fbpx
Wikipedia

Cənub dəniz fili

Avqust 10, 2021

?
Cənub dəniz fili

Cənub dəniz fili
Elmi təsnifat
Aləmi: Heyvanlar
Tip: Xordalılar
Sinif: Məməlilər
Dəstə: Yırtıcılar
Fəsilə: Əsl suitilər
Yarımfəsilə: Dəniz fili
Növ: Cənub dəniz fili
Elmi adı
Mirounga leonina
Linnaeus, 1758
Areal


Vikinnövlərdə
təsnifat


Vikianbarda
axtar

ÜTMS [1]
NCBI {{{1}}}

Cənub dəniz fili (lat. Mirounga leonina) — Suantarktik və Antarktik iqlim qurşağında Əsl suitilər yarımfəsiləsinə daxil olan Dəniz fili cinsinə aid növ.

Dünyada Pərayaqlılara daxil olan ən boyük canlıdır. Onun ölçüləri 6 metr uzunluğa və 4 ton çəkiyə malik olurlar. Bu canlı «fil» adını malik olduğu xotumu və iri çəkisi ilə əlaqədardır. Burnu iri kisəçik formasındadır. Döyüşlər zamanı xortumlarından istifadə edirlər. Bu növün «Cənub» dəniz fili andanmasının səbəbi isə onun əsasən Antarktika sahillərində yaşaması ilə əlaqədardır. Şimal dəniz fili isə Şimali Amerika, xüsusi ilə Kaliforniya sahillərində (Mirounga angustirostris) yaşayırlar.

Xariçi görünüş

 
Dişi cənub dəniz fili

Bədən quruluşu iri olub, iri sinəyə malikdir. Xüsusi ilə gözləri daha iridir. Qalın piy qatına malikdirlər

Ümumi rəng çaları əsasən tünd-boz olur. Bəzən isə gümüşü və sarı rəngə çalır. Gümüşü-sarı rəng əsasən su ilə və ya orada olan bitkilələrin təsiri ilə olur. Yeni doğulan körpələrdə isə demək olar ki qaradır.

Yayılması

 
Erkəklərin döyüşü

Bu növün nümayəndələri əsadən Subantarktik və Antarktik iqlim qurşaqlarında yaşayır. Əsas arealı isə Herd və Makdonald, Şahzadə Eduard, Kerqelen arxipelaqı, Kroze adaları, Cənubi Georgiya adalarında böyük koloniya əmələ gətirirlər. Cəmi 5% dəniz fili Antarktik yarımadası, Cənubi Sandviç adaları, Cənubi Orkney adaları və Cənubi Şetland adaları ərazisində təsadüf edilir. Bu canlıların bir necə koloniyasına Folklend adaları və Argentinanın Valdes yarımadası sahillərində yaşayır.

Əvvəllər bu növə Xuan Fernandes adaları, Tasmaniya, Kinq, Müqəddəs Yelena adası ərazilərində rast gəlinirdi. XIX əsrdə kütləvi ovlanma nəticəsində bu adı çəkilən ərazilərdə növ tamamən tükənmişdir.

Ölçüləri

Erkəkləri 4,2—5,8 m uzunluğa (bəzi mənbələrdə 6,2—6,5 m) və çəki 3—5 ton, dişisi isə 2,6—3,0 m uzunluğa və 400-900 kq çəkiyə malikdir. Dişilər bəzən 1 ton çəkiyə malik olur. Yeni doğulanlar 127 sm uzunluğa, 40-46 kq (50 kq) çəkiyə malik olur.

Həyat tərzi

 
Körpə dəniz fili qara rəngdə olur.

Cənub dəniz filinin əsas qidasını kalmarlar (75%) təşkil edir. Onlar 400–700 m dərinliyə üzə bilir. Su altında 120 dəqiqə qala bilir. Bəzi hallarda dəniz filinin 1250–2000 m dərinliyə enə bildir. Yayda Antarktida istiqamətinə 4800 km üzməsi məlumdur.

Dişilər yetkiblik yaşına 2—4, erkəklər isə 3—7 yaşında çatır. Erkəklər böyük hərəmcanaya sahib olurlar. Əsas etibari ilə 50 dişidən təşkil olunsada bəzən 100-300 qədər catır. Sentyabr-noyabr ayları balalar doğulur. Ana balalarını üç həftə südlə bəsləyir. Bu müddət ərzində o balalarını tərk etmir. Çütləşmə 3-5 gün davam edir.

İlin 2-3 yay aylarını onlar qurunu tərk etmirlər. Əksinə isə qalan müddət isə dənizdə yaşayırlar. Açıq dənizdə 250-300 olurlar. Qış aylarında bəzən soyuq cərəyanların sayəsində CAR, Yeni Zelandiya, Cənubi Amerika sahilərinə qədər irəliləyirlər. Hind okeanı ilə üzərək bəzi hallarda Mavriki adalarına qədər gələ bilirlər.

Erkəklər 20 il, dişilər isə 14 il yaşaya bilirlər.

Sayı

Cənub dəniz filinin dünyada sayı hal-hazırda 670–800 min baş təşkil edir. Bu sayın yarıdan çoxu Cənubi Georgiya adasında, yerdə qalan faizi isə (40%) subantarktik adalarda (Hind okeanı akvatoriyasında) yaşayır.

Əhəmiyyəti və qoruma tətbirləri

XIX əsrdə Cənub dəniz filini kütləvi şəkildə ovlayırdılar. Bu əsasən subantartik qurşaqda yerləşən adalarda həyata keçirilirdi. Xüsusi ilə qiymətli dərialtı piyi onların ovlanması üçün əsas səbəb idi. Ovda əsasən iri erkəklər hədəf seçilirdi.

1964-ci ildən cənub dəniz şirlərinin ovu qadağan edilmişdir. Hazırda isə Antraktida haqqında konvensiyaya əsasən bu növ qorunur (Convention for the Conservation of Antarctic Seals).

Təbii düşmənləri Dəniz bəbiri və Osadır.

İstinadlar

  1. Block D., Meyer P.  Mirounga leonina (Southern elephant seal) — Animal Diversity Web
  2. ↑ Jefferson T. A., Leatherwood S., Webber M. A. FAO species identification guide. Marine mammals of the world. — Rome, FAO, 1993. — 320 p., 587 figs.
  3. FAO species identification sheets for fishery purposes, Southern Ocean: fishing areas 48, 58, and 88, CCAMLR Convention area. Fischer W. and Hureau J.-C. (Eds). Vol. 2. (1985): Rome, FAO. 471 p.
  4. Жизнь животных. Том 7. Млекопитающие / Под ред. академ. В. Е. Соколова. — 2-е изд. — М.: Просвещение, 1989. — С. 558. — 300 000 экз. — ISBN 5-09-001434-5.

Ədəbiyyat

Nowak R. M. Walker's Mammals of the World. 6th ed. Vol. 1. — Baltimore: Johns Hopkins University Press, 1999. — 1936 p. — ISBN 0-8018-5789-9. King J. E. Seals of the World. 2nd ed. — Ithaca, New York: Cornell University Press, 1983. — 240 p. — ISBN 0-8014-1568-3.

Avqust 10, 2021
cənub, dəniz, fili, elmi, təsnifataləmi, heyvanlartip, xordalılarsinif, məməlilərdəstə, yırtıcılarfəsilə, əsl, suitiləryarımfəsilə, dəniz, filinöv, elmi, adımirounga, leonina, linnaeus, 1758arealvikinnövlərdətəsnifatvikianbardaaxtarütms, ncbi, mirounga, leonin. Cenub deniz filiCenub deniz filiElmi tesnifatAlemi HeyvanlarTip XordalilarSinif MemelilerDeste YirticilarFesile Esl suitilerYarimfesile Deniz filiNov Cenub deniz filiElmi adiMirounga leonina Linnaeus 1758ArealVikinnovlerdetesnifatVikianbardaaxtarUTMS 1 NCBI 1 Cenub deniz fili lat Mirounga leonina Suantarktik ve Antarktik iqlim qursaginda Esl suitiler yarimfesilesine daxil olan Deniz fili cinsine aid nov Dunyada Perayaqlilara daxil olan en boyuk canlidir Onun olculeri 6 metr uzunluga ve 4 ton cekiye malik olurlar 1 Bu canli fil adini malik oldugu xotumu ve iri cekisi ile elaqedardir Burnu iri kisecik formasindadir Doyusler zamani xortumlarindan istifade edirler Bu novun Cenub deniz fili andanmasinin sebebi ise onun esasen Antarktika sahillerinde yasamasi ile elaqedardir Simal deniz fili ise Simali Amerika xususi ile Kaliforniya sahillerinde Mirounga angustirostris yasayirlar Mundericat 1 Xarici gorunus 2 Yayilmasi 3 Olculeri 4 Heyat terzi 5 Sayi 6 Ehemiyyeti ve qoruma tetbirleri 7 Istinadlar 8 EdebiyyatXarici gorunus Redakte Disi cenub deniz fili Beden qurulusu iri olub iri sineye malikdir Xususi ile gozleri daha iridir Qalin piy qatina malikdirler 2 Umumi reng calari esasen tund boz olur Bezen ise gumusu ve sari renge calir Gumusu sari reng esasen su ile ve ya orada olan bitkilelerin tesiri ile olur Yeni dogulan korpelerde ise demek olar ki qaradir Yayilmasi Redakte Erkeklerin doyusu Bu novun numayendeleri esaden Subantarktik ve Antarktik iqlim qursaqlarinda yasayir Esas areali ise Herd ve Makdonald Sahzade Eduard Kerqelen arxipelaqi Kroze adalari Cenubi Georgiya adalarinda boyuk koloniya emele getirirler Cemi 5 deniz fili Antarktik yarimadasi Cenubi Sandvic adalari Cenubi Orkney adalari ve Cenubi Setland adalari erazisinde tesaduf edilir Bu canlilarin bir nece koloniyasina Folklend adalari ve Argentinanin Valdes yarimadasi sahillerinde yasayir 2 3 Evveller bu nove Xuan Fernandes adalari Tasmaniya Kinq Muqeddes Yelena adasi erazilerinde rast gelinirdi XIX esrde kutlevi ovlanma neticesinde bu adi cekilen erazilerde nov tamamen tukenmisdir Olculeri RedakteErkekleri 4 2 5 8 m uzunluga bezi menbelerde 6 2 6 5 m ve ceki 3 5 ton disisi ise 2 6 3 0 m uzunluga ve 400 900 kq cekiye malikdir Disiler bezen 1 ton cekiye malik olur Yeni dogulanlar 127 sm uzunluga 40 46 kq 50 kq cekiye malik olur Heyat terzi Redakte Korpe deniz fili qara rengde olur Cenub deniz filinin 4 esas qidasini kalmarlar 75 teskil edir Onlar 400 700 m derinliye uze bilir Su altinda 120 deqiqe qala bilir Bezi hallarda deniz filinin 1250 2000 m derinliye ene bildir Yayda Antarktida istiqametine 4800 km uzmesi melumdur Disiler yetkiblik yasina 2 4 erkekler ise 3 7 yasinda catir Erkekler boyuk heremcanaya sahib olurlar Esas etibari ile 50 disiden teskil olunsada bezen 100 300 qeder catir Sentyabr noyabr aylari balalar dogulur Ana balalarini uc hefte sudle besleyir Bu muddet erzinde o balalarini terk etmir Cutlesme 3 5 gun davam edir Ilin 2 3 yay aylarini onlar qurunu terk etmirler Eksine ise qalan muddet ise denizde yasayirlar Aciq denizde 250 300 olurlar Qis aylarinda bezen soyuq cereyanlarin sayesinde CAR Yeni Zelandiya Cenubi Amerika sahilerine qeder irelileyirler Hind okeani ile uzerek bezi hallarda Mavriki adalarina qeder gele bilirler Erkekler 20 il disiler ise 14 il yasaya bilirler Sayi RedakteCenub deniz filinin dunyada sayi hal hazirda 670 800 min bas teskil edir Bu sayin yaridan coxu Cenubi Georgiya adasinda yerde qalan faizi ise 40 subantarktik adalarda Hind okeani akvatoriyasinda yasayir Ehemiyyeti ve qoruma tetbirleri RedakteXIX esrde Cenub deniz filini kutlevi sekilde ovlayirdilar Bu esasen subantartik qursaqda yerlesen adalarda heyata kecirilirdi Xususi ile qiymetli derialti piyi onlarin ovlanmasi ucun esas sebeb idi Ovda esasen iri erkekler hedef secilirdi 1964 ci ilden cenub deniz sirlerinin ovu qadagan edilmisdir Hazirda ise Antraktida haqqinda konvensiyaya esasen bu nov qorunur Convention for the Conservation of Antarctic Seals Tebii dusmenleri Deniz bebiri ve Osadir Istinadlar Redakte Block D Meyer P Mirounga leonina Southern elephant seal Animal Diversity Web 1 2 Jefferson T A Leatherwood S Webber M A FAO species identification guide Marine mammals of the world Rome FAO 1993 320 p 587 figs FAO species identification sheets for fishery purposes Southern Ocean fishing areas 48 58 and 88 CCAMLR Convention area Fischer W and Hureau J C Eds Vol 2 1985 Rome FAO 471 p Zhizn zhivotnyh Tom 7 Mlekopitayushie Pod red akadem V E Sokolova 2 e izd M Prosveshenie 1989 S 558 300 000 ekz ISBN 5 09 001434 5 Edebiyyat RedakteNowak R M Walker s Mammals of the World 6th ed Vol 1 Baltimore Johns Hopkins University Press 1999 1936 p ISBN 0 8018 5789 9 King J E Seals of the World 2nd ed Ithaca New York Cornell University Press 1983 240 p ISBN 0 8014 1568 3 Menbe https az wikipedia org w index php title Cenub deniz fili amp oldid 6091673, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.