Aşağı çənənin (gicgah-çənə oynağının) çıxıqları - aşağı çənənin oynaq başının (kondilus çıxıntısının) oynaq çuxurunda yerdəyişməsidir. Aşağı çənə başının yerdəyişmə istiqamətindən asılı olaraq aşağı çənə çıxıqları bölünür:
ön çıxıqlar (çənə başı önə doğru yerini dəyişib);
arxa çıxıqlar (çənə başı arxaya doğru yerini dəyişib);
Daha çox ön çıxıqlara rast gəlinir. Çənə başının daxilə və ya xaricə yerdəyişməsi çox az müşahidə edilir, ona yalnız kondilus çıxıntısının sınığı ilə birləşdikdə rast gəlinir (sınıqlı çıxıq).
oynaqarası diskin formasının, ölçüsünün və strukturunun dəyişməsi.
Adətkar çıxıqlar çənələrin bəzi deformasiyaları, dişlərin qapanma anomaliyaları (məsələn, arxa dişlərin itirilməsilə progeniya) ilə əlaqədardır. Aşağı çənənin önə doğru çıxığı adətən əsnəmə, qışqırma, qusma, dişlərin çəkilməsi və ya böyük ölçülü qida topasını udma zamanı ağızın həddindən artıq açılması nəticəsində baş verir. Bəzən bu çıxıq mədənin zondlanması, traxeyanın intubasiyası zamanı, traxeobronxoskopiya zamanı narkoz vəziyyətində müşahidə edilir. Yaranma tezliyindən asılı olaraq çıxıqlar kəskin və adətkar olmaqla iki yerə ayrılır. Travmatik çıxıq adətən aşağı çənə nahiyəsinə zərbə endirərkən əmələ gəlir:
zərbənin sagital istiqaməti zamanı çənə aşağı sallanmış vəziyyətdədirsə ikitərəfli çıxıq baş verir;
zərbə yan tərəfdən olanda birtərəfli çıxıq əmələ gəlir (zərbənin dəydiyi tərəfdə).
Adətkar çıxıqlar gündə bir neçə dəfə əmələ gələ bilər və xəstənin özü tərəfindən yerinə salınır. Adətkar çıxıqlar çox vaxt epileptiklərdə, həmçinin ensefalit keçirmiş şəxslərdə və klonik qıcolmadan əziyyət çəkənlərdə müşahidə edilir. Burxulmanın səbəbləri:
oynağın revmatik və ya podaqrik (onların nəticəsində aşağı çənəaltı çuxurun dərinliyi azalır) zədələnməsi;
dişlərin itirilməsi və ya patoloji sürtülməsi ilə əlaqədar dişləmin əvvəlki hündürlüyünün dəyişməsi.
Adətkar çıxıq aşağı çənənin kəskin çıxığının düzgün müalicə edilməməsi nəticəsində də yarana bilər (çənənin yerinə salınmasında müəyyən vaxt sonra onu immobilizasiya etməmək). Bunun nəticəsində oynaq kapsulası və oynağın bağ aparatı xeyli dartılır.
Kliniki mənzərəsi
Ön çıxıq aşağı çənə başının gicgah sümüyünün oynaq qabarına nisbətən önə yerdəyişməsi ilə xarakterizə olunur, nəticədə də ağız açıq qalır (ikitərəfli çıxıq zamanı ağız daha geniş açıq qalır), çənə aşağı və önə doğru yerini dəyişib (ikitərəfli çıxıq zamanı), zərərçəkən az və ya çox dərəcədə ağrı hiss edir. Nitq çətinləşib, çeynəmə mümkün deyil, ağızdan tüpürcək axır, çünki dodaqları qapamaq çətin, hərdən isə ümumiyyətlə mümkün deyil. Birtərəfli çıxıq zamanı çənə mərkəzi kəsicilərlə və aşağı dodaq yüyəni ilə sağlam tərəfə yerdəyişir, ağız yarıaçıqdır, dodaqları qapamaq olur. Aşağı çənənin hərəkəti yalnız aşağıya doğru mümkündür, lakin ağız bu zaman daha böyük açılır. Qulaq traqusundan öndə enmə, almacıq sümüyünün altında gicgah sümüyünün oynaq qabarından öndə isə aşağı çənə başının gicgahaltı çuxura yerdəyişməsi hesabına qabarma müəyyən edilir. Çənə şaxələrinin arxa kənarı çəp istiqamət alır, çənə bucağı isə gicgah sümüyünün məməyəbənzər çıxıntısı ilə yaxınlaşır. Gicgah-çənə oynağının yan proyeksiyada rentgenoqramı zamanı aşağı çənə başının gicgah sümüyünün oynaq qabarından öndə olması görünür. Kəskin çıxığın ağırlaşmaları residivlər və adətkar çıxıqlar hesab edilir. Aşağı çənənin arxaya doğru çıxığı yaranır:
çənənin bir qədər aralanması anında zərbə nəticəsində;
aşağı molyar dişlərin çəkilməsi zamanı böyük qüvvə tətbiq etdikdə;
qıcolma əsnəməsi zamanı.
Bunun nəticəsində aşağı çənə başı aşağı çənə çuxuru ilə gicgah sümüyünün məməyəbənzər çıxıntısı arasında , eşitmə borusunun aşadivarı altında müəyyən edilir. Bəzən bu zaman xarici qulaq keçəcəyinin ön divarı (sümük divarı) sınır ki, bu da aşağıdakı əlamətlərlə aşkara çıxır:
çənələrin birləşməsi;
ağızın açılmaması;
çənənin arxaya yerdəyişməsi;
aşağı kəsicilərin yumşaq damağın selikli qişasına oturması nəticəsində yuxarı və aşağı molyarların antaqonistliyinin pozulması.
Makroqlossiya zamanı çıxıq dilin enməsinə və tənəffüsün çətinləşməsinə gətirə bilər. Burxulma nəticəsində oynaq elementləri oynağın yuxarı (diskotemporal burxulma) və ya aşağı hissəsi ilə (diskokondulyar burxulma) yerdəyişir. Birinci halda aşağı çənə başı oynaqdaxili disklə önə yerdəyişir, sonuncu halda isə disk tərpənmədən ondan sürüşür. Bu zaman əvvəlcə disk əyilir, daha sonra isə düzəlir ki, bu da şaqqıltı və ya xırçıltı ilə müşayiət olunur. Daha doğrusu bu halda xroniki təkrarlanan burxulma müşahidə edilir.
Diaqnostikası
Yekun diaqnozun qoyulması kliniki anamnez və kliniki mənzərə məlumatları, eləcədə əlavə müayinə üsullarının nəticələri əsasında qoyulur. Birtərəfli çıxığı aşağı çənənin birtərəfli sınığından differensiasiya etmək lazımdır. Bu zaman çənənin önə və sağlam tərəfə hərəkət etdirilmə simptomu olmur. Aşağı çənənin ikitərəfli ön çıxığını kondilus çıxıntılarının və ya çənə şaxələrinin sınmış hissələrlə yerdəyişməsi ilə ikitərəfli sınığından fərqləndirmək lazımdır (yəni sınıq zamanı sınmış hissələrlə birgə yerdəyişmə). Bu zaman aşağıdakı əlamətləri nəzərə almaq lazımdır:
hər iki halda dişləm açıqdır, lakin çənənin çıxığı zamanı bütün frontal diş qrupu önə doğru itələnmiş, sınığı zamanı isə arxaya yerdəyişmişdir;
xəstənin xarici görünüşü çıxıq zamanı progenik, sınıq zamanı siə proqnatikdir;
sınıqla xəstədə aşağı çənənin hərəkət amplitudası böyükdür, ağızın açılmasının məhdudlaşması isə ağrı hissiyyatı ilə əlaqədardır;
çıxıq zamanı ağız yalnız müəyyən vəziyyətlərdə əlavə olaraq açıla bilər, baxmayaraq ki, xəstə aşağı çənəni hərəkət etdirmək istədikdə güclü ağrı hiss etmir;
sınıq zamanı aşağı çənə şaxələrinin arxa kənarları çıxığa nisbətən daha asılı və distal yerləşir;
sınıq zamanı çənə şaxələrinin arxa kənarının yuxarı şöbəsini palpasiya etdikdə onun deformasiyasını və lokallaşmış ağrını aşkarlamaq olar, amma sınıq zamanı belə hal yoxdur;
sınıq və çıxıq zamanı xarici qulaq keçəcəyindən aşağı çənə başını palpasiya etdikdə onun hərəkəti hiss olunmur, lakin sınıq zamanı (oynaq başı çıxmayıbsa), traqusdan öndə enmə olmur.
Rentgenoqrafik olaraq çıxıqla müşayiət olunmayan sınıqlar zamanı müəyyən olunur ki, aşağı çənə başı öz yerində yerləşir, çıxıq zamanı isə o, oynaq çuxurundan çıxır və oynaq qabarından öndə yerləşir. Sınıq zamanı çıxıqdan fərqli olaraq rentgenoqramda sınığın kölgəsi yarıq şəklində görünür.
aşağı, çənənin, çıxıqları, aşağı, çənənin, gicgah, çənə, oynağının, çıxıqları, aşağı, çənənin, oynaq, başının, kondilus, çıxıntısının, oynaq, çuxurunda, yerdəyişməsidir, aşağı, çənə, başının, yerdəyişmə, istiqamətindən, asılı, olaraq, aşağı, çənə, çıxıqları, b. Asagi cenenin gicgah cene oynaginin cixiqlari asagi cenenin oynaq basinin kondilus cixintisinin oynaq cuxurunda yerdeyismesidir Asagi cene basinin yerdeyisme istiqametinden asili olaraq asagi cene cixiqlari bolunur on cixiqlar cene basi one dogru yerini deyisib arxa cixiqlar cene basi arxaya dogru yerini deyisib birtereli cixiqlar ikiterefli cixiqlar Asagi cenenin cixigiGicgah cene oynaginin sagittal gorunusuXBT 10 S03 0XBT 9 830eMedicine article 823775 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Daha cox on cixiqlara rast gelinir Cene basinin daxile ve ya xarice yerdeyismesi cox az musahide edilir ona yalniz kondilus cixintisinin sinigi ile birlesdikde rast gelinir siniqli cixiq Mundericat 1 Etiologiyasi ve patogenezi 2 Kliniki menzeresi 3 Diaqnostikasi 4 IstinadlarEtiologiyasi ve patogenezi RedakteOn cixiqlarin emele gelmesine sebeb olur kapsulyar bag aparatinin zeiflemesi oynaq elementlerinin deformasiyasi hipertrofiyasi oynaqarasi diskin formasinin olcusunun ve strukturunun deyismesi Adetkar cixiqlar cenelerin bezi deformasiyalari dislerin qapanma anomaliyalari meselen arxa dislerin itirilmesile progeniya ile elaqedardir Asagi cenenin one dogru cixigi adeten esneme qisqirma qusma dislerin cekilmesi ve ya boyuk olculu qida topasini udma zamani agizin heddinden artiq acilmasi neticesinde bas verir Bezen bu cixiq medenin zondlanmasi traxeyanin intubasiyasi zamani traxeobronxoskopiya zamani narkoz veziyyetinde musahide edilir Yaranma tezliyinden asili olaraq cixiqlar keskin ve adetkar olmaqla iki yere ayrilir Travmatik cixiq adeten asagi cene nahiyesine zerbe endirerken emele gelir zerbenin sagital istiqameti zamani cene asagi sallanmis veziyyetdedirse ikiterefli cixiq bas verir zerbe yan terefden olanda birterefli cixiq emele gelir zerbenin deydiyi terefde Adetkar cixiqlar gunde bir nece defe emele gele biler ve xestenin ozu terefinden yerine salinir Adetkar cixiqlar cox vaxt epileptiklerde hemcinin ensefalit kecirmis sexslerde ve klonik qicolmadan eziyyet cekenlerde musahide edilir Burxulmanin sebebleri oynagin revmatik ve ya podaqrik onlarin neticesinde asagi cenealti cuxurun derinliyi azalir zedelenmesi dislerin itirilmesi ve ya patoloji surtulmesi ile elaqedar dislemin evvelki hundurluyunun deyismesi Adetkar cixiq asagi cenenin keskin cixiginin duzgun mualice edilmemesi neticesinde de yarana biler cenenin yerine salinmasinda mueyyen vaxt sonra onu immobilizasiya etmemek Bunun neticesinde oynaq kapsulasi ve oynagin bag aparati xeyli dartilir Kliniki menzeresi RedakteOn cixiq asagi cene basinin gicgah sumuyunun oynaq qabarina nisbeten one yerdeyismesi ile xarakterize olunur neticede de agiz aciq qalir ikiterefli cixiq zamani agiz daha genis aciq qalir cene asagi ve one dogru yerini deyisib ikiterefli cixiq zamani zererceken az ve ya cox derecede agri hiss edir Nitq cetinlesib ceyneme mumkun deyil agizdan tupurcek axir cunki dodaqlari qapamaq cetin herden ise umumiyyetle mumkun deyil Birterefli cixiq zamani cene merkezi kesicilerle ve asagi dodaq yuyeni ile saglam terefe yerdeyisir agiz yariaciqdir dodaqlari qapamaq olur Asagi cenenin hereketi yalniz asagiya dogru mumkundur lakin agiz bu zaman daha boyuk acilir Qulaq traqusundan onde enme almaciq sumuyunun altinda gicgah sumuyunun oynaq qabarindan onde ise asagi cene basinin gicgahalti cuxura yerdeyismesi hesabina qabarma mueyyen edilir Cene saxelerinin arxa kenari cep istiqamet alir cene bucagi ise gicgah sumuyunun memeyebenzer cixintisi ile yaxinlasir Gicgah cene oynaginin yan proyeksiyada rentgenoqrami zamani asagi cene basinin gicgah sumuyunun oynaq qabarindan onde olmasi gorunur Keskin cixigin agirlasmalari residivler ve adetkar cixiqlar hesab edilir Asagi cenenin arxaya dogru cixigi yaranir cenenin bir qeder aralanmasi aninda zerbe neticesinde asagi molyar dislerin cekilmesi zamani boyuk quvve tetbiq etdikde qicolma esnemesi zamani Bunun neticesinde asagi cene basi asagi cene cuxuru ile gicgah sumuyunun memeyebenzer cixintisi arasinda esitme borusunun asadivari altinda mueyyen edilir Bezen bu zaman xarici qulaq kececeyinin on divari sumuk divari sinir ki bu da asagidaki elametlerle askara cixir cenelerin birlesmesi agizin acilmamasi cenenin arxaya yerdeyismesi asagi kesicilerin yumsaq damagin selikli qisasina oturmasi neticesinde yuxari ve asagi molyarlarin antaqonistliyinin pozulmasi Makroqlossiya zamani cixiq dilin enmesine ve teneffusun cetinlesmesine getire biler Burxulma neticesinde oynaq elementleri oynagin yuxari diskotemporal burxulma ve ya asagi hissesi ile diskokondulyar burxulma yerdeyisir Birinci halda asagi cene basi oynaqdaxili diskle one yerdeyisir sonuncu halda ise disk terpenmeden ondan surusur Bu zaman evvelce disk eyilir daha sonra ise duzelir ki bu da saqqilti ve ya xircilti ile musayiet olunur Daha dogrusu bu halda xroniki tekrarlanan burxulma musahide edilir Diaqnostikasi RedakteYekun diaqnozun qoyulmasi kliniki anamnez ve kliniki menzere melumatlari elecede elave muayine usullarinin neticeleri esasinda qoyulur Birterefli cixigi asagi cenenin birterefli sinigindan differensiasiya etmek lazimdir Bu zaman cenenin one ve saglam terefe hereket etdirilme simptomu olmur Asagi cenenin ikiterefli on cixigini kondilus cixintilarinin ve ya cene saxelerinin sinmis hisselerle yerdeyismesi ile ikiterefli sinigindan ferqlendirmek lazimdir yeni siniq zamani sinmis hisselerle birge yerdeyisme Bu zaman asagidaki elametleri nezere almaq lazimdir her iki halda dislem aciqdir lakin cenenin cixigi zamani butun frontal dis qrupu one dogru itelenmis sinigi zamani ise arxaya yerdeyismisdir xestenin xarici gorunusu cixiq zamani progenik siniq zamani sie proqnatikdir siniqla xestede asagi cenenin hereket amplitudasi boyukdur agizin acilmasinin mehdudlasmasi ise agri hissiyyati ile elaqedardir cixiq zamani agiz yalniz mueyyen veziyyetlerde elave olaraq acila biler baxmayaraq ki xeste asagi ceneni hereket etdirmek istedikde guclu agri hiss etmir siniq zamani asagi cene saxelerinin arxa kenarlari cixiga nisbeten daha asili ve distal yerlesir siniq zamani cene saxelerinin arxa kenarinin yuxari sobesini palpasiya etdikde onun deformasiyasini ve lokallasmis agrini askarlamaq olar amma siniq zamani bele hal yoxdur siniq ve cixiq zamani xarici qulaq kececeyinden asagi cene basini palpasiya etdikde onun hereketi hiss olunmur lakin siniq zamani oynaq basi cixmayibsa traqusdan onde enme olmur Rentgenoqrafik olaraq cixiqla musayiet olunmayan siniqlar zamani mueyyen olunur ki asagi cene basi oz yerinde yerlesir cixiq zamani ise o oynaq cuxurundan cixir ve oynaq qabarindan onde yerlesir Siniq zamani cixiqdan ferqli olaraq rentgenoqramda sinigin kolgesi yariq seklinde gorunur Istinadlar Redakte 1 Seyidbeyov O S EliyevM M Qarayev R M Haqverdiyev M B Ismayilov M I Soltanov R N Esedov H E IsmayilovA I Abisov R Q Quliyeva L X Memmedova A M Terapevtik stomatologiya Baki 2014 Luckaya I K Diagnosticheskij spravochnik stomatologa 2010 Medicinskaya literatura Polushkina N N Diagnostichekij spravochnik stomatologa M AST Astrel Poligrafizdat 2010 Menbe https az wikipedia org w index php title Asagi cenenin cixiqlari amp oldid 3826441, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
