
Banan sənayesi qlobal sənaye aqrobiznesinin mühüm hissəsidir. Qlobal banan istehsalının təxminən 15%-i Qərb ölkələrində istehlak üçün ixraca və beynəlxalq ticarətə gedir. Onlar əsasən Amerikada banan plantasiyalarında becərilir.
Ekoloji təsirləri
| ]Bütün olduğu kimi, banan istehsalı üçün intensiv aqrosənaye üsulları ətraf mühitə əhəmiyyətli təsir göstərir. Banan becərilməsi böyük miqdarda pestisid tələb edir (təxmin: 35 funt per acre (39 kq/ha) və meşələrin qırılması vasitəsilə təşviq edə bilər. Üstəlik, və böyük ekoloji olaraq bir buraxır.
Xalis məhsul
| ]2012-ci ildə qlobal ümumi banan ixracının həcmi ilə rekord həddə çatdı , 1.1 milyon ton (or 7.3 percent), 1.1 milyon ton (or 7.3 percent) bu isə 2011-ci il səviyyəsindən 1,1 milyon ton (və ya 7,3 faiz) çoxdur. Banan ABŞ-də ən məşhur meyvədir və hər il alma və portağaldan daha çox istehlak olunur. Dünyada banan növlərinin çoxluğuna baxmayaraq, yalnız nəzərə alsaq belə, sənaye istehsalında üstünlük təşkil edir.
Bitkidə xəstəliyin yayılması
| ]Tropical Race 4-ün çoxmillətli plantasiya sahiblərinin torpaqla çirklənmiş avadanlığı ilə qlobal miqyasda yayıldığı düşünülür.
Şirkətlər
| ]2013-cü ildə beş çoxmillətli meyvə şirkəti beynəlxalq banan ticarətinin 44%-nə nəzarət edirdi:
| Şirkət | ölkə | 2013-cü ildə bazar payı [%] |
|---|---|---|
| ABŞ | 13 | |
| İrlandiya | 6 | |
| ABŞ | 11 | |
| ABŞ | 12 | |
| Ekvador | 2 |
Yuxarıda göstərilən istehsalçıların bazar payı 2002-ci ildəki 70%-dən 2013-cü ildə təxminən 44%-ə qədər azalmışdır. Bazar gücünün bu azalması bir neçə səbəblə əlaqələndirilir. Keçmişdə çoxmillətli şirkətlər Mərkəzi və Cənubi Amerikada və banan istehsal edən digər bölgələrdə çoxlu sayda plantasiyalara sahib idilər. 1980-ci illərdən bəri onlar öz istehsallarının böyük bir hissəsini tərk edərək onu müstəqil istehsalçılardan daha çox alışla əvəz etdilər. Məsələn, Chiquita Mərkəzi Amerikadakı plantasiyalarının sayını azaldıb. Fyffes əvvəllər Yamayka, Beliz və Windward adalarında plantasiyalara sahib idi, lakin istehsaldan imtina etdi və istehsalçılarla müqavilələr vasitəsilə bananlarını almağa keçdi. İstehsaldan uzaqlaşma qismən plantasiyalar səviyyəsində hüquqi və iqtisadi problemlərə səbəb olub, eyni zamanda banan dəyər zənciri boyunca bazar gücünün dəyişməsini əks etdirir.
Qlobal banan tədarük zənciri boyunca, ABŞ və Aİ-nin böyük supermarket şəbəkələri pərakəndə satış bazarında hökmranlıq etdikləri və getdikcə daha çox kiçik topdansatışçılardan və ya birbaşa yetişdiricilərdən satın aldıqları üçün 21-ci əsrdə böyük istehsalçılar üzərində bazar gücü qazandılar.
İstehsal və ixrac
| ]| ölkə | banan | bağayarpağı | Ümumi |
|---|---|---|---|
| 29.1 | 29.1 | ||
| 13.1 | 13.1 | ||
| 5.8 | 3.1 | 8.9 | |
| 6.5 | 0.6 | 7.1 | |
| 7.0 | 7.0 | ||
| 6.8 | 6.8 | ||
| 2.0 | 3.5 | 5.5 | |
| 1.2 | 4.3 | 5.5 | |
| 0.6 | 3.7 | 4.3 | |
| 0.09 | 4.0 | 4.1 | |
| 3.8 | 0.3 | 4.1 | |
World | 113.3 | 35.1 | 148.4 |
| Mənbə: Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qeyd: Bəzi ölkələr banan və bağayarpağı istehsalını fərqləndirən statistik məlumatlar hazırlayır, lakin ilk altı istehsalçıdan dördü bunu etmir, banan və bağayarpağının cəmindən istifadə edərək müqayisə tələb edir. | |||
2016-cı ildə banan və bağayarpağının dünya istehsalı 148 milyon ton təşkil edib,Hindistan və Çinin başçılıq etdiyi ümumi (yalnız banan üçün) qlobal istehsalın 28%-ni təşkil edir (cədvəl). Digər əsas istehsalçılar Filippin, Ekvador, İndoneziya və Braziliya olub, birlikdə dünya ümumi banan və bağayarpağının 20%-ni təşkil edir (cədvəl).
2013-cü il üçün məlumat verildiyi kimi, ümumi dünya ixracı 20 milyon ton banan və 859.000 ton bağayarpağı olub. Ekvador və Filippin müvafiq olaraq 5,4 və 3,3 milyon
ton, Dominikan Respublikası isə 210,350 ton ilə lider ixracatçı olub. OEC, ixrac artımının 2,51 faiz azalmasına baxmayaraq, 2020-ci ildən 2021-ci ilə qədər olan dövrdə banan ticarətinin ümumi dəyərinin 13,6 milyard dollar olduğunu bildirir.
Mübahisəli tərəfləri
| ]Qlobal banan sənayesi 19-cu əsrin sonlarında yarandığı gündən bəri çoxsaylı insan hüquqları pozuntuları ilə məşğul olmuşdur. Bunlara digərləri arasında köləlik və daxildir və 2021-ci ilə qədər Rainforest Alliance Kot-d'İvuarı məcburi əməyə ən yüksək riskli ölkə kimi müəyyən etdi, ardından Kamerun, Qana, Qvatemala və Ekvador digər banan ixrac edən ölkələr arasındadır.
Həmçinin
| ]İstinadlar
| ]- "Faostat". 16 oktyabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2023.
- "BANANA MARKET REVIEW and BANANA STATISTICS 2012-2013" (PDF). FAO Intergovernmental Group on Bananas and Tropical Fruits. 27 yanvar 2018 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2023.
- "The Human and Environmental Impact of Bananas". 2012. 14 iyun 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2023.
- "Banana Industry's Impact on Rainforests". 19 iyun 2010. 15 fevral 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2023.
- "Environmental Impacts of Banana Growing / Bananas". 18 iyun 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 iyun 2016.
- "Frequently Asked Questions About Bananas". Chiquita. 2014. 26 iyun 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 iyun 2016.
- "Tally me banana - How the global banana industry is killing the world's favorite fruit". Quartz. 3 mart 2014. 25 avqust 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2023.
- "The Problem with Banans | Environmental & Social Issues in the Trade". 22 aprel 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2023.
- "The Changing Role of Multinational Companies in the Global Banana Trade" (PDF). FAO. 2014. 8 iyul 2017 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 25 iyun 2023.
- "Banana and plantain production in 2016, Crops/Regions/World list/Production Quantity (pick lists)". UN Food and Agriculture Organization, Corporate Statistical Database (FAOSTAT). 2017. 16 oktyabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 yanvar 2018.
- "Banana and plantain exports in 2013, Crops and livestock products/Regions/World list/Export quantity (pick lists)". UN Food and Agriculture Organization, Corporate Statistical Database (FAOSTAT). 2017. 16 oktyabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 yanvar 2018.
- "Banana Import Export Report - OEC". oec.world (ingilis). 17 aprel 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 oktyabr 2023.
- "Data Sheet for Child Labor and Forced Labor Risk Maps". Rainforest Alliance (ingilis). 9 dekabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 dekabr 2021.
Xarici linklər
| ]- Banana Link | Ədalətli və Davamlı Banan Ticarətinə Doğru İşləyirik
- Banan haqqında həqiqəti geri götürmək — Qida Gücləndirmə Layihəsi
- Ölkələr üzrə Banan İdxal 2021
- Ölkələr üzrə Banan İxracatı 2021
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Sankt Lusiyada banan plantasiyasi Banan senayesi qlobal senaye aqrobiznesinin muhum hissesidir Qlobal banan istehsalinin texminen 15 i Qerb olkelerinde istehlak ucun ixraca ve beynelxalq ticarete gedir Onlar esasen Amerikada banan plantasiyalarinda becerilir Ekoloji tesirleri span Butun oldugu kimi banan istehsali ucun intensiv aqrosenaye usullari etraf muhite ehemiyyetli tesir gosterir Banan becerilmesi boyuk miqdarda pestisid teleb edir texmin 35 funt per acre 39 kq ha ve meselerin qirilmasi vasitesile tesviq ede biler Ustelik ve boyuk ekoloji olaraq bir buraxir Xalis mehsul span 2012 ci ilde qlobal umumi banan ixracinin hecmi ile rekord hedde catdi 1 1 milyon ton or 7 3 percent 1 1 milyon ton or 7 3 percent bu ise 2011 ci il seviyyesinden 1 1 milyon ton ve ya 7 3 faiz coxdur Banan ABS de en meshur meyvedir ve her il alma ve portagaldan daha cox istehlak olunur Dunyada banan novlerinin coxluguna baxmayaraq yalniz nezere alsaq bele senaye istehsalinda ustunluk teskil edir Bitkide xesteliyin yayilmasi span Tropical Race 4 un coxmilletli plantasiya sahiblerinin torpaqla cirklenmis avadanligi ile qlobal miqyasda yayildigi dusunulur Sirketler span 2013 cu ilde bes coxmilletli meyve sirketi beynelxalq banan ticaretinin 44 ne nezaret edirdi Sirket olke 2013 cu ilde bazar payi ABS 13Irlandiya 6ABS 11ABS 12Ekvador 2 Yuxarida gosterilen istehsalcilarin bazar payi 2002 ci ildeki 70 den 2013 cu ilde texminen 44 e qeder azalmisdir Bazar gucunun bu azalmasi bir nece sebeble elaqelendirilir Kecmisde coxmilletli sirketler Merkezi ve Cenubi Amerikada ve banan istehsal eden diger bolgelerde coxlu sayda plantasiyalara sahib idiler 1980 ci illerden beri onlar oz istehsallarinin boyuk bir hissesini terk ederek onu musteqil istehsalcilardan daha cox alisla evez etdiler Meselen Chiquita Merkezi Amerikadaki plantasiyalarinin sayini azaldib Fyffes evveller Yamayka Beliz ve Windward adalarinda plantasiyalara sahib idi lakin istehsaldan imtina etdi ve istehsalcilarla muqavileler vasitesile bananlarini almaga kecdi Istehsaldan uzaqlasma qismen plantasiyalar seviyyesinde huquqi ve iqtisadi problemlere sebeb olub eyni zamanda banan deyer zenciri boyunca bazar gucunun deyismesini eks etdirir Qlobal banan tedaruk zenciri boyunca ABS ve AI nin boyuk supermarket sebekeleri perakende satis bazarinda hokmranliq etdikleri ve getdikce daha cox kicik topdansatiscilardan ve ya birbasa yetisdiricilerden satin aldiqlari ucun 21 ci esrde boyuk istehsalcilar uzerinde bazar gucu qazandilar Istehsal ve ixrac span 2016 istehsali Milyonlarla ton olke banan bagayarpagi UmumiHindistan 29 1 29 1CXR 13 1 13 1Filippin 5 8 3 1 8 9Ekvador 6 5 0 6 7 1Indoneziya 7 0 7 0Braziliya 6 8 6 8Kolumbiya 2 0 3 5 5 5Kamerun 1 2 4 3 5 5Uqanda 0 6 3 7 4 3Qana 0 09 4 0 4 1Qvatemala 3 8 0 3 4 1World 113 3 35 1 148 4Menbe Birlesmis Milletler Teskilatinin Qeyd Bezi olkeler banan ve bagayarpagi istehsalini ferqlendiren statistik melumatlar hazirlayir lakin ilk alti istehsalcidan dordu bunu etmir banan ve bagayarpaginin ceminden istifade ederek muqayise teleb edir 2016 ci ilde banan ve bagayarpaginin dunya istehsali 148 milyon ton teskil edib Hindistan ve Cinin basciliq etdiyi umumi yalniz banan ucun qlobal istehsalin 28 ni teskil edir cedvel Diger esas istehsalcilar Filippin Ekvador Indoneziya ve Braziliya olub birlikde dunya umumi banan ve bagayarpaginin 20 ni teskil edir cedvel 2013 cu il ucun melumat verildiyi kimi umumi dunya ixraci 20 milyon ton banan ve 859 000 ton bagayarpagi olub Ekvador ve Filippin muvafiq olaraq 5 4 ve 3 3 milyon ton Dominikan Respublikasi ise 210 350 ton ile lider ixracatci olub OEC ixrac artiminin 2 51 faiz azalmasina baxmayaraq 2020 ci ilden 2021 ci ile qeder olan dovrde banan ticaretinin umumi deyerinin 13 6 milyard dollar oldugunu bildirir Mubahiseli terefleri span Qlobal banan senayesi 19 cu esrin sonlarinda yarandigi gunden beri coxsayli insan huquqlari pozuntulari ile mesgul olmusdur Bunlara digerleri arasinda kolelik ve daxildir ve 2021 ci ile qeder Rainforest Alliance Kot d Ivuari mecburi emeye en yuksek riskli olke kimi mueyyen etdi ardindan Kamerun Qana Qvatemala ve Ekvador diger banan ixrac eden olkeler arasindadir Hemcinin span Banan respublikasi Istinadlar span Faostat 16 oktyabr 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 oktyabr 2023 BANANA MARKET REVIEW and BANANA STATISTICS 2012 2013 PDF FAO Intergovernmental Group on Bananas and Tropical Fruits 27 yanvar 2018 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 29 oktyabr 2023 The Human and Environmental Impact of Bananas 2012 14 iyun 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 oktyabr 2023 Banana Industry s Impact on Rainforests 19 iyun 2010 15 fevral 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 oktyabr 2023 Environmental Impacts of Banana Growing Bananas 18 iyun 2015 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 16 iyun 2016 Frequently Asked Questions About Bananas Chiquita 2014 26 iyun 2016 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 16 iyun 2016 Tally me banana How the global banana industry is killing the world s favorite fruit Quartz 3 mart 2014 25 avqust 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 oktyabr 2023 The Problem with Banans Environmental amp Social Issues in the Trade 22 aprel 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 oktyabr 2023 The Changing Role of Multinational Companies in the Global Banana Trade PDF FAO 2014 8 iyul 2017 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 25 iyun 2023 Banana and plantain production in 2016 Crops Regions World list Production Quantity pick lists UN Food and Agriculture Organization Corporate Statistical Database FAOSTAT 2017 16 oktyabr 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 6 yanvar 2018 Banana and plantain exports in 2013 Crops and livestock products Regions World list Export quantity pick lists UN Food and Agriculture Organization Corporate Statistical Database FAOSTAT 2017 16 oktyabr 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 6 yanvar 2018 Banana Import Export Report OEC oec world ingilis 17 aprel 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 oktyabr 2023 Data Sheet for Child Labor and Forced Labor Risk Maps Rainforest Alliance ingilis 9 dekabr 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 9 dekabr 2021 Xarici linkler span Banana Link Edaletli ve Davamli Banan Ticaretine Dogru Isleyirik Banan haqqinda heqiqeti geri goturmek Qida Guclendirme Layihesi Olkeler uzre Banan Idxal 2021 Olkeler uzre Banan Ixracati 2021 Kateqoriyalar Tropik kend teserrufatiBananGizli kateqoriya Vikipediya Xarici kecidler sablonu bosdur