fbpx
Wikipedia

Basketbol tarixi

Basketbol 1891-ci ildə ABŞ-ın Massaçusets ştatının Sprinqfilds kollecinin bədən tərbiyəsi müəllimı Ceyms Neysmit tərəfindən yaradılmışdır. Az vaxtda bu oyun Amerikada böyük şöhrət qazandı. Hazırda, dünyada milyonlarla insan bu oyunu oynayır.

Ceyms Neysmit 1861-ci ildə Kanadada anadan olmuş, 1939-cu ildə vəfat etmişdir. O, bu oyunu yaradarkən Amerika qitəsində topla oyunların tarıxi məlumatlarından istifadə etmişdir.

21 dekabr 1891-ci ildə Ceyms Neysmit beş əsas ideyadan və 13 qaydadan istifadə edərək yeni oyunun qaydalarını nəşr etdirdi.

Ceyms Neysmitin zəhmətini qiymətləndirərək 1911-ci ildə Sprinqfilds kolleci onu fəxri bədən tərbiyəsi ustası dərəcəsi ilə təltif etmişdir. 1939-cu ildə Mak Qill Universiteti Neysmitə tibb doktoru dərəcəsi ad verdi, 1968-ci ildə Sprinqfilds kollecində “Basketbol şərəfi zalı” adlı Ceyms Neysmit muzeyi açılmışdır.

Basketbolun inkişafı

 
İk basketbol meydançası

Basketbolun inkişafı qaydalara, ləvazimata, qurğulara və basketbolçunun geyiminə öz təsirini göstərdi. 1983-cü ildə ilk dəfə dəmir halqa ilə top qəbul olundu. 1984-cü ildə topun ölçüsü 30-32 düym (76,2-81,3 sm.) qədər artdı.

1895-ci ildə 15 fut məsafədən yerinə yetirilən cərimə artmaları qəbul olundu. 1986-cı ildə topun bütün variantlarla aparılması qanuniləşdi.

1891-1918-ci illər basketbolun inkişafının birinci mərhələci hesab olunur – bu mərhələdə basketbol yeni oyun kimi puxtələşir. Gimnastika dərslərinin canlanması üçün icad olunan basketbol sonralar öz xüsusiyyəti ilə idman oyununa çevrildi.

1984-cü ildə ABŞ-da ilk dəfə rəsmi oyun qaydaları nəşr olundu və bunun əsasında yarışlar keçirilməyə başlandı. Oyunun yayılması ilə onun texnikası və taktikası da formalaşırdı.

Topun tutulması, ötürülməsi, aparılması və səbətə atılması kimi texniki fəndləri meydana gəldi. Lakin texnikada dinamiklik çatışmırdı – bütün ötürmələr və atmalar bir yerdən iki əllə yerinə yetirilirdi. Taktikada komanda üzvlərinin oyun funksiyası və onların müdafiəçilərə və hücumçulara bölünməsi müəyyənləşdi. Əsasən bu illər basketbol AvropaCənubi Amerika ölkələrinə yayılmağa başladı.

Milli Basketbol Federasiyaların yaradılması onun gələcək inkişafına təcir göstərdi. 1919-1931-ci illər basketbolun inkişafının ikinci mərhələsi kimi xarakterizə olunur.

1932-ci ildə Beynəlxalq Basketbol Federasiyası – BBF (FIBA) yaradıldı. Bu federasiyaya Argentina, Yunanıstan, İtaliya, Latviya, Portuqaliya, Rumıniya, İsveçÇexoslovakiya daxil oldu (8 ölkə). 1935-ci ildə Cenevrədə ilk dəfə Avropa çempionatı keçirilmişdi. Bu çempionatda yüksək yeri Pribaltika basketbolçuları tutmuşdu. Avropanın ilk çempionu Latviya komandası olmuşdu.

İlk dəfə qadınların Аvropa çempionatı 1938-ci ildə keçirilmişdi. 1935-ci ildə isə basketbol Olimpiya oyunları proqramına daxil edildi. 1936-cı ildə isə XI Olimpiadada – (Berlin-Almaniya) 21 ölkə basketbolçuları iştirak etmişdir. Bu zaman BBF-nın ilk konqresi keçirilmişdi. Konqres basketbol oyunu üçün vahid qayda qabul etmişdi.

 
İlk basketbol toplarından biri

1948-1956-cı illər basketbol inkişafının üçüncü mərhələsidir. BBF – başqa beynəlxalq idman birliklərinə başlıca yer tutmuşdu. BBF-nın rəhbərliyi altında beynəlxalq yarışlar, çempionatlar keçirilir. 1948-ci ildə Beynəlxalq Basketbol Federasiyasında 50 ölkə iştırak edir. [1950]]-ci ildə Argentinada ilk dəfə kişi komandalarının dünya çempionatı keçirilmiş və bu çempionatda argentinalılar qalib gəlmişdilər.

Üç ildən sonra Çilidə qadın komandaları ücün dünya birinciliyi keçirildi. Dünya çempionu adını ABŞ idmançıları qazanmışdı. Sonralar çempionatlar dörd ildən bir keçirilir.

Hər il BBF-nın rəhbərliyi altında kubok uğrunda çempionatlar və kuboklar kuboku uğrunda basketbol yarışları təşkil olunur. Belə BOK-in qərarına görə 1976-cı ildə keçirilən XXI Olimpiya oyunlarında (Monrealda-Kanada) qadın komandaları daxıl edildi. Basketbol indi bütün dünyada inkişaf etmiş və sevimli oyuna çevrilmişdir. Hazırda Beynəlxalq Federasiya 167 ölkə Milli Federasiyasını öz heyətində birləşdirir.

İstinadlar

  1. Arceri-Bianchini, p. 18-19.
  2. History of FIBA, in FIBA.com.
  3. Arceri-Bianchini, p. 185.

basketbol, tarixi, basketbol, 1891, ildə, abş, massaçusets, ştatının, sprinqfilds, kollecinin, bədən, tərbiyəsi, müəllimı, ceyms, neysmit, tərəfindən, yaradılmışdır, vaxtda, oyun, amerikada, böyük, şöhrət, qazandı, hazırda, dünyada, milyonlarla, insan, oyunu, . Basketbol 1891 ci ilde ABS in Massacusets statinin Sprinqfilds kollecinin beden terbiyesi muellimi Ceyms Neysmit terefinden yaradilmisdir Az vaxtda bu oyun Amerikada boyuk sohret qazandi Hazirda dunyada milyonlarla insan bu oyunu oynayir Ceyms Neysmit Ceyms Neysmit 1861 ci ilde Kanadada anadan olmus 1939 cu ilde vefat etmisdir O bu oyunu yaradarken Amerika qitesinde topla oyunlarin tarixi melumatlarindan istifade etmisdir 21 dekabr 1891 ci ilde Ceyms Neysmit bes esas ideyadan ve 13 qaydadan istifade ederek yeni oyunun qaydalarini nesr etdirdi 1 Ceyms Neysmitin zehmetini qiymetlendirerek 1911 ci ilde Sprinqfilds kolleci onu fexri beden terbiyesi ustasi derecesi ile teltif etmisdir 1939 cu ilde Mak Qill Universiteti Neysmite tibb doktoru derecesi ad verdi 1968 ci ilde Sprinqfilds kollecinde Basketbol serefi zali adli Ceyms Neysmit muzeyi acilmisdir Basketbolun inkisafi Redakte Ik basketbol meydancasi Basketbolun inkisafi qaydalara levazimata qurgulara ve basketbolcunun geyimine oz tesirini gosterdi 1983 cu ilde ilk defe demir halqa ile top qebul olundu 1984 cu ilde topun olcusu 30 32 duym 76 2 81 3 sm qeder artdi 1895 ci ilde 15 fut mesafeden yerine yetirilen cerime artmalari qebul olundu 1986 ci ilde topun butun variantlarla aparilmasi qanunilesdi 1891 1918 ci iller basketbolun inkisafinin birinci merheleci hesab olunur bu merhelede basketbol yeni oyun kimi puxtelesir Gimnastika derslerinin canlanmasi ucun icad olunan basketbol sonralar oz xususiyyeti ile idman oyununa cevrildi 1984 cu ilde ABS da ilk defe resmi oyun qaydalari nesr olundu ve bunun esasinda yarislar kecirilmeye baslandi Oyunun yayilmasi ile onun texnikasi ve taktikasi da formalasirdi Topun tutulmasi oturulmesi aparilmasi ve sebete atilmasi kimi texniki fendleri meydana geldi Lakin texnikada dinamiklik catismirdi butun oturmeler ve atmalar bir yerden iki elle yerine yetirilirdi Taktikada komanda uzvlerinin oyun funksiyasi ve onlarin mudafiecilere ve hucumculara bolunmesi mueyyenlesdi Esasen bu iller basketbol Avropa ve Cenubi Amerika olkelerine yayilmaga basladi Milli Basketbol Federasiyalarin yaradilmasi onun gelecek inkisafina tecir gosterdi 1919 1931 ci iller basketbolun inkisafinin ikinci merhelesi kimi xarakterize olunur 1932 ci ilde Beynelxalq Basketbol Federasiyasi BBF FIBA yaradildi Bu federasiyaya Argentina Yunanistan Italiya Latviya Portuqaliya Ruminiya Isvec ve Cexoslovakiya daxil oldu 8 olke 2 1935 ci ilde Cenevrede ilk defe Avropa cempionati kecirilmisdi Bu cempionatda yuksek yeri Pribaltika basketbolculari tutmusdu Avropanin ilk cempionu Latviya komandasi olmusdu Ilk defe qadinlarin Avropa cempionati 1938 ci ilde kecirilmisdi 1935 ci ilde ise basketbol Olimpiya oyunlari proqramina daxil edildi 1936 ci ilde ise XI Olimpiadada Berlin Almaniya 21 olke basketbolculari istirak etmisdir Bu zaman BBF nin ilk konqresi kecirilmisdi Konqres basketbol oyunu ucun vahid qayda qabul etmisdi Ilk basketbol toplarindan biri 1948 1956 ci iller basketbol inkisafinin ucuncu merhelesidir BBF basqa beynelxalq idman birliklerine baslica yer tutmusdu BBF nin rehberliyi altinda beynelxalq yarislar cempionatlar kecirilir 1948 ci ilde Beynelxalq Basketbol Federasiyasinda 50 olke istirak edir 1950 ci ilde Argentinada ilk defe kisi komandalarinin dunya cempionati kecirilmis ve bu cempionatda argentinalilar qalib gelmisdiler 3 Uc ilden sonra Cilide qadin komandalari ucun dunya birinciliyi kecirildi Dunya cempionu adini ABS idmancilari qazanmisdi Sonralar cempionatlar dord ilden bir kecirilir Her il BBF nin rehberliyi altinda kubok ugrunda cempionatlar ve kuboklar kuboku ugrunda basketbol yarislari teskil olunur Bele BOK in qerarina gore 1976 ci ilde kecirilen XXI Olimpiya oyunlarinda Monrealda Kanada qadin komandalari daxil edildi Basketbol indi butun dunyada inkisaf etmis ve sevimli oyuna cevrilmisdir Hazirda Beynelxalq Federasiya 167 olke Milli Federasiyasini oz heyetinde birlesdirir Istinadlar Redakte Arceri Bianchini p 18 19 History of FIBA in FIBA com Arceri Bianchini p 185 Menbe https az wikipedia org w index php title Basketbol tarixi amp oldid 5797549, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.