fbpx
Wikipedia

Dura-Avropos

Dura-Avropos (yun. Εὐρωπός, yaxud ərəbcə Qal'at es-Salihiye) - Suriyada Fərat çayı sahilində, indiki Qələ əs-Salihiyyə (Suriya) yaxınlığında, e.ə. 300-cü ildən eramızın 256-cı ilinədək mövcud olmuş qala. Çoxsaylı arxeoloji tapıntıları ilə məşhurdur. Onların içərisində ən mühümü yaxşı saxlanılmış freskalar kompleksinə malik, Konstantinəqədərki dövrə aid “yığıncaq evi”dir.

Qədim şəhər
Dura-Avropos
yun. Δοῦρα Εὐρωπός
34°44′51″ şm. e. 40°43′48″ ş. u.
Ölkə  Suriya
Salınma tarixi e.ə. 300
Dağılma tarixi 256257
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ümumi məlumat

Selevki çarı I Nikator (təqribən e.ə. 358 - təqribən e.ə. 280) tərəfindən əsası qoyulmuş, Makedoniyanın eyniadlı məskəninin adı ilə Avropos adlandırılmışdır (Dura adı yalnız eramızın I əsrinə aid mənbədə İsidor Xarakslının “Parfiya istehkamları” siyahısında qeyd olunmuşdur). Müntəzəm planlı məskən forması Selevkilər dövrünə aid edilir. Şəhərin mərkəzində aqora, Apollon (sonralar Artemida məbədi kimi yenidən tikilmişdi), Zevs Megistos məbədləri, saraylar (hamısı e.ə. III əsr - e.ə. II əsrin ortalarına aiddir) yerləşirdi. E.ə. 100 -cü ildə Parfiya şahlığının hakimiyyəti altına keçmişdir; eramızın 160-cı illərində, Roma imperatoru Lutsi Verin dövründə Palmiradan Antioxiyaya gedən yolu, Fəratdan keçid yerini və Fərat vadisinə qərbdən girişi qoruyan Roma qarnizonunun dislokasiya yeri olmuşdur. III əsrin ortalarında qala regionda nüfuz uğrunda mübarizə aparan Roma imperiyası ilə Sasanilər dövləti arasında sərhəd məntəqəsinə çevrilmişdi. 256-cı ildə qalanın itirilməsi (qazıntılar zamanı 239-272-ci illərdə hakimiyyətdə olmuş I Şapura məxsus sikkələr aşkar edilmişdir) Roma imperatoru Valerianın Sasanilərlə müharibədə məğlubiyyətinin əsas səbəblərindən biri olmuşdur. III əsrin ortalarında dağıdıldıqdan sonra bərpa edilməmişdir.

Tədqiqatı

1920-ci ildə Palmira allahları ibadətgahmda freska fraqmentlərinin təsadüfən aşkarlanması Dura-Avroposda arxeoloji tədqiqatların başlanğıcını qoymuşdur. Elə həmin vaxt tədqiqatlar Çikaqo Universitetinin arxeoloji ekspedisiyasının rəhbəri C.H.Brestedə, Salihiyyə yüksəkliyinin Fransaya verilməsindən sonra isə arxeoloq F.Kümona həvalə edilmişdi. Qısamüddətli fasilədən sonra, 1928-ci ildə Yel Universiteti və Fransa Akademiyası tərəfindən yenidən tədqiqatlara başlanıldı. Rəhbəri M.İ.Rostovtsev olan ekspedisiyanın işində F.Kümon (Fransa) və K.Hopkins (ABŞ) iştirak etmişlər. 1931-32 illərdəki çöl tədqiqatları qazıntı prosesində dönüş nöqtəsi olmuşdur.

Həmin vaxt qərbdəki şəhər divarının daxili tərəfi yaxınlığında eramızın II əsrinin sonlarına aid 232/233-256 illərdə xristianların “yığıncaq evi” (lat. domus ecclesiae) kimi yenidən tikilmiş böyük şəxsi ev (kvadrat planlı, tərəfləri təqr. 18 m, divarların hünd. 5 mdən çox) aşkarlanmışdı. Evin qərb tərəfində, vestibülün arxasındakı dar otaqlardan biri baptisteriyə çevrilmişdi. Baptisterinin qübbəsi, tavanı və divarları freskalarla bəzədilmişdir. Divarlarda həmçinin qraffiti (kitabələr) aşkarlanmışdır. “Yığıncaq evi”nin yaxınlığında freskaları olan yəhudi sinaqoqu (244 245 illər; sonralar bərpa olunmuş, freskaları isə Dəməşq Milli muzeyinə aparılmışdır) tapılmışdır.

Dura-Avroposda Parfiya və Roma dövrlərinə aid digər tikililərdən içqala, termalar, Baal, Artemida-Nanayya, Atarqatis, Zevs Kürios, Zevs Teos və Mitreumun (Mitra allahının ibadətgahı) məbədlərinin qalıqları, həmçinin Palmira allahlarının ibadətgahı saxlanılmışdır. Dura-Avroposda aşkarlanmış freska fraqmentləri, relyeflər, yazılı abidələr hazırda Luvrda, Dəməşq Milli muzeyində və Nyu-Heyvendəki Yel Universitetinin Rəssamlıq qalereyasında saxlanılır.

Şəkillər

Mənbə

  • Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. ISBN 978-9952-441-00-0.
  • Dirven, L.A. 1999 The Palmyrenes of Dura-Europos : a study of religious interaction in Roman Syria (Leiden: Brill).
  • Hopkins, C, 1979 The Discovery of Dura Europos, (New Haven and London).
  • Rostovtzeff, M.I., 1938. Dura-Europos and Its Art (Oxford University Press).
  • Cumont, Franz; Francis, Eric David, ed., trans., The Dura Mithraeum // in Hinnells, John R. (ed.), Mithraic studies: Proceedings of the First International Congress of Mithraic Studies, Manchester UP, 1975, I.151–214.
  • Francis, Eric David, Mithraic graffiti from Dura-Europos // in Hinnells, John R. (ed.), Mithraic studies: Proceedings of the First International Congress of Mithraic Studies, Manchester UP, 1975b, II.424–445.
  • Young, Penny, 2014 Dura Europos A City for Everyman, Twopenny Press

İstinadlar

  1. , article by Simon James.
  2. Bonatz, Dominik; Kühne, Hartmut; Mahmoud, As'ad (1998). Rivers and steppes. Cultural heritage and environment of the Syrian Jezireh. Catalogue to the Museum of Deir ez-Zor. Damascus: Ministry of Culture. OCLC 638775287.

dura, avropos, Εὐρωπός, yaxud, ərəbcə, salihiye, suriyada, fərat, çayı, sahilində, indiki, qələ, salihiyyə, suriya, yaxınlığında, ildən, eramızın, ilinədək, mövcud, olmuş, qala, çoxsaylı, arxeoloji, tapıntıları, ilə, məşhurdur, onların, içərisində, mühümü, yax. Dura Avropos yun Eὐrwpos yaxud erebce Qal at es Salihiye Suriyada Ferat cayi sahilinde indiki Qele es Salihiyye Suriya yaxinliginda e e 300 cu ilden eramizin 256 ci ilinedek movcud olmus qala Coxsayli arxeoloji tapintilari ile meshurdur Onlarin icerisinde en muhumu yaxsi saxlanilmis freskalar kompleksine malik Konstantineqederki dovre aid yigincaq evi dir Qedim seherDura Avroposyun Doῦra Eὐrwpos34 44 51 sm e 40 43 48 s u Olke SuriyaSalinma tarixi e e 300Dagilma tarixi 256 257 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Umumi melumat 2 Tedqiqati 3 Sekiller 4 Menbe 5 IstinadlarUmumi melumat RedakteSelevki cari I Nikator teqriben e e 358 teqriben e e 280 terefinden esasi qoyulmus Makedoniyanin eyniadli meskeninin adi ile Avropos adlandirilmisdir Dura adi yalniz eramizin I esrine aid menbede Isidor Xarakslinin Parfiya istehkamlari siyahisinda qeyd olunmusdur Muntezem planli mesken formasi Selevkiler dovrune aid edilir Seherin merkezinde aqora Apollon sonralar Artemida mebedi kimi yeniden tikilmisdi Zevs Megistos mebedleri saraylar hamisi e e III esr e e II esrin ortalarina aiddir yerlesirdi E e 100 cu ilde Parfiya sahliginin hakimiyyeti altina kecmisdir eramizin 160 ci illerinde Roma imperatoru Lutsi Verin dovrunde Palmiradan Antioxiyaya geden yolu Feratdan kecid yerini ve Ferat vadisine qerbden girisi qoruyan Roma qarnizonunun dislokasiya yeri olmusdur III esrin ortalarinda qala regionda nufuz ugrunda mubarize aparan Roma imperiyasi ile Sasaniler dovleti arasinda serhed menteqesine cevrilmisdi 256 ci ilde qalanin itirilmesi qazintilar zamani 239 272 ci illerde hakimiyyetde olmus I Sapura mexsus sikkeler askar edilmisdir Roma imperatoru Valerianin Sasanilerle muharibede meglubiyyetinin esas sebeblerinden biri olmusdur III esrin ortalarinda dagidildiqdan sonra berpa edilmemisdir 1 Tedqiqati Redakte1920 ci ilde Palmira allahlari ibadetgahmda freska fraqmentlerinin tesadufen askarlanmasi Dura Avroposda arxeoloji tedqiqatlarin baslangicini qoymusdur Ele hemin vaxt tedqiqatlar Cikaqo Universitetinin arxeoloji ekspedisiyasinin rehberi C H Brestede Salihiyye yuksekliyinin Fransaya verilmesinden sonra ise arxeoloq F Kumona hevale edilmisdi Qisamuddetli fasileden sonra 1928 ci ilde Yel Universiteti ve Fransa Akademiyasi terefinden yeniden tedqiqatlara baslanildi Rehberi M I Rostovtsev olan ekspedisiyanin isinde F Kumon Fransa ve K Hopkins ABS istirak etmisler 1931 32 illerdeki col tedqiqatlari qazinti prosesinde donus noqtesi olmusdur 2 Hemin vaxt qerbdeki seher divarinin daxili terefi yaxinliginda eramizin II esrinin sonlarina aid 232 233 256 illerde xristianlarin yigincaq evi lat domus ecclesiae kimi yeniden tikilmis boyuk sexsi ev kvadrat planli terefleri teqr 18 m divarlarin hund 5 mden cox askarlanmisdi Evin qerb terefinde vestibulun arxasindaki dar otaqlardan biri baptisteriye cevrilmisdi Baptisterinin qubbesi tavani ve divarlari freskalarla bezedilmisdir Divarlarda hemcinin qraffiti kitabeler askarlanmisdir Yigincaq evi nin yaxinliginda freskalari olan yehudi sinaqoqu 244 245 iller sonralar berpa olunmus freskalari ise Demesq Milli muzeyine aparilmisdir tapilmisdir Dura Avroposda Parfiya ve Roma dovrlerine aid diger tikililerden icqala termalar Baal Artemida Nanayya Atarqatis Zevs Kurios Zevs Teos ve Mitreumun Mitra allahinin ibadetgahi mebedlerinin qaliqlari hemcinin Palmira allahlarinin ibadetgahi saxlanilmisdir Dura Avroposda askarlanmis freska fraqmentleri relyefler yazili abideler hazirda Luvrda Demesq Milli muzeyinde ve Nyu Heyvendeki Yel Universitetinin Ressamliq qalereyasinda saxlanilir Sekiller Redakte Seher divarlarinin qaliqlari Qazinti erazisinin gorunusu Sinaqoqda olan freskanin bir hissesi Serq Allahlari mebedinin gorunusuMenbe RedakteAzerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi ISBN 978 9952 441 00 0 Dirven L A 1999 The Palmyrenes of Dura Europos a study of religious interaction in Roman Syria Leiden Brill Hopkins C 1979 The Discovery of Dura Europos New Haven and London Rostovtzeff M I 1938 Dura Europos and Its Art Oxford University Press Cumont Franz Francis Eric David ed trans The Dura Mithraeum in Hinnells John R ed Mithraic studies Proceedings of the First International Congress of Mithraic Studies Manchester UP 1975 I 151 214 Francis Eric David Mithraic graffiti from Dura Europos in Hinnells John R ed Mithraic studies Proceedings of the First International Congress of Mithraic Studies Manchester UP 1975b II 424 445 Young Penny 2014 Dura Europos A City for Everyman Twopenny PressIstinadlar Redakte Dura Europos article by Simon James Bonatz Dominik Kuhne Hartmut Mahmoud As ad 1998 Rivers and steppes Cultural heritage and environment of the Syrian Jezireh Catalogue to the Museum of Deir ez Zor Damascus Ministry of Culture OCLC 638775287 Menbe https az wikipedia org w index php title Dura Avropos amp oldid 5024681, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.