fbpx
Wikipedia

Fəxralı

Avqust 12, 2021

Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: Fəxralı (dəqiqləşdirmə).

Fəxralı (və ya Faxralı) — Azərbaycan Respublikasının Goranboy rayonunun Fəxralı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.

Fəxralı
40°44′52″ şm. e. 46°33′29″ ş. u.
Ölkə Azərbaycan Azərbaycan
Region Goranboy rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü 197 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi 2710 (2009) nəfər
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi AZ2218
faxrali.info
Fəxralı

Gəncə-Qazax düzənliyindədir. Gəncə şəhərindən 25 km şimal-şərqdə yerləşir.

1918–1920-ci illərdə Azərbaycan Xalq Cumhuruyyətinin xəritəsinin bir hissəsi. Xəritədə Fəxralı kəndi Fərəhli kimi yazılmışdır. Faxralı kəndi isə iki yerdə qeydə alınmışdır: Gəncə qəzasında Gəncə və Cavanşir qəzalarının sərhəddində Yevlax ilə Gülüstan arasında; Ərəş qəzasında Əlican çayının kənarında (Xanabad-Faxralı).


Tarixi

Fəxralı kəndi qədim kənddir. Tarixi tam dəqiqləşdirilməyib. Uzaq keçmişdən üzü bəri Fəxralılar Azərbaycan ərazində və onun sərhədlərindən kənarda müxtəlif coğrafi məkanlarda yaşamış, ən sərt məqamlarda belə öz mədəniyyətlərinin inkişaf etdirilməsini unutmamış, gələcək nəsillər üçün zəngin ənənə, qiymətli irs və çoxlu yadigarlar yaratmışlar. Onların qədim izlərinə və zəngin yardıcılıq nümunələrinə Azərbaycanın hər guşəsində və həmçinin Azərbaycanın hüdudlarından kənarda rast gəlmək mümükündür.

Tarixi qaynaq və mənbələrdə Fəxralıların adı ilə bağlı toponimlər, hidronimlər, sənətkarlıq nümunələri "Faxralı", "Fəxralı", "Fəxrəli", "Fahralı", "Fəhralı", "Fəhrəli", "Fərəhli", "Fərəxli", "Fəraqlı", "Faxlaro" və. s. kimi adlandırılır.

B.Ə.Budaqov və N.G.Məmmədov "Ermənistanda Azərbaycan Mənşəli Toponimlərin İzahli Lüğəti" kitabının 3-cü cildində F.Kirzioqlunun "1593 ylde Osmanli vilaget tahrir defterlerende Gence-Karabag sancaklari" əsərinə istinad etməklə 1588-ci ilə aid mənbədə Gəncə sancağında "Təmir-həsən aranı" qışlaq yerində qışlayan bir oymağın Yuvəli-Fəxrəli (bax: Evli) adlandığını, başqa yerdə isə şimali Azərbaycanda Zəyəm nahiyəsində Yuvalı-Fəxralı (Temur Hasan da adlanırdı) elinin yaşadığını qeyd etmişlər. Əsli İvəli olan Yuvə və Yuva Səlcuq oğuzlarının İvə (Yivə) tayfasının adını əks etdirməklə yanaşı həmçinin bir fərqlilik (başqa Fəxralıların olması) funksiyası da daşıyır.

Təmir-həsən aranı, İsmayıl bəy Qutqaşınlı "Səfərnamə" əsərində yazdığına görə Xram çayı üzəridəki Sınığ körpüdən (indiki Qırmızı körpüdən bir az aşağı) keçdikdə sağ tərəfdə Dəmirçi Həsən mahalı və sol tərəfdə Baydar, ondan bir az uzaq Borçalı mahalının kəndləri yerləşir, əhalisi müsəlmandırlar (səh.73).

Dəmirçi Həsən mahalı eyni yerdə 1918–1920-ci illərdə Azərbaycan Xalq Cumhuruyyətinin xəritəsində də qeyd olunmuşdur.

1727-ci ildə tərtib edilmiş "Gəncə-Qarabağ əyalətinin müfəssəl dəftəri"ndə Gəncə qəzasının Kürəkbasan və Böyük Kürəkbasan nahiyələrində Faxralı camaatı, onların qışlaq, yaylaq, əkin-biçin yerləri və 161 nəfərdən ibarət vergi ödəyicilərinin siyahısı yer almışdır. Mənbədə qeyd edilir:

— Kürəkbasana tabe olan Ağcabəy kəndi. Kənd Ağcabəy cayının kənarında yerləşir. Ağcabəy kəndinin yaxınlığında yerləşən başqa adı Ələkli olan Badik məzrəəsini Ağcabəy kəndinin rəiyyətləri və Faxralı camaatı əkib-becərir (səh.130).

— Kürəkbasana tabe olan Hacı Əlili camaatı. Bunlar Böyük Kürəkbasan nahiyəsində Sorluq Cəyirli kəndində qışlayır, Şəmkürbasanda yaylayırlar. Hacı Əlili camaatından əldə edilən gəlirə, Faxralıdan əldə edilən gəlir də əlavə edilirmiş. Üşr və behrə gəlirlərini torpaq sahiblərinə verirmişlər. Dəftər hazırlandıqdan sonra Şirvan torpaqlarına köçüb getmişdilər (səh.145–146).

— Böyük Kürəkbasana tabe olan Faxralı camaatı. Bu camaat Kürəkbasan nahiyəsinə tabe olan Ağcabəy kəndi, Səradan (?), Hezarəhməd və başqa kəndlərdə pərakəndə halda qışlayır, Şüturabad nahəyəsində yaylayırlar. Üşr vergisini Kürəkbasanda olan sultan xasslarının işlərini idarə edən şəxsə (sərkar) verirlər (səh.154).

Mənbəədə adı çəkilən Ağcabəy çayı, indiki Fəxralı kəndinin ortasından keçən Ağcabəy (el dilində Axçabəy) arxı olduğu ehtimal edilə bilər. "Faxralı arxı" kimi də adlandırılan bu arx mənbəyi Kürəkçay nahiyəsi olmaqla Fəxralı kəndi daxil olmaqla bir çox kəndlərin içməli və suvarma suyu ilə təmin edilməsi üçün əsas su mənbəyi olmuşdur. Son illər (~1970) yuxarıda yerləşən kəndlərdə su tələbatının artması ilə əlaqədar olaraq arxın suyu Fəxralı kəndinə gəlib çatmır. Hal-hazırda təsərrüfat su tələbatı subartezian quyuları və yeni istifadəyə (2018) verilmış "Şəmkir-Samux-Goranboy magistral suvarma kanalı kompleksi" vasitəsi ilə ödənilir. İçməli su təchizatı isə boru kəməri vasitəsi ilə təmin edilir.

Şamaxı rayonunda Saqiyan kəndinin yanında yerləşən Fəxrəküş gölünün (Saqiyan gölü də adlanır) adının Faxralılar ilə əlaqəli olduğu bildirilir ki, bu da Faxralıların həqiqətən Şirvana köç etməsini təsdiqləyir. Gölün kənarında vaxtilə Fəxrəküş adlı köç olmuş və göl həmin köçün adı ilə adlandırılmışdır. Fəxrəküş- Fəxri (fəxralı) və küş (bir hissə, parça) komponentlərindən düzəlib, "fəxralıların bir hissəsi" deməkdir (s.191).

1824-cü il siyahıya alınmasına görə Şəki əyalətinin Şəki mahalında Fəxralı adlı kənddə 62 evin olduğu və 286 nəfər əhalinin yaşadığı bildirilir (səh.41).

Fərhad Mirzə Qacar "Səfərnamə" əsərində 18 mart 1876-cı il tarixində Şəkidən Çomaxlıya yola düşdüklərini, Şəkidən Gəncəyə getmək üçün Çomaxlıya gəlməyin və Ərçən dağından keçməyin vacib olduğunu, bu ərazilərdə əhalisi müsəlman olan Böyük Dəhnə, Kiçik Dəhnə, Suiçmə, Fəxr Əli, Cağır Əli və b. kəndlərin olduğunu, Fəxr Əli və Cağır Əli kəndlərini Ərciyan çayı ilə suvarılan düzənliyin şərqində yerləşdiyini və hər iki kəndin əhalisinin şiəməzhəbli olmasını qeyd etmişdir(səh.41).

Eyni adlı kəndlər 1918–1920-ci illərdə Azərbaycan Xalq Cumhuruyyətinin xəritəsində də qeyd olunmuşdur. Faxralı kəndi isə iki yerdə qeydə alınmışdır: Gəncə qəzasında Gəncə ilə Cavanşir qəzalarının sərhəddində Yevlax ilə Gülüstan arasında və Ərəş qəzasında Əlican çayının kənarında (Xanabad-Faxralı). Xəritədə indiki Fəxralı kəndi isə Fərəhli kimi yazılmışdır.

1897-ci il siyahıya alınmasında Yelizavetpol quberniyasınnın Yelizavetpol qəzasında kəndin adı Faxralı (Fərəhli) kimi yazılmış və əhalisi müsəlman olmaqla 539 (302 kişi, 237 qadın) nəfər olduğu bildirilir (səh.32).

Fəxralı kəndinin adının bir mənbəədə "Fərəhli", digərində isə "Faxralı (Fərəhli)" kimi yazılışı, bəzi tədqiqatçılar Fərəhli oykoniminin əslinin Fəxrəli olduğu fikrini tamamlayır.

Qeyd etmək lazımdır ki, siyahıya əhalisi 500 və daha çox olan yaşayış məntəqələri daxil edilmişdir. Ona görə Ərəş və Qazax qəzasının eyni adlı kəndləri siyahıda əks olunmamışdır.

Qazax nahiyəsinin 1860-cı ilə aid Kameral təsviri sənədində Faxralı və Fərəhli kəndləri ayrılıqda qeydə alınmış və sakinlərinin hamısının islam dininə mənsub olan tatarlar olduğu, müvafiq olaraq Faxralı kəndində 16 ailədə 38 kişi və 26 qadın olmaqla cəmi 64 nəfər (səh.307), Fərəhli kəndində isə 37 ailədə 136 kişi və 117 qadın olmaqla cəmi 253 nəfər (səh.310) yaşadığı bildirilir.

1861-ci ilə aid Qafqaz xəritəsində Kür çayı sahilində Xaldan yaxınlığında Vaxralı adlı kənd qeyd olunmuşdur. Kəndin Faxralı olması ehtimalı var.

2004–2005-ci illərdə Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft və Cənubi Qafqaz qaz boru kəmərlərinin inşaatı ilə əlaqədar Goranboy rayonunun Faxralı kəndindən şimalda aparılmış arxeoloji qazıntılar nəticəsində əldə edilmiş tapıntıların tədqiqi Faxralı yaşayış yerinin IX–XII əsrlərə aid olmasını müəyyən etmişdir. Alınmış nəticələr Fəxralı kəndinin yalnız orta əsrlər dövrünün tarixini əks etdirir.

Z. Həmidov "Faxralı-necə varsa" kitabında kəndin mərkəzində vaxtı ilə mövcud olmuş (sovetlər dövründə dağıdılmış) məscidin ətrafında eradan əvvəl III–II minilliyə aid küp qəbirlərin tapılmasını (~1947-ci il) və eləcə də kəndin adını daşıyan "Fəxralı" xalçalarında əks olunan dini-astronomik və həndəsi-fəlsəfi-estetik təsəvvürləri geniş analiz edərək kəndin tarixinin daha qədim olması qənaətinə gəlmişdir.

Tarixi-coğrafi xronika göstərir ki, Faxralılar qədim turk tayfa birliyi olaraq daima hərəkətdə olmuş üzun yollar qət etmiş, bu yollar boyunca Gəncə-Qarabağ (Ərəş nahiyəsi daxil), Gəncə-Qazax, Borçalı və b. mahallarda paralel olaraq müxtəlif düşərgələr salmış, həmin düşərgələrdə heyvandarlıq, əkinçilik və sənətkarlıqla məşğul olmuşlar. Onların bir çoxu başqa kəndlərə qarışmış, yalnız Goranboy rayonunun Fəxralı, Gürcüstan Respublikasının Borçalı mahalındakı Faxralı (1991-ci ildən Talaveri) və Türkiyə Respublikasının Yozğad vilayətinin Çayıralan mahalındakı Fahralı kəndi öz yurd yerlərini qoruyub saxlaya bilmişlər.

Toponimikası

Azərbaycan dilinin dialektlərində faxralı "ağıllı, bilikli, savadlı" deməkdir. Mənbələrin məlumatına görə, yaşayış məntəqəsini XVIII əsrdə baş vermiş siyasi hadisələrlə əlaqədar Gürcüstanın Borçalı mahalındakı Faxralı kəndindən köçüb gəlmiş ailələr salmışlar. Köçüb gələnlər köhnə yaşayış məntəqəsinin adını məskunlaşdıqları yeni kəndə vermişlər.(səh.271).

Əks fikirlər də mövcuddur. Rəşid Faxralı – "Oğuz eli Faxralı" kitabında Borçalı mahalındakı Faxralı kəndində ilk ocağı XVII əsrin əvvəllərində Qarabağdan gəlmiş Alı və Hüseyn qardaşları çatdığını bildirir.

Əhalisi

2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 2710 nəfər əhali yaşayır.

Tanınmışları

  • Qaçaq Camal — Tanınmış bəy və qaçaq.
  • Yaqub Əfəndiyev — Fəxralı kəndində ilk yeni tipli məktəbin yaradıcısı. "Lenin" ordeni mükafatçısı.
  • Qurban Qurbanov (İbrahim oğlu) — Qırmızı Əmək Bayrağı Ordenli kənd təsərrüfatı mütəxəssisi
  • Bəşir Musazadə— Azərbaycanda qabaqcıl kənd təsərrüfatı mütəxəssisi. İttifaq əhəmiyyətli fərdi pensiyaçı (1968). Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1948).
  • Rafil İmanov — riyaziyyatçı, əməkdar müəllim və pedaqoq.
  • Rahib Mustafayev — fəlsəfə elmləri namizədi.
  • Əlövsət Sadıqov — biologiya elmləri namizədi.
  • Afəddin Həmidov — iqtisad elmləri namizədi.
  • Kamil İbrahimov (Cəlaloğlu) — texnika elmləri namizədi.
  • Firdovsi Məmmədov — həkim-nevropotoloq, şair-publisist, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Prezident təqaüdçüsü.
  • Şükür Mehdiyev — polis polkovniki.

Şəhidləri

Vətən müharibəsi şəhidləri

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. Azərpoçt. "İndekslər" (azərb.). www.azerpost.az. 2016-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-19.
  2. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi (2019). "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı" (PDF) (azərb.). stat.gov.az. 2020-04-16 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-16.
  3. B.Ə.Budaqov, N.G.Məmmədov. "Ermənistanda Azərbaycan Mənşəli Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. III cild". azkurs.org (azərb.). İstifadə tarixi: 2019.
  4. B.Ə.Budaqov, N.G.Məmmədov. "Ermənistanda Azərbaycan Mənşəli Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. III cild". azkurs.org (azərb.). İstifadə tarixi: 2019.
  5. Tərtib edəni və elmi redaktoru Ədalət Tahirzadə. "Qutqaşınlı Hacı İsmayıl bəy. Əsərləri. Bakı, "Lider nəşriyyatı", 2005, 224 səh" (PDF). http://kitabxana.net/ (azərb.).
  6. ↑ Ön söz,tərcümə, qeyd və şərhlərin müəllifi: Hüsaməddin Məmmədov (Qaramanlı). "Gəncə Qarabağ Əyalətinin müfəssəl dəftəri. [[Bakı]], "Şuşa" nəşriyyatı, 2000. 576 səh". http://kitabxana.net/ (azərb.).
  7. ↑ "Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti.İki cilddə. I cild" (PDF) (azərb.). Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu. "Şərq-qərb". Bakı-2007. 427 səh.
  8. Z.Ə. Cavadova. (PDF) (azərb.). http://elibrary.bsu.az/. 2020-04-12 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib.
  9. Fərhad Mirzə Qacar. (PDF) (azərb.). http://elibrary.bsu.az/. 2020-04-12 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib.
  10. Тройницкий Николай Александрович. "Населенные места Российской империи в 500 и более жителей с указанием всего наличного в них населения и числа жителей преобладающих вероисповеданий, по данным первой всеобщей переписи населения 1897 г./ предисл.: Н. Тройницкий. - Санкт-Петербург : типография "Общественная польза", 1905" (rus). https://rusneb.ru.
  11. Tərcümə, tərtib, ön söz və qeydlərin müəllifi Nazir Əhmədli. "Qazax nahiyəsinin kameral təsviri. 1860-cı il. Bakı: "Elm və təhsil", 2018, 428 s." (azərb.). https://www.academia.edu.
  12. (PDF) (azərb.). http://elibrary.bsu.az. 2020-04-12 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. (#invisible_char)
  13. "Faxralı toponimi və kəndin formalaşma tarixi" (azərb.). http://faxrali.com.
  14. Azərbaycan Respublikası Əhalisinin Siyahıyaalınması. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. Bakı-2010. Səh.629

Ədəbiyyat

  • Həmidov Z. V. Faxralı — necə varsa. Redaktor: Ümbülbanu Hacıyeva. Bakı: "UniPrint" nəşriyyatı, 2015, 192 səh. ISBN 9789952440013

Xarici keçidlər

  • Azərbaycan Respublikası Goranboy Rayon İcra Hakimiyyəti
  • Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. İki cilddə: I cild. Bakı şəhəri, "Şərq-Qərb" nəşriyyatı, 2007-ci il, 304 səhifə


   Goranboy rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
   Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

Avqust 12, 2021
fəxralı, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, dəqiqləşdirmə, faxralı, azərbaycan, respublikasının, goranboy, rayonunun, kənd, inzibati, ərazi, dairəsində, kənd, ölkə, azərbaycan, azərbaycanregion, goranboy, rayonutarixi, coğrafiyasımərkəzin, hündürlüyü, msa. Bu adin diger istifade formalari ucun bax Fexrali deqiqlesdirme Fexrali ve ya Faxrali Azerbaycan Respublikasinin Goranboy rayonunun Fexrali kend inzibati erazi dairesinde kend 2 Fexrali40 44 52 sm e 46 33 29 s u Olke Azerbaycan AzerbaycanRegion Goranboy rayonuTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 197 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 2710 2009 neferReqemsal identifikatorlarPoct indeksi AZ2218 1 faxrali infoFexraliGence Qazax duzenliyindedir Gence seherinden 25 km simal serqde yerlesir 1918 1920 ci illerde Azerbaycan Xalq Cumhuruyyetinin xeritesinin bir hissesi Xeritede Fexrali kendi Ferehli kimi yazilmisdir Faxrali kendi ise iki yerde qeyde alinmisdir Gence qezasinda Gence ve Cavansir qezalarinin serheddinde Yevlax ile Gulustan arasinda Eres qezasinda Elican cayinin kenarinda Xanabad Faxrali Mundericat 1 Tarixi 2 Toponimikasi 3 Ehalisi 3 1 Taninmislari 3 2 Sehidleri 3 3 Veten muharibesi sehidleri 4 Hemcinin bax 5 Istinadlar 6 Edebiyyat 7 Xarici kecidlerTarixi RedakteFexrali kendi qedim kenddir Tarixi tam deqiqlesdirilmeyib Uzaq kecmisden uzu beri Fexralilar Azerbaycan erazinde ve onun serhedlerinden kenarda muxtelif cografi mekanlarda yasamis en sert meqamlarda bele oz medeniyyetlerinin inkisaf etdirilmesini unutmamis gelecek nesiller ucun zengin enene qiymetli irs ve coxlu yadigarlar yaratmislar Onlarin qedim izlerine ve zengin yardiciliq numunelerine Azerbaycanin her gusesinde ve hemcinin Azerbaycanin hududlarindan kenarda rast gelmek mumukundur Tarixi qaynaq ve menbelerde Fexralilarin adi ile bagli toponimler hidronimler senetkarliq numuneleri Faxrali Fexrali Fexreli Fahrali Fehrali Fehreli Ferehli Ferexli Feraqli Faxlaro ve s kimi adlandirilir B E Budaqov ve N G Memmedov Ermenistanda Azerbaycan Menseli Toponimlerin Izahli Lugeti kitabinin 3 cu cildinde F Kirzioqlunun 1593 ylde Osmanli vilaget tahrir defterlerende Gence Karabag sancaklari eserine istinad etmekle 1588 ci ile aid menbede Gence sancaginda Temir hesen arani qislaq yerinde qislayan bir oymagin Yuveli Fexreli bax Evli adlandigini 3 basqa yerde ise simali Azerbaycanda Zeyem nahiyesinde Yuvali Fexrali Temur Hasan da adlanirdi elinin yasadigini 4 qeyd etmisler Esli Iveli olan Yuve ve Yuva Selcuq oguzlarinin Ive Yive tayfasinin adini eks etdirmekle yanasi hemcinin bir ferqlilik basqa Fexralilarin olmasi funksiyasi da dasiyir Temir hesen arani Ismayil bey Qutqasinli Sefername eserinde yazdigina gore Xram cayi uzerideki Sinig korpuden indiki Qirmizi korpuden bir az asagi kecdikde sag terefde Demirci Hesen mahali ve sol terefde Baydar ondan bir az uzaq Borcali mahalinin kendleri yerlesir ehalisi muselmandirlar seh 73 5 Demirci Hesen mahali eyni yerde 1918 1920 ci illerde Azerbaycan Xalq Cumhuruyyetinin xeritesinde de qeyd olunmusdur 1727 ci ilde tertib edilmis Gence Qarabag eyaletinin mufessel defteri nde Gence qezasinin Kurekbasan ve Boyuk Kurekbasan nahiyelerinde Faxrali camaati onlarin qislaq yaylaq ekin bicin yerleri ve 161 neferden ibaret vergi odeyicilerinin siyahisi yer almisdir Menbede qeyd edilir Kurekbasana tabe olan Agcabey kendi Kend Agcabey cayinin kenarinda yerlesir Agcabey kendinin yaxinliginda yerlesen basqa adi Elekli olan Badik mezreesini Agcabey kendinin reiyyetleri ve Faxrali camaati ekib becerir seh 130 6 Kurekbasana tabe olan Haci Elili camaati Bunlar Boyuk Kurekbasan nahiyesinde Sorluq Ceyirli kendinde qislayir Semkurbasanda yaylayirlar Haci Elili camaatindan elde edilen gelire Faxralidan elde edilen gelir de elave edilirmis Usr ve behre gelirlerini torpaq sahiblerine verirmisler Defter hazirlandiqdan sonra Sirvan torpaqlarina kocub getmisdiler seh 145 146 6 Boyuk Kurekbasana tabe olan Faxrali camaati Bu camaat Kurekbasan nahiyesine tabe olan Agcabey kendi Seradan Hezarehmed ve basqa kendlerde perakende halda qislayir Suturabad naheyesinde yaylayirlar Usr vergisini Kurekbasanda olan sultan xasslarinin islerini idare eden sexse serkar verirler seh 154 6 Menbeede adi cekilen Agcabey cayi indiki Fexrali kendinin ortasindan kecen Agcabey el dilinde Axcabey arxi oldugu ehtimal edile biler Faxrali arxi kimi de adlandirilan bu arx menbeyi Kurekcay nahiyesi olmaqla Fexrali kendi daxil olmaqla bir cox kendlerin icmeli ve suvarma suyu ile temin edilmesi ucun esas su menbeyi olmusdur Son iller 1970 yuxarida yerlesen kendlerde su telebatinin artmasi ile elaqedar olaraq arxin suyu Fexrali kendine gelib catmir Hal hazirda teserrufat su telebati subartezian quyulari ve yeni istifadeye 2018 verilmis Semkir Samux Goranboy magistral suvarma kanali kompleksi vasitesi ile odenilir Icmeli su techizati ise boru kemeri vasitesi ile temin edilir Samaxi rayonunda Saqiyan kendinin yaninda yerlesen Fexrekus golunun Saqiyan golu de adlanir adinin Faxralilar ile elaqeli oldugu bildirilir ki bu da Faxralilarin heqiqeten Sirvana koc etmesini tesdiqleyir Golun kenarinda vaxtile Fexrekus adli koc olmus ve gol hemin kocun adi ile adlandirilmisdir Fexrekus Fexri fexrali ve kus bir hisse parca komponentlerinden duzelib fexralilarin bir hissesi demekdir s 191 7 1824 cu il siyahiya alinmasina gore Seki eyaletinin Seki mahalinda Fexrali adli kendde 62 evin oldugu ve 286 nefer ehalinin yasadigi bildirilir seh 41 8 Ferhad Mirze Qacar Sefername eserinde 18 mart 1876 ci il tarixinde Sekiden Comaxliya yola dusduklerini Sekiden Genceye getmek ucun Comaxliya gelmeyin ve Ercen dagindan kecmeyin vacib oldugunu bu erazilerde ehalisi muselman olan Boyuk Dehne Kicik Dehne Suicme Fexr Eli Cagir Eli ve b kendlerin oldugunu Fexr Eli ve Cagir Eli kendlerini Erciyan cayi ile suvarilan duzenliyin serqinde yerlesdiyini ve her iki kendin ehalisinin siemezhebli olmasini qeyd etmisdir seh 41 9 Eyni adli kendler 1918 1920 ci illerde Azerbaycan Xalq Cumhuruyyetinin xeritesinde de qeyd olunmusdur Faxrali kendi ise iki yerde qeyde alinmisdir Gence qezasinda Gence ile Cavansir qezalarinin serheddinde Yevlax ile Gulustan arasinda ve Eres qezasinda Elican cayinin kenarinda Xanabad Faxrali Xeritede indiki Fexrali kendi ise Ferehli kimi yazilmisdir 1897 ci il siyahiya alinmasinda Yelizavetpol quberniyasinnin Yelizavetpol qezasinda kendin adi Faxrali Ferehli kimi yazilmis ve ehalisi muselman olmaqla 539 302 kisi 237 qadin nefer oldugu bildirilir seh 32 10 Fexrali kendinin adinin bir menbeede Ferehli digerinde ise Faxrali Ferehli kimi yazilisi bezi tedqiqatcilar Ferehli oykoniminin eslinin Fexreli oldugu fikrini tamamlayir Qeyd etmek lazimdir ki siyahiya ehalisi 500 ve daha cox olan yasayis menteqeleri daxil edilmisdir Ona gore Eres ve Qazax qezasinin eyni adli kendleri siyahida eks olunmamisdir Qazax nahiyesinin 1860 ci ile aid Kameral tesviri senedinde Faxrali ve Ferehli kendleri ayriliqda qeyde alinmis ve sakinlerinin hamisinin islam dinine mensub olan tatarlar oldugu muvafiq olaraq Faxrali kendinde 16 ailede 38 kisi ve 26 qadin olmaqla cemi 64 nefer seh 307 Ferehli kendinde ise 37 ailede 136 kisi ve 117 qadin olmaqla cemi 253 nefer seh 310 yasadigi bildirilir 11 1861 ci ile aid Qafqaz xeritesinde Kur cayi sahilinde Xaldan yaxinliginda Vaxrali adli kend qeyd olunmusdur Kendin Faxrali olmasi ehtimali var 2004 2005 ci illerde Baki Tbilisi Ceyhan neft ve Cenubi Qafqaz qaz boru kemerlerinin insaati ile elaqedar Goranboy rayonunun Faxrali kendinden simalda aparilmis arxeoloji qazintilar neticesinde elde edilmis tapintilarin tedqiqi Faxrali yasayis yerinin IX XII esrlere aid olmasini mueyyen etmisdir 12 Alinmis neticeler Fexrali kendinin yalniz orta esrler dovrunun tarixini eks etdirir Z Hemidov Faxrali nece varsa kitabinda kendin merkezinde vaxti ile movcud olmus sovetler dovrunde dagidilmis mescidin etrafinda eradan evvel III II minilliye aid kup qebirlerin tapilmasini 1947 ci il ve elece de kendin adini dasiyan Fexrali xalcalarinda eks olunan dini astronomik ve hendesi felsefi estetik tesevvurleri genis analiz ederek kendin tarixinin daha qedim olmasi qenaetine gelmisdir Tarixi cografi xronika gosterir ki Faxralilar qedim turk tayfa birliyi olaraq daima hereketde olmus uzun yollar qet etmis bu yollar boyunca Gence Qarabag Eres nahiyesi daxil Gence Qazax Borcali ve b mahallarda paralel olaraq muxtelif dusergeler salmis hemin dusergelerde heyvandarliq ekincilik ve senetkarliqla mesgul olmuslar Onlarin bir coxu basqa kendlere qarismis yalniz Goranboy rayonunun Fexrali Gurcustan Respublikasinin Borcali mahalindaki Faxrali 1991 ci ilden Talaveri ve Turkiye Respublikasinin Yozgad vilayetinin Cayiralan mahalindaki Fahrali kendi oz yurd yerlerini qoruyub saxlaya bilmisler Toponimikasi RedakteAzerbaycan dilinin dialektlerinde faxrali agilli bilikli savadli demekdir Menbelerin melumatina gore yasayis menteqesini XVIII esrde bas vermis siyasi hadiselerle elaqedar Gurcustanin Borcali mahalindaki Faxrali kendinden kocub gelmis aileler salmislar Kocub gelenler kohne yasayis menteqesinin adini meskunlasdiqlari yeni kende vermisler seh 271 7 Eks fikirler de movcuddur Resid Faxrali Oguz eli Faxrali kitabinda Borcali mahalindaki Faxrali kendinde ilk ocagi XVII esrin evvellerinde Qarabagdan gelmis Ali ve Huseyn qardaslari catdigini bildirir 13 Ehalisi Redakte2009 cu ilin siyahiyaalinmasina esasen kendde 2710 nefer ehali yasayir 14 Taninmislari Redakte Qacaq Camal Taninmis bey ve qacaq Yaqub Efendiyev Fexrali kendinde ilk yeni tipli mektebin yaradicisi Lenin ordeni mukafatcisi Qurban Qurbanov Ibrahim oglu Qirmizi Emek Bayragi Ordenli kend teserrufati mutexessisi Besir Musazade Azerbaycanda qabaqcil kend teserrufati mutexessisi Ittifaq ehemiyyetli ferdi pensiyaci 1968 Sosialist Emeyi Qehremani 1948 Rafil Imanov riyaziyyatci emekdar muellim ve pedaqoq Rahib Mustafayev felsefe elmleri namizedi Elovset Sadiqov biologiya elmleri namizedi Afeddin Hemidov iqtisad elmleri namizedi Kamil Ibrahimov Celaloglu texnika elmleri namizedi Firdovsi Memmedov hekim nevropotoloq sair publisist Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu Prezident teqaudcusu Sukur Mehdiyev polis polkovniki Sehidleri Redakte Teymur Sadiqov sehid Yusif Kosayev Yasar Rehimov Ramin Ehmedov sehid Veten muharibesi sehidleri Redakte Ilqar Quliyev mayor Mayor Kerim Yusifov MAXE herbi qulluqcu esger Elxan Tagiyev MAXE herbi qulluqcu esger Yusif Yusifov esger Azerbaycan Silahli Quvvelerinin esgeriHemcinin bax RedakteFaxrali Fahrali Tomarli Goranboy rayonu Fexrali xalcalariIstinadlar Redakte Azerpoct Indeksler azerb www azerpost az 2016 04 19 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 19 Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi 2019 Inzibati erazi bolgusu tesnifati PDF azerb stat gov az 2020 04 16 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2020 04 16 B E Budaqov N G Memmedov Ermenistanda Azerbaycan Menseli Toponimlerinin Ensiklopedik Lugeti III cild azkurs org azerb Istifade tarixi 2019 B E Budaqov N G Memmedov Ermenistanda Azerbaycan Menseli Toponimlerinin Ensiklopedik Lugeti III cild azkurs org azerb Istifade tarixi 2019 Tertib edeni ve elmi redaktoru Edalet Tahirzade Qutqasinli Haci Ismayil bey Eserleri Baki Lider nesriyyati 2005 224 seh PDF http kitabxana net azerb 1 2 3 On soz tercume qeyd ve serhlerin muellifi Husameddin Memmedov Qaramanli Gence Qarabag Eyaletinin mufessel defteri Baki Susa nesriyyati 2000 576 seh http kitabxana net azerb 1 2 Azerbaycan Toponimlerinin Ensiklopedik Lugeti Iki cildde I cild PDF azerb Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Nesimi adina Dilcilik Institutu Serq qerb Baki 2007 427 seh Z E Cavadova Simal Qerbi Azerbaycan tarixi demoqrafik tedqiqat Altay nesriyyati Baki 1999 87 seh PDF azerb http elibrary bsu az 2020 04 12 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Ferhad Mirze Qacar Sefername Baki Elm ve tehsil 2017 426 s PDF azerb http elibrary bsu az 2020 04 12 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Trojnickij Nikolaj Aleksandrovich Naselennye mesta Rossijskoj imperii v 500 i bolee zhitelej s ukazaniem vsego nalichnogo v nih naseleniya i chisla zhitelej preobladayushih veroispovedanij po dannym pervoj vseobshej perepisi naseleniya 1897 g predisl N Trojnickij Sankt Peterburg tipografiya Obshestvennaya polza 1905 rus https rusneb ru Tercume tertib on soz ve qeydlerin muellifi Nazir Ehmedli Qazax nahiyesinin kameral tesviri 1860 ci il Baki Elm ve tehsil 2018 428 s azerb https www academia edu Azerbaycan Arxeologiyasi Alti cildde VI cild Baki Serq Qerb 2008 632 seh PDF azerb http elibrary bsu az 2020 04 12 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib invisible char Faxrali toponimi ve kendin formalasma tarixi azerb http faxrali com Azerbaycan Respublikasi Ehalisinin Siyahiyaalinmasi Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Baki 2010 Seh 629Edebiyyat RedakteHemidov Z V Faxrali nece varsa Redaktor Umbulbanu Haciyeva Baki UniPrint nesriyyati 2015 192 seh ISBN 9789952440013Xarici kecidler RedakteAzerbaycan Respublikasi Goranboy Rayon Icra Hakimiyyeti Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti Iki cildde I cild Baki seheri Serq Qerb nesriyyati 2007 ci il 304 sehife Goranboy rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Fexrali amp oldid 6090408, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.