| Böyük titrəmərcan | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|   | ||||||
| Elmi təsnifat | ||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Böyük titrəmərcan | ||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| 
 | ||||||
| 
 | ||||||
Böyük titrəmərcan (lat. Astrantia maxima) — bitkilər aləminin çətirçiçəklilər dəstəsinin çətirkimilər fəsiləsinin titrəmərcan cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısna görə növün kateqoriyası və statusu "Təhlükəli həddə yaxın olanlar" kateqoriyasına aiddir — NT. Azərbaycanın nadir növüdür.
Qısa morfoloji təsviri
| ]Çoxillik ot bitkidir, hündürlüyü 70 sm-dir. Sarğılarının yarpaqcıqları irirdir, 8-13 ədəddir, yarıdan yuxarı hissəsinin kənarları kirpikvari-dişciklidir. Gövdəsi əsasən budaqlanandır. Yarpaqları orta ölçülüdür, üçər bölümlüdür. Kökətrafı yarpaqları uzun saplaqlıdır, dərin üçdilimlidir. Çətirləri 3,5-4 sm diametrindədir. Çiçəkləri çoxsaylı, çəhrayı rəngdədir. Meyvələri uzunsov və ya yumurtavaridir.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
| ]Çiçəkləməsi iyun-iyul, meyvəverməsi iyul-avqust aylarında müşahidə edilmişdir. Toxumla çoxalan mezofit bitkidir. Meşədən sonra gələn fitosenozlarda və mezofit, subalp çəmənliklərdə, meşə talalarında tək-tək, nadir hallarda talalar şəklində rast gəlinir.
Yayılması
| ]Kiçik Qafqazın şimal hissəsi (Göygöl rayonu ərazisi) və Naxçıvanın dağlıq hissəsi (Şahbuz rayonu — Küküdağ ətəkləri, Batabat meşəsi; Culfa rayonu — Aracıq dağ ətəkləri; Ordubad rayonu — Tillək meşəsi). BQ qərbi, BQ şərqi, BQ Quba sahəsinin rayonlarında yuxarı meşə sərhəddinin kənarlarında və dağ çəmənliklərində bitir. Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabına daxil edilmiş nadir növdür.
Sayı və tendensiyası
| ]Azalma tendensiyası müşahidə olunur.
Məhdudlaşdırıcı amillər
| ]Ekoloji, zoogen və antropogen amillərin təsiridir.
Mühafizə tədbirləri
| ]Gözəl görünüşlü olmasına baxmayaraq, becərilməsi barədə məlumatlar yoxdur. Hal-hazırda təhlükə altında olmadığından qorunması lazım bilinmir, lakin bitdiyi əsas sahələrdə (H. Əliyev adına Zəngəzur Milli Parkı və Göygöl Milli Parkı) nisbi nəzarətdə saxlanılır.
İstinadlar
| ]Həmçinin bax
| ]wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Boyuk titremercanElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperasteridlerKlad AsteridlerKlad KampanulidlerDeste CetirciceklilerFesile CetirkimilerCins TitremercanNov Boyuk titremercanBeynelxalq elmi adiAstrantia maximaSekil axtarisiNCBI 393505 Boyuk titremercan lat Astrantia maxima bitkiler aleminin cetircicekliler destesinin cetirkimiler fesilesinin titremercan cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisna gore novun kateqoriyasi ve statusu Tehlukeli hedde yaxin olanlar kateqoriyasina aiddir NT Azerbaycanin nadir novudur Qisa morfoloji tesviri span Coxillik ot bitkidir hundurluyu 70 sm dir Sargilarinin yarpaqciqlari irirdir 8 13 ededdir yaridan yuxari hissesinin kenarlari kirpikvari disciklidir Govdesi esasen budaqlanandir Yarpaqlari orta olculudur ucer bolumludur Koketrafi yarpaqlari uzun saplaqlidir derin ucdilimlidir Cetirleri 3 5 4 sm diametrindedir Cicekleri coxsayli cehrayi rengdedir Meyveleri uzunsov ve ya yumurtavaridir Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleri span Ciceklemesi iyun iyul meyvevermesi iyul avqust aylarinda musahide edilmisdir Toxumla coxalan mezofit bitkidir Meseden sonra gelen fitosenozlarda ve mezofit subalp cemenliklerde mese talalarinda tek tek nadir hallarda talalar seklinde rast gelinir Yayilmasi span Kicik Qafqazin simal hissesi Goygol rayonu erazisi ve Naxcivanin dagliq hissesi Sahbuz rayonu Kukudag etekleri Batabat mesesi Culfa rayonu Araciq dag etekleri Ordubad rayonu Tillek mesesi BQ qerbi BQ serqi BQ Quba sahesinin rayonlarinda yuxari mese serheddinin kenarlarinda ve dag cemenliklerinde bitir Azerbaycan Respublikasinin Qirmizi Kitabina daxil edilmis nadir novdur Sayi ve tendensiyasi span Azalma tendensiyasi musahide olunur Mehdudlasdirici amiller span Ekoloji zoogen ve antropogen amillerin tesiridir Muhafize tedbirleri span Gozel gorunuslu olmasina baxmayaraq becerilmesi barede melumatlar yoxdur Hal hazirda tehluke altinda olmadigindan qorunmasi lazim bilinmir lakin bitdiyi esas sahelerde H Eliyev adina Zengezur Milli Parki ve Goygol Milli Parki nisbi nezaretde saxlanilir Istinadlar span Hemcinin bax span Takson eynilesdirmeleriWikidata Q15545443 Wikispecies Astrantia maxima EPPO ASNMX GBIF 3634768 GRIN 402235 iNaturalist 557054 IPNI 838341 1 NBN NHMSYS0000456265 NCBI 393505 Plant List kew 2663983 POWO urn lsid ipni org names 838341 1 Tropicos 1700018 WFO wfo 0000554844 Kateqoriya TitremercanGizli kateqoriyalar Vikipediya Kartockasinda yanlis alem gosterilen biologiya meqaleleriVikinovlere istinadi olmayan meqalelerUTMX siz biologiya meqaleleriEOL suz biologiya meqaleleriTakson sablonu istifade olunan meqalelerTaksonbarda from parametri daxil edilmemis meqaleler
