Bismut oksid (III)

Bismut oksid(III)

Bismut oksid(III) – bismut metalı və oksigenin binar qeyri-üzvi birləşməsidir. Formulu Bi₂O₃ .Suda həll olmayan sarımtıl kristallardır.

Alınması

• Təbiətdə bismit mineralına rast gəlinir- Bi₂O₃ bismut oksidi.
• Bismutun havada yanması ilə (500-1000℃)

${\displaystyle {\mathsf {4Bi+3O_{2}\rightarrow 2Bi_{2}O_{3}}}}$ 

•Bismut nitratın parçalanmasından (700℃)

${\displaystyle {\mathsf {4Bi(NO_{3})_{3}\rightarrow 2Bi_{2}O_{3}+12NO_{2}+3O_{2}}}}$ 

•Bismut sulfidin oksidləşməsindən(400℃)

${\displaystyle {\mathsf {2Bi_{2}S_{3}+9O_{2}\rightarrow 2Bi_{2}O_{3}+6SO_{2}}}}$ 

Fiziki xassələri

Bismut oksidi (III) ağ-sarımtıl kristallardır.Dörd kristallik modifikasiyası var:

• alfa - Bi₂O₃ monoklin sinqoniya (psevdorombik), havada 727°C qızdırdıqda oksigeni itirir və omeqa - Bi₂O_3-x keçir.
• beta - Bi₂O₃, parlaq sarı kristal, tetraqonal sinqoniya 646°C qədər soyudulduqda omeqa - Bi₂O₃- dən əmələ gəlir, 620-605°C-də alfa- Bi₂O₃ keçir.
• qamma - Bi₂O₃ parlaq sarı kristaldır, kubşəkilli sinqoniyaya malikdir.
• siqma - Bi₂O₃, narıncı kristallardır, kubşəkilli sinqoniyaya malikidir.

Kimyəvi xassələri

• qatı, isti turşularla reaksiyaya girir.(70-80℃)

${\displaystyle {\mathsf {Bi_{2}O_{3}+6HCl\rightarrow 2BiCl_{3}+3H_{2}O}}}$ 

• xlorla reaksiyaya girir.

${\displaystyle {\mathsf {Bi_{2}O_{3}+2Cl_{2}\rightarrow 2BiOCl+Cl_{2}O}}}$ 

• Molekulyar hidrogen metala qədər reduksiya edir.(240-270℃)

${\displaystyle {\mathsf {Bi_{2}O_{3}+3H_{2}\rightarrow 2Bi+3H_{2}O}}}$ 

• Peroksidlərlə qarşılıqlı təsirdən bismutatlar əmələ gətirir.
• (450-600℃)

${\displaystyle {\mathsf {2Bi_{2}O_{3}+2Na_{2}O_{2}+O_{2}\rightarrow 4NaBiO_{3}}}}$ 

• (400-500℃)

${\displaystyle {\mathsf {Bi_{2}O_{3}+2Na_{2}O_{2}+2NaOH\rightarrow 2Na_{3}BiO_{4}+H_{2}O}}}$ 

Ədəbiyyat

1. Химическая энциклопедия / Редкол.: Кнунянц И.Л. и др.. — М.: Советская энциклопедия, 1988. — Т. 1. — 623 с.
2. Справочник химика / Редкол.: Никольский Б.П. и др.. — 2-е изд., испр. — М.-Л.: Химия, 1966. — Т. 1. — 1072 с.
3. Справочник химика / Редкол.: Никольский Б.П. и др.. — 3-е изд., испр. — Л.: Химия, 1971. — Т. 2. — 1168 с.
4. Лидин Р.А. и др. Химические свойства неорганических веществ: Учеб. пособие для вузов. — 3-е изд., испр. — М.: Химия, 2000. — 480 с.
5. Рипан Р., Четяну И. Неорганическая химия. Химия металлов. — М.: Мир, 1971. — Т. 1. — 561 с.