fbpx
Wikipedia

Fətəli xan Əfşar

Fətəli xan Əfşar (1747-1763) — Urmiya xanlığının hakimi. Nadir şahın əmisi oğlu.

Fətəli xan Əfşar
Fətəli xan Araşlı-Avşar

Fətəli xan Əfşar
Urmiya xanı
1747 — 1748
Xələfi Mehdi xan Qasımlı-Avşar
Təbriz hakimi
1748 — 1763
Sələfi Əmiraslan xan Qırxlı-Avşar
Xələfi Nəcəfqulu xan Dünbili
Urmiya xanı
1757 — 1762
Sələfi Azad xan Əfqan
Xələfi Rüstəm xan Qasımlı-Avşar
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 1700
Doğum yeri Urmiya
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Urmiya, Urmiya xanlığı
Sülalə Avşar eli
Atası Əlimərdan xan
Uşaqları Cahangir xan, Abdurrəşid xan

Siyasəti

Fətəli xan Xanlığın ərazisini genişləndirmək üçün ilk olaraq Təbrizi ələ keçirir və paytaxtını buraya köçürür. Fətəli xanın bu siyasəti onu Zənd tayfasının təmsilçisi Kərim xan ZəndQacar tayfasının başçısı Məhəmmədhəsən xan Qacarla toqquşdurur. Fətəli xan onlara qarşı uğurlu Savaş aparmaq üçün Birlik yaratmağa cəhd etsə də, buna nail ola bilmir. Ona görə də 1751-ci ilin sonunda İrəvan üzərinə qoşun göndərir. Lakin II İraklinin göndərdiyi QazaxBorçalı türklərindən ibarət qoşun dəstəsi İrəvan xanlığına köməyə gəlir.

Bu yürüşün uğursuzluqla nəticələnməsinə baxmayaraq 1753-cü ilin sonu 1754-cü ilin başlanğıcında Fətəli xan hakimiyyətini Mərkəzi və Qərbi İrana yaya bilmişdi. 1759-cu ildə Fətəli xan Əfşar Qarabağ xanlığını da özünə tabe elətdirir.

Xorasanın Güneyində möhkəmlənmiş Kərim xan Zənd 1752-ci ilin sonunda Urmiya Xanlığı üzərinə yürüş edir. Miyana ətrafındakı döyüşdə Fətəli Xana məğlub olan Kərim xan Fars vilayətinə qaçır. Onu təqib edən Fətəli xanın gücləri Qəmşə adlı yerdə zəndləri yenidən məğlubiyyətə uğradırlar. Kərim xanın qardaşı İsgəndər xan əsir alınaraq edam edilir. Bu zaman İranin Quzeyində möhkəmlənmiş Məhəmmədhəsən xan Qacar da mərkəzi hakimiyyət uğrunda Savaşa başlayır. O, 1755-ci ilin yazında İsfahanı ələ keçirir. Kərim xan Şiraza qaçır.

Məhəmmədhəsən xan ƏrdəbilLənkəran xanlıqlarının ərazilərindən, eləcə də Muğan düzündən keçərək Qarabağa hücum edir. Daha sonra Təbrizi, sonra isə Urmiyanı tutur. 1759-cu ildə Məhəmmədhəsən xan öldürülür. Bundan yararlanan Fətəli xan Təbrizə qayıdır və yenidən birləşdirmə siyasətini davam etdirir. 1759-cu ilin yayında Qarabağ xanlığı üzərinə yürüş Pənahəli xanın siyasi asılılığı qəbul etməsi ilə nəticələnir.

Xanlığı üzərinə yürüş edir. Miyana ətrafındakı döyüşdə Fətəli Xana məğlub olan Kərim xan Fars vilayətinə qaçır. Onu təqib edən Fətəli xanın gücləri Qəmşə adlı yerdə zəndləri yenidən məğlubiyyətə uğradırlar. Kərim xanın qardaşı İsgəndər xan əsir alınaraq edam edilir. Bu zaman İranin Quzeyində möhkəmlənmiş Məhəmmədhəsən xan Qacar da mərkəzi hakimiyyət uğrunda Savaşa başlayır. O, 1755-ci ilin yazında İsfahanı ələ keçirir. Kərim xan Şiraza qaçır.

Məhəmmədhəsən xan ƏrdəbilLənkəran xanlıqlarının ərazilərindən, eləcə də Muğan düzündən keçərək Qarabağa hücum edir. Daha sonra Təbrizi, sonra isə Urmiyanı tutur. 1759-cu ildə Məhəmmədhəsən xan öldürülür. Bundan yararlanan Fətəli xan Təbrizə qayıdır və yenidən birləşdirmə siyasətini davam etdirir. 1759-cu ilin yayında Qarabağ xanlığı üzərinə yürüş Pənahəli xanın siyasi asılılığı qəbul etməsi ilə nəticələnir.

1761-ci ildə Kərim xan Zənd güclü ordu ilə yenidən hücuma keçərək Urumiya şəhərini, 1763-cü ilin ortalarında Fətəli xanı əsir alır.

İstinadlar

  1. Urmiya xanlığı
  2. Urmiya xanlığının tarixi
  3. Quliyeva.G.C. Azərbaycan xanlıqlarının Osmanlı dövləti ilə siyasi münasibətləri (XVIII əsrin II yarısı): monoqrafiya. Bakı; Nurlan; 2002,-s. 132.
  4. Azərbaycan Tarixi - Urmiye Xanlığı

Mənbə

  • Dəlili H. Fətəli xan Əfşarın Azərbaycan dövləti yaratmaq təşəbbüsü. (XVIII əsrin 50 - 60-cı illəri) Azərb. EA Xəbərləri tarix fəls. və hüquq seriyası, 1975, N: 1. s. 40.
  • Ənvər Çingizoğlu, Fətəli xan Araşlı-Avşar, Bakı: Mütərcim, -72 səh.
  • Ənvər Çingizoğlu, Bəhram Məmmədli (2013). Urmiya xanlığı (PDF). Bakı: SDU nəşriyyatı. səh. 188.

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

  • Borçalı XVIII yüzilliyin II yarısında

fətəli, əfşar, 1747, 1763, urmiya, xanlığının, hakimi, nadir, şahın, əmisi, oğlu, fətəli, araşlı, avşarurmiya, xanı1747, 1748xələfi, mehdi, qasımlı, avşartəbriz, hakimi1748, 1763sələfi, əmiraslan, qırxlı, avşarxələfi, nəcəfqulu, dünbiliurmiya, xanı1757, 1762sə. Feteli xan Efsar 1747 1763 Urmiya xanliginin hakimi Nadir sahin emisi oglu 1 Feteli xan EfsarFeteli xan Arasli AvsarFeteli xan EfsarUrmiya xani1747 1748Xelefi Mehdi xan Qasimli AvsarTebriz hakimi1748 1763Selefi Emiraslan xan Qirxli AvsarXelefi Necefqulu xan DunbiliUrmiya xani1757 1762Selefi Azad xan EfqanXelefi Rustem xan Qasimli AvsarSexsi melumatlarDogum tarixi 1700Dogum yeri UrmiyaVefat tarixi 1763Vefat yeri Urmiya Urmiya xanligiSulale Avsar eliAtasi Elimerdan xanUsaqlari Cahangir xan Abdurresid xan Mundericat 1 Siyaseti 2 Istinadlar 3 Menbe 4 Hemcinin bax 5 Xarici kecidlerSiyaseti RedakteFeteli xan Xanligin erazisini genislendirmek ucun ilk olaraq Tebrizi ele kecirir ve paytaxtini buraya kocurur Feteli xanin bu siyaseti onu Zend tayfasinin temsilcisi Kerim xan Zend ve Qacar tayfasinin bascisi Mehemmedhesen xan Qacarla toqqusdurur Feteli xan onlara qarsi ugurlu Savas aparmaq ucun Birlik yaratmaga cehd etse de buna nail ola bilmir Ona gore de 1751 ci ilin sonunda Irevan uzerine qosun gonderir Lakin II Iraklinin gonderdiyi Qazax ve Borcali turklerinden ibaret qosun destesi Irevan xanligina komeye gelir Bu yurusun ugursuzluqla neticelenmesine baxmayaraq 1753 cu ilin sonu 1754 cu ilin baslangicinda Feteli xan hakimiyyetini Merkezi ve Qerbi Irana yaya bilmisdi 1759 cu ilde Feteli xan Efsar Qarabag xanligini da ozune tabe eletdirir 2 Xorasanin Guneyinde mohkemlenmis Kerim xan Zend 1752 ci ilin sonunda Urmiya Xanligi uzerine yurus edir Miyana etrafindaki doyusde Feteli Xana meglub olan Kerim xan Fars vilayetine qacir Onu teqib eden Feteli xanin gucleri Qemse adli yerde zendleri yeniden meglubiyyete ugradirlar Kerim xanin qardasi Isgender xan esir alinaraq edam edilir Bu zaman Iranin Quzeyinde mohkemlenmis Mehemmedhesen xan Qacar da merkezi hakimiyyet ugrunda Savasa baslayir O 1755 ci ilin yazinda Isfahani ele kecirir Kerim xan Siraza qacir Mehemmedhesen xan Erdebil ve Lenkeran xanliqlarinin erazilerinden elece de Mugan duzunden kecerek Qarabaga hucum edir Daha sonra Tebrizi sonra ise Urmiyani tutur 1759 cu ilde Mehemmedhesen xan oldurulur Bundan yararlanan Feteli xan Tebrize qayidir ve yeniden birlesdirme siyasetini davam etdirir 1759 cu ilin yayinda Qarabag xanligi uzerine yurus Penaheli xanin siyasi asililigi qebul etmesi ile neticelenir 3 Xanligi uzerine yurus edir Miyana etrafindaki doyusde Feteli Xana meglub olan Kerim xan Fars vilayetine qacir Onu teqib eden Feteli xanin gucleri Qemse adli yerde zendleri yeniden meglubiyyete ugradirlar Kerim xanin qardasi Isgender xan esir alinaraq edam edilir Bu zaman Iranin Quzeyinde mohkemlenmis Mehemmedhesen xan Qacar da merkezi hakimiyyet ugrunda Savasa baslayir O 1755 ci ilin yazinda Isfahani ele kecirir Kerim xan Siraza qacir Mehemmedhesen xan Erdebil ve Lenkeran xanliqlarinin erazilerinden elece de Mugan duzunden kecerek Qarabaga hucum edir Daha sonra Tebrizi sonra ise Urmiyani tutur 1759 cu ilde Mehemmedhesen xan oldurulur Bundan yararlanan Feteli xan Tebrize qayidir ve yeniden birlesdirme siyasetini davam etdirir 1759 cu ilin yayinda Qarabag xanligi uzerine yurus Penaheli xanin siyasi asililigi qebul etmesi ile neticelenir 3 1761 ci ilde Kerim xan Zend guclu ordu ile yeniden hucuma kecerek Urumiya seherini 1763 cu ilin ortalarinda Feteli xani esir alir 4 Istinadlar Redakte Urmiya xanligi Urmiya xanliginin tarixi 1 2 Quliyeva G C Azerbaycan xanliqlarinin Osmanli dovleti ile siyasi munasibetleri XVIII esrin II yarisi monoqrafiya Baki Nurlan 2002 s 132 Azerbaycan Tarixi Urmiye XanligiMenbe RedakteDelili H Feteli xan Efsarin Azerbaycan dovleti yaratmaq tesebbusu XVIII esrin 50 60 ci illeri Azerb EA Xeberleri tarix fels ve huquq seriyasi 1975 N 1 s 40 Enver Cingizoglu Feteli xan Arasli Avsar Baki Mutercim 72 seh Enver Cingizoglu Behram Memmedli 2013 Urmiya xanligi PDF Baki SDU nesriyyati seh 188 Hemcinin bax RedakteAzerbaycan xanlarinin siyahisiXarici kecidler RedakteBorcali XVIII yuzilliyin II yarisindaMenbe https az wikipedia org w index php title Feteli xan Efsar amp oldid 5513754, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.