fbpx
Wikipedia

Başlıbel faciəsi

Avqust 25, 2021

Başlıbel faciəsi və ya Başlıbel qırğını — Kəlbəcər rayonunun işğalı zamanı ermənilər tərəfindən azərbaycanlılara qarşı törədilmiş qırğın.

Başlıbel faciəsi
Hücum yeri Başlıbel kəndi, Kəlbəcər rayonu
39°58′33″ şm. e. 46°07′48″ ş. u.
Hücum hədəfi azərbaycanlılar
Vaxt 2 aprel – avqust 1993
Hücum üsulu kütləvi qətllər
Həlak olanlar 27
Təşkilatçılar Ermənistan Silahlı Qüvvələri
Girov sayı 19

Fon

1993-cü ilin aprel ayının əvvəllərində Kəlbəcər rayonu ermənilər tərəfindən işğal olundu. Bu zaman 2 minə yaxın əhalisi olan Başlıbel kəndinin 73 nəfər sakini evlərini vaxtında tərk edə bilmədilər. Aprelin 2-də kənd sakinlərinin bir qrupu mühasirədən çıxmağa çalışsalar da, buna nail ola bilməyiblər. Bu zaman sakinlərdən 9 nəfər yolda qətlə yetirilib, 5 nəfər girov götürülüb. Digər 62 nəfər isə dağlara çəkilərək kahalara sığınmaqla özlərini qorumağa çalışıblar.

Qırğın

Amma onlar cəmi 18 gün gizli yaşaya bildilər. Aprelin 18-də erməni silahlı birləşmələri dinc sakinlərin sığındığı kahaların yerini aşkarladıqdan sonra onların üzərinə silahlı hücuma keçdilər. Həmin gecə kənddən bir qədər yuxarıda yerləşən “Portda” kahalarına sığınmış sakinlərin üzərinə amansız hücum zamanı dinc sakinlərdən 14 nəfər girov götürülüb, 18 nəfər qətlə yetirilib. Sağ qalan 30 nəfər isə sığınacaq yerlərini kəndin ərazisindəki digər kahalara dəyişərək mühasirə həyatını davam etdirib. Onlar 113 gündən sonra – iyulun 17-də sığınacağı tərk edərək yalnız gecələr hərəkət etməklə gizli dağ yolları vasitəsilə Ermənistan ordusunun mühasirəsindən çıxa biliblər. 93 yaşlı Ələsgər Kazımov isə doğma kəndini tərk etməyərək sığınacaqda mühasirə həyatını davam etdirib.

Şahid ifadələri

Başlıbel faciəsinin şahidlərindən olan İsmət Əzizov 113 günlük mühasirə həyatı barədə xatirələrini bölüşüb:

  Aprelin 4-də saat 15-16 radələrində ermənilərin kəşfiyyat qrupu “UAZ” markalı maşınla Başlıbel kəndini yoxlayıb geri qayıtdılar. Ertəsi gün ermənilər daha böyük qüvvə ilə Başlıbelə soxulmuşdular. Turbinlə baxıb ermənilərin kəndə gələn maşınların bir-bir nəzərdən keçirirdik - 1 ədəd ZİL-131, 1 ədəd QAZ-66, 1 ədəd UAZ vardı. Kənddən tüstü qalxanda əmin olduq ki, evləri yandırırlar. Bir az yuxarı qalxanda gördük ki, kəndi tüstü bürüdü. Qərara gəldik ki, gedib camaatla məsləhətləşək, ermənilər kənddən çıxandan sonra axşam qaranlıq vaxtı hamımız “Portda” kahalarına yığışaq. Əslində hələ aprelin 3-də kənddə olarkən “Portda” kahalarına sığınmaq barədə qərar verilmişdi. Ağsaqqallar uzaq olduğuna görə “Nəbinin kahası”na getmək təşəbbüsümüzü bəyənməmişdilər, demişdilər ki, “Portda”ya getmək lazımdır. Aprelin 5-də silahlı erməni quldurları 3 maşınla kəndə daxil olarkən əvvəlcə Kamal Əzimovun evini qarət edib yandırdılar, bir qədər sonra Muxtarov Qocanın evinə od vurdular. Bundan sonra onlar evlərə girərək xalçaları yığışdırmağa başladılar.  

113 gün Başlıbel kəndində Ermənistan ordusunun mühasirəsində qalmış 62 nəfərdən ibarət dəstənin daha bir üzvü Elşad Əzizov isə deyib ki, aprelin 18-dən 19-na keçən gecə ermənilər kahalara sığınmış adamlardan 14 nəfəri girov aparmış, 18 nəfəri qətlə yetirmişdi:

  Qəfil çovğun başlayandan sonra, gecə saat 1-in yarısında silahlı erməni quldurlarının əsas hissəsi “Portda” kahalarının ətrafından geri çəkilib kəndə tərəf qayıtmağa başladılar. Amma köməksiz vəziyyətdə kahalara sığınmış dinc sakinlərə qarşı törətdikləri vəhşiliklərdən doymamışdılar. Girov götürdüklərini qabaqlarına qatıb aparan quldur dəstələri həmin gecə Başlıbel kənd orta məktəbinin binasını yandırdılar. “Portda”da isə atışma davam edirdi. Hələ sağ qalanların kahalarda gizləndiyindən şübhələnən 4 quldur PK pulemyotu ilə atəş açaraq irəliləyirdi. Kahada sağ qalan əliyalın sakinləri qorumağa çalışan zərdablı Vüqar əsil qəhrəmanlıq göstərirdi. O, son nəfəsinə qədər döyüşərək ermənilərin kahada gizlənənlərin yerini müəyyənləşdirməyə imkan vermirdi. Bir an içərisində cəsarətlə kahanın ağzına çıxan Vüqar Abdullayev quldurların dördünü də yerə sərdi. Yenidən əvvəlki mövqeyinə doğru qaçarkən quldurlardan birinin atdığı qumbara onu kahanın 3-4 metrliyində haqladı. Vüqar da həmin gecə şəhid oldu.  

Qarabağ döyüşlərində tankçı olan Ağdam sakini Məzahir Abbasquliyev hadisəni belə xatırlayır:

  İki ayağı olmayan, iki çəliklə yeriyən Hüseyn kişini Mədəniyyət evində yandırmışdılar. Körpə uşaqların və qadınların əzabları gözümüzün qarşısında olub. Görən olmasın deyıə, gecə yol gəlirdik. Körpülərin hamısında erməni postları olduğu üçün məcburən çaydan keçməli idik. 4-5 nəfər qol-qola tutaraq çaydan keçdik. Özümüzlə kəndir götürmüşdük. Hər iki tərəfdən ağaca bağladıq və qadınları, uşaqları çiynimizdə keçirdik.  

Mədəniyyətdə

2017-ci ilin aprelindən başlayaraq Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının dəstəyi ilə Regional İnsan Hüquqları və Media Mərkəzi tərəfindən Başlıbel faciəsi: erməni vəhşilikləri şahidlərin dili ilə layihəsinin icrasına başlanılmışdır. Layihə çərçivəsində Azərbaycan və ingilis dillərində Başlıbel faciəsi: erməni vəhşilikləri şahidlərin dili ilə kitabı nəşr edilmişdir. Kitabda ermənilərin xalqımıza qarşı törətdikləri vəhşiliklərdən biri – Başlıbel faciəsi ilə bağlı məlumatlar əksini tapmışdır. Nəşrdə Başlıbel kəndində törədilmiş qırğının canlı şahidlərinin fikirləri yer almış, mühasirədə qalan uşaq, qoca qadınların həyatını xilas etmək üçün böyük fədakarlıq göstərmiş şəxslərin xatirələri qeyd edilmişdir.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. ↑ . 2018-04-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-04-19.
  2. ↑ “Başlıbel faciəsi: erməni vəhşilikləri şahidlərin dili ilə” kitabının təqdimatı keçirilmişdir
  3. ATV (18.04.2021). "Başlıbel kəndində ermənilərin törətdiyi qətliamdan 28 il ötür" (azərb.). Youtube.com. İstifadə tarixi: 2021-04-19.

Xarici keçidlər

  • Elxan Salahov, Qanlı Kaha: Başlıbelin mühasirə gündəliyi, sənədli-publisistik povest
  • Erməni zülmünün Başlıbel - "Qanlı kaha" səhifəsi

Avqust 25, 2021
başlıbel, faciəsi, məqalədə, orijinal, tədqiqata, təsdiqlənə, bilməyən, ifadələrə, mülahizə, şərhlərə, verildiyi, düşünülür, xahiş, olunur, yazılanları, nəzərdən, keçirin, yeni, mənbələr, əlavə, edərək, məqaləni, zənginləşdirin, əlavə, məlumat, üçün, müzakirə,. Bu meqalede orijinal tedqiqata tesdiqlene bilmeyen ifadelere mulahize ve serhlere yer verildiyi dusunulur Xahis olunur yazilanlari nezerden kecirin ve yeni menbeler elave ederek meqaleni zenginlesdirin Elave melumat ucun muzakire sehifesinde baxa bilersiniz Lutfen muzakireler davam etdiyi muddetde sablonu meqaleden silmeyin Baslibel faciesi ve ya Baslibel qirgini Kelbecer rayonunun isgali zamani ermeniler terefinden azerbaycanlilara qarsi toredilmis qirgin 1 2 Baslibel faciesiHucum yeri Baslibel kendi Kelbecer rayonu39 58 33 sm e 46 07 48 s u Hucum hedefi azerbaycanlilarVaxt 2 aprel avqust 1993Hucum usulu kutlevi qetllerHelak olanlar 27Teskilatcilar Ermenistan Silahli QuvveleriGirov sayi 19 Mundericat 1 Fon 2 Qirgin 3 Sahid ifadeleri 4 Medeniyyetde 5 Hemcinin bax 6 Istinadlar 7 Xarici kecidlerFon Redakte1993 cu ilin aprel ayinin evvellerinde Kelbecer rayonu ermeniler terefinden isgal olundu Bu zaman 2 mine yaxin ehalisi olan Baslibel kendinin 73 nefer sakini evlerini vaxtinda terk ede bilmediler Aprelin 2 de kend sakinlerinin bir qrupu muhasireden cixmaga calissalar da buna nail ola bilmeyibler Bu zaman sakinlerden 9 nefer yolda qetle yetirilib 5 nefer girov goturulub Diger 62 nefer ise daglara cekilerek kahalara siginmaqla ozlerini qorumaga calisiblar 1 Qirgin RedakteAmma onlar cemi 18 gun gizli yasaya bildiler Aprelin 18 de ermeni silahli birlesmeleri dinc sakinlerin sigindigi kahalarin yerini askarladiqdan sonra onlarin uzerine silahli hucuma kecdiler Hemin gece kendden bir qeder yuxarida yerlesen Portda kahalarina siginmis sakinlerin uzerine amansiz hucum zamani dinc sakinlerden 14 nefer girov goturulub 18 nefer qetle yetirilib 1 Sag qalan 30 nefer ise siginacaq yerlerini kendin erazisindeki diger kahalara deyiserek muhasire heyatini davam etdirib Onlar 113 gunden sonra iyulun 17 de siginacagi terk ederek yalniz geceler hereket etmekle gizli dag yollari vasitesile Ermenistan ordusunun muhasiresinden cixa bilibler 93 yasli Elesger Kazimov ise dogma kendini terk etmeyerek siginacaqda muhasire heyatini davam etdirib 2 Sahid ifadeleri RedakteBaslibel faciesinin sahidlerinden olan Ismet Ezizov 113 gunluk muhasire heyati barede xatirelerini bolusub 1 Aprelin 4 de saat 15 16 radelerinde ermenilerin kesfiyyat qrupu UAZ markali masinla Baslibel kendini yoxlayib geri qayitdilar Ertesi gun ermeniler daha boyuk quvve ile Baslibele soxulmusdular Turbinle baxib ermenilerin kende gelen masinlarin bir bir nezerden kecirirdik 1 eded ZIL 131 1 eded QAZ 66 1 eded UAZ vardi Kendden tustu qalxanda emin olduq ki evleri yandirirlar Bir az yuxari qalxanda gorduk ki kendi tustu burudu Qerara geldik ki gedib camaatla meslehetlesek ermeniler kendden cixandan sonra axsam qaranliq vaxti hamimiz Portda kahalarina yigisaq Eslinde hele aprelin 3 de kendde olarken Portda kahalarina siginmaq barede qerar verilmisdi Agsaqqallar uzaq olduguna gore Nebinin kahasi na getmek tesebbusumuzu beyenmemisdiler demisdiler ki Portda ya getmek lazimdir Aprelin 5 de silahli ermeni quldurlari 3 masinla kende daxil olarken evvelce Kamal Ezimovun evini qaret edib yandirdilar bir qeder sonra Muxtarov Qocanin evine od vurdular Bundan sonra onlar evlere girerek xalcalari yigisdirmaga basladilar 113 gun Baslibel kendinde Ermenistan ordusunun muhasiresinde qalmis 62 neferden ibaret destenin daha bir uzvu Elsad Ezizov ise deyib ki aprelin 18 den 19 na kecen gece ermeniler kahalara siginmis adamlardan 14 neferi girov aparmis 18 neferi qetle yetirmisdi 1 Qefil covgun baslayandan sonra gece saat 1 in yarisinda silahli ermeni quldurlarinin esas hissesi Portda kahalarinin etrafindan geri cekilib kende teref qayitmaga basladilar Amma komeksiz veziyyetde kahalara siginmis dinc sakinlere qarsi toretdikleri vehsiliklerden doymamisdilar Girov goturduklerini qabaqlarina qatib aparan quldur desteleri hemin gece Baslibel kend orta mektebinin binasini yandirdilar Portda da ise atisma davam edirdi Hele sag qalanlarin kahalarda gizlendiyinden subhelenen 4 quldur PK pulemyotu ile ates acaraq irelileyirdi Kahada sag qalan eliyalin sakinleri qorumaga calisan zerdabli Vuqar esil qehremanliq gosterirdi O son nefesine qeder doyuserek ermenilerin kahada gizlenenlerin yerini mueyyenlesdirmeye imkan vermirdi Bir an icerisinde cesaretle kahanin agzina cixan Vuqar Abdullayev quldurlarin dordunu de yere serdi Yeniden evvelki movqeyine dogru qacarken quldurlardan birinin atdigi qumbara onu kahanin 3 4 metrliyinde haqladi Vuqar da hemin gece sehid oldu Qarabag doyuslerinde tankci olan Agdam sakini Mezahir Abbasquliyev hadiseni bele xatirlayir 3 Iki ayagi olmayan iki celikle yeriyen Huseyn kisini Medeniyyet evinde yandirmisdilar Korpe usaqlarin ve qadinlarin ezablari gozumuzun qarsisinda olub Goren olmasin deyie gece yol gelirdik Korpulerin hamisinda ermeni postlari oldugu ucun mecburen caydan kecmeli idik 4 5 nefer qol qola tutaraq caydan kecdik Ozumuzle kendir goturmusduk Her iki terefden agaca bagladiq ve qadinlari usaqlari ciynimizde kecirdik Medeniyyetde Redakte2017 ci ilin aprelinden baslayaraq Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti yaninda Qeyri Hokumet Teskilatlarina Dovlet Desteyi Surasinin desteyi ile Regional Insan Huquqlari ve Media Merkezi terefinden Baslibel faciesi ermeni vehsilikleri sahidlerin dili ile layihesinin icrasina baslanilmisdir 2 Layihe cercivesinde Azerbaycan ve ingilis dillerinde Baslibel faciesi ermeni vehsilikleri sahidlerin dili ile kitabi nesr edilmisdir Kitabda ermenilerin xalqimiza qarsi toretdikleri vehsiliklerden biri Baslibel faciesi ile bagli melumatlar eksini tapmisdir Nesrde Baslibel kendinde toredilmis qirginin canli sahidlerinin fikirleri yer almis muhasirede qalan usaq qoca qadinlarin heyatini xilas etmek ucun boyuk fedakarliq gostermis sexslerin xatireleri qeyd edilmisdir 2 Hemcinin bax RedakteXocali soyqirimi Qarabag muharibesi Qaradagli soyqirimiIstinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir 1 2 3 4 5 Baslibel faciesinden 25 il otdu Sahidler danisir 2018 04 20 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 04 19 1 2 3 4 Baslibel faciesi ermeni vehsilikleri sahidlerin dili ile kitabinin teqdimati kecirilmisdir ATV 18 04 2021 Baslibel kendinde ermenilerin toretdiyi qetliamdan 28 il otur azerb Youtube com Istifade tarixi 2021 04 19 Xarici kecidler RedakteElxan Salahov Qanli Kaha Baslibelin muhasire gundeliyi senedli publisistik povest Ermeni zulmunun Baslibel Qanli kaha sehifesiMenbe https az wikipedia org w index php title Baslibel faciesi amp oldid 5971665, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.