ənənəvi olan, lazım gəldikdə isə, su ilə doldurulan xəndəklə əhatə olunmuşdur. Tikilinin əsas obyektləri hücum edənlərin nişan alınaraq atəşə tutulduğu şimal və cənub qüllələridir. Qala ərazisində həmçinin şəhər bazarı olmuşdur və onun yerində yüz illər öncə bütün regionda zəvvarlar üçün ən çox ziyarət olunan yerlərdən biri olmuş iki məscid ucaldılmışdır.

Relyefi

Azərbaycanın ən gözəl guşələrindən biri olan Lənkəran respublikanın cənub-şərqində əlverişli fiziki coğrafi şəraitdə yerləşir. Lənkəran Azərbaycan Respublikası daxilində mövcud olan beş təbii coğrafi vilayətdən biridir. Lənkəranın ərazisi 38o24–39o24 şimal və 47o58 şərq coğrafi en dairəsində yerləşir, şimaldan Kür-Araz ovalığı, şərq və cənub-şərqdə Xəzər dənizi ilə hüdudlanmışdır. İnzibati baxımdan Lənkəran Astara, Masallı, Lerik inzibati rayonları ilə əhatə olunmuşdur. Relyefinə görə ərazisi əsasən düzənlik və müəyyən qədər dağlıq hissədən ibarət olmaqla cənuba doğru getdikcə ensizləşir. Hündür dağətəyi sahədə 200 metr hündürdə, Xəzər dənizi sahilində okean səviyyəsindən 28 metr aşağıda yerləşir.

Coğrafiya

Lənkəran rayonu Azərbaycanın cənub-şərqində, onlarca kilometr məsafəyə uzanıb gedən Lənkəran ovalığında yerləşir. Rayonun ərazisi şərqdən Xəzər dənizi ilə həmhüduddur. Burada 29 min hektar sahə meşələrlə örtülmüşdür. Bu diyar bütün il boyu yaşıllığa bürünmüşdür. Lənkəran rayonun zəngin flora və faunası var. Talış dağlarında bitən nadir və endemik ağaclar bütün dünyada məşhurdur. Dəmirağacı, azat, ipək, akasiya, palıd, evkalipt, mantar ağacı, məxmər rəngli ağcaqayın, nil, Hirkan şumşadı, haqlı olaraq, Lənkəran florasının inciləri sayılır. Lənkəranda bitən əsas meşə ağacı enliyarpaqlı palıddır. Bu ağac nadir ağacların üçüncü nəslinə mənsubdur. Onun hündürlüyü 40–45 metr olur. Daha bir nadir bitki növü olan dəmirağacının xarakterik cəhətlərindən biri ondan ibarətdir ki, bu ağacın yarpaqları qış fəslində tökülmür, onlar quruyaraq ağaclarda qalırlar. Meşələrdə çoxlu cır meyvə ağacları, dərman bitkiləri və kollar bitir. Lənkəranın dəniz sahillərində gözəl qumlu çimərliklər salınmışdır.

Rayonda çaylar şəbəkəsi kifayət qədər sıxdır. Rayon mərkəzindən 10–25 km radiusda Lənkəran, Veravul, Boladi və Qumbaşı çayları axır. Əsasən yağış suları hesabına dolan çayların çoxu xəzər dənizinə tökülür. Bahar və payız fəsillərində bu çaylar coşub, daşır. Çayların suyundan suvarma məqsədilə istifadə etmək üçün burada Xanbulançay dəryaçası tikimişdir.

Lənkəran torpağı isti su bulaqları ilə zəngindir. Lənkəran şəhərindən 12 km qərbdə Talış dağlarının ətəklərində, İbadi meşəsinin yaxınlığında Meşə bulağı, Lənkəran-Masallı şossesinin 13-cü kilometrində Havzova bulağı, Lənkəran-Lerik şossesinin 15-ci kilometrində İbadi və Sumax dağlarının ətəyində İbadi bulağı var. Rəvayətə görə ağır xəstəliyə tutulmuş İbadulla adlı bir şəxs bu yerdə məskan salmış və şəfa tapmışdır.

Lənkəran rayonunun ərazisində iki qoruq var: HirkanQızılağac qoruqları. Bu qoruqlarda qırqovul, qu quşu, kəklik, ağ qartal və digər quş növləri yaşayırlar. Ümumiyyətlə, burada 270 növ quş var. Hirkan qoruğunda isə nəsli kəsilməkdə olan qədim ağac növlərinə daha çox rast gəlmək olar.

İnzibati bölgüsü

İri yaşayış məntəqələri — Rayonda 2 şəhər, 8 şəhər tipli qəsəbə, 83 kənd vardır.

# Bələdiyyələrin adı Hər bələdiyyə üzrə əhalinin sayı
1 Lənkəran şəhər bələdiyyəsi 49300
2 Liman şəhər bələdiyyəsi 12100
3 Boladı kənd bələdiyyəsi 7940
4 Gərmətük kənd bələdiyyəsi 5556
5 Girdəni kənd bələdiyyəsi 4688
6 Nərimanabad qəsəbə bələdiyyəsi 4452
7 Mamusta kənd bələdiyyəsi 4402
8 Vilvan kənd bələdiyyəsi 4372
9 Osaküçə kənd bələdiyyəsi 4332
10 Şağlaser kənd bələdiyyəsi 4148
11 Şağlaküçə kənd bələdiyyəsi 3873
12 Sütəmurdov kənd bələdiyyəsi 3770
13 Veravul kənd bələdiyyəsi 3453
14 Separadi kənd bələdiyyəsi 3173
15 Göyşaban kənd bələdiyyəsi 3038
16 İstisu kənd bələdiyyəsi 3038
17 Kərgəlan kənd bələdiyyəsi 3001
18 Şıxakəran kənd bələdiyyəsi 2906
19 Aşağı Nüvədi kənd bələdiyyəsi 2761
20 Haftoni kənd bələdiyyəsi 2685
21 Viyən kənd bələdiyyəsi 2603
22 Zövlə kənd bələdiyyəsi 2474
23 Digah kənd bələdiyyəsi 2347
24 Xolmili kənd bələdiyyəsi 2336
25 Balıqçılar qəsəbə bələdiyyəsi 2302
26 Şiləvar kənd bələdiyyəsi 2285
27 Cil kənd bələdiyyəsi 2279
28 Bürcəli kənd bələdiyyəsi 2104
29 Yuxarı Nüvədi kənd bələdiyyəsi 2084
30 Havzova kənd bələdiyyəsi 2027
31 Gəgiran kənd bələdiyyəsi 1925
32 Biləsər kənd bələdiyyəsi 1884
33 Xarxatan kənd bələdiyyəsi 1856
34 Ürgə kənd bələdiyyəsi 1817
35 Hirkan qəsəbə bələdiyyəsi 1781
36 Şovu kənd bələdiyyəsi 1674
37 Ləj kənd bələdiyyəsi 1596
38 Səpnəkəran kənd bələdiyyəsi 1481
39 Bala Şürük kənd bələdiyyəsi 1476
40 Rvo kənd bələdiyyəsi 1462
41 Kənarmeşə kənd bələdiyyəsi 1413
42 Daşdalıqcar kənd bələdiyyəsi 1400
43 Darquba kənd bələdiyyəsi 1365
44 Tükəvilə kənd bələdiyyəsi 1344
45 Xanbulan kənd bələdiyyəsi 1303
46 Şürük kənd bələdiyyəsi 1302
47 Siyavar kənd bələdiyyəsi 1240
48 Küvənil kənd bələdiyyəsi 1205
49 Türkəkəran kənd bələdiyyəsi 1170
50 Parakənd kənd bələdiyyəsi 1149
51 Lüvəsər kənd bələdiyyəsi 1121
52 Bəliton kənd bələdiyyəsi 1096
53 Seyidəkəran kənd bələdiyyəsi 1026
54 Tütəpeştə kənd bələdiyyəsi 940
55 Daştatük kənd bələdiyyəsi 878
56 Qurumba kənd bələdiyyəsi 837
57 Günəhir kənd bələdiyyəsi 845
58 Dıryan kənd bələdiyyəsi 758
59 Moğonojoba kənd bələdiyyəsi 637
60 Vel kənd bələdiyyəsi 662
61 Tşado kənd bələdiyyəsi 585
62 Türkəncil kənd bələdiyyəsi 551
63 Narbağı kənd bələdiyyəsi 487
64 Əşlə kənd bələdiyyəsi 317
65 Köhnə Gəgir kənd bələdiyyəsi 274
66 Cəmi 196686

Mətbuat

Əhalisi

1 yanvar 2012-ci il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən əhalisi 213.2 nəfərdir (106.204 nəfəri kişilər, 106.711 nəfəri qadınlar) . Rayon əhalisinin 40%-i şəhərlərdə, 60%-i isə kəndlərdə yaşayır . Bilavasitə Lənkəran şəhərinin əhalisi 52.581 nəfərdir . Lənkəran rayonu sakinlərinin 23%-i 0–14 yaşda olan uşaq və yeniyetmələrdən, 69,7%-i əmək qabiliyyətli yaşda olanlardan və 7,3%-i isə əmək qabiliyyətli yaşdan yuxarı olanlardan ibarətdir . Rayon əmək ehtiyatları ilə yaxşı təmin olunmuşdur . Burada işləyən əhalinin sayı 95.047 nəfərdir ki, bu da iqtisadi fəal əhalinin 99,5 %-i deməkdir . Məşğul əhalinin 1.978 nəfəri sənayedə, 1.458 nəfəri tikintidə, 56.281 nəfəri kənd və meşə təsərrüfatında, 1.895 nəfəri nəqliyyat və rabitədə, 20.468 nəfəri ticarətdə, 263 nəfəri kreditləşmə, maliyyə və sığortada, 981 nəfəri idarəetmə orqanlarının aparatında, 8.435 nəfəri təhsil, mədəniyyət və incəsənətdə, 2.683 nəfəri səhiyyə, bədən tərbiyəsi və sosial təminatda, 191 nəfəri mənzil-kommunal təsərrüfatı, əhaliyə məişət xidmətində, 91 nəfəri elm və elmi xidmətdə, 323 nəfəri digər sosial xidmət sahələrində çalışır . Rayonda 258 nəfər məcburi köçkün məskunlaşmışdır.

İlkin hesablamalara görə 2017-ci il aprel ayının əvvəlinə Lənkəran rayonunun əhalisinin sayı 225549 nəfər olmuş və cari ilin üç ayı ərzində 340 nəfər və yaxud 0,2 faiz artmışdır. Əhalinin 39,0 faizi şəhər yerlərində, 61,0 faizi isə kənd yerlərində yaşayır. Rayon əhalisinin ümumi sayından 50,2 faizi kişi, 49,8 faizi qadınlardır.

Əhalinin ümumi sayından 23,3 faizi 0–14 yaşda olan uşaq və yeniyetmələrdən,69,0 faizi əmək qabiliyyətli yaşda, 7,7 faizi isə əmək qabiliyyətli yaşdan yuxarı olanlardır.

Lənkəran rayonu üzrə demoqrafik göstəricilər aşağıdakı kimi olmuşdur:

  2017 yanvar-mart

min nəfərlə

2016 min

nəfərlə

2017 yanvar-mart

əhalinin hər 1000 nəfərinə

2016 əhalinin

hər 1000 nəfərinə

Ümumi artım 340 423 6,0 7,6
Təbii artım 326 414 5,8 7,4
Doğulanlar 721 758 12,8 13,6
Ölənlər 395 344 7,0 6,2
Miqrasiya saldosu +14 +9 +0,2 +0,2
Nikahlar 252 279 4,5 5,0
Boşanmalar 52 60 0,9 1,1

2017-ci ilin birinci rübü ərzində rayonda 721 körpə dünyaya gəlmiş və 395 ölüm halları qeydə alınmışdır.

2016-cı ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə əhalinin hər 1000 nəfərinə hesabı ilə doğulanların sayı 13,6-dan 12,8-ə qədər azalmış, ölənlərin sayı isə 6,2-dən 7,0-a qədər artmışdır.

Cari ilin yanvar-mart ayları ərzində rayonda 252 nikah və 52 boşanma halları qeydə alınmışdır. Ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə əhalinin hər 1000 nəfərinə düşən nikahların sayı 5,0-dan 4,5-ə qədər, boşanmaların sayı 1,1-dən 0,9-a qədər azalmışdır. 2017-ci ilin birinci rübündə pasport xidmətləri tərəfindən 44 nəfər rayona gələn və 30 nəfər rayondan gedən qeydə alınmışdır. Miqrasiya saldosu müsbət 14 nəfər təşkil etmişdir.

Etnik tərkib

Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsi tərəfindən 2009-cu ildə həyata keçirilmiş siyahıya almasına əsasən:

Etnik
qrup
17–23 yanvar, 1939-cu il sa. 13–22 aprel, 2009-cu il sa.
Sayı % Sayı %
Cəmi 58 847 100.00 % 221 726 100.00 %
talışlar 41 487 70.49 % 136 109 61.38 %
azərbaycanlılar 10 880 18.48 % 84 721 38.21 %
ruslar 7 293 12.39 % 419 0.0019 %
türklər 354 0.0016 %
ukraynalılar 397 0.67 % 18 0.00008 %
kürdlər 5 0.01 % 14 0.00006 %
tatarlar 13 0.00005 %
ləzgilər 35 0.06 % 10 0.00003 %
ermənilər 241 0.41 %
almanlar 173 0.29 %
yəhudilər 86 0.15 %
gürcülər 9 0.02 %
avarlar 2 0.00 %
digərləri 239 0.41 % 68 0.0003 %

Bölgədə yaşayan ruslar XIX əsrin əvvəllərində Rusiya İmperiyası tərəfindən köçürülmüş, sonradan onlardan bir çoxu Rusiyaya, eləcə də digər MDB ölkələrinə köç etmişlər.

İqtisadiyyat

Lənkəran rayonu mühüm kənd təsərrüfatı zonasıdır. Mülayim iqlim şəraiti, bol günəşi və məhsuldar torpaqları sayəsində Lənkəran çay, yapon xurması, feyxoa, limon və naringi kimi subtropik bitkiləri ilə ad çıxarmışdır. Çay becərilməsi bu regionda kənd təsərrüfatı fəaliyyətinin ən çox inkişaf etmiş və ən gəlirli növlərindən biridir. Çay məhsulu yerli fabriklərdə emal edilir. Sənaye sahələri isə mebel, ipək və xalça istehsalı ilə təmsil edilmişdir. Rayonun Boladi, Veravul və Vilvan kəndlərində ənənvi xalq sənətləri — xalçaçılıq, zərgərlik, qamışdan məişətdə işlədilən əşyaların toxunması daha geniş inkişaf etmişdir. Lənkəran şəhərində bəzi sənətkarlar daş, ağac və metal üzərində oyma kimi xalq sənətləri ilə məşğul olurlar.

Balıqçılıq

Lənkəranda qədimdən balıqçılığa xüsusi maraq olmuşdur. Əlverişli təbii şərait, xüsusilə Xəzər dənizi, Lənkəran çayları, gölməçələr və arxlar balıqçılıın inkişafına imkan vermişdir. Keçmiş Lənkəran qəzası XIX əsrin ikinci yarısında balıqçılıın inkişafına görə Zaqafqaziyada birinci yeri tutmuşdur. Qumbaşı balıqçılıq vətəgəsi XIX əsrdə Lənkəranda böyük balıqçılıq müəssisəsi sayılmışdır. 1887-ci ildən başlayaraq Qumbaşı balıqçılıq vətəgəsi Gürcüstandan gəlmiş sahibkarlara — Yeni Afon monastrına 12 illiyə icarəyə verilmişdir. Sarı Adası vətəgəsi Avropa təbəəsi olan Reytmana icarəyə verilmişdir. Burada ovlanan balıqlar Həştərxana və oradan da xaricə ixrac olunurdu. İstehsal olunan kürülər isə Rumıniyaya və Yunanıstana göndərilmişdir. İnqilabdan əvvəl Qumbaşı və Sarı Ada vətəgələri Mirəhməd xan Talışinski, Hacı Zeynalabdin Tağıyevə və digər milyonçulara məxsus olmuşdur. Lənkəranda ilk balıqçılıq kolxozları 1929-cu ildə yaradılmış, 1977-ci ilədək "Qələbə", "Sarı", "26-lar", "Vatutin" adı ilə fəaliyyət göstərmişdir adası. 1990-cı ildə Eöyşaban və ikinci Nərimanabaddakı balıqçılıq təsərrsfatları bərpa yedilmişdir. Ötən əsrin altmışıncı illərində qurmaqla toru, tövratların ssrstləməsı, çömçə (dom'a) toru, tərəcə, şolu və dieər növ balıq ovu alətləri ilə dənizdən, çaylardan, murdov və bicarlardan, arxlardan, şətta xəndəklərdən balıq ovlanırdı. Murdovun qurudulması, çəltikçiliyin ləğvi balıq məhsullarını tükəndirmişdir.

Mədəniyyət, təhsil və səhiyyə müəssisələri

Lənkəranda 51 məktəbəqədər uşaq müəssisəsi, 81 ümumtəhsil, pedaqoji, tibb və musiqi məktəbi var. 87 klub, 94 kitabxana, Dövlət Dram Teatrı, muzey, Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Balıqçılıq və Subtropik Bitkilər İnstitutunun filialı fəaliyyət göstərir.

Rayonun inzibati mərkəzi — yaşıllığa qərq olunmuş gözəl Lənkəran şəhəridir. Akasiya xiyabanları həm yerli sakinlərin, həm də Lənkəranın qonaqlarının sevimli istirahət guşəsidir. Bu diyarın əlverişli coğrafi mövqeyi, münbit torpağı və zəngin təbii ehtiyatları ta qədim dövrlərdən adamları cəlb edirdi. Burada neolit dövründən başlayaraq insan məskənləri olmuşdur. Hazırda Lənkəran şəhərinin olduğu yerdə 300 il bundan əvvəl qamış kolları ilə dolu bataqlıq bir ərazi var idi. O vaxtlar dənizin yaxınlığında Lənkərançay çayının sahilində dördbucaqlı şəklində 2 qülləli bir qala və mayak tikilmişdir. Şəhər əvvəlcə Ləngərkünən adlanırdı. Bu sözün mənası "lövbər yeri", yəni "liman" demək idi.

Lənkəran şəhərindəki tarix muzeyinin həm ekspozisiyası, həm də binanın özü turistlərin marağına səbəb olacaqdır. Lənkəran diyarı -məşhur generallar Səmədbəy MehmandarovunHəzi Aslanovun vətənidir. Bu şəhərdə Həzi Aslanovun abidəsi ucaldılmış, onun doğulduğu evdə isə muzey açılmışdır. Lənkəran teatrının tarixi XIX əsrdən başlanır. Bu teatrda 1850-ci ildə səhnəyə qoyulmuş ilk əsərin tamaşasından əldə edilən bütün gəlir yoxsullara ianə edilmişdir.

Memarlıq abidələri

Memarlıq abidələrindən Lənkəranda qala, Hacı Mirzə hamamı, məscid (XVIII–XIX əsrlər), Aşağı Nüvədi, Seyidəkəran, Sütəmurdov kəndlərindən məscid (XIX əsr) qorunub saxlanır.

Rayonda tarixi abidələr çoxdur. Yuxarı Nüvədi kəndində qədim Əbirlər qülləsi, Şıxakəran kəndində Şeyx Zahid türbəsi, Lənkəran şəhərində Kiçik Qala məscidi, Güldəstə minarəsi, Hacı Mirzə hamamı, binanın fasadını bəzəyən dəqiq naxışları ilə seçilən gözəl Xan Evi kimi tarixi abidələr qorunub saxlanmışdır. Şəhərin qərbində Bəlləbur qalasının xarabaları var. Bu qalanın tikilməsində çay daşından və bişmiş qırmızı kərpicdən istifadə edilmişdir. Saxsı su kəməri boruları hələ də salamat qalmışdır. Qalanın ən uca yerində qüllə ucalmışdır. Yerli əhali bu qalanı Boz qala adlandırır.

İqlimi

Lənkəran rayonunun iqlimi rütubətli, subtropikdir. Bu iqlim qışı mülayim, yayı quraq keçən, isti və payızı çox yağıntılı olması ilə fərqlənir. Bu yerlərdə sərt və qarlı qış olmur. Günəş radiasiyası 125–134 kkal/sm2 çatır . Havanın orta illik hərarəti 25,1o C-dir . Ən isti ay iyul (40oC), ən soyuq ay isə yanvardir (3–4oC) . Yağıntının illik miqdarı 1400–1600 mm-dir. Rütubətli, subtropik şəraitinə görə ərazidə sarı torpaqlar geniş yayılmışdır . Lənkəranın iqlim şəraiti ərazinin bir sıra özünəməxsus cəhətləri ilə fərqlənir. Vilayətin şərq və cənub-şərq qurtaracağının Xəzər dənizi ilə sərhədlənməsi və cənubda dağlıq ərazilərin kəskin şəkildə sahilboyu zolağa enməsi Xəzərin üzərindən gələn su buxarının kondensasiyası üçün əlverişli şərait yaratmışdır.

Görkəmli şəxsləri

İstinadlar

  1. Lənkəran Rayon İcra Hakimiyyəti: İcra hakimiyyətinin başçısı: Qaraşov Taleh Azay oğlu
  2. Lənkəran Rayon İcra Hakimiyyəti :Ümumi məlumat 2012-08-06 at the Wayback Machine
  3. https://www.stat.gov.az/source/demoqraphy/ap/az/population_2019.zip
  4. “Aztelekom” İstehsalat Birliyi: Ölkə və şəhərlərarası telefon kodları: Şəhərlərarası telefon kodları
  5. Lənkəran Rayon İcra Hakimiyyəti :Əhali 2012-05-16 at the Wayback Machine
  6. Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: Ленкаранский район (перепись 1939 года)
  7. Всесоюзная перепись населения 1939 года. Национальный состав населения районов, городов и крупных сел союзных республик СССР. Азербайджанский ССР >> Ленкоранский
  8. Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsi: Lənkəran rayonu 2010-11-13 at the Wayback Machine
  9. Population statistics of Eastern Europe: Ethnic composition of Azerbaijan by 2009 census
  10. Ədəbiyyat: ASE, II cild,., 1977. Y.Əbdürrəhmanov. Azərbaycan faunası,., 1966; Y.Əbdürrəhmanov, R.Qayıbova, Ş.Abbasov. Bizim balıqlar,., 1966.
  11. Lənkəran Rayon İcra Hakimiyyəti:İqlim 2012-05-16 at the Wayback Machine


Xarici keçidlər

  • Bələdiyyə İnformasiya Sistemi
  • Mülki Cəmiyyətə Doğru Mərkəzi[ölü keçid]

lənkəran, rayonu, azərbaycan, respublikasında, inzibati, ərazi, vahidi, inzibati, ərazi, vahidi, kimi, avqust, 1930, ildə, yaradılmışdır, rayonun, ərazisi, hektardır, onun, 66700, hektarını, quru, sahə, təşkil, edir, rayonda, şəhər, qəsəbə, kənd, vardır, bakıd. Lenkeran rayonu Azerbaycan Respublikasinda inzibati erazi vahidi Inzibati erazi vahidi kimi 8 avqust 1930 cu ilde yaradilmisdir 2 Rayonun erazisi 153 940 hektardir 2 Onun 66700 hektarini quru sahe teskil edir 2 Rayonda 2 seher 8 qesebe ve 83 kend vardir 2 Bakidan rayon merkezinedek olan mesafe 268 km dir 2 RayonLenkeran38 45 sm e 48 51 s u Olke AzerbaycanDaxildir LenkeranInzibati merkez LenkeranIcra bascisi Taleh Qarasov 1 Tarixi ve cografiyasiYaradilib 8 avqust 1930Sahesi 1 539 4 2 km Hundurluk 51 mEhalisiEhalisi 220 000 2019 3 neferReqemsal identifikatorlarISO kodu AZ LATelefon kodu 994 25 4 Poct indeksi AZ 4200Avtomobil nomresi 42Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarBu meqale Lenkeran rayonu haqqindadir Lenkeran seheri ucun Lenkeran sehifesine baxin Mundericat 1 Tarixi 2 Relyefi 3 Cografiya 4 Inzibati bolgusu 5 Metbuat 6 Ehalisi 6 1 Etnik terkib 7 Iqtisadiyyat 7 1 Baliqciliq 8 Medeniyyet tehsil ve sehiyye muessiseleri 9 Memarliq abideleri 10 Iqlimi 11 Gorkemli sexsleri 12 Istinadlar 13 Xarici kecidlerTarixi RedakteXVIII esrde Talis xanligi yaradildi Qara xanin hakimiyyeti dovrunde xanligin paytaxti Astaradan Lenkerana kocuruldu Seher genislenmeye basladi Xanligin iqtisadi siyasi ve medeni heyati inkisaf etdi demircilik misgerlik zergerlik memulatlarinin istehsali genislendi Lenkeran uzun muddet Talis xanliginin paytaxti kimi qalmis ve Azerbaycanin Iranla Orta Asiya Hindistan ve Rusiya ile ticaretinde muhum rol oynamisdir Seherde yasayis binalari ile ehate olunmus 9 bazar var idi 1795 ci ilde Iran sahi aba Mehemmed sah Qacarin ordusu Lenkerani qaret edenden sonra cenuba cekildi 1813 cu il yanvarin 1 dek Talis xanligi Rusiya terefinden isgal edilmisdir Sonradan Gulustan muqavilesine esasen Talis xanligi Rusiyaya birlesdirildi Lenkeran rayonu 1930 cu ilde teskil edilmisdir Lenkeran rayonu populyar turist marsrutlarinin merkezinde yerlesir Onun bir hissesi Xezer denizinin sahili boyunca yerlesmisdir Bu sahil xettinin esas xususiyyetlerinden biri de qeyri adi mualicevi xasselere malik olan qara qumdur Rayonun Haftoni zonasi oz tarixi obyektleri ve Lenkeran mualice zonasi ile meshurdur ve burada istirahet edenlerin Haftoni meselerinde yerlesen mualicevi qaynaqlardan Istisu suyunun esasinda dolgun mualice kursu kecmek imkani var Nerimanabad zonasi Sara yarimadasinin erazisinde yerlesmisdir Onu bir terefden Xezerin sulari yuyur diger terefden ise Qizilagac qorugunun meselik zonasi ortur 1956 ci iledek bura xususilesdirilmis ada olmusdur lakin sonradan materikde onunla Liman seheri arasinda Saranin statusunu ehemiyyetli derecede deyismis torpaq bend qurulmusdur Bu gun bu yerler six sekilde mese ile ortulmus ve ekoturizm heveskarlarininboyuk maragina sebeb olmusdur Lenkeran Azerbaycanin cox qedim yasayis meskenlerinden biridir Bolge erazisinde aparilmis arxeoloji qazintilar bu yerlerde hele tunc dovrunden yeni eramizdan evvel III II minilliklerde insanlarin yasadigini tesdiq etmisdir Elverisli iqtisadi cografi movqeyi fusunkar tebieti genis elaqeleri Qerble Serqi birlesdiren esas karvan yollarinin ustunde ve Xezer denizi sahillerinde yerlesmesi onun inkisafini xeyli suretlendirmisdir 1747 ci ilden Lenkeran Talis xanliginin merkezi seherine cevrilmisdir Munbit torpaqlari bol suyu ve mulayim iqlimi olan Lenkeranda ehalinin en qedim mesguliyyeti ekincilik maldarliq bagciliq baliqciliq ipekcilik ve ariciliq olmusdur Lenkeranda demircilik misgerlik dulusculuq ve basqa senetler genis yayilmis xanligin iqtisadi inkisafinda ticaret muhum rol oynamis Iran Turkiye Rusiya Orta Asiya dovletleri ile Cin Pakistan Hindistanla ticaret elaqeleri yaradilmisdir Lenkeranda tarixi gormeli yerler coxdur ve onlarin arasinda Lenkeran qalasi deqiq desek onun salamat qalmis fraqmentleri xususi diqqet celb edir Qala XVIII esrde insa edilmis ve Talis xanliginda vacib mudafie istehkamlarindan biri kimi taninmisdir Onun divarlari oz iri formalari ve mohkem cixinti siralari ile boyuk teessurat oyadir Qala orta esrler ucun enenevi olan lazim geldikde ise su ile doldurulan xendekle ehate olunmusdur Tikilinin esas obyektleri hucum edenlerin nisan alinaraq atese tutuldugu simal ve cenub qulleleridir Qala erazisinde hemcinin seher bazari olmusdur ve onun yerinde yuz iller once butun regionda zevvarlar ucun en cox ziyaret olunan yerlerden biri olmus iki mescid ucaldilmisdir Relyefi RedakteAzerbaycanin en gozel guselerinden biri olan Lenkeran respublikanin cenub serqinde elverisli fiziki cografi seraitde yerlesir Lenkeran Azerbaycan Respublikasi daxilinde movcud olan bes tebii cografi vilayetden biridir Lenkeranin erazisi 38o24 39o24 simal ve 47o58 serq cografi en dairesinde yerlesir simaldan Kur Araz ovaligi serq ve cenub serqde Xezer denizi ile hududlanmisdir Inzibati baximdan Lenkeran Astara Masalli Lerik inzibati rayonlari ile ehate olunmusdur Relyefine gore erazisi esasen duzenlik ve mueyyen qeder dagliq hisseden ibaret olmaqla cenuba dogru getdikce ensizlesir Hundur dageteyi sahede 200 metr hundurde Xezer denizi sahilinde okean seviyyesinden 28 metr asagida yerlesir Cografiya RedakteLenkeran rayonu Azerbaycanin cenub serqinde onlarca kilometr mesafeye uzanib geden Lenkeran ovaliginda yerlesir Rayonun erazisi serqden Xezer denizi ile hemhududdur Burada 29 min hektar sahe meselerle ortulmusdur Bu diyar butun il boyu yasilliga burunmusdur Lenkeran rayonun zengin flora ve faunasi var Talis daglarinda biten nadir ve endemik agaclar butun dunyada meshurdur Demiragaci azat ipek akasiya palid evkalipt mantar agaci mexmer rengli agcaqayin nil Hirkan sumsadi haqli olaraq Lenkeran florasinin incileri sayilir Lenkeranda biten esas mese agaci enliyarpaqli paliddir Bu agac nadir agaclarin ucuncu nesline mensubdur Onun hundurluyu 40 45 metr olur Daha bir nadir bitki novu olan demiragacinin xarakterik cehetlerinden biri ondan ibaretdir ki bu agacin yarpaqlari qis feslinde tokulmur onlar quruyaraq agaclarda qalirlar Meselerde coxlu cir meyve agaclari derman bitkileri ve kollar bitir Lenkeranin deniz sahillerinde gozel qumlu cimerlikler salinmisdir Rayonda caylar sebekesi kifayet qeder sixdir Rayon merkezinden 10 25 km radiusda Lenkeran Veravul Boladi ve Qumbasi caylari axir Esasen yagis sulari hesabina dolan caylarin coxu xezer denizine tokulur Bahar ve payiz fesillerinde bu caylar cosub dasir Caylarin suyundan suvarma meqsedile istifade etmek ucun burada Xanbulancay deryacasi tikimisdir Lenkeran torpagi isti su bulaqlari ile zengindir Lenkeran seherinden 12 km qerbde Talis daglarinin eteklerinde Ibadi mesesinin yaxinliginda Mese bulagi Lenkeran Masalli sossesinin 13 cu kilometrinde Havzova bulagi Lenkeran Lerik sossesinin 15 ci kilometrinde Ibadi ve Sumax daglarinin eteyinde Ibadi bulagi var Revayete gore agir xesteliye tutulmus Ibadulla adli bir sexs bu yerde meskan salmis ve sefa tapmisdir Lenkeran rayonunun erazisinde iki qoruq var Hirkan ve Qizilagac qoruqlari Bu qoruqlarda qirqovul qu qusu keklik ag qartal ve diger qus novleri yasayirlar Umumiyyetle burada 270 nov qus var Hirkan qorugunda ise nesli kesilmekde olan qedim agac novlerine daha cox rast gelmek olar Inzibati bolgusu RedakteIri yasayis menteqeleri Rayonda 2 seher 8 seher tipli qesebe 83 kend vardir Belediyyelerin adi Her belediyye uzre ehalinin sayi1 Lenkeran seher belediyyesi 493002 Liman seher belediyyesi 121003 Boladi kend belediyyesi 79404 Germetuk kend belediyyesi 55565 Girdeni kend belediyyesi 46886 Nerimanabad qesebe belediyyesi 44527 Mamusta kend belediyyesi 44028 Vilvan kend belediyyesi 43729 Osakuce kend belediyyesi 433210 Saglaser kend belediyyesi 414811 Saglakuce kend belediyyesi 387312 Sutemurdov kend belediyyesi 377013 Veravul kend belediyyesi 345314 Separadi kend belediyyesi 317315 Goysaban kend belediyyesi 303816 Istisu kend belediyyesi 303817 Kergelan kend belediyyesi 300118 Sixakeran kend belediyyesi 290619 Asagi Nuvedi kend belediyyesi 276120 Haftoni kend belediyyesi 268521 Viyen kend belediyyesi 260322 Zovle kend belediyyesi 247423 Digah kend belediyyesi 234724 Xolmili kend belediyyesi 233625 Baliqcilar qesebe belediyyesi 230226 Silevar kend belediyyesi 228527 Cil kend belediyyesi 227928 Burceli kend belediyyesi 210429 Yuxari Nuvedi kend belediyyesi 208430 Havzova kend belediyyesi 202731 Gegiran kend belediyyesi 192532 Bileser kend belediyyesi 188433 Xarxatan kend belediyyesi 185634 Urge kend belediyyesi 181735 Hirkan qesebe belediyyesi 178136 Sovu kend belediyyesi 167437 Lej kend belediyyesi 159638 Sepnekeran kend belediyyesi 148139 Bala Suruk kend belediyyesi 147640 Rvo kend belediyyesi 146241 Kenarmese kend belediyyesi 141342 Dasdaliqcar kend belediyyesi 140043 Darquba kend belediyyesi 136544 Tukevile kend belediyyesi 134445 Xanbulan kend belediyyesi 130346 Suruk kend belediyyesi 130247 Siyavar kend belediyyesi 124048 Kuvenil kend belediyyesi 120549 Turkekeran kend belediyyesi 117050 Parakend kend belediyyesi 114951 Luveser kend belediyyesi 112152 Beliton kend belediyyesi 109653 Seyidekeran kend belediyyesi 102654 Tutepeste kend belediyyesi 94055 Dastatuk kend belediyyesi 87856 Qurumba kend belediyyesi 83757 Gunehir kend belediyyesi 84558 Diryan kend belediyyesi 75859 Mogonojoba kend belediyyesi 63760 Vel kend belediyyesi 66261 Tsado kend belediyyesi 58562 Turkencil kend belediyyesi 55163 Narbagi kend belediyyesi 48764 Esle kend belediyyesi 31765 Kohne Gegir kend belediyyesi 27466 Cemi 196686Metbuat Redakte Cenub Televiziya Sirketi Lenkeran qezetiEhalisi Redakte1 yanvar 2012 ci il tarixine olan resmi melumata esasen ehalisi 213 2 5 neferdir 106 204 5 neferi kisiler 106 711 5 neferi qadinlar Rayon ehalisinin 40 5 i seherlerde 60 5 i ise kendlerde yasayir Bilavasite Lenkeran seherinin ehalisi 52 581 5 neferdir Lenkeran rayonu sakinlerinin 23 5 i 0 14 yasda olan usaq ve yeniyetmelerden 69 7 5 i emek qabiliyyetli yasda olanlardan ve 7 3 5 i ise emek qabiliyyetli yasdan yuxari olanlardan ibaretdir Rayon emek ehtiyatlari ile yaxsi temin olunmusdur Burada isleyen ehalinin sayi 95 047 neferdir ki bu da iqtisadi feal ehalinin 99 5 i demekdir 5 Mesgul ehalinin 1 978 neferi senayede 1 458 neferi tikintide 56 281 neferi kend ve mese teserrufatinda 1 895 neferi neqliyyat ve rabitede 20 468 neferi ticaretde 263 neferi kreditlesme maliyye ve sigortada 981 neferi idareetme orqanlarinin aparatinda 8 435 neferi tehsil medeniyyet ve incesenetde 2 683 neferi sehiyye beden terbiyesi ve sosial teminatda 191 neferi menzil kommunal teserrufati ehaliye meiset xidmetinde 91 neferi elm ve elmi xidmetde 323 neferi diger sosial xidmet sahelerinde calisir 5 Rayonda 258 nefer mecburi kockun meskunlasmisdir 5 Ilkin hesablamalara gore 2017 ci il aprel ayinin evveline Lenkeran rayonunun ehalisinin sayi 225549 nefer olmus ve cari ilin uc ayi erzinde 340 nefer ve yaxud 0 2 faiz artmisdir Ehalinin 39 0 faizi seher yerlerinde 61 0 faizi ise kend yerlerinde yasayir Rayon ehalisinin umumi sayindan 50 2 faizi kisi 49 8 faizi qadinlardir Ehalinin umumi sayindan 23 3 faizi 0 14 yasda olan usaq ve yeniyetmelerden 69 0 faizi emek qabiliyyetli yasda 7 7 faizi ise emek qabiliyyetli yasdan yuxari olanlardir Lenkeran rayonu uzre demoqrafik gostericiler asagidaki kimi olmusdur 2017 yanvar mart min neferle 2016 min neferle 2017 yanvar mart ehalinin her 1000 neferine 2016 ehalinin her 1000 neferineUmumi artim 340 423 6 0 7 6Tebii artim 326 414 5 8 7 4Dogulanlar 721 758 12 8 13 6Olenler 395 344 7 0 6 2Miqrasiya saldosu 14 9 0 2 0 2Nikahlar 252 279 4 5 5 0Bosanmalar 52 60 0 9 1 12017 ci ilin birinci rubu erzinde rayonda 721 korpe dunyaya gelmis ve 395 olum hallari qeyde alinmisdir 2016 ci ilin muvafiq dovru ile muqayisede ehalinin her 1000 neferine hesabi ile dogulanlarin sayi 13 6 dan 12 8 e qeder azalmis olenlerin sayi ise 6 2 den 7 0 a qeder artmisdir Cari ilin yanvar mart aylari erzinde rayonda 252 nikah ve 52 bosanma hallari qeyde alinmisdir Oten ilin muvafiq dovru ile muqayisede ehalinin her 1000 neferine dusen nikahlarin sayi 5 0 dan 4 5 e qeder bosanmalarin sayi 1 1 den 0 9 a qeder azalmisdir 2017 ci ilin birinci rubunde pasport xidmetleri terefinden 44 nefer rayona gelen ve 30 nefer rayondan geden qeyde alinmisdir Miqrasiya saldosu musbet 14 nefer teskil etmisdir Etnik terkib Redakte Esas meqaleler Azerbaycan ehalisinin siyahiyaalinmasi 1999 ve Azerbaycan ehalisinin siyahiyaalinmasi 2009 Azerbaycan Dovlet Statistika Komitesi terefinden 2009 cu ilde heyata kecirilmis siyahiya almasina esasen Etnikqrup 17 23 yanvar 1939 cu il sa 6 7 13 22 aprel 2009 cu il sa 8 9 Sayi Sayi Cemi 58 847 100 00 221 726 100 00 talislar 41 487 70 49 136 109 61 38 azerbaycanlilar 10 880 18 48 84 721 38 21 ruslar 7 293 12 39 419 0 0019 turkler 354 0 0016 ukraynalilar 397 0 67 18 0 00008 kurdler 5 0 01 14 0 00006 tatarlar 13 0 00005 lezgiler 35 0 06 10 0 00003 ermeniler 241 0 41 almanlar 173 0 29 yehudiler 86 0 15 gurculer 9 0 02 avarlar 2 0 00 digerleri 239 0 41 68 0 0003 Bolgede yasayan ruslar XIX esrin evvellerinde Rusiya Imperiyasi terefinden kocurulmus sonradan onlardan bir coxu Rusiyaya elece de diger MDB olkelerine koc etmisler Iqtisadiyyat RedakteLenkeran rayonu muhum kend teserrufati zonasidir Mulayim iqlim seraiti bol gunesi ve mehsuldar torpaqlari sayesinde Lenkeran cay yapon xurmasi feyxoa limon ve naringi kimi subtropik bitkileri ile ad cixarmisdir Cay becerilmesi bu regionda kend teserrufati fealiyyetinin en cox inkisaf etmis ve en gelirli novlerinden biridir Cay mehsulu yerli fabriklerde emal edilir Senaye saheleri ise mebel ipek ve xalca istehsali ile temsil edilmisdir Rayonun Boladi Veravul ve Vilvan kendlerinde enenvi xalq senetleri xalcaciliq zergerlik qamisdan meisetde isledilen esyalarin toxunmasi daha genis inkisaf etmisdir Lenkeran seherinde bezi senetkarlar das agac ve metal uzerinde oyma kimi xalq senetleri ile mesgul olurlar Baliqciliq Redakte Lenkeranda qedimden baliqciliga xususi maraq olmusdur Elverisli tebii serait xususile Xezer denizi Lenkeran caylari golmeceler ve arxlar baliqciliin inkisafina imkan vermisdir Kecmis Lenkeran qezasi XIX esrin ikinci yarisinda baliqciliin inkisafina gore Zaqafqaziyada birinci yeri tutmusdur Qumbasi baliqciliq vetegesi XIX esrde Lenkeranda boyuk baliqciliq muessisesi sayilmisdir 1887 ci ilden baslayaraq Qumbasi baliqciliq vetegesi Gurcustandan gelmis sahibkarlara Yeni Afon monastrina 12 illiye icareye verilmisdir Sari Adasi vetegesi Avropa tebeesi olan Reytmana icareye verilmisdir Burada ovlanan baliqlar Hesterxana ve oradan da xarice ixrac olunurdu Istehsal olunan kuruler ise Ruminiyaya ve Yunanistana gonderilmisdir Inqilabdan evvel Qumbasi ve Sari Ada vetegeleri Mirehmed xan Talisinski Haci Zeynalabdin Tagiyeve ve diger milyonculara mexsus olmusdur Lenkeranda ilk baliqciliq kolxozlari 1929 cu ilde yaradilmis 1977 ci iledek Qelebe Sari 26 lar Vatutin adi ile fealiyyet gostermisdir adasi 1990 ci ilde Eoysaban ve ikinci Nerimanabaddaki baliqciliq teserrsfatlari berpa yedilmisdir Oten esrin altmisinci illerinde qurmaqla toru tovratlarin ssrstlemesi comce dom a toru terece solu ve dieer nov baliq ovu aletleri ile denizden caylardan murdov ve bicarlardan arxlardan setta xendeklerden baliq ovlanirdi Murdovun qurudulmasi celtikciliyin legvi baliq mehsullarini tukendirmisdir 10 Medeniyyet tehsil ve sehiyye muessiseleri RedakteLenkeranda 51 mektebeqeder usaq muessisesi 81 umumtehsil pedaqoji tibb ve musiqi mektebi var 87 klub 94 kitabxana Dovlet Dram Teatri muzey Azerbaycan Elmi Tedqiqat Baliqciliq ve Subtropik Bitkiler Institutunun filiali fealiyyet gosterir Rayonun inzibati merkezi yasilliga qerq olunmus gozel Lenkeran seheridir Akasiya xiyabanlari hem yerli sakinlerin hem de Lenkeranin qonaqlarinin sevimli istirahet gusesidir Bu diyarin elverisli cografi movqeyi munbit torpagi ve zengin tebii ehtiyatlari ta qedim dovrlerden adamlari celb edirdi Burada neolit dovrunden baslayaraq insan meskenleri olmusdur Hazirda Lenkeran seherinin oldugu yerde 300 il bundan evvel qamis kollari ile dolu bataqliq bir erazi var idi O vaxtlar denizin yaxinliginda Lenkerancay cayinin sahilinde dordbucaqli seklinde 2 qulleli bir qala ve mayak tikilmisdir Seher evvelce Lengerkunen adlanirdi Bu sozun menasi lovber yeri yeni liman demek idi Lenkeran seherindeki tarix muzeyinin hem ekspozisiyasi hem de binanin ozu turistlerin maragina sebeb olacaqdir Lenkeran diyari meshur generallar Semedbey Mehmandarovun ve Hezi Aslanovun vetenidir Bu seherde Hezi Aslanovun abidesi ucaldilmis onun doguldugu evde ise muzey acilmisdir Lenkeran teatrinin tarixi XIX esrden baslanir Bu teatrda 1850 ci ilde sehneye qoyulmus ilk eserin tamasasindan elde edilen butun gelir yoxsullara iane edilmisdir Memarliq abideleri RedakteMemarliq abidelerinden Lenkeranda qala Haci Mirze hamami mescid XVIII XIX esrler Asagi Nuvedi Seyidekeran Sutemurdov kendlerinden mescid XIX esr qorunub saxlanir Rayonda tarixi abideler coxdur Yuxari Nuvedi kendinde qedim Ebirler qullesi Sixakeran kendinde Seyx Zahid turbesi Lenkeran seherinde Kicik Qala mescidi Guldeste minaresi Haci Mirze hamami binanin fasadini bezeyen deqiq naxislari ile secilen gozel Xan Evi kimi tarixi abideler qorunub saxlanmisdir Seherin qerbinde Bellebur qalasinin xarabalari var Bu qalanin tikilmesinde cay dasindan ve bismis qirmizi kerpicden istifade edilmisdir Saxsi su kemeri borulari hele de salamat qalmisdir Qalanin en uca yerinde qulle ucalmisdir Yerli ehali bu qalani Boz qala adlandirir Iqlimi RedakteLenkeran rayonunun iqlimi rutubetli subtropikdir Bu iqlim qisi mulayim yayi quraq kecen isti ve payizi cox yagintili olmasi ile ferqlenir Bu yerlerde sert ve qarli qis olmur Gunes radiasiyasi 125 134 kkal sm2 catir 11 Havanin orta illik herareti 25 1o C dir 11 En isti ay iyul 40oC en soyuq ay ise yanvardir 3 4oC 11 Yagintinin illik miqdari 1400 1600 mm dir 11 Rutubetli subtropik seraitine gore erazide sari torpaqlar genis yayilmisdir Lenkeranin iqlim seraiti erazinin bir sira ozunemexsus cehetleri ile ferqlenir Vilayetin serq ve cenub serq qurtaracaginin Xezer denizi ile serhedlenmesi ve cenubda dagliq erazilerin keskin sekilde sahilboyu zolaga enmesi Xezerin uzerinden gelen su buxarinin kondensasiyasi ucun elverisli serait yaratmisdir Gorkemli sexsleri RedakteAllahsukur Pasazade Seyxulislam ve Qafqaz Muselmanlari Ruhani Idaresinin bascisi Hezi Aslanov 2 defe Sovet Ittifaqi Qehremani general mayor Semed bey Mehmandarov Rusiya Imperator ordusunun artilleriya generali Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin herbi naziri sovet herb xadimi Solmaz Eliyeva Sosialist Emeyi Qehremani 5 cagiris Azerbaycan SSR Ali Sovetinin deputati Hadi Recebli Azerbaycan Milli Meclisinin uzvu Rufet Quliyev Azerbaycan Milli Meclisinin uzvu Aqsin Eliyev Azerbaycan sairi yazici publisist Etibar Veliyev Azerbaycan sairi ve publisisti Prezident teqaudcusu Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu Azerbaycan Jurnalistler Birliyinin uzvu Qizil qelem mukafati laureati Mirhasim Talisli filologiya elmleri doktoru Etibar Cebrayiloglu Azerbaycanin taninmis jurnalisti kose yazari Hesen bey Zerdabi mukafati laureati Meherrem Quliyev Agstafa rayon icra hakimiyyetinin bascisi Zadir Rzayev Azerbaycan silahli quvvelerinin generali Mirmemmed Cavadzade hekim uroloq Memmedsadiq Abdullayev anatom histoloq tibb elmleri doktoru professor emekdar elm xadimi Ebulfez Recebli turkoloq filologiya elmleri doktoru professor Ebdul Qasimov hidrobioloq alim Yasar Rzayev filologiya uzre felsefe doktoru Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu Yalcin Rzazade mugenni Azerbaycan Respublikasi Xalq Artisti Azerbaycan Medeniyyet ve Incesenet Universitetinin vokal ve pop musiqi kafedrasinin mudiri Gulaga Memmedov mugenni Azerbaycan SSR Xalq Artisti Munevver Kelenterli emekdar artist SSRI dovlet mukafati laureati Caneli Ekberov xanende Azerbaycan Respublikasinin xalq artisti Heqiqet Rzayeva mugenni soprano pedaqoq Azerbaycanin xalq artisti Kamil Necefzade Azerbaycan kino ressami SSR emekdar ressami Azerbaycanin xalq ressami Dovlet Mukafati laureati Seker Aslan sair dramaturq jurnalist Azerbaycan Yazicilar Birliyinin ve Azerbaycan Jurnalistler Birliyinin uzvu Nazir Eliyev Azerbaycan Respublikasinin emekdar artisdi Mir Ibrahim bey Talisinski Azerbaycan herbcisi general mayor Mir Mustafa xan Talis xani 1786 1814 Mirkazim bey Talisxanov Rusiya Imperator Ordusunun general mayoru Esed bey Talisxanov Rusiya Imperator Ordusunun general mayoru Xelil bey Talisxanov Rusiya Imperator Ordusunun general mayoru Mir Hesen xan Talis xanliginin 1812 1826 hakimi Istinadlar Redakte Lenkeran Rayon Icra Hakimiyyeti Icra hakimiyyetinin bascisi Qarasov Taleh Azay oglu 1 2 3 4 5 6 Lenkeran Rayon Icra Hakimiyyeti Umumi melumat Arxivlesdirilib 2012 08 06 at the Wayback Machine https www stat gov az source demoqraphy ap az population 2019 zip Aztelekom Istehsalat Birliyi Olke ve seherlerarasi telefon kodlari Seherlerarasi telefon kodlari 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Lenkeran Rayon Icra Hakimiyyeti Ehali Arxivlesdirilib 2012 05 16 at the Wayback Machine Ethno Caucasus Etnodemografiya Kavkaza Lenkaranskij rajon perepis 1939 goda Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1939 goda Nacionalnyj sostav naseleniya rajonov gorodov i krupnyh sel soyuznyh respublik SSSR Azerbajdzhanskij SSR gt gt Lenkoranskij Azerbaycan Dovlet Statistika Komitesi Lenkeran rayonu Arxivlesdirilib 2010 11 13 at the Wayback Machine Population statistics of Eastern Europe Ethnic composition of Azerbaijan by 2009 census Edebiyyat ASE II cild 1977 Y Ebdurrehmanov Azerbaycan faunasi 1966 Y Ebdurrehmanov R Qayibova S Abbasov Bizim baliqlar 1966 1 2 3 4 Lenkeran Rayon Icra Hakimiyyeti Iqlim Arxivlesdirilib 2012 05 16 at the Wayback MachineXarici kecidler RedakteBelediyye Informasiya Sistemi Mulki Cemiyyete Dogru Merkezi olu kecid Menbe https az wikipedia org w index php title Lenkeran rayonu amp oldid 6040829, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.