Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ceyms Neysmit (6 noyabr 1861 – 28 noyabr 1939) — ABŞ-nin Massaçusets ştatının Sprinqfild kollecinin bədən tərbiyəsi müəllimi, məşqçi və novator, basketbolun yaradıcısı.
| Ceyms Neysmit | |
|---|---|
| ing. James Naismith | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Vətəndaşlığı | |
| Doğum tarixi | 6 noyabr 1861 |
| Vəfat tarixi | 28 noyabr 1939(78 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Təhsili | |
| Boyu | 179 sm |
| İdman növü | basketbol |
Həyatı
Ceyms Neysmit 1861-ci ildə Kanadada, Almonte şəhərinin tərkibinə daxil olan Ramsi (ing. Ramsay Township) qəsəbəsində anadan olmuşdur. 1883-cü ildə Almonte şəhər orta məktəbini (ing. Almonte High School) bitirib. Həmin ildə də Monrealda Makgill Universitetinə daxil olur. Təhsil illərində Neysmit Kanada futbolu, Avropa futbolu və gimnastika üzrə universitet komandasında çıxış etməyə başlayır. Kanada futbolunda o mərkəz mövqeyində oynayırdı və ilk dəfə olaraq oyunlarda qoruyucu dəbilqə tətbiq etməyi təklif etmişdir. O həm də gimnastikada möhtəşəm uğurlarına görə bir neçə Vikstid (ing. Wicksteed) medalına layiq görülüb. Neysmit 1888-ci ildə Monrealda bədən tərbiyəsi üzrə bakalavr dərəcəsi və Presviterian Kollecinin (ing. Presbyterian College) diplomunu almışdır.
1891-ci ildə o, ABŞ-nin Massaçusets ştatının Sprinqfild kollecinin bədən tərbiyəsi müəllimi işləyərkən basketbol oyununu yaratmışdır. O basketbol oyununun qaydalarına dair kitab yazmış və ilk basketbol proqramının əsasını da qoymuşdur.
Az vaxtda bu oyun Amerikada böyük şöhrət qazandı. Hal-hazırda dünyada milyonlarla insan⁵ bu oyunu oynayır. O bu oyunu yaradarkən Amerika qitəsində topla oyunların tarixi məlumatlarından istifadə etmişdir. Ceyms Neysmitin zəhmətini qiymətləndirərək 1911-ci ildə Sprinqfild kolleci onu fəxri bədən tərbiyəsi ustası dərəcəsi ilə təltif etmişdir.
1939-cu ildə Makgill Universiteti Neysmitə tibb doktoru dərəcəsi ad verdi, 1968-ci ildə Sprinqfild kollecində "Basketbol şərəf zalı" adlı Ceyms Neysmit muzeyi açılmışdır.
Ceyms Neysmit 1939-cu ildə noyabr ayının 28-də Kanzasda vəfat edib.
Təhsili və akademik mövqeləri
Yaşadığı illər ərzində Ceyms Neysmit aşağıdakı cədvəldə öz əksini tapan təhsilə və akademik mövqelərə yiyələnmişdir:
| Məkan | Mövqe | İllər | Qeydlər |
|---|---|---|---|
| Bennie ibtidai məktəbi (Almonte, Ontario) | İbtidai məktəb | 1867– 1875 | |
| Almonte Ali Məktəbi | Orta məktəb | 1875–1877, 1881–83 | Məktəbdən çıxıb və yenidən bərpa olunub |
| Makgill Universiteti | Universitet tələbəsi | 1883–87 | Bədən tərbiyəsi üzrə bakalavr təhsili |
| Makgill Universiteti | Bədən tərbiyə üzrə instruktor | 1887–1890 | Qızıl Vikstid medalı (1887), Ən yaxşı hərtərəfli (bacarıqlı) atlet; Gümüş Kubok (1886), Bir km-lik yürüş üçün birincilik mükafatı; Gümüş Vikstid medalı (1885); Makgillin ilk universitet məktublarından biri ilə mükafatlandırılıb. |
| Presviterian Kolleci, Monreal | İlahiyyat təhsili | 1887–1890 | İlahiyyatda müntəzəm və xüsusi şərəfli işlər üçün ikinci ən yüksək mükafata və gümüş medala layiq görülüb. |
| Sprinqfield Kolleci | Bədən tərbiyə üzrə instruktor | 1890–1895 | 1891-ci ilin dekabrında Basketbol topunun ixtirası. |
| Denverdə Gənclərin Xristian Assosiasiyası | Bədən tərbiyəsi üzrə instruktor | 1895–1898 | |
| Kanzas Universiteti | Bədən tərbiyəsi üzrə instruktor və kilsə direktoru | 1898–1909 | |
| Kanzas Universiteti | Basketbol məşqçisi | 1898–1907 | İlk basketbol məşqçisi |
| Kanzas Universiteti | Professor və Universitet həkimi | 1909–1917 | I Dünya müharibəsinə görə 1914-cü ildən başlanan boşluq illəri |
| Birinci Kanzas Piyadaları | Kapellan (dini rütbə olsa da, hərbi rütbələrdən polkovnik-leytenant rütbəsinə uyğundur)/Kapitan | 1914–1917 | I Dünya Müharibəsi ilə əlaqədar hərbi xidmət |
| Birinci Kanzas Piyadaları (Meksika sərhəddində) | Kapellan | 1916 | |
| Fransada hərbi və Gənclərin Xristian Assosiasiyası katibi | Əxlaqi şərtlər və cinsi təhsil üzrə mühazirəçi | 1917 −1919 | |
| Kanzas Universiteti | İdman Direktoru | 1919–1937 | 1937-ci ildə təqaüdçü |
Şəxsi həyatı
Ceyms Neysmit şotland immiqrantları olan Marqaret və Con Neysmitin ikinci övladı idi. Onun anası Marqaret Yanq 1833-cü ildə anadan olub və 1852-ci ildə Kanadanın Lanark vilayətinə köçmüşdür. O, ailəsinin 11 övladından dördüncüsü idi. Ceyms Neysmitin atası Con Neysmit də 1833-cü ildə anadan olmuş və Avropanı 18 yaşı olanda tərk etmiş və Kanadanın Lanark vilayətində məskunlaşmışdır. 1894-cü ilin iyun ayının 20-də Neysmit Mod Evelin Şermanla (1870–1937) Sprinqfilddə ailə həyatı qurmuşdur. Onların 5 övladı olmuşdur:
- Marqaret Mason (Stenli) (1895–1976),
- Helen Karolin (Dodd) (1897–1980),
- Con Edvin (1900–1986),
- Mod Ann (Dauv) (1904–1972)
- Ceyms Şerman (1913–1980).
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- . Naismith Memorial Basketball Hall of Fame
- "James A. Naismith". Biography.com.
İstinadlar
- Deutsche Nationalbibliothek Record #121214273 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- James Naismith // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Sports-Reference.com (ing.).
- "James A. Naismith" 2019-04-02 at the Wayback Machine. Biography.com.
- Sandomir, Richard (2015–12–15). "Basketball's Birth, in James Naismith's Own Spoken Words" 2019-11-04 at the Wayback Machine. The New York Times. ISSN 0362–4331 2018-04-16 at the Wayback Machine.
- Dodd, Hellen Naismith (January 6, 1959). . Naismith Memorial Basketball Hall of Fame. Archived from the original on November 19, 2007.
- Laughead, George. "Dr. James Naismith" 2019-05-22 at the Wayback Machine. Kansas Heritage Group. Retrieved 2013–09–14.
In the late 1930s he played a role in what became the National Association of Intercollegiate Basketball.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ceyms Neysmit 6 noyabr 1861 28 noyabr 1939 ABS nin Massacusets statinin Sprinqfild kollecinin beden terbiyesi muellimi mesqci ve novator basketbolun yaradicisi Ceyms Neysmiting James NaismithSexsi melumatlarVetendasligi Kanada ABSDogum tarixi 6 noyabr 1861 1861 11 06 Vefat tarixi 28 noyabr 1939 1939 11 28 78 yasinda Vefat yeri Lourens d Kanzas ABSTehsili MakQil UniversitetiBoyu 179 smIdman novu basketbolHeyatiDoguldugu Ontarioda serefine qoyulan abide Ceyms Neysmit 1861 ci ilde Kanadada Almonte seherinin terkibine daxil olan Ramsi ing Ramsay Township qesebesinde anadan olmusdur 1883 cu ilde Almonte seher orta mektebini ing Almonte High School bitirib Hemin ilde de Monrealda Makgill Universitetine daxil olur Tehsil illerinde Neysmit Kanada futbolu Avropa futbolu ve gimnastika uzre universitet komandasinda cixis etmeye baslayir Kanada futbolunda o merkez movqeyinde oynayirdi ve ilk defe olaraq oyunlarda qoruyucu debilqe tetbiq etmeyi teklif etmisdir O hem de gimnastikada mohtesem ugurlarina gore bir nece Vikstid ing Wicksteed medalina layiq gorulub Neysmit 1888 ci ilde Monrealda beden terbiyesi uzre bakalavr derecesi ve Presviterian Kollecinin ing Presbyterian College diplomunu almisdir 1891 ci ilde o ABS nin Massacusets statinin Sprinqfild kollecinin beden terbiyesi muellimi isleyerken basketbol oyununu yaratmisdir O basketbol oyununun qaydalarina dair kitab yazmis ve ilk basketbol proqraminin esasini da qoymusdur Az vaxtda bu oyun Amerikada boyuk sohret qazandi Hal hazirda dunyada milyonlarla insan bu oyunu oynayir O bu oyunu yaradarken Amerika qitesinde topla oyunlarin tarixi melumatlarindan istifade etmisdir Ceyms Neysmitin zehmetini qiymetlendirerek 1911 ci ilde Sprinqfild kolleci onu fexri beden terbiyesi ustasi derecesi ile teltif etmisdir 1939 cu ilde Makgill Universiteti Neysmite tibb doktoru derecesi ad verdi 1968 ci ilde Sprinqfild kollecinde Basketbol seref zali adli Ceyms Neysmit muzeyi acilmisdir Ceyms Neysmit 1939 cu ilde noyabr ayinin 28 de Kanzasda vefat edib Tehsili ve akademik movqeleriYasadigi iller erzinde Ceyms Neysmit asagidaki cedvelde oz eksini tapan tehsile ve akademik movqelere yiyelenmisdir Mekan Movqe Iller QeydlerBennie ibtidai mektebi Almonte Ontario Ibtidai mekteb 1867 1875Almonte Ali Mektebi Orta mekteb 1875 1877 1881 83 Mektebden cixib ve yeniden berpa olunubMakgill Universiteti Universitet telebesi 1883 87 Beden terbiyesi uzre bakalavr tehsiliMakgill Universiteti Beden terbiye uzre instruktor 1887 1890 Qizil Vikstid medali 1887 En yaxsi herterefli bacariqli atlet Gumus Kubok 1886 Bir km lik yurus ucun birincilik mukafati Gumus Vikstid medali 1885 Makgillin ilk universitet mektublarindan biri ile mukafatlandirilib Presviterian Kolleci Monreal Ilahiyyat tehsili 1887 1890 Ilahiyyatda muntezem ve xususi serefli isler ucun ikinci en yuksek mukafata ve gumus medala layiq gorulub Sprinqfield Kolleci Beden terbiye uzre instruktor 1890 1895 1891 ci ilin dekabrinda Basketbol topunun ixtirasi Denverde Genclerin Xristian Assosiasiyasi Beden terbiyesi uzre instruktor 1895 1898Kanzas Universiteti Beden terbiyesi uzre instruktor ve kilse direktoru 1898 1909Kanzas Universiteti Basketbol mesqcisi 1898 1907 Ilk basketbol mesqcisiKanzas Universiteti Professor ve Universitet hekimi 1909 1917 I Dunya muharibesine gore 1914 cu ilden baslanan bosluq illeriBirinci Kanzas Piyadalari Kapellan dini rutbe olsa da herbi rutbelerden polkovnik leytenant rutbesine uygundur Kapitan 1914 1917 I Dunya Muharibesi ile elaqedar herbi xidmetBirinci Kanzas Piyadalari Meksika serheddinde Kapellan 1916Fransada herbi ve Genclerin Xristian Assosiasiyasi katibi Exlaqi sertler ve cinsi tehsil uzre muhazireci 1917 1919Kanzas Universiteti Idman Direktoru 1919 1937 1937 ci ilde teqaudcuSexsi heyatiCeyms Neysmit sotland immiqrantlari olan Marqaret ve Con Neysmitin ikinci ovladi idi Onun anasi Marqaret Yanq 1833 cu ilde anadan olub ve 1852 ci ilde Kanadanin Lanark vilayetine kocmusdur O ailesinin 11 ovladindan dorduncusu idi Ceyms Neysmitin atasi Con Neysmit de 1833 cu ilde anadan olmus ve Avropani 18 yasi olanda terk etmis ve Kanadanin Lanark vilayetinde meskunlasmisdir 1894 cu ilin iyun ayinin 20 de Neysmit Mod Evelin Sermanla 1870 1937 Sprinqfildde aile heyati qurmusdur Onlarin 5 ovladi olmusdur Marqaret Mason Stenli 1895 1976 Helen Karolin Dodd 1897 1980 Con Edvin 1900 1986 Mod Ann Dauv 1904 1972 Ceyms Serman 1913 1980 Hemcinin baxBasketbol Basketbol topu Basketbol meydancasiXarici kecidler Naismith Memorial Basketball Hall of Fame James A Naismith Biography com IstinadlarDeutsche Nationalbibliothek Record 121214273 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 James Naismith Encyclopaedia Britannica ing Sports Reference com ing James A Naismith 2019 04 02 at the Wayback Machine Biography com Sandomir Richard 2015 12 15 Basketball s Birth in James Naismith s Own Spoken Words 2019 11 04 at the Wayback Machine The New York Times ISSN 0362 4331 2018 04 16 at the Wayback Machine Dodd Hellen Naismith January 6 1959 Naismith Memorial Basketball Hall of Fame Archived from the original on November 19 2007 Laughead George Dr James Naismith 2019 05 22 at the Wayback Machine Kansas Heritage Group Retrieved 2013 09 14 In the late 1930s he played a role in what became the National Association of Intercollegiate Basketball