fbpx
Wikipedia

Hicaz krallığı

Hicaz krallığı - Səudiyyə Ərəbistanının Hicaz bölgəsində yaranmış dövlət. Haşimilər sülaləsi tərəfindən idarə olunan Hicaz krallığı 1916-cı ildən 1925-ci ilə qədər mövcud olmuşdur.

ərəb. الحجاز‎مملكة ‎‎
Hicaz krallığı
5 iyun 1916yanvar 1925
Bayrağı
Gerbi
Hicaz Krallığı 1916-1925
StatusuKrallıq
PaytaxtıMəkkə
Rəsmi dilləriƏrəb dili, Türk dili
Dini
İslam
İdarəetmə formasıMonarxiya
Kral 
• 1916-1924
Hüseyn ibn Əli əl-Haşimi
• 1924-1925
Əli ibn Hüseyn əl-Haşimi
Tarixi 
• Yaranması
5 iyun 1916
• Süqutu
yanvar 1925
Ərazisi
Sələfi
Xələfi
Nəcd Sultanlığı
İordaniya

Krallıq öncəsi Hicaz

1517-ci ildə Misiri ələ keçirən Osmanlı sultanı I Səlim Hicaz bölgəsini də Osmanlı torpaqlarına daxil etdi. Osmanlıların dövründə Hicazın idarə edilməsi Məkkə şəriflərinə tapşırılmışdır. 1807-ci ildə xəvariclərin çıxışlarını yatırdığı üçün Misir hakimi Mehmed Əli Paşanın idarəçiliyinə verilir. 1845-ci ildə Osmanlı İmperiyası ilə Misir arasında bağlanan müqaviləyə əsasən Hicaz təkrar Osmanlı torpaqlarına daxil olur.

Krallığın yaranması

Osmanlı dövlətinin II konstitusiyasının elan edilməsindən sonra Hicaza şərif təyin olunan Hüseyn ibn Əli əl-Haşimi I Dünya müharibəsinin əvvəllərində Osmanlı hakimiyyətinə və Osmanlı sultanına bağlı olaraq görsənsə də sonradan hakimiyyətini möhkəmləndirmək, bütün ərəbləri hakimiyyəti altında salmaq üçün Osmanlılara qarşı Böyük Britaniya ilə əməkdaşlığa başladı. Böyük Britaniya Osmanlılara qaşrı döyüşlərdə Hicaz ordusundan istifadə etmək məqsədilə Hüseyn ibn Əli əl-Haşimiyə Osmanlılara qarşı döyüşəcəyi təqdirdə silahlı yardım edəcəyi, xəlifələrin Məhəmmədin soyundan olmasını təmin edəcəyini bildirdi. Hüseyn ibn Əli əl-Haşiminin oğulları Feysəl ibn Hüseyn və Abdullah ibn Hüseyn ilə Misirdəki Britaniya nümayəndəsi Henri MakMahon ilə diplomatik əlaqələrini davam etdirməklə yanaşı, Osmanlı İmperiyasının Fələstində olan IV Ordu komandanı Camal Paşa ilə də razılığa gəlmək üçün yollar axtarırdı. Ancaq, Camal paşanın Beyrutda və Şamda bəzi ərəb milliyətçilərini dövlətə xəyanətdə ittiham edərək edam etməsi ilə münasibətlər dəyişdi.

Hüseyin ibn Əli, 5 iyun 1916-cı ildə krallığını elan etməi ilə ərəblərin Osmanlı ordusuna qarşı hücumları başladı. 16 iyun tarixində Ciddəni Britaniya ordusu ələ keçirdi. Hüseyin ibn Əlinin hakimiyyəti yalnız İngilislər tərəfindən tanındı. İngilislərin dəstəyi ilə Akabeni 1917-ci ildə ələ keçirdikdən sonra demək olar ki, bütün Hicaz osmanlılardan azad edilmiş oldu. Hicaz hakimi Qalib Paşa Taifdə Abdullah ibn Hüseyinə təslim olmasına baxmayaraq Mədinə hakimi Ömər Fəxrəddin Paşa Mudros barışığına qədər şəhəri mühafizə etdi. 13 yanvar 1919-cu ildə Sultanın əmri ilə şəhəri Hicazlılara təhvil verdi.

Krallığın süqutu

Hicaz kralı Hüseyin ibn Əli Nəcd əmiri Əbdüləziz ibn Səuda qarşı Yəmən imamı və Bin Rəşd ilə razılığa gəldi. 1921-ci ildə Nəcd əmiri Əbdüləziz ibn Səud Şammar Krallığını işğal etdikdən sonra Hicaz ordusunu da məğlub etdi. Hicaz kralı Hüseyn Səudilərlə Küveyit Konfransında (noyabr 1923-aprel 1924) bir razılığa gələ bilmədi. Fələstində Yəhudi dövlətinin yaranmasında tərəfsiz qalması üzərində Böyük Britaniya Hüseynə olan dəstəyini çəkdi.

3 mart 1924-cü ildə Türkiyədə xəlifəlik ləğv edildi. Bundan sonra Hüseyn özünü xəlifə elan etdi. Əbdüləziz ibn Səud Hicaza hücum etməyi qərarlaşdırdı. Vəhhabilər, 1924-cü ilin avqustunda Taifə hücum edərək qətliam törətdilər. Nəcd əmiri Əbdüləzizin ordusu Hicaza girməmişdən, 5 oktyabr 1924-cü ildə Hicaz əmiri Hüseyn ibn Əli hakimiyyəti oğlu Əliyə buraxaraq ölkədən qaçaraq İordaniya kralı Abdullah ibn Hüseynin yanına sığındı. Nəcd ordusunun MəkkəMədinəni ələ keçirməsi ilə Əli ibn Hüseyn Ciddəyə tərəf çəkildi. Daha sonra krallıqdan imtina edərək İraq kralı olan qardaşı Feysəl ibn Hüseynin yanına qaçdı. Bununla da, Ərəbistan yarımadasında Haşimilərin hakimiyyətinə son qoyuldu. Hicaz krallığına son qoyan Əbdüləziz ibn Səud özünü 1926-cı ildə Hicaz kralı və Nəcd Sultanı elan edir. Daha sonra 1932-ci ildə Nəcd, Şammer və Hicaz torpaqlarında öz müstəqil Səudiyyə Ərəbistanı dövlətini qurur. Haşimilər sülaləsi isə Britaniyanın köməyi ilə Mesopotamiyada və İraqda hakimiyyətlərini davam etdirdilər.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. Müslüman Türk’e İhanetin Adı; Mekke Şerifi Hüseyin
  2. Teitelbaum, Joshua (2001), The rise and fall of the Hashimite Kingdom of Arabia, New York University Press,
  3. Yamani, Mai (2009), Cradle of Islam : the Hijaz and the quest for an Arabian identity (Pbk. ed.), I.B. Tauris,
  4. Madawi Al-Rasheed. A History of Saudi Arabia. Cambridge, England, UK: Cambridge University Press, 2002.

hicaz, krallığı, məqalənin, mətnini, azərbaycan, dilinə, uyğunlaşdırmaq, lazımdır, məqalədə, cümlə, quruluşlarındakı, yanlışlıqları, orfoqrafik, səhvləri, düzəltdikdən, sonra, qaralama, şablonunu, silməyi, unutmayın, səudiyyə, ərəbistanının, hicaz, bölgəsində,. Bu meqalenin metnini Azerbaycan diline uygunlasdirmaq lazimdir Meqalede cumle quruluslarindaki yanlisliqlari ve orfoqrafik sehvleri duzeltdikden sonra qaralama az sablonunu silmeyi unutmayin Hicaz kralligi Seudiyye Erebistaninin Hicaz bolgesinde yaranmis dovlet Hasimiler sulalesi terefinden idare olunan Hicaz kralligi 1916 ci ilden 1925 ci ile qeder movcud olmusdur ereb الحجاز مملكة Hicaz kralligi5 iyun 1916 yanvar 1925Bayragi GerbiHicaz Kralligi 1916 1925StatusuKralliqPaytaxtiMekkeResmi dilleriEreb dili Turk diliDiniIslamIdareetme formasiMonarxiyaKral 1916 1924Huseyn ibn Eli el Hasimi 1924 1925Eli ibn Huseyn el HasimiTarixi Yaranmasi5 iyun 1916 Suqutuyanvar 1925ErazisiSelefi XelefiHicaz vilayeti Necd SultanligiIordaniya Mundericat 1 Kralliq oncesi Hicaz 2 Kralligin yaranmasi 3 Kralligin suqutu 4 Hemcinin bax 5 IstinadlarKralliq oncesi Hicaz Redakte1517 ci ilde Misiri ele keciren Osmanli sultani I Selim Hicaz bolgesini de Osmanli torpaqlarina daxil etdi Osmanlilarin dovrunde Hicazin idare edilmesi Mekke seriflerine tapsirilmisdir 1807 ci ilde xevariclerin cixislarini yatirdigi ucun Misir hakimi Mehmed Eli Pasanin idareciliyine verilir 1845 ci ilde Osmanli Imperiyasi ile Misir arasinda baglanan muqavileye esasen Hicaz tekrar Osmanli torpaqlarina daxil olur Kralligin yaranmasi RedakteOsmanli dovletinin II konstitusiyasinin elan edilmesinden sonra Hicaza serif teyin olunan Huseyn ibn Eli el Hasimi I Dunya muharibesinin evvellerinde Osmanli hakimiyyetine ve Osmanli sultanina bagli olaraq gorsense de sonradan hakimiyyetini mohkemlendirmek butun erebleri hakimiyyeti altinda salmaq ucun Osmanlilara qarsi Boyuk Britaniya ile emekdasliga basladi 1 Boyuk Britaniya Osmanlilara qasri doyuslerde Hicaz ordusundan istifade etmek meqsedile Huseyn ibn Eli el Hasimiye Osmanlilara qarsi doyuseceyi teqdirde silahli yardim edeceyi xelifelerin Mehemmedin soyundan olmasini temin edeceyini bildirdi Huseyn ibn Eli el Hasiminin ogullari Feysel ibn Huseyn ve Abdullah ibn Huseyn ile Misirdeki Britaniya numayendesi Henri MakMahon ile diplomatik elaqelerini davam etdirmekle yanasi Osmanli Imperiyasinin Felestinde olan IV Ordu komandani Camal Pasa ile de raziliga gelmek ucun yollar axtarirdi Ancaq Camal pasanin Beyrutda ve Samda bezi ereb milliyetcilerini dovlete xeyanetde ittiham ederek edam etmesi ile munasibetler deyisdi Huseyin ibn Eli 5 iyun 1916 ci ilde kralligini elan etmei ile ereblerin Osmanli ordusuna qarsi hucumlari basladi 2 16 iyun tarixinde Ciddeni Britaniya ordusu ele kecirdi Huseyin ibn Elinin hakimiyyeti yalniz Ingilisler terefinden tanindi Ingilislerin desteyi ile Akabeni 1917 ci ilde ele kecirdikden sonra demek olar ki butun Hicaz osmanlilardan azad edilmis oldu Hicaz hakimi Qalib Pasa Taifde Abdullah ibn Huseyine teslim olmasina baxmayaraq Medine hakimi Omer Fexreddin Pasa Mudros barisigina qeder seheri muhafize etdi 13 yanvar 1919 cu ilde Sultanin emri ile seheri Hicazlilara tehvil verdi Kralligin suqutu RedakteHicaz krali Huseyin ibn Eli Necd emiri Ebduleziz ibn Seuda qarsi Yemen imami ve Bin Resd ile raziliga geldi 1921 ci ilde Necd emiri Ebduleziz ibn Seud Sammar Kralligini isgal etdikden sonra Hicaz ordusunu da meglub etdi Hicaz krali Huseyn Seudilerle Kuveyit Konfransinda noyabr 1923 aprel 1924 bir raziliga gele bilmedi Felestinde Yehudi dovletinin yaranmasinda terefsiz qalmasi uzerinde Boyuk Britaniya Huseyne olan desteyini cekdi 3 mart 1924 cu ilde Turkiyede xelifelik legv edildi Bundan sonra Huseyn ozunu xelife elan etdi Ebduleziz ibn Seud Hicaza hucum etmeyi qerarlasdirdi Vehhabiler 1924 cu ilin avqustunda Taife hucum ederek qetliam toretdiler Necd emiri Ebdulezizin ordusu Hicaza girmemisden 5 oktyabr 1924 cu ilde Hicaz emiri Huseyn ibn Eli hakimiyyeti oglu Eliye buraxaraq olkeden qacaraq Iordaniya krali Abdullah ibn Huseynin yanina sigindi Necd ordusunun Mekke ve Medineni ele kecirmesi ile Eli ibn Huseyn Ciddeye teref cekildi Daha sonra kralliqdan imtina ederek Iraq krali olan qardasi Feysel ibn Huseynin yanina qacdi Bununla da Erebistan yarimadasinda Hasimilerin hakimiyyetine son qoyuldu Hicaz kralligina son qoyan Ebduleziz ibn Seud ozunu 1926 ci ilde Hicaz krali ve Necd Sultani elan edir 3 Daha sonra 1932 ci ilde Necd Sammer ve Hicaz torpaqlarinda oz musteqil Seudiyye Erebistani dovletini qurur 4 Hasimiler sulalesi ise Britaniyanin komeyi ile Mesopotamiyada ve Iraqda hakimiyyetlerini davam etdirdiler Hemcinin bax RedakteSammer kralligi Huseyn ibn Eli el Hasimi Eli ibn Huseyn el Hasimi Hasimiler HicazIstinadlar Redakte Musluman Turk e Ihanetin Adi Mekke Serifi Huseyin Teitelbaum Joshua 2001 The rise and fall of the Hashimite Kingdom of Arabia New York University Press Yamani Mai 2009 Cradle of Islam the Hijaz and the quest for an Arabian identity Pbk ed I B Tauris Madawi Al Rasheed A History of Saudi Arabia Cambridge England UK Cambridge University Press 2002 Menbe https az wikipedia org w index php title Hicaz kralligi amp oldid 6072650, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.