Elmira Şahtaxtinskaya
Elmira Həbibulla qızı Şahtaxtinskaya (25 oktyabr 1930, Bakı – 13 oktyabr 1996, Moskva) — Azərbaycan SSR xalq rəssamı və əməkdar incəsənət xadimi.
Elmira Şahtaxtinskaya | |
---|---|
Elmira Həbibulla qızı Şahtaxtinskaya | |
| |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | (65 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | Fəxri xiyaban |
Milliyyəti | azərbaycanlı |
Vətəndaşlığı | SSRİ→ Azərbaycan |
Həyat yoldaşı | Oqtay Sadıqzadə |
Uşağı | |
Atası | Həbibulla bəy Şahtaxtinski |
Fəaliyyəti | rəssam |
Təhsili |
|
Janrı | portret, peyzaj |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Elmira Şahtaxtinskaya 25 oktyabr 1930-cu ildə Bakı şəhərində doğulmuşdur. Orta təhsilini Bakı şəhərində almış, daha sonra Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Rəssamlıq Məktəbini (indiki Rəssamlıq Akademiyası, 1950) və V. İ. Surikov adına Moskva Rəssamlıq İnstitutunu (1956) bitirmişdir. 13 oktyabr 1996-cı ildə Moskvada vəfat etmiş, Bakıda Fəxri xiyabanda dəfn olunmuşdur.
Yaradıcılığı
Elmira Şahtaxtinskaya daha çox plakat və dəzgah rəsmlərinin müəllifi kimi şöhrət tapmışdır. XX əsrin 70-ci illərində "Azərbaycan qədim mədəniyyət diyarıdır" plakat silsiləsini, Azərbaycanın elm, ədəbiyyat və incəsənət xadimlərinin portretlər qalereyasını, dəzgah rəsmləri və akvarellərindən "Çexoslovakiyada" (1957), "Sosialist Bakısı" seriyası (1958–1959), "Bolqarıstanda" (1963), "Qutablar" (1963) və "Novruz bayramı" (1970) tablolarını yaratmışdır. Moskva (1957), Kaunas (1967) və s. şəhərlərdə fərdi sərgisi nümayiş etdirilmişdir.
Rəssamın yaradıcılığında sülh və xalqlar dostluğu, əmək mövzusu əhəmiyyətli yer tutur. 70-ci illərdə çəkdiyi "Azərbaycan qədim mədəniyyət diyarıdır" plakatlar silsiləsində Azərbaycanın orta əsrlərdə yaşayıb yaratmış elm və mədəniyyət xadimlərinin (Nəsirəddin Tusi, Məhsəti Gəncəvi, İmadəddin Nəsimi, Məhəmməd Füzuli, Əcəmi Naxçıvani, Sultan Məhəmməd və başqaları), 70–80-ci illərdə isə müasir sənətkarların (Üzeyir Hacıbəyli, Hüseyn Cavid, Səməd Vurğun, Səttar Bəhlulzadə, Qara Qarayev, Fikrət Əmirov və başqaları) portretlərini yaratmışdır.
E.Şahtaxtinskaya "Şərəf Nişanı" ordeni ilə təltif edilmiş, 1963-cü ildə əməkdar incəsənət xadimi, 1977-ci ildə isə Azərbaycanın xalq rəssamı adına layiq görülmüşdür.
Əsərləri
Tarixi şəxsiyyətlərin portreti
Səfiəddin Urməvinin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Əbdülqədir Marağayinin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Əcəmi Naxçıvaninin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Nizami Gəncəvinin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Bəhmənyar Azərbaycaninin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Qətran Təbrizinin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Məhəmməd Füzulinin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Məhsəti Gəncəvinin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Şah İsmayıl Xətainin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Qara Qarayevin portreti, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Digər əsərləri
Şamaxı yaxınlığında pir, Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi
Mükafatları
- "Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi" fəxri adı — 12 aprel 1963
- "Azərbaycan SSR xalq rəssamı" fəxri adı — 5 dekabr 1977
- "Şərəf Nişanı" ordeni
İstinadlar
- ↑ М. Тарланов – Эльмира Шахтахтинская, Баку, 1969
- Elmira Şaxtaxtinskaya. Kitab – albom (Mətnin müəllifi G. Qacar, tərtibçilər T. Qorçu və A. Sadıqzadə), (Azərbaycan, rus və ingilis dillərində), Bakı, 2001
- Эльмира Шахтахтинская (каталог выставки), Москва, 1981
- Respublikanın təsviri sənət xadimlərinə Azərbaycan SSR fəxri adlarının verilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 5 dekabr 1977-cü il tarixli Fərmanı — anl.az saytı
Xarici keçidlər
- Oqtay Sadıqzadə həyat yoldaşı Elmira Şahtaxtinskaya haqqında, "EL" jurnalı 2016-03-05 at the Wayback Machine
- Ханум АСКЕРОВА — ПЛАКАТНОЕ ИСКУССТВО ЭЛЬМИРЫ ШАХТАХТИНСКОЙ