Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Heydelberq — Almaniyada şəhər.
| Heydelberq | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Heidelberg | |||||
 | |||||
| |||||
| Ölkə | |||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Sahəsi |
| ||||
| Mərkəzin hündürlüyü | 114 ± 1 m | ||||
| Saat qurşağı | |||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
| ||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| Telefon kodu | 6221, 6202 | ||||
| Poçt indeksi | 69001 | ||||
| Nəqliyyat kodu | HD | ||||
| Digər | |||||
| heidelberg.de | |||||
| | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Əhalisinin sayı 147 min nəfərdir. Ştutqart və Frankfurt-Mayn şəhərləri arasında yerləşir. Ərazisi 108.84 km²-dır.
Bir vaxtlar Heydelberq Avropanın elm və mədəniyyət mərkəzlərindən biri olub. Burada dünyanın ən yaxşı universitetlərindən biri sayılan Heydelberq Universiteti yerləşir.
Coğrafiya
Almaniya'nın Baden-Vürtemberq əyalətində yerləşir. Reyn və Nekkar çaylarının arasında qalan vadidə yer almışdır (Rhein-Neckar Kreis). Haydelberq, Manhaym'dən təxminən 20 dəqiqə uzaqlıqda yerləşir. Haydelberq ümumi olaraq dağlıq şəhərdir, ən yüksək yeri Königstuhl (568m) və Gaisberg (375m) dir. Şəhərdən Nekkar çayı keçir. Şəhər, Odenwald meşəsinin içində yerləşir. Heydelberq ərazi etibarı ilə Almaniya'nın mərkəz bölgəsində yer aldığına görə, şəhərdə çox sayda əncir və badam ağacları yetişir.
Tarixi
Şəhərin tarixi qədim dövr Roma İmperiyası dövrlərinə dayanır. Xüsusi ilə şəhərin bugünkü Neuenheim bölgəsində Romalıların izlərinə rast gəlmək mümkündür. Orta əsrlər dövründə şəhər daha çox ətrafında yerləşən qəsəbə və şəhərlərə bağlı qalmışdır. 1225-ci ildən yenidövr başlanğıcına qədər kraliyyətin məskunlaşma yeri olmuşdur. Bu səbəbdən bu bölgəyə "Kurpfalz" deyilir. Heydelberq universiteti bu zamanlarda yəni 1386-cı ildə qurulmuşdur və Almaniyanın ən qədim universitetidir. 17-ci əsrin ikinci yarısının sonlarına doğru şəhər fransızların hücumuna məruz qalmışdır hətta bəzi yerləri fransızlar tərəfindən ələ keçirilmişdir. O dövrlərdə qədim şərəh (Altstadt) və Saray təxribata uğramışdır. 1840-cı ildə tikilən Mannheim-Heydelberq dəmir yolu Baden bölgəsində ilk dəmir yolu olaraq tarixə keçmişdir.
1930-cu ildə universitenin yeni binasının inşaatına başlanmılmşdır. 1930-cu ildə Nazilərin iqtidara gəlməsi səbəbi ilə Heydelberq univesiteti bir çox yəhudi tələbə və professorlarını itirmişdir. İkinci dünya müharibəsindən sonra, Almaniyanın müharibədən dağılmadan qalmış olan şəhərlərindən biridir. Müharibə sonrasında ABŞ işğalında qalan şəhər, uzun illər Amerikan ordusu tərəfindən hərbi baza olaraq istifadə edilmişdir. Bu gün xüsusi ilə şəhərin, "qədim şəhər" (Altstadt) və Sarayı UNESCO tərəfindən dünya insanlıq mirası siyahısında yer almışdır.
İqtisadiyyat
Şəhər əsasən bir mədəniyyət şəhəri kimi tanınır və bundan dolayı sənayeləşməmişdir. Bununla belə dünyada məşhur olan çap maşınları istehsal edən "Heidelberger Druckmaschinen AG" bu şəhərdə yerləşir.
Heydelberq çap maşınlarını bütün dünya bir nömrə kimi qəbul edir.
Siyasət
Şəhər şurası 40 üzvdən ibarətdir. Şəhərdə Şura seçkiləri beş ildən bir keçirilir.
Qardaşlaşmış şəhərlər
Mətbuat
Rhein-Neckar Bölgəsinin gündəlik qəzeti (Rhein-Neckar Zeitung) Heydelberqdə nəşr olunur.
Təhsil
Heydelberq Universiteti ilə dünyada şöhrəti olan bir şəhərdir. Universitet 2 hissədən ibarətdir şəhəri çayın bölməsi səbəbi ilə universitət də iki hissəyə ayrılmışdır. "Qədim şəhər" tərəfində qalan hissəsində daha çox sosial və sənət fakultələri mövcuddur. Yeni hissəsində isə əsasən Təbiət bilimləri və Tibb fakultəsi mövcuddur. Şəhərdə həmçinin Xərçəng xəstəliyini araşdırma mərkəzi, "Max Plack instutu", və Avropa molekulyar biologiya laboratoriyası mövcuddur.
Mədəniyyət və turizm
Şəhərin ən önəmli tarixi tikilisi Saraydır. Dövrümüzdə Saray abidəsinin bir çox hissəsi dağılmış vəziyyətdədir. Sarayın içində Alman aptek muzeyi (Deutsches Apotheken-Museum) və qədim, böyük bir çəllək (Das Große Fass) mövcuddur. Nekkar üzərində tapılan və 1248-ci ildə inşa edilən, xalq arasında qədim körpü (Alte Brücke) deyilən körpünün əsl adı "Karl-Theodor-Brücke"dir. Qədim şəhərin mərkəzində yerləşmiş "Heiliggeistkirche", şəhərin ən məşhur kilsəsidir.
Şəhərin baxılması lazım olan yerləri və bəzi muzeylər :
- Qədim universitet binası və tələbə həbsxanası (alte Aula ve Studentenkarzer).
- Universitet kitabxanası.
- Saray.
- Fridrix Ebertin doğulduğu ev.
- Filosoflar yolu (Philosophenweg).
- Sənət muzeyi (Kurpfälzisches Museum).
- Botanika baxçası.
- Carl Bosch Muzeyi
- Haus zum Ritter
Panorama
Şəkillər
-
![image]()
Qış gecələri -
![image]()
Rhein-Neckar çayı -
![image]()
Heydelberqdə müasir labaratoriya -
![image]()
Payız fəsli -
![image]()
Heydelberqdən bir görüntü -
![image]()
Universitet kitabxanası -
![image]()
Ritter oteli -
![image]()
Yay gecələri -
![image]()
Heydelberq universitetinin ümumi görünüşü -
![image]()
Heydelberq universitetinin iclas zalı -
![image]()
Mərkəzi hissə -
![image]()
Şəhər mərkəzi
- archINFORM (alm.). 1994.
- https://www.destatis.de/DE/ZahlenFakten/LaenderRegionen/Regionales/Gemeindeverzeichnis/Administrativ/Aktuell/05Staedte.html.
- . Federal Statistical Office.
- Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2022 (alm.). DESTATIS, 2023.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Heydelberq Almaniyada seher HeydelberqHeidelbergBayraq d Gerb d 49 24 44 sm e 8 42 36 s u Olke Almaniya Federativ RespublikasiTarixi ve cografiyasiSahesi 108 89 km 2016 31 dekabr 2017 Merkezin hundurluyu 114 1 mSaat qursagi UTC 01 00UTC 02 00Yay vaxtiEhalisiEhalisi 162 273 nef 31 dekabr 2022 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 6221 6202Poct indeksi 69001Neqliyyat kodu HDDigerheidelberg deXeriteni goster gizle Heydelberq Vikianbarda elaqeli mediafayllar Ehalisinin sayi 147 min neferdir Stutqart ve Frankfurt Mayn seherleri arasinda yerlesir Erazisi 108 84 km dir Bir vaxtlar Heydelberq Avropanin elm ve medeniyyet merkezlerinden biri olub Burada dunyanin en yaxsi universitetlerinden biri sayilan Heydelberq Universiteti yerlesir CografiyaAlmaniya nin Baden Vurtemberq eyaletinde yerlesir Reyn ve Nekkar caylarinin arasinda qalan vadide yer almisdir Rhein Neckar Kreis Haydelberq Manhaym den texminen 20 deqiqe uzaqliqda yerlesir Haydelberq umumi olaraq dagliq seherdir en yuksek yeri Konigstuhl 568m ve Gaisberg 375m dir Seherden Nekkar cayi kecir Seher Odenwald mesesinin icinde yerlesir Heydelberq erazi etibari ile Almaniya nin merkez bolgesinde yer aldigina gore seherde cox sayda encir ve badam agaclari yetisir TarixiSeherin tarixi qedim dovr Roma Imperiyasi dovrlerine dayanir Xususi ile seherin bugunku Neuenheim bolgesinde Romalilarin izlerine rast gelmek mumkundur Orta esrler dovrunde seher daha cox etrafinda yerlesen qesebe ve seherlere bagli qalmisdir 1225 ci ilden yenidovr baslangicina qeder kraliyyetin meskunlasma yeri olmusdur Bu sebebden bu bolgeye Kurpfalz deyilir Heydelberq universiteti bu zamanlarda yeni 1386 ci ilde qurulmusdur ve Almaniyanin en qedim universitetidir 17 ci esrin ikinci yarisinin sonlarina dogru seher fransizlarin hucumuna meruz qalmisdir hetta bezi yerleri fransizlar terefinden ele kecirilmisdir O dovrlerde qedim sereh Altstadt ve Saray texribata ugramisdir 1840 ci ilde tikilen Mannheim Heydelberq demir yolu Baden bolgesinde ilk demir yolu olaraq tarixe kecmisdir Seher merkezi 1930 cu ilde universitenin yeni binasinin insaatina baslanmilmsdir 1930 cu ilde Nazilerin iqtidara gelmesi sebebi ile Heydelberq univesiteti bir cox yehudi telebe ve professorlarini itirmisdir Ikinci dunya muharibesinden sonra Almaniyanin muharibeden dagilmadan qalmis olan seherlerinden biridir Muharibe sonrasinda ABS isgalinda qalan seher uzun iller Amerikan ordusu terefinden herbi baza olaraq istifade edilmisdir Bu gun xususi ile seherin qedim seher Altstadt ve Sarayi UNESCO terefinden dunya insanliq mirasi siyahisinda yer almisdir IqtisadiyyatSeher esasen bir medeniyyet seheri kimi taninir ve bundan dolayi senayelesmemisdir Bununla bele dunyada meshur olan cap masinlari istehsal eden Heidelberger Druckmaschinen AG bu seherde yerlesir Heydelberq cap masinlarini butun dunya bir nomre kimi qebul edir SiyasetSeher surasi 40 uzvden ibaretdir Seherde Sura seckileri bes ilden bir kecirilir Qardaslasmis seherlerMonpelye Fransa 1961 Kembric Ingiltere 1965 Rexovot Israil 1983 Simferopol Ukrayna 1981 Almaniya 1991 Kumamoto Yaponiya 1992 MetbuatRhein Neckar Bolgesinin gundelik qezeti Rhein Neckar Zeitung Heydelberqde nesr olunur TehsilHeydelberq Universiteti ile dunyada sohreti olan bir seherdir Universitet 2 hisseden ibaretdir seheri cayin bolmesi sebebi ile universitet de iki hisseye ayrilmisdir Qedim seher terefinde qalan hissesinde daha cox sosial ve senet fakulteleri movcuddur Yeni hissesinde ise esasen Tebiet bilimleri ve Tibb fakultesi movcuddur Seherde hemcinin Xerceng xesteliyini arasdirma merkezi Max Plack instutu ve Avropa molekulyar biologiya laboratoriyasi movcuddur Medeniyyet ve turizmMerkezi kuceBoyuk barel Das Grosse Fass sarayda 1896Boyuk barel Das Grosse Fass sarayda bu gun Seherin en onemli tarixi tikilisi Saraydir Dovrumuzde Saray abidesinin bir cox hissesi dagilmis veziyyetdedir Sarayin icinde Alman aptek muzeyi Deutsches Apotheken Museum ve qedim boyuk bir cellek Das Grosse Fass movcuddur Nekkar uzerinde tapilan ve 1248 ci ilde insa edilen xalq arasinda qedim korpu Alte Brucke deyilen korpunun esl adi Karl Theodor Brucke dir Qedim seherin merkezinde yerlesmis Heiliggeistkirche seherin en meshur kilsesidir Seherin baxilmasi lazim olan yerleri ve bezi muzeyler Qedim universitet binasi ve telebe hebsxanasi alte Aula ve Studentenkarzer Universitet kitabxanasi Saray Fridrix Ebertin doguldugu ev Filosoflar yolu Philosophenweg Senet muzeyi Kurpfalzisches Museum Botanika baxcasi Carl Bosch Muzeyi Haus zum RitterPanoramaHeydelberq umumi menzere Heydelberq kohne seher ve saray Heydelberq kohne seher ve Nekkar cayiSekillerQis geceleri Rhein Neckar cayi Heydelberqde muasir labaratoriya Payiz fesli Heydelberqden bir goruntu Universitet kitabxanasi Ritter oteli Yay geceleri Heydelberq universitetinin umumi gorunusu Heydelberq universitetinin iclas zali Merkezi hisse Seher merkeziarchINFORM alm 1994 https www destatis de DE ZahlenFakten LaenderRegionen Regionales Gemeindeverzeichnis Administrativ Aktuell 05Staedte html Federal Statistical Office Alle politisch selbstandigen Gemeinden mit ausgewahlten Merkmalen am 31 12 2022 alm DESTATIS 2023