fbpx
Wikipedia

Ehsan xan Kəngərli (general-mayor)

Ehsan xan Kəngərli və ya Ehsan xan Naxçıvanski (1789-1846) — Çar-Rus ordusunda general-mayor, Naxçıvanın sonuncu xanı Kəlbəli xan Kəngərlinin oğlu, tam süvari qoşunu generalı İsmayıl xan Naxçıvanskinin, Kəlbəli xan NaxçıvanskininQönçəbəyimin atası. Naxçıvanski soyadından istifadə etmiş ilk Kəngərli nümayəndəsi.

Ehsan xan Kəngərli
Ehsan xan Kəlbəli xan oğlu Kəngərli
Sələfi Kəlbəli xan Kəngərli
Xələfi Nəzərəli xan Kəngərli
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
Doğum yeri Naxçıvan
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Naxçıvan
Sülalə Naxçıvanskilər və ya Kəngərlilər
Atası Kəlbəli Xan
Uşaqları oğlanları: İsmayıl xan Naxçıvanski, Kəlbəli xan Naxçıvanski,
qızları: Qönçəbəyim
Hərbi xidmət
Rütbəsi general

Hərbi fəaliyyəti

Ehsan xan Kəngərli 1826–1828-ci illər Rusiya–İran müharibəsi zamanı Abbasabad qalası qarnizonunun hərbi rəislərindən biri, İran ordusunda sərhəngi (polkovnik) olmuşdur. Sonradan o, rusların tərəfinə keçmiş və qalanın alınmasında onlara kömək göstərmişdir. Tarixi mənbələrə görə, Ehsan xan Kəngərli naxçıvanlılardan və ruslardan ibarət on minlik qoşuna başçılıq etmişdir.

İlk dövrlərdə çar hökuməti Azərbaycanın digər xanlıqlarında olduğu kimi, Naxçıvanda da eyni siyasət yeridir və xanlıqdaxili muxtariyyət hüququ verirdi. Azərbaycan xanlıqlarını öz torpaqlarına qatdıqdan sonra, yerlərdə xan üsul-idarəsi komendant idarəsi ilə əvəz olundu. Lakin Naxçıvanın idarəsi rus ordusunun polkovniki rütbəsini almış Ehsan xana tapşırıldı. Azərbaycanın şimalı Rusiyaya birləşdirildikdən sonra general-mayor rütbəsi alan Ehsan xan Kəngərli İrəvanNaxçıvan xanlıqlarının, Ordubad dairəsinin səlahiyyətli nümayəndəsi kimi Türkmənçay müqaviləsini (1828) imzalamış, xanlıq ləğv edildikdən sonra Naxçıvan əyalətinin ilk naibi təyin olunmuşdur. Ehsan xan abadlıq, quruculuq işlərinə, dünyəvi təhsilə böyük diqqət yetirirdi. Çeşməbasar kəndində çeşmələr qazdırmış, Ərəzin kəndinin yaxınlığındakı təpədən keçən tunel vasitəsilə Nehrəm kəndinə su gətirtmiş, Naxçıvanda ilk rus-tatar (Azərbaycan) qəza məktəbi açdırmışdı. Naxçıvan xanlığını əvvəlki qanunlarla idarə etməklə yanaşı, Ehsan xan rus dövlətinin qanunlarına tabe olmağa məcbur idi. Ehsan xanın «xidmətini» səmimiyyət kimi qəbul edən Rusiyanın hakim dairələri ona etibar edirdilər. 1840-cı ildə süvari dəstəsinə başçılıq etmək şərti ilə naiblikdən imtina etmişdir. Sonralar Krım müharibəsində (1853–1956) də şücaətlə vuruşmuşdur. "Müqəddəs Georgi" ordeni ilə təltif edilmişdir. Abbasqulu ağa Bakıxanov və Aleksandr Qriboyedov İrana gedərkən Ehsan xan Kəngərlinin Xan dikindəki sarayında qonaq olmuşlar. A.S. Qriboyedov "İrəvan yürüşü" yol qeydlərində bu barədə bəhs etmişdir. Ehsan xan Kəngərlinin adı Kremlin Georgi salonunda qızılı hərflərlə yazılmışdır.

Rusiya hökuməti özünü «səxavətli» göstərsə də Cənubi Qafqazda işğal etdiyi torpaqlarda müstəmləkəçilik siyasətini tədricən həyata keçirirdi. Şimali Azərbaycanın Rusiya tərəfindən işğalı nəticəsində burada rus çarizminin müstəmləkəçilik siyasəti bərqərar olsa da, ölkədə uzun müddət davam edən feodal pərakəndəliyinə son qoyuldu. Çar Rusiyası özünün cənub sərhədlərini möhkəmlətmək məqsədilə Naxçıvan və İrəvan xanlıqlarını ləğv etdi. I Nikolayın 21 mart 1828-ci il fərmanına əsasən ləğv olunmuş bu iki Azərbaycan xanlığının ərazisində süni şəkildə «erməni vilayəti» yaradıldı. həmin inzibati bölgü 1850-ci ilə kimi davam etdi. Rusiya ilə İran dövlətləri arasında gedən müharibələrdə İran məğlub olsa da torpaq itirmədi. Əksinə, Cənubi Azərbaycanı əldə etdi. Azərbaycanın şimal torpaqlarına isə çar Rusiyası sahib oldu. Bu müharibələr nəticəsində yalnız Azərbaycan xalqı itirdi — müstəqilliyini, özü də uzun müddətə.

Naxçıvanskilər

Kəlbəli xan Kəngərli
 
 
Ehsan xan Kəngərli
(1789—1846)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
İsmayıl xan
Naxçıvanski

(1819—1909)
 
Kəlbəli xan
Naxçıvanski

(1824—1883)
 
Qönçəbəyim
(1827—?)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ehsan xan
Naxçıvanski

(1855 — 1894)
 
 
Cəfərqulu xan
Naxçıvanski

(1859—1929)
 
Hüseyn xan
Naxçıvanski

(1858-1919)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Kəlbəli xan
Naxçıvanski

(1891—1931)
 
 
Cəmşid
Naxçıvanski

(1895—1938)
 
Davud xan
Naxçıvanski
(?—1934)


İstinadlar

Mənbə

  • Kəngərli Ehsan xan Kəlbəli xan oğlu
  • Ehsan Xan Kəngərli

Xarici keçidlər

  • General-mayor I Ehsan xan Naxçıvanski (Kəngərli) ilə general-feldmarşal İvan Paskeviç necə yaxınlaşdılar

ehsan, kəngərli, general, mayor, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, ehsan, kəngərli, məqalənin, sonunda, mənbə, siyahısı, ancaq, mətndaxili, mənbələr, heç, kifayət, qədər, istifadə, edilmədiyi, üçün, bəzi, məlumatların, mənbəsi, bilinmir, lütfən, mənbələr. Bu adin diger istifade formalari ucun bax Ehsan xan Kengerli Bu meqalenin sonunda menbe siyahisi var ancaq metndaxili menbeler hec ve ya kifayet qeder istifade edilmediyi ucun bezi melumatlarin menbesi bilinmir Lutfen menbeleri uygun sekilde metnin daxilinde yerlesdirerek meqalenin tekmillesdirilmesine komek edin Ehsan xan Kengerli ve ya Ehsan xan Naxcivanski 1789 1846 Car Rus ordusunda general mayor Naxcivanin sonuncu xani Kelbeli xan Kengerlinin oglu tam suvari qosunu generali Ismayil xan Naxcivanskinin Kelbeli xan Naxcivanskinin ve Qoncebeyimin atasi Naxcivanski soyadindan istifade etmis ilk Kengerli numayendesi Ehsan xan KengerliEhsan xan Kelbeli xan oglu KengerliNaxcivan xanliginin XXII xani1817 1820Selefi Kelbeli xan KengerliXelefi Nezereli xan KengerliSexsi melumatlarDogum tarixi 1789Dogum yeri NaxcivanVefat tarixi 1846Vefat yeri NaxcivanSulale Naxcivanskiler ve ya KengerlilerAtasi Kelbeli XanUsaqlari oglanlari Ismayil xan Naxcivanski Kelbeli xan Naxcivanski qizlari QoncebeyimHerbi xidmetRutbesi general Mundericat 1 Herbi fealiyyeti 2 Naxcivanskiler 3 Istinadlar 4 Menbe 5 Xarici kecidlerHerbi fealiyyeti RedakteEhsan xan Kengerli 1826 1828 ci iller Rusiya Iran muharibesi zamani Abbasabad qalasi qarnizonunun herbi reislerinden biri Iran ordusunda serhengi polkovnik olmusdur Sonradan o ruslarin terefine kecmis ve qalanin alinmasinda onlara komek gostermisdir Tarixi menbelere gore Ehsan xan Kengerli naxcivanlilardan ve ruslardan ibaret on minlik qosuna basciliq etmisdir Ilk dovrlerde car hokumeti Azerbaycanin diger xanliqlarinda oldugu kimi Naxcivanda da eyni siyaset yeridir ve xanliqdaxili muxtariyyet huququ verirdi Azerbaycan xanliqlarini oz torpaqlarina qatdiqdan sonra yerlerde xan usul idaresi komendant idaresi ile evez olundu Lakin Naxcivanin idaresi rus ordusunun polkovniki rutbesini almis Ehsan xana tapsirildi Azerbaycanin simali Rusiyaya birlesdirildikden sonra general mayor rutbesi alan Ehsan xan Kengerli Irevan ve Naxcivan xanliqlarinin Ordubad dairesinin selahiyyetli numayendesi kimi Turkmencay muqavilesini 1828 imzalamis xanliq legv edildikden sonra Naxcivan eyaletinin ilk naibi teyin olunmusdur Ehsan xan abadliq quruculuq islerine dunyevi tehsile boyuk diqqet yetirirdi Cesmebasar kendinde cesmeler qazdirmis Erezin kendinin yaxinligindaki tepeden kecen tunel vasitesile Nehrem kendine su getirtmis Naxcivanda ilk rus tatar Azerbaycan qeza mektebi acdirmisdi Naxcivan xanligini evvelki qanunlarla idare etmekle yanasi Ehsan xan rus dovletinin qanunlarina tabe olmaga mecbur idi Ehsan xanin xidmetini semimiyyet kimi qebul eden Rusiyanin hakim daireleri ona etibar edirdiler 1840 ci ilde suvari destesine basciliq etmek serti ile naiblikden imtina etmisdir Sonralar Krim muharibesinde 1853 1956 de sucaetle vurusmusdur Muqeddes Georgi ordeni ile teltif edilmisdir Abbasqulu aga Bakixanov ve Aleksandr Qriboyedov Irana gederken Ehsan xan Kengerlinin Xan dikindeki sarayinda qonaq olmuslar A S Qriboyedov Irevan yurusu yol qeydlerinde bu barede behs etmisdir Ehsan xan Kengerlinin adi Kremlin Georgi salonunda qizili herflerle yazilmisdir Rusiya hokumeti ozunu sexavetli gosterse de Cenubi Qafqazda isgal etdiyi torpaqlarda mustemlekecilik siyasetini tedricen heyata kecirirdi Simali Azerbaycanin Rusiya terefinden isgali neticesinde burada rus carizminin mustemlekecilik siyaseti berqerar olsa da olkede uzun muddet davam eden feodal perakendeliyine son qoyuldu Car Rusiyasi ozunun cenub serhedlerini mohkemletmek meqsedile Naxcivan ve Irevan xanliqlarini legv etdi I Nikolayin 21 mart 1828 ci il fermanina esasen legv olunmus bu iki Azerbaycan xanliginin erazisinde suni sekilde ermeni vilayeti yaradildi hemin inzibati bolgu 1850 ci ile kimi davam etdi Rusiya ile Iran dovletleri arasinda geden muharibelerde Iran meglub olsa da torpaq itirmedi Eksine Cenubi Azerbaycani elde etdi Azerbaycanin simal torpaqlarina ise car Rusiyasi sahib oldu Bu muharibeler neticesinde yalniz Azerbaycan xalqi itirdi musteqilliyini ozu de uzun muddete Naxcivanskiler RedakteKelbeli xan Kengerli Ehsan xan Kengerli 1789 1846 Ismayil xanNaxcivanski 1819 1909 Kelbeli xanNaxcivanski 1824 1883 Qoncebeyim 1827 Ehsan xanNaxcivanski 1855 1894 Ceferqulu xanNaxcivanski 1859 1929 Huseyn xanNaxcivanski 1858 1919 Kelbeli xanNaxcivanski 1891 1931 CemsidNaxcivanski 1895 1938 Davud xanNaxcivanski 1934 Istinadlar RedakteMenbe RedakteKengerli Ehsan xan Kelbeli xan oglu Ehsan Xan KengerliXarici kecidler RedakteGeneral mayor I Ehsan xan Naxcivanski Kengerli ile general feldmarsal Ivan Paskevic nece yaxinlasdilarMenbe https az wikipedia org w index php title Ehsan xan Kengerli general mayor amp oldid 5922161, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.