Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbi
Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbi | |
---|---|
Əsası qoyulub | 1918 |
Tip | Hərbi Akademiya |
Şəhər | Bakı |
Ölkə | |
Ünvan | Zığ qəsəbəsi Polad Həşimov küçəsi |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Fakültələr
I. QURU QOŞUNLARI FAKÜLTƏSİ
II. HƏRBİ HAVA QÜVVƏLƏRİ FAKÜLTƏSİ
III. HAVA HÜCUMUNDAN MÜDAFİƏ FAKÜLTƏSİ
IV. HƏRBİ DƏNİZ QÜVVƏLƏRİ FAKÜLTƏSİ
İxtisaslar
I. QURU QOŞUNLARI FAKÜLTƏSİ İXTİSASLARI
1. Motoatıcı;
2. Tankçı;
3. Yerüstü artilleriya ixtisası üzrə mütəxəssis;
4. Qoşun kəşfiyyatı ixtisası üzrə mütəxəssis;
5. Radioelektron kəşfiyyat və radioelektron mübarızə ixtisası üzrə mütəxəssis;
6. Rabitəçi;
7. Mühəndis-istehkam ixtisası üzrə mütəxəssis;
8. Raket və artilleriya silahlarının istismarı və təmiri ixtisası üzrə mütəxəssis;
9. Tərbiyəvi işin təşkili ixtisası üzrə mütəxəssis;
10.Quru qoşunlarının idarə olunmasının avtomatlaşdırılmasının təşkili;
II. HƏRBİ HAVA QÜVVƏLƏRİ FAKÜLTƏSİ İXTİSASLARI
1. Təyyarə pilotları;
2. Vertolyot pilotları;
3. Təyyarə, vertolyot və aviasiya mühərriklərinin istismarı və təmiri ixtisası üzrə mütəxəssis;
4. Təyyarə və vertolyotların aviasiya avadanlıqlarının istismarı və təmiri ixtisası üzrə mütəxəssis;
5. Aviasiya silahlarının istismarı və təmiri ixtisası üzrə mütəxəssis;
6. Təyyarə radioelektron avadanlıqlarının istismarı və təmiri ixtisası üzrə mütəxəssis.
III. HAVA HÜCUMUNDAN MÜDAFİƏ FAKÜLTƏSİ İXTİSASLARI
1. Radiotexniki qoşunlar ixtisası üzrə mütəxəssis;
2. Quru qoşunların hava hücumundan müdafiə ixtisası üzrə mütəxəssis;
3. Zenit raket qoşunları ixtisası üzrə mütəxəssis.
IV. HƏRBİ DƏNİZ QÜVVƏLƏRİ FAKÜLTƏSİ İXTİSASLARI
1. Gəmi şturmanı;
2. Gəmi silahları ixtisası üzrə mütəxəssis;
3. Gəmi radiotexniki;
4. Gəmi elektromexaniki.
Tarixi
1918-ci ilin mayında Azərbaycana gələn Nuru Paşa, Türk əsgərləri və yerli qüvvələr əsasında yaradılan Qafqaz İslam ordusunun komandanı təyin edildi. Türk zabitlərinin yaxından köməyi və iştirakı ilə, Azərbaycan Demokratik Cumhuriyyəti ordusunu milli kadrla təmun etmək məqsədi ilə 1918-ci ilin iyun ayinda Nuru Paşanın rəhbərliyi ilə Gəncədə ilk hərbi məktəb yaradıldı.
Ümumilikdə iki ilə yaxin fəaliyyət göstərən ilk hərbi məktəbimiz 4 buraxılış keçirə bilmişdir. 1920-ci il may ayının sonunda Sovet hakimiyyətinin qurulması ilə əlaqədər ilk hərbi məktəb öz fəaliyyətini dayandirdi.
1939-cu ilin noyabr ayında SSRİ xalq müdafiə komisarının əmri əsasında Qroznı şəhərində Qroznı Hərbi Piyada Məktəbinin yaradılması göstərişi oldu. Bu günkü Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbi öz yaranma tarixini həmin andan davam etdirir.
1 yanvar 1940-cı ildən məktəb tədris proqramını yerinə yetirməyə başladı. İlk aylarda kursantlar proqram üzrə müxtəlif müddətlə hazırlanırdılar. Hərbi hissələrdən məktəbə daxil olanlar bir illik proqramla, hərbi komisarlıqdan gələn mülki gənclər iki illik proqramla hazırlanırdılar. 1940-cı ilin martından bütün məktəb iki illik hazırlanma proqramına keçdi. Zabitlərin hazırlığı əvvəlcə iki peşə üzrə gedirdi:
- atıcı tağım komandirləri
- pulemyotçu tağım komandirləri
1941-ci ildə məktəbin ştatı böyüdü və kursantlar üç peşə üzrə hazırlanmağa başlandı:
- atıcı tağım komandirləri
- pulemyotçu tağım komandirləri
- minomyotçu tağım komandirləri
1940-cı ilin fevralın əvvəlində ilkin yığımın kursantları sıra qarşısında vətənə və öz xalqına sədaqətli olmaq üçün hərbi and qəbul etdilər.Buraxılış iki il əvəzinə il yarımlıq oldu. Ancaq buna baxmayaraq buraxılış imtahanlarında kursantların əksəriyyəti əsasən hərbi fənnlərdən yüksək qiymət aldılar. Təxminən buraxılanların 76 % -i taktikanı və atəş hazırlığını "Əla" və "Yaxşı" qiymətlərlə verdilər.
1941-ci il iyunun 12-də gənc zabitlər təyinatı üzrə xidmət yerlərinə yola düşdülər və bundan 10 gün sonra böyük vətən müharibəsi başlandı.
Müharibənin üçüncü günü artıq 579 kursant və müəllim heyətindən cəbhəyə getmək üçün könüllü müraciət etmişdir. Müharibənin başlamasından dörd ay sonra gənc leytenantların vaxtından əvvəl buraxılışı keçirildi.
Məzunlar birbaşa döyüşən orduya göndərildilər. Müharibə, komandir hazırlığı sistemini kökündən dəyişdirməyə məcbur edirdi. Şəraitlə əlaqədar olaraq məktəbin tədris sisteminə yeni hazırlıq proqramı əlavə olundu. Bütün dərslər müharibə dövrünün tələblərinə uyğun olaraq keçirilirdi.
Müharibənin ən ağır dövründə Ali Baş Komandanın əmri əsasında Qroznı Hərbi Piyada Məktəbi, Qroznı kursant alayına keçirilərək 13 iyul 1942-ci ildə 2435 nəfərdən ibarət alay, məktəb rəisinin komandanlığı ilə döyüşən orduya, Stalinqrad cəbhəsinə yola salınmışdır.
Qroznı kursant alayı Stalinqrad cəbhəsinə göndərildikdən sonra məktəb öz fəaliyyətini dayandırmadı. 1942-ci ilin iyulun 18-də məktəb əvvəlki ştata əsasən yığılaraq 1 avqust 1942-ci ilədək başa çatdırıldı.
Alman ordusunun Qroznı şəhərinə yaxınlaşması ilə əlaqədar olaraq məktəb avqustun axırında Gürcüstana köçürüldü. Orada zabit kadrlarını hazırlamaq üçün şəraitin olmamasına görə, 17 oktyabr 1942-ci ildə məktəb Bakı şəhərinə köçürüldü. Burada olan şərait müharibənin tələblərinə uyğun zabit kadrların hazırlanmasına imkan verirdi.
Almaniya ordusuna qarşı mübarizədə Bakı Piyada Məktəbi cəbhəyə 9.000-dən artıq gənc zabit kadrları hazırlayaraq yola salmışdır. Bakı Piyada Məktəbinin 22 məzunu bu müharibədə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdü.
Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı almış 22 məzundan üçü azərbaycanlı olmuşdur:
Zabit kadrlarının hərtərəfli hazırlanması üçün 1946-cı ilin iyul ayından üç illik proqramla hazırlığı başlandı. 1947-ci ilin oktyabr ayında Bakı Piyada Məktəbi özünün müharibədən sonra ilk üç illik proqramla hazırlanmış kursantlarının buraxılışını keçirdi.
Bakı Piyada Məktəbinin orduda Azərbaycanlı zabit kadrlarının artmasında böyük rolu olmuşdur. 1952-ci ilin buraxılış günü məktəbin tarixində ən əlamətdar günlərdən biri olmuşdur. Lakin, buraxılan zabit kadrlarının yalnız 34%-ni azərbaycanlılar təşkil etmişdir. Bu vaxtdan etibarən Azərbaycanlı kadrların məktəbə qəbulu artmışdır.
1958-ci ilin ortalarında SSRİ Nazirlər Sovetinin qərarına əsasən hərbi məktəblər orta təhsil sistemindən ali təhsil sisteminə keçdilər. Həmin vaxtdan məktəbin adı dəyişilərək Bakı Ali Ümumqoşun Komandanlıq Məktəbi adlandı. 1 sentyabr 1958-ci ildə məktəb yeni tədris sisteminə böyük təntənə ilə başladı. 28 noyabr 1966-cı ildə əldə etdiyi yüksək nailiyyətlərinə görə məktəbə Azərbaycan SSRİ Ali Sovetinin adı verildi.
Keçmiş SSRİ rəhbərliyi, xüsusilə SSRİ-nin prezidenti Mixayıl Qarbaçov tərəfindən dəstəklənən erməni quldurları bir-birinin ardınca dəhşətli hadisələr törədirdilər.
Bu hadisələrə e’tiraz əlaməti olaraq 17 noyabr 1988-ci ildə ilk dəfə olaraq Bakı Ali Məktəblərinin tələbələri, sənaye müəssisələrinin fəhlələri və şəhərin ziyalı təbəqəsi küçələrə çıxaraq indiki Azadlıq meydanında, Qarabağda baş vermiş hadisələrə qarşı Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə görə nümayiş keçirdi.
1992-ci ilin aprel ayından məktəb Azəraycan Respublikasının hüquqi tabeliyinə keçirilmişdir. Motoatıcı qoşunlar üçün zabitlərdən başqa məktəbimiz on üç peşə üzrə zabitlər hazırlamağa başlamışdır.
Elə yaranan ildən yeniləşən Bakı Ali Birləşmiş Komandanlıq Məktəbinin kursantları erməni təcavüzkarlarının törətdiyi Qarabağ müharibəsində, Müsdəqil Azərbaycanın bütövlüyünün və suverenliyinin qorunmasında fəal iştirak etmişlər.
1992-ci ilin dekabrında Ümumqoşun fakultəsinin birinci kursunun şəxsi heyətindən ibarət tabur yaranmış və döyüş tapşırığını yerinə yetirmək üçün ağdam bölgəsinə göndərilmişdir. Gənc kursant taburu vətənpərvərlik və cəsurluq nümunələri göstərərək itkisiz döyüş tapşırığını yerinə yetirmişdir.
1993-cü ilin fevralında ümumqoşun fakultəsinin ikinci kursundan 72 nəfərdən ibarət bölük yaradılmış döyüş tapşırığını yerinə yetirmək üçün ağdərə bölgəsinə göndərilmişdir. Döyüş tapşırığını yerinə yetirərkən 8 nəfər həlak olmuş, 5 nəfər isə itkin düşmüşdür.
Məktəbimizin zabit və kursantları 1994-cü ilin qış və yaz döyüş kompaniyalarında, Murovdağ istiqamətində erməni təcavüzünə sinə gərmiş, verilən döyüş tapşırıqlarını layiqincə yerinə yetirmişlər.
Döyüşlərdə göstərdiyi igidlikliklərinə görə məktəbimizin məzunlarından bir qismi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərmanı ilə Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı və başqa fəxri adlara layiq görülmüşlər.
Məktəbin məzunları
Azərbaycan Milli Qəhrəmanları
- Cəbrayılov Fəxrəddin Mövsüm oğlu — Polkovnik
- Ağayev Eldar Əsgər oğlu — Polkovnik
- Şikarov Şikar Şükür oğlu (Ölümündən sonra) — Polkovnik-leytenant
- İbrahimov Rasim Səxavət oğlu }(Ölümündən sonra) — Mayor
- Hüseynov Əfqan Qaraxan oğlu (Ölümündən sonra) — Mayor
- Kərimov Kərim Məhəmməd oğlu (Ölümündən sonra) — Kursant
- Mənsurov Bəhruz Qəhrəman oğlu (Ölümündən sonra) — Kursant
- Əliyev Əsgər Ələkbər oğlu (Ölümündən sonra) — Kursant
- Mirzəyev İlqar Anzor oğlu (Ölümündən sonra) Polkovnik
Aprel döyüşləri şəhidləri
- Vüqar Yusifov
- Raquf Orucov
- Murad Mirzəyev
- Rasim Məmmədov
- Urfan Vəlizadə
- Təbriz Musazadə
- Samid İmanov
- Elnur Əliyev
- Nəcməddin Savalanov
- Mühüd Orucov
- İnqilab Quliyev
- Vaqif Bayramov
- Əbu Bəkir İsmayılov
- Cavid Dədəkişiyev
- Mirzə Novruzov
- Rəşid Mehdiyev
- Ziya Həsənov
- Elvin Namazov
- Elnur İsgəndərov
- Sahil Şirinov
Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı
- Zaur Nudirəliyev (ölümündən sonra) - Polkovnik
İkinci Qarabağ Müharibəsi şəhidləri
- şəhid Zaur Nudirəliyev -Polkovnik
- şəhid Qərib Baxşəliyev - Polkovnik-leytenant
- şəhid Rüfət Əsgərov - Mayor
- şəhid Fərid Ələkbərov - Mayor
- şəhid Elvin Kazımov - Kapitan
- şəhid Namaz Allahverdiyev - Kiçik leytenant
- şəhid Yaqub Nəcəfov - Kiçik leytenant
- şəhid Seymur Abbasov - Kiçik leytenant
- şəhid Vüsal Muradov - Kiçik leytenant
- şəhid Sadiq Nəcəfli - Kiçik leytenant
İkinci Qarabağ Müharibəsi
27 sentyabr 2020-ci ildə başlanan İkinci Qarabağ Müharibəsində H.Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbinin 4-cü kurs kursantları və zabit-gizir heyəti də qatılmışdır. 29 sentyabr 2020-ci ildən etibarən Ali Hərbi Məktəbin 500-dən çox 4-cü kurs kursantı və yüzlərlə zabit-giziri Vətən Müharibəsində iştirak üçün cəbhə xəttinə yollanmış, 4-cü kurs kursantları "kiçik leytenant" hərbi rütbəsi ilə müxtəlif vəzifələrdən strateji döyüşlərdə iştirak etmişdir. Ali Hərbi Məktəbin 4-cü kurs kursantlarından Yaqub Nəcəfov, Seymur Abbasov, Namaz Allahverdiyev, Vüsal Muradov, Sadiq Nəcəfli şəhid olmuşdur. Məktəbin zabitlərindən, "Uçuş mühəndisliyi" kafedrasının rəis müavini polkovnik Zaur Nudirəliyev şəhid olmuş, ölümündən sonra Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür. Həmçinin, "Artilleriya" kafedrasının baş müəllimi mayor Fərid Ələkbərov, "Ümumi fənnlər" kafedrasının baş müəllimi polkovnik-leytenant Qərib Baxşəliyev, "Kəşfiyyat" kafedrasının baş müəllimi mayor Rüfət Əsgərov, kursant taqımı komandiri kapitan Elvin Kazımov şəhid olmuş, medallarla təltif edilmişdir.23 zabit və kursant müxtəlif dərəcələri yaralar almış və qazilik mərtəbəsinə yüksəlmişdir.
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq istinad şablonları ilə göstərilməlidir. |
Xarici keçidlər
- Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbin rəsmi saytı