Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Ermənistan yaylası — Ön Asiyanın şimalında yerləşən yayla. Ön Asiya yaylasına daxil olan üç yayladan: Kiçik Asiya yaylası, Ermənistan yaylası və İran yaylası-dan biridir.
| Ermənistan yaylası | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Mütləq hündürlüyü | 5165 m |
| Sahəsi | 400 min |
| Hündür nöqtəsi | Ağrı dağı |
| Süxurları | |
| Yerləşməsi | |
| Ölkələr | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Adı
"Ermənistan dağları" haqqında ilk məlumat qədim yunan müəllifi Ksenofontun b.e.ə V əsrə aid "Anabasis" kitabında verilir.
Yerləşməsi
Ermənistan yaylası üç göl arasında yerləşən ərazini əhadə edir: Sevan, Van və Urmiya. Yaylanın inzibati cəhətdən ərazisinin böyük qismi Türkiyə və Ermənistanın payına düşür. Üstəlik İranın şimal-qərbində müəyyən ərazini, Gürcüstanın cənubu və Azərbaycanın qərbini əhatə edir. Yaylaya Kiçik Qafqaz, Şərqi Tavr və Kürdüstan silsiləsi daxildir. Yaylanın ümumi sahəsi 400,000 km² təşkil edir. Alp-Himalay qırışıqlığı zonasına daxildir. Dördüncü dövr vulkanik suxurları ilə örtülmüşdür. Relyefi dalğavaridir. Bəzi ərazilərdə dağ arası düzənliklərə sahibdir. Yaylanın orta hündürlüyü 1500–2000 metrdir. Seysmik baxımından aktiv zonadır. İqlimi kəskin kontinentaldır. Yayı quru, qışı isə soyuq keçir. Yayda orta tempratur 18 °C, qışda isə –6 ; –12 °C arasında dəyişir. İllik yağıntının miqdarı isə 450–600 mm-dir.
Qərbdən , cənubdan Mesopotomiya ovalığı, cənub-şərqdən isə İran yaylası ilə əhatələnmişdir.
Əsas zirvələri
Yayla ərzisinə vulkanik konuslar, tənha sönmüş vulkanları müşahidə etmək mümkündür.
- Ağrı dağı (5165 m)
- Alagöz dağı (4090 m)
- Qapıcıq dağı (3905 m)
- (3826 m)
- (3533 m)
- Vardenis (3520 m)
- (3196 m)
- (2948 m)
Ermənistan yaylasında ümumilikdə 4000 zirvə və 500 silsiləyə sahibdir. Burada hündürlüyü 3000–4000 metr olan 1000, 4000–5000 arası 3 və 5000 metrdən yüksək isə bir zirvəyə sahibdir.
Çay və gölləri
Yaylada formalaşan çaylar Xəzər, Qara dənizləri və Fars körfəzi aiddir. Yaylada Kür, Fərat, Araz, Dəclə və Çorox kimi çayların yuxarı axarları yerləşir.
İri çayları
- Fərat çayı (2736 km)
- Dəclə çayı (1850 km)
- Kür çayı (1515 km)
- Araz çayı (1072 km)
- Fərat çayı (722 km)
- Böyük Zab (473 km)
- Çorox çayı (438 km)
- Arpaçay (186 km)
- Tona (152 km)
- Zəngiçay (141 km)
- Arpa çayı (126 km)
- Bərgüşad çayı (119 km)
Ermənistan yaylası ərazisində ümumilikdə 95 000 irili-xırdalı çay axır ki onunda 4000 ədədi 10 kilometrdən çoxdur.
Yaylada yerləşən göllər
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Nemrut gölü
Flora və fauna
Ermənistan yaylasına hər 1 km² əraziyə 100 növ düşür.
Florası:
| Qrup | Növlərin ümumi sayı | Endemik növ və yarımnövlərin sayı |
|---|---|---|
| 3555 | 106 | |
| Göbələklər | 4166 | 2 |
| Mamır | 395 | - |
| Yosunlar | 388 | - |
| Şibyə | 300 | - |
| Ümumi | 8804 | 108 |
Fauna:
| Qrup | Növlərin ümumi sayı | Endemik növ və yarımnövlərin sayı |
|---|---|---|
| Onurğasızlar | 17000 | 316 |
| Balıq | 30 | 9 |
| Məməlilər | 83 | 6 |
| Sürünənlər | 53 | 6 |
| Suda-quruda yaşayanlar | 8 | 1 |
| Quşlar | 349 | 1 |
| Ümumi | 17523 | 339 |
İstinadlar
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası, c. IV, səh. 46.
- "Armenian Highland". 2015-05-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-05-09.
- "Ermənistan yaylası". 2014-04-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-05-09.
- (PDF). 2007-06-26 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-05-09.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ermenistan yaylasi On Asiyanin simalinda yerlesen yayla On Asiya yaylasina daxil olan uc yayladan Kicik Asiya yaylasi Ermenistan yaylasi ve Iran yaylasi dan biridir Ermenistan yaylasiUmumi melumatlarMutleq hundurluyu 5165 mSahesi 400 minHundur noqtesi Agri dagiSuxurlariYerlesmesi39 42 sm e 44 18 s u Olkeler Turkiye Iran Azerbaycan Gurcustan ErmenistanErmenistan yaylasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarAdi Ermenistan daglari haqqinda ilk melumat qedim yunan muellifi Ksenofontun b e e V esre aid Anabasis kitabinda verilir YerlesmesiErmenistan yaylasi uc gol arasinda yerlesen erazini ehade edir Sevan Van ve Urmiya Yaylanin inzibati cehetden erazisinin boyuk qismi Turkiye ve Ermenistanin payina dusur Ustelik Iranin simal qerbinde mueyyen erazini Gurcustanin cenubu ve Azerbaycanin qerbini ehate edir Yaylaya Kicik Qafqaz Serqi Tavr ve Kurdustan silsilesi daxildir Yaylanin umumi sahesi 400 000 km teskil edir Alp Himalay qirisiqligi zonasina daxildir Dorduncu dovr vulkanik suxurlari ile ortulmusdur Relyefi dalgavaridir Bezi erazilerde dag arasi duzenliklere sahibdir Yaylanin orta hundurluyu 1500 2000 metrdir Seysmik baximindan aktiv zonadir Iqlimi keskin kontinentaldir Yayi quru qisi ise soyuq kecir Yayda orta tempratur 18 C qisda ise 6 12 C arasinda deyisir Illik yagintinin miqdari ise 450 600 mm dir Qerbden cenubdan Mesopotomiya ovaligi cenub serqden ise Iran yaylasi ile ehatelenmisdir Esas zirveleriYayla erzisine vulkanik konuslar tenha sonmus vulkanlari musahide etmek mumkundur Agri dagi 5165 m Alagoz dagi 4090 m Qapiciq dagi 3905 m 3826 m 3533 m Vardenis 3520 m 3196 m 2948 m Ermenistan yaylasinda umumilikde 4000 zirve ve 500 silsileye sahibdir Burada hundurluyu 3000 4000 metr olan 1000 4000 5000 arasi 3 ve 5000 metrden yuksek ise bir zirveye sahibdir Cay ve golleriYaylada formalasan caylar Xezer Qara denizleri ve Fars korfezi aiddir Yaylada Kur Ferat Araz Decle ve Corox kimi caylarin yuxari axarlari yerlesir Iri caylari Ferat cayi 2736 km Decle cayi 1850 km Kur cayi 1515 km Araz cayi 1072 km Ferat cayi 722 km Boyuk Zab 473 km Corox cayi 438 km Arpacay 186 km Tona 152 km Zengicay 141 km Arpa cayi 126 km Bergusad cayi 119 km Ermenistan yaylasi erazisinde umumilikde 95 000 irili xirdali cay axir ki onunda 4000 ededi 10 kilometrden coxdur Yaylada yerlesen goller Van Goyce Urmiya Cildir Ercek Nazik ve s Yaylada umumulikde 1 200 irili xirdali gol vardir Van golu Goyce golu Nemrut goluFlora ve faunaErmenistan yaylasina her 1 km eraziye 100 nov dusur Florasi Qrup Novlerin umumi sayi Endemik nov ve yarimnovlerin sayi3555 106Gobelekler 4166 2Mamir 395 Yosunlar 388 Sibye 300 Umumi 8804 108 Fauna Qrup Novlerin umumi sayi Endemik nov ve yarimnovlerin sayiOnurgasizlar 17000 316Baliq 30 9Memeliler 83 6Surunenler 53 6Suda quruda yasayanlar 8 1Quslar 349 1Umumi 17523 339IstinadlarAzerbaycan Sovet Ensiklopediyasi c IV seh 46 Armenian Highland 2015 05 03 tarixinde Istifade tarixi 2017 05 09 Ermenistan yaylasi 2014 04 22 tarixinde Istifade tarixi 2017 05 09 PDF 2007 06 26 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 05 09