fbpx
Wikipedia

Fətəli xan (Quba xanı)

Avqust 05, 2021

Vikipediyada bu adlı digər şəxslər haqqında da məqalələr var; bax: Fətəli xan.

Fətəli xan (azərb. Fətəli xan Hüseynəli xan oğlu‎; 1736, Quba şəhəri – 29 mart 1789, Bakı şəhəri) — Quba xanlığının VI xanı (1758 – mart 1789); XVIII əsrin görkəmli azərbaycanlı dövlət xadimi və sərkərdəsi.,.

Fətəli Xan
azərb. Fətəli xan Hüseynəli xan oğlu‎

"Qubalı Fətəli xanın portreti" 1945-ci il, rəssam Səttar Bəhlulzadə, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Tacqoyma 1758
Sələfi Hüseynəli xan
Xələfi Əhməd xan Qubalı
Varisi Əhməd xan Qubalı
II Bakı xanı
1768 — 1770
Sələfi I Mirzə Məhəmməd xan
Xələfi Abdulla bəy
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
Doğum yeri Çiçi kəndi, Quba xanlığı
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Bakı şəhəri.
Vəfat səbəbi zəhərlənmə
Dəfn yeri Bakı Bibiheybət məscidi
Atası Hüseynəli xan
Anası Pəri Cahan Bikə Usmiyeva
Həyat yoldaşları 1) Tuti Bikə
2) Gülpəri
3) Səhərnas
4) Bəyim xanım
5) Güldəstə
Uşaqları 1-ci nikahdan
oğlu: Əhməd xan Qubalı
qızı: Xanbikə
2-ci nikahdan
oğlu: Həsən xan
qızı: Pəricahan xanım
3-cü nikahdan
oğlu: Şeyxəli xan Qubalı
ikinci xanımından
qızı: Çimnaz və Əsməd

Bioqrafiyası

Erkən illəri

Fətəli xan Hüseynəli xan oğlu 1736-ci ildə Quba şəhərində anadan olmuşdu. Qaytaq qumuqlarından və qacarlardan olan Azərbaycan türkü və şiə idi. Anası, Qaytaq usmisi nəslindən olan Pəri Cahan xanım idi. Fətəli xanın şəcərəsinə işıq salan II şah Abbasın dönəmində baş verən hadisələr barədə Bakixanov Gülüstani-İrəm kitabında yazır: Qaytaq usmiləri nəsli iki hissəyə bölünürdü. Böyük nəsil Məcəlisdə idi, kiçik nəsil Yengikənddə. Və bu nəsildən olan yaşça böyüklər növbə ilə usmi adını daşıyırdılar. Təxminən həmin vaxt onların arasında ədavət düşdü, Yengikənd hissəsi yaşça daha böyük olan Məcəlisdəki hissəyə hücum etdi və, Aydə bəy adlı biri tərəfindən xilas edilərək şamxalın yanına aparılan Hüseyn xandan başqa hamısını qırdı. Hüseyn xan İrana getdi, bir müddət Salyan Rudbarında qonaq qaldı, oradakı qazinin qızı ilə evləndi. Ondan, sonralar Rudbar və Salyan sultanları nəslinin başlanğıcını qoyan, bir qızı oldu. İsfahana gələrək, Aydə bəy uzun müddət onu şaha təqdim edə bilmədi.....Burada zadəgan Qacar nəslindən bir qız Hüseyn xana vurulur...O tezliklə onunla evlənir....və bu izdivacdan Əhməd xan doğulur ki, Quba xanlarının nəslinin əsasını qoyur...Buna görə Ağa Məhəmməd Qubalı Şeyx Əli xanı öz qohumu adlandırırdı . Şiəliyi də Hüseyn xan İsfahanda qəbul edir. Bu barədə Abbasqulu Ağa Bakıxanov yazır: İranda olanda, Hüseyn xan Əli məzhəbinə(şiəlik nəzərdə tutulur) daxil oldu. Və indiyə kimi Quba xanının nəsli şiəliyi etiqad edir.

Xanlıq fəaliyyəti

1758-ci ildə atası öldükdən sonra iyirmi üç yaşında hakimiyyətə gələn gənc Fətəli xan Quba, Dərbənd və Salyan xanlıqlarını birləşdirməklə Şərqi Qafqazın qüvvətli hökmdarı kimi tanınmışdır. Vahid Azərbaycan naminə 40 min qoşun yaradan Fətəli xan Şamaxı, Şəki, Bakı xanlıqlarını, Car-Balakən azad cəmiyyətini və Ərəş sultanlığını ittifaqa çağırmışdır. Nadir şah Əfşarın öldürülməsindən sonra xırda xanlıqlara bölünən Azərbaycanın müstəqil və abad bir ölkə kimi görmək istəyən Fətəli xan Qubalı ittifaqa gəlməyən xanlıqları birləşdirmək üçün silaha əl atmağa məcbur olmuşdur. O, 1785-ci ildə Şəki xanlığını, 1787-ci ildə Şirvan xanlığını və bir az sonra Bakı xanlığını özünə tabe etdi.

Otuz illik silahlı mübarizəsindən sonra Fətəli xan Azərbaycanın əsas xanlıqlarını birləşdirınəyə nail oldu. Həmin illərdə (1769-cu ildə) Qafqaza səyahət etmiş akademik S.Q.Qmelin igid sərkərdə Fətəli xan Qubalının xalq arasında böyük ehtirama layiq olduğu haqqında iftixarla yazır: "Dərbənd əhalisi onu sevirdi. Şamaxı təəbələri Fətəli xandan razı idilər. Bakı əhalisi, onun vergi, toplamaqla kifayətlənməyib, Bakıya sahib olmasını istəyirdi. Fətəli xan Azərbaycanı birləşdirməyə 1759-cu ildə Dərbənddən başlamışdı. Dərbəndlilər öz xanlarının zəif təbiətindən narazı idilər. Onlar gizlicə Fətəli xanla əlaqə saxladılar. Fətəli xan da onlara yardım edərək Dərbəndi aldı".

Ayrı-ayrı sənədlər və onun müasirləri olan tarixçilər şahidlik verir ki, Fətəli xan hakimiyyəti saxlamaq üçün ilk növbədə güclü qoşun yaratmışdı. Müharibədə könüllülərdən, partizan dəstələrindən və birləşmiş nizami qoşun dəstələrindən daha çox istifadə olunurdu.

Müasirləri Fətəli xanı mahir və istedadlı dövlət xadimi kimi xarakterizə edirlər. Görkəmli tarixçi Abbasqulu ağa Bakıxanov yazır ki, Fətəli xan öz ağlı, səxavəti və bacarığı nəticəsində yüksəlmişdi. O, hakimiyyət başına keçəndən sonra ağıllı və çalışqan hakim olduğunu göstərdi; bütün ətrafindakı adamları özünə cəlb etdi, düşmənlərinin fəaliyyətini zəiflətdi və ən çətin vəziyyətdən çıxa bildi.

Azərbaycan hərb tarixində igid sərkərdə kimi xatırlanan Fətəli xan 1789-ci ildə vəfat etmişdir.

Vəfatı

Fətəli xan ölümünə yaxın Azərbaycan torpaqlarının böyük bir hissəsini hakimiyyəti altında birləşdirə bildi. Bunun nəticəsində o, bütün Azərbaycanın işlərində aparıcı rol oynamağa başladı. Onun siyasəti beynəlxalq münasibətlərə də təsir göstərirdi. Belə bir şəraitdə Fətəli xanın vəfat etməsi o dövr tarixinin qaranlıq səhifələrindən biri olaraq qalmaqdadır. Abbasqulu Ağa Bakıxanov yazır: Bütün istiqlal və ehtişam vasitəsinə malik olan Fətəli xan Azərbaycan və bəlkə də bütün İran işlərini intizama qoymaq xəyalı ilə Gürcüstan valisi İrakli xanla görüşüb məsləhətləşmək binasını qoydu. İrakli xan da öz dudmanlarından Sadıq bəy Yadigar oğlunu səfir sifətilə Fətəli xanın yanına göndərdi. Fətəli xan cah və cəlalla Nuxu şəhərinə getdi. Bir neçə gün qonaqlıq və şadlıqla keçirib Gəncəyə yola düşdü. Cavad xan, Şahverdi xan Ziyadoğlu, Qacar ölkənin bütün əyanı ilə bərabər Kür çayının kənarında onu pişvaz edib qalanın qapılarını üzünə açdı. Fətəli xan da Cavad xanın əlindən çıxmış Şəmşəddinli mahalını Gürcüstan valisindən alıb ona verdi. Xülasə, yüksək mərtəbəli iki vali Şəmkir yaxınlığında bir-birilə görüşdülər.Rusiya dövlətindən himayə görmək ümidilə tədbirlər gördülər. Geri qayıtdığı zaman Fətəli xan şiddətli bir qızdırmaya tutuldu. Xəstəliyi gündən-günə şiddətləndi. Buna görə sürətlə Şirvana, buradan da Bakıya, bacısının yanına getdi. Hicri 1203 (1789)-cu ildə mart ayının 22-də, 54 yaşında ikən vəfat etdi.

Zəhərlənmə versiyası

Professor Vaqif Arzumanlı Fətəli xanın gürcü çarı ikinci İrakli tərəfindən zəhərlənərək qətlə yetirildiyini bildirir. Fətəli xanın kötücəsi olduğunu iddia edən Asəfxan Qubalı isə tamam əksini söyləyir. Xan kötücəsi iddia edir ki, Fətəli xanı ikinci İrakli yox, Gəncə hökmdarı Cavad xan zəhərləyərək qətlə yetirib. Vaqif Arzumanlı və digər araşdırmaçılar isə deyir ki, "Fətəli xanı ikinci İrakli zəhərləyib. Bu belə deyil. Mənim ulu babamı gəncəli Cavad xan zəhərləyib. Bu nə əfsanədir, nə də yalan. Bu sözləri Şamaxıdan ağır vəziyyətdə Bakıya – bacıcının yanına gətirilən Fətəli xan özü Xədicə Bikəyə deyib ki, Cavad xan mənim ömrümə son qoydu, məni zəhərlədi. Fətəli xan Cavad xana çox inanırdı. Cavad xan neçə illər ikinci İraklinin zindanında qalmışdı. Fətəli xan onu İraklinin dustaqlığından azad edib xanlığa ucaldıb. Cavad xan kimə işləməlidir? Fətəli xan Şəmkirdə görüş keçirib Borçalını, Qarabağı və başqa bölgələri birləşdirmək istəyirdi. Əlimdə faktlar var ki, Fətəli xan o torpaqları mütləq birləşdirəcəkdi. Babamı Cavad xandan başqa kim zəhərləyə bilərdi? O, Şəmkirə gedəndə özü ilə öz aşbazlarını aparmamışdı ki, orada Cavad xanın aşbazları var. Hər yerə özü ilə aşbaz aparırdı, amma bu dəfə belə etməmişdi. Bunu Cavad xana inandığından bu cür edirdi. O, isə onu zəhərlədi. Fətəli xanın Cavad xan tərəfindən zəhərlənməsini təkcə mən deyil, 200 ildən artıqdır ki, bizim nəslimiz, şəcərəmiz iddia edir. Bunu tam məsuliyyətimlə deyirəm..."[Mənbə göstərin]041

Barəsində çəkilmiş filmlər

 
"Fətəli xan" filmindən kadr. Ələsgər Ələkbərov Fətəli xan rolunda

Həmçinin bax

Qeydlər

İstinadlar

  1. A.A. - Bakıxanov. Gülüstani İrəm. Dördüncü fəsil.Səfəvilərin taxta çıxmasından Nadir şahın ölümünə kimi. s. 62
  2. .Валуев П. Н. Фатали-хан Кубинский / ред. И. П. Петрушевский. — Баку: Изд-во АзФАН, 1942. — С. 10-11.
  3. ↑ Акты, собранные Кавказской археографической комиссией. Тифлис VI, ч.II. 1875. səh. 907.
  4. А.А.Бакиханов Гюлистани -и Ирам Издательство "Ельм", Баку -1991. səh.169
  5. -Левиатов, 1948, с. 153
  6. "Quba rayonunda Fətəli xanın abidəsinin ucaldılması haqqında" Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 3 yanvar 1991-ci il tarixli, 3 nömrəli Qərarı[ölü keçid]  (azərb.)
  7. А.А.Бакиханов Гюлистани -и Ирам Издательство "Ельм", Баку -1991. səh.122
  8. А.А.Бакиханов Гюлистани -и Ирам Издательство "Ельм", Баку -1991. səh.123
  9. Süleyman Əliyarlı (2009). Azərbaycan tarixi. Bakı: Çıraq. səh. 531-532.

Ədəbiyyat

  • İsgəndər bəy Hacınski (1959). (PDF). Bakı: "Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası nəşriyyatı". 228 səh. 2020-09-20 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-14.
  • Tofiq Mustafazadə (2005). Quba xanlığı. Bakı: "Elm". 480 səh. ISBN 5-8066-1747-5.
  • Abbasqulu ağa Bakıxanov (2000). Gülüstani-İrəm (PDF). Bakı: "Minarə". 224 səh.
  • Nailə Bayramova (2009). (PDF). Bakı: "Təhsil". 396 səh.

Avqust 05, 2021
fətəli, quba, xanı, vikipediyada, adlı, digər, şəxslər, haqqında, məqalələr, fətəli, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, fətəli, azərb, fətəli, hüseynəli, oğlu, 1736, quba, şə. Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Feteli xan Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Feteli xan azerb Feteli xan Huseyneli xan oglu 1736 Quba seheri 29 mart 1789 Baki seheri Quba xanliginin VI xani 1758 mart 1789 XVIII esrin gorkemli azerbaycanli dovlet xadimi ve serkerdesi 6 Feteli Xanazerb Feteli xan Huseyneli xan oglu Qubali Feteli xanin portreti 1945 ci il ressam Settar Behlulzade Azerbaycan Milli Incesenet MuzeyiVI Quba Xani1758 mart 1789Tacqoyma 1758Selefi Huseyneli xanXelefi Ehmed xan QubaliVarisi Ehmed xan QubaliII Baki xani1768 1770Selefi I Mirze Mehemmed xanXelefi Abdulla beySexsi melumatlarDogum tarixi 1736Dogum yeri Cici kendi Quba xanligiVefat tarixi 22 mart 1789Vefat yeri Baki seheri 4 Vefat sebebi zeherlenmeDefn yeri Baki Bibiheybet mescidi 5 Atasi Huseyneli xanAnasi Peri Cahan Bike UsmiyevaHeyat yoldaslari 1 Tuti Bike 2 Gulperi 3 Sehernas 4 Beyim xanim 5 GuldesteUsaqlari 1 ci nikahdan 3 oglu Ehmed xan Qubali qizi Xanbike 2 ci nikahdan 3 oglu Hesen xan qizi Pericahan xanim 3 cu nikahdan 3 oglu Seyxeli xan Qubali ikinci xanimindanqizi Cimnaz ve Esmed Mundericat 1 Bioqrafiyasi 1 1 Erken illeri 1 2 Xanliq fealiyyeti 1 3 Vefati 1 3 1 Zeherlenme versiyasi 2 Baresinde cekilmis filmler 3 Hemcinin bax 4 Qeydler 5 Istinadlar 6 EdebiyyatBioqrafiyasi RedakteErken illeri Redakte Feteli xan Huseyneli xan oglu 1736 ci ilde Quba seherinde anadan olmusdu Qaytaq qumuqlarindan ve qacarlardan olan Azerbaycan turku ve sie idi Anasi Qaytaq usmisi neslinden olan Peri Cahan xanim idi 3 Feteli xanin seceresine isiq salan II sah Abbasin doneminde bas veren hadiseler barede Bakixanov Gulustani Irem kitabinda yazir Qaytaq usmileri nesli iki hisseye bolunurdu Boyuk nesil Mecelisde idi kicik nesil Yengikendde Ve bu nesilden olan yasca boyukler novbe ile usmi adini dasiyirdilar Texminen hemin vaxt onlarin arasinda edavet dusdu Yengikend hissesi yasca daha boyuk olan Mecelisdeki hisseye hucum etdi ve Ayde bey adli biri terefinden xilas edilerek samxalin yanina aparilan Huseyn xandan basqa hamisini qirdi Huseyn xan Irana getdi bir muddet Salyan Rudbarinda qonaq qaldi oradaki qazinin qizi ile evlendi Ondan sonralar Rudbar ve Salyan sultanlari neslinin baslangicini qoyan bir qizi oldu Isfahana gelerek Ayde bey uzun muddet onu saha teqdim ede bilmedi Burada zadegan Qacar neslinden bir qiz Huseyn xana vurulur O tezlikle onunla evlenir ve bu izdivacdan Ehmed xan dogulur ki Quba xanlarinin neslinin esasini qoyur Buna gore Aga Mehemmed Qubali Seyx Eli xani oz qohumu adlandirirdi 7 Sieliyi de Huseyn xan Isfahanda qebul edir Bu barede Abbasqulu Aga Bakixanov yazir Iranda olanda Huseyn xan Eli mezhebine sielik nezerde tutulur daxil oldu Ve indiye kimi Quba xaninin nesli sieliyi etiqad edir 8 Xanliq fealiyyeti Redakte 1758 ci ilde atasi oldukden sonra iyirmi uc yasinda hakimiyyete gelen genc Feteli xan Quba Derbend ve Salyan xanliqlarini birlesdirmekle Serqi Qafqazin quvvetli hokmdari kimi taninmisdir Vahid Azerbaycan namine 40 min qosun yaradan Feteli xan Samaxi Seki Baki xanliqlarini Car Balaken azad cemiyyetini ve Eres sultanligini ittifaqa cagirmisdir Nadir sah Efsarin oldurulmesinden sonra xirda xanliqlara bolunen Azerbaycanin musteqil ve abad bir olke kimi gormek isteyen Feteli xan Qubali ittifaqa gelmeyen xanliqlari birlesdirmek ucun silaha el atmaga mecbur olmusdur O 1785 ci ilde Seki xanligini 1787 ci ilde Sirvan xanligini ve bir az sonra Baki xanligini ozune tabe etdi Otuz illik silahli mubarizesinden sonra Feteli xan Azerbaycanin esas xanliqlarini birlesdirineye nail oldu Hemin illerde 1769 cu ilde Qafqaza seyahet etmis akademik S Q Qmelin igid serkerde Feteli xan Qubalinin xalq arasinda boyuk ehtirama layiq oldugu haqqinda iftixarla yazir Derbend ehalisi onu sevirdi Samaxi teebeleri Feteli xandan razi idiler Baki ehalisi onun vergi toplamaqla kifayetlenmeyib Bakiya sahib olmasini isteyirdi Feteli xan Azerbaycani birlesdirmeye 1759 cu ilde Derbendden baslamisdi Derbendliler oz xanlarinin zeif tebietinden narazi idiler Onlar gizlice Feteli xanla elaqe saxladilar Feteli xan da onlara yardim ederek Derbendi aldi Ayri ayri senedler ve onun muasirleri olan tarixciler sahidlik verir ki Feteli xan hakimiyyeti saxlamaq ucun ilk novbede guclu qosun yaratmisdi Muharibede konullulerden partizan destelerinden ve birlesmis nizami qosun destelerinden daha cox istifade olunurdu Muasirleri Feteli xani mahir ve istedadli dovlet xadimi kimi xarakterize edirler Gorkemli tarixci Abbasqulu aga Bakixanov yazir ki Feteli xan oz agli sexaveti ve bacarigi neticesinde yukselmisdi O hakimiyyet basina kecenden sonra agilli ve calisqan hakim oldugunu gosterdi butun etrafindaki adamlari ozune celb etdi dusmenlerinin fealiyyetini zeifletdi ve en cetin veziyyetden cixa bildi Azerbaycan herb tarixinde igid serkerde kimi xatirlanan Feteli xan 1789 ci ilde vefat etmisdir Vefati Redakte Feteli xan olumune yaxin Azerbaycan torpaqlarinin boyuk bir hissesini hakimiyyeti altinda birlesdire bildi Bunun neticesinde o butun Azerbaycanin islerinde aparici rol oynamaga basladi Onun siyaseti beynelxalq munasibetlere de tesir gosterirdi Bele bir seraitde Feteli xanin vefat etmesi o dovr tarixinin qaranliq sehifelerinden biri olaraq qalmaqdadir Abbasqulu Aga Bakixanov yazir Butun istiqlal ve ehtisam vasitesine malik olan Feteli xan Azerbaycan ve belke de butun Iran islerini intizama qoymaq xeyali ile Gurcustan valisi Irakli xanla gorusub meslehetlesmek binasini qoydu Irakli xan da oz dudmanlarindan Sadiq bey Yadigar oglunu sefir sifetile Feteli xanin yanina gonderdi Feteli xan cah ve celalla Nuxu seherine getdi Bir nece gun qonaqliq ve sadliqla kecirib Genceye yola dusdu Cavad xan Sahverdi xan Ziyadoglu Qacar olkenin butun eyani ile beraber Kur cayinin kenarinda onu pisvaz edib qalanin qapilarini uzune acdi Feteli xan da Cavad xanin elinden cixmis Semseddinli mahalini Gurcustan valisinden alib ona verdi Xulase yuksek mertebeli iki vali Semkir yaxinliginda bir birile gorusduler Rusiya dovletinden himaye gormek umidile tedbirler gorduler Geri qayitdigi zaman Feteli xan siddetli bir qizdirmaya tutuldu Xesteliyi gunden gune siddetlendi Buna gore suretle Sirvana buradan da Bakiya bacisinin yanina getdi Hicri 1203 1789 cu ilde mart ayinin 22 de 54 yasinda iken vefat etdi 9 Zeherlenme versiyasi Redakte Professor Vaqif Arzumanli Feteli xanin gurcu cari ikinci Irakli terefinden zeherlenerek qetle yetirildiyini bildirir Feteli xanin kotucesi oldugunu iddia eden Asefxan Qubali ise tamam eksini soyleyir Xan kotucesi iddia edir ki Feteli xani ikinci Irakli yox Gence hokmdari Cavad xan zeherleyerek qetle yetirib Vaqif Arzumanli ve diger arasdirmacilar ise deyir ki Feteli xani ikinci Irakli zeherleyib Bu bele deyil Menim ulu babami genceli Cavad xan zeherleyib Bu ne efsanedir ne de yalan Bu sozleri Samaxidan agir veziyyetde Bakiya bacicinin yanina getirilen Feteli xan ozu Xedice Bikeye deyib ki Cavad xan menim omrume son qoydu meni zeherledi Feteli xan Cavad xana cox inanirdi Cavad xan nece iller ikinci Iraklinin zindaninda qalmisdi Feteli xan onu Iraklinin dustaqligindan azad edib xanliga ucaldib Cavad xan kime islemelidir Feteli xan Semkirde gorus kecirib Borcalini Qarabagi ve basqa bolgeleri birlesdirmek isteyirdi Elimde faktlar var ki Feteli xan o torpaqlari mutleq birlesdirecekdi Babami Cavad xandan basqa kim zeherleye bilerdi O Semkire gedende ozu ile oz asbazlarini aparmamisdi ki orada Cavad xanin asbazlari var Her yere ozu ile asbaz aparirdi amma bu defe bele etmemisdi Bunu Cavad xana inandigindan bu cur edirdi O ise onu zeherledi Feteli xanin Cavad xan terefinden zeherlenmesini tekce men deyil 200 ilden artiqdir ki bizim neslimiz seceremiz iddia edir Bunu tam mesuliyyetimle deyirem Menbe gosterin 041Baresinde cekilmis filmler Redakte Feteli xan filminden kadr Elesger Elekberov Feteli xan rolunda Feteli xan film 1947 Hemcinin bax RedakteAzerbaycan xanlarinin siyahisiQeydler RedakteIstinadlar Redakte A A Bakixanov Gulustani Irem Dorduncu fesil Sefevilerin taxta cixmasindan Nadir sahin olumune kimi s 62 Valuev P N Fatali han Kubinskij red I P Petrushevskij Baku Izd vo AzFAN 1942 S 10 11 1 2 3 4 5 Akty sobrannye Kavkazskoj arheograficheskoj komissiej Tiflis VI ch II 1875 seh 907 A A Bakihanov Gyulistani i Iram Izdatelstvo Elm Baku 1991 seh 169 Leviatov 1948 s 153 Quba rayonunda Feteli xanin abidesinin ucaldilmasi haqqinda Azerbaycan SSR Nazirler Sovetinin 3 yanvar 1991 ci il tarixli 3 nomreli Qerari olu kecid azerb A A Bakihanov Gyulistani i Iram Izdatelstvo Elm Baku 1991 seh 122 A A Bakihanov Gyulistani i Iram Izdatelstvo Elm Baku 1991 seh 123 Suleyman Eliyarli 2009 Azerbaycan tarixi Baki Ciraq seh 531 532 Edebiyyat RedakteIsgender bey Hacinski 1959 Qubali Feteli xanin heyati PDF Baki Azerbaycan SSR Elmler Akademiyasi nesriyyati 228 seh 2020 09 20 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 08 14 Tofiq Mustafazade 2005 Quba xanligi Baki Elm 480 seh ISBN 5 8066 1747 5 Abbasqulu aga Bakixanov 2000 Gulustani Irem PDF Baki Minare 224 seh Naile Bayramova 2009 Samaxi xanligi PDF Baki Tehsil 396 seh Menbe https az wikipedia org w index php title Feteli xan Quba xani amp oldid 6012016, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.