fbpx
Wikipedia

Traxeyanın intubasiyası

Traxeyanın intubasiyası, endotraxeal intubasiya, (nəfəs borusuna boru ya lülənin daxil edilməsi) tənəffüsü və tənəffüs yolunun keçiriciliyini təmin etmək məqsədi ilə icra edilən anestezioloji və reanimatoloji əməliyyat. Traxeyanın intubasiyası potensial invaziv müdaxilə olduğu üçün onu icra etmək üçün böyük təcrübə tələb olunur. Bu zaman hər hansı bir xəta məsələn təsadüfən qida borusunun intubasiyası xəstənin vəziyyətinin kəskin pisləşməsinə və hətta ölümünə səbəb ola bilər. Tənəffüs yolunun keçiriciliyini təmin etmək baxımından endotraxeal intubasiya ən sığortalı metoddur.

Traxeyanın intubasiyası

Təcili intubasiya
XBT-9 96.04
XBT-9-KM 96.04
MeSH D007442
MedlinePlus 003449
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

 
Qarsia tərəfindən aparılan larinqoskopiya, 1884

Tənəffüsü təmin etmək məqsədi ilə nəfəs borusunun yarılması haqqında ilkin məlumat Qədim Misirə, e. ə. 1550 ilə aid Ebersa papirusunun 110-cu səhifəsində yazılmışdır. Hələ məşhur loğman İbn Sina 1025-ci ildə tənəffüsü təmin etmək məqsədi ilə nəfəs yoluna boru daxil edilməsi haqqında 14 cildlik tibb ensiklopediyas – Əl-Qanun fi't-Tıbb – "Tibb elminin qanunları ya Təbabət qanunları" külliyyatında bəhs etmişdir. Perqamonlu Qalen ölü heyvanın ağciyərini şişirtmək üçün "dəmirçi yelpiyindən" istifadə etmişdir. İlk olaraq endotraxeal intbasiya eksperimentdə 1847 ildə N.İ. Piraqov tərəfindən itlər üzərində icra edilmişdir. Nəfəs borusunun traxeostomiya yolu ilə intubasiyası 1858 ildə D. Snou tərəfindən (təcrübədə heyvanlar üzərində) aparmışdir. 1871 ci ildən F. Trendelenburq bu üsulu klinikada tətbiq etmişdir. 1878 ildə şotland cərrahı Uliyam Makiven klinikada manual olaraq oratraxeal (ağız-nəfəs borusu) intubasianı icra etmişdir. İntubasianı icra etmək və onu asandlaşdırmaq məqsədilə ilk dəfə olaraq 1855 ildə ispan bas müğənnisi, vokalist pedoqoq və tibb doktoru M. Qarsia tərəfindən larinqoskop icad edilmişdir. Digər bir pioner Sir İvan Magill(1888–1986), kor-koranə nasotraxeal (burun-nəvəs borusu) intubasiyanı icra etmiş, bu məqsədlə sonralar o, Magill maşasını, Magill larinqoskop tiyələrini (dimdiklərini) icad etmişdir. Buna baxmayaraq endotraxeal intubasiya öz geniş tətbiqini yalnız cərrahiyyənin və anesteziyanın təkminləşib inkişaf etmiş olduğu 1920 illərdən başlayaraq tapmağa başlamışdır. R Uoters və R. Makintoş tərəfindən endotraxeal intubasion anesteziyanın klinikada tətbiqi buna böyük təkan vermiş olur. Sir Robert Raynolds Makintoş (1897-1989) 1943 ildə larinqoskop tiyələrini təkmilləşdirərək onlara qovs forması verir ki, onlardan bu günki günümüzə kimi geniş istifadə olunmaqdadır. Xüsusən qeyd etmək lazımdır ki, kanada anestezioloqları Q. Qruffit və E. Conson tərəfindən Monrealda endotraxeal aneteziyada əzələ relaksantllarından istifadə etmələri anesteziologiya tarixində mühüm hadisə sayılır .

Məqsəd

  • Tənəffüs yollarının sərbəst keçiriciliyini təmin etmək, sistematik olaraq bronxial sekretin xüsusən də patoloji ifrazatın (bəlğəm, irin, qan və s.) aspirasiyası; tənəffüs yolunun mümkün aspirasiyalarda və Mendelson sindromundan sığortalamaq üçün mədə bağırsaq traktından izolə edilməsi.
  • Süni tənəffüsü optimal dərəcədə təmin etmək, ölü tutumun (qazlar mübadiləsində iştirak etməyən həcmin) azaldılması.
  • Əzələ relaksantlarının tətbiqi pasientin süni tənəffüs aparatına qarşı müqavimətini azaldır.

İntubasiya üsulları

Endotraxeal intubasiya növləri
 
(1) Qalxanabənzər, (2) lat. Ligamentum cricothyroideum, (3) Üzüyəbənzər, (4) Nəvəs borusu, (A) Koniotomiya yeri, (B) Traxeotomiya yeri
 
Traxeastoma: (1) Səs telləri, (2) Qalxanabənzər qığırdaq, (3) Üzüyəbənzər qığırdaq, (4) Traxeya qığırdaq halqası, (5) İzolyasiya qovucuğu

Daxil edilmə yollarına görə

  • Oratraxeal intubasiya yəni ağız boşluğundan daxil olmaqla, qırtlaqdan keçməklə nəfəs borusunun intubasiyası.
  • Nazatraxeal intubasiya yəni burun boşluğundan daxil olmaqla, qırtlaqdan keçməklə nəfəs borusunun intubasiyası.
  • Koniotomie yəni boyun nahiyyəsindən kəsik aparmaqla bilavasitə qırtlaqdan keçməklə nəfəs borusunun intubasiyası
  • Traxeotomiya yəni boyun nahiyyəsindən kəsik aparmaqla bilavasitə nəfəs borusunun intubasiyası

İcra edilmə texnikasına görə

  • Kortəbii yolla və ya manual
  • Larinqoskop vasitəsi ilə intubasiya.

a) Magill, Miller (düz formalı) tiyələri ilə
b) Makintoş (qovs şəkilli) tiyəsi ilə
c) Mkkoy (idarəolunan hərəkətli dimdikli) tiyəsi ilə
d) Bullard larinqoskopu ilə

  • Bronxoskop vasitəsi ilə intubasiya.

Funksiyasına görə

  • Bir tərəfli tənəffüsü təmin etmək məqsədilə iki mənfəzli boru vasitəsilə intubasiya.

Göstərişlər:

  • Sağlam ağciyəri infeksiyalaşmasının qarşısını almaq
  • Massiv ağciyər qanaxmalarında
  • Bronxo.plevral fistillərdə
  • Böyük birtərəfli ağciyər sistlərində
  • Alveolarproteinozlarda
  • Döş qəfəsi cərrahiyyəsində xüsusilə Torakotomiyalarda: pnevmaektomiya və lobektomiyalarda
  • Ezofaqoektamiyalarda

Bu məqsəd üçün istifadə olunan iki lüləli boruların çeşidləri müxtəlifdir:

Bu boru sol tərəfli (sol baş bronxun intubasiyası) intubasiyalar üçün nəzərdə tutlmuşdur. Carlens borusu iki izoləedici qovuqcuqdan və distalucundakı qovuqcuq bərabərində iki sağ və sol bronxların birləşməsindən əmələ gələn dimdiyə müvafiq karina-qarmağına malikdir. Bu borunun 4 müxtəlif ölçüsü olur: 35F, 37F, 39F və 41F

Bu boru Carlens borusunun bir qədər təkmil forması olub, sağ tərəfli (sağ baş bronxun intubasiyası) intubasiyalar üçün nəzərdə tutlmuşdur. Carlens borusundan fərqləndirən cəhət onun distal qovuqcuğunun sağ baş bronxun anatomiyasına müvafiq xüsusi dəliyə malik olmasıdır. Bu dəlik vasitəsilə sağ ağciyərin yuxarı payınön tənəffüsü təmin eilə bilinir. Bu borunun da distal ucundakı qovuqcuq bərabərində iki sağ və sol bronxların birləşməsindən əmələ gələn dimdiyə müvafiq karina-qarmağı və 4 müxtəlif ölçüsü olur: 35F, 37F, 39F və 41F

Bu boru da Carlens borusunun bir qədər təkmil formasıdır. Bu borunun distal ucundakı qovuqcuq bərabərində iki sağ və sol bronxların birləşməsindən əmələ gələn dimdiyə müvafiq karina-qarmağı olmur. Bryce-Smith borusunun 6mm; 6,5mm və 7 mm.lik 3 müxtəlif ölçüsü olur.

Robertshaw hal-hazırda çox istifadə olunan borudur. Bu borunun sağ və sol boş bronxları intubasiya üçün iki tayı mövcuddur. Sağ tayı White borusu kimi distal qovuqcuğunun sağ baş bronxun anatomiyasına müvafiq xüsusi dəliyə malikdir. Plastik materialdan olan borunun hər iki tayının 35F, 37F, 39F və 41F 4 müxtəlif ölçüsü olur.

Göstəriş və əks göstərişlər

Endotraxeal intubasiya üçün ləvazimatlar
Nəfəs borusu – traxeya üçün intubasion boru
Traxeyanın intubasiyasını icra etmək üçün larinqoskop
Çətin intubasiyalar zamanı istifadə olunan MkKoy larinqoskopu
Pediatrik larinqoskop
Çətin intubasiyalar zamanı istifadə olunan Bullard larinqoskopu

Həmçinin bax

Endotraxeal intubasiyaın icrasının mümkünlük dərəcəsini müəyən etmək üçün tərtib edilmiş təsnifatlar:

İstinadlar

  1. 2005 American Heart Association Guidelines for Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care. Part 7.1: Adjuncts for Airway Control and Ventilation. Circulation 2005;112:IV-51-IV-57
  2. Frost, EA (1976). "Tracing the tracheostomy". Annals of Otology, Rhinology, and Laryngology 85 (5 Pt.1): 618–24. PMID 791052
  3. Skinner P, Unani-tibbi, in Longe (2005)
  4. Barrington Baker, A (1971). "Artificial respiration: the history of an idea". Medical History 15 (4): 336–51. PMC 1034194. PMID 4944603. Retrieved 2010-10-16. Artificial respiration, the history of an idea.
  5. Macmillan, M (2010). "William Macewen [1848–1924"]. Journal of Neurology 257 (5): 858–9. doi:10.1007/s00415-010-5524-5. PMID 20306068. http://www.springerlink.com/content/k1t1152577636m28/fulltext.pdf[ölü keçid]. Retrieved 2010-10-16.
  6. Radomski, T (2005). "Manuel García (1805–1906):A bicentenary reflection". Australian Voice 11: 25–41. http://www.harmonicorde.com/Radomski%20Australian%20Voice.pdf. Retrieved 2010-10-16.
  7. Magill, I (1930). "Technique in endotracheal anaesthesia". British Medical Journal 2: 817–9. doi:10.1136/bmj.2.1243.817-a. PMC 2451624. PMID 20775829. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=2451624. Retrieved 2010-10-16.
  8. McLachlan, G (2008). "Sir Ivan Magill KCVO, DSc, MB, BCh, BAO, FRCS, FFARCS (Hon), FFARCSI (Hon), DA, (1888–1986)". The Ulster Medical Journal 77 (3): 146–52. PMC 2604469. PMID 18956794. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=2604469.
  9. Magill, I (1920). "Forceps for intratracheal anaesthesia". British Medical Journal 2: 670. doi:10.1136/bmj.2.571.670. PMC 2338485. PMID 20770050. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=2338485. Retrieved 2010-10-16.
  10. Magill, I (1926). "An improved laryngoscope for anaesthetists". The Lancet 207 (5349): 500. doi:10.1016/S0140-6736(01)17109-6.
  11. Macintosh, RR (1943). "A new laryngoscope". The Lancet 241 (6233): 205. doi:10.1016/S0140-6736(00)89390-3.
  12. Scott, J; Baker, PA (2009). "How did the Macintosh laryngoscope become so popular?". Paediatric Anaesthesia 19 (Suppl 1): 24–9. doi:10.1111/j.1460-9592.2009.03026.x.
  13. Глава 13. Эндотрахеальный метод общей анестезии. В.А. Михельсон . ....... 186.[ölü keçid]

traxeyanın, intubasiyası, endotraxeal, intubasiya, nəfəs, borusuna, boru, lülənin, daxil, edilməsi, tənəffüsü, tənəffüs, yolunun, keçiriciliyini, təmin, etmək, məqsədi, ilə, icra, edilən, anestezioloji, reanimatoloji, əməliyyat, potensial, invaziv, müdaxilə, o. Traxeyanin intubasiyasi endotraxeal intubasiya nefes borusuna boru ya lulenin daxil edilmesi teneffusu ve teneffus yolunun keciriciliyini temin etmek meqsedi ile icra edilen anestezioloji ve reanimatoloji emeliyyat Traxeyanin intubasiyasi potensial invaziv mudaxile oldugu ucun onu icra etmek ucun boyuk tecrube teleb olunur Bu zaman her hansi bir xeta meselen tesadufen qida borusunun intubasiyasi xestenin veziyyetinin keskin pislesmesine ve hetta olumune sebeb ola biler Teneffus yolunun keciriciliyini temin etmek baximindan endotraxeal intubasiya en sigortali metoddur 1 Traxeyanin intubasiyasiTecili intubasiyaMediani oxutXBT 9 96 04XBT 9 KM 96 04MeSH D007442MedlinePlus 003449 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 2 Meqsed 3 Intubasiya usullari 3 1 Daxil edilme yollarina gore 3 2 Icra edilme texnikasina gore 3 3 Funksiyasina gore 4 Gosteris ve eks gosterisler 5 Hemcinin bax 6 IstinadlarTarixi Redakte Qarsia terefinden aparilan larinqoskopiya 1884 Teneffusu temin etmek meqsedi ile nefes borusunun yarilmasi haqqinda ilkin melumat Qedim Misire e e 1550 ile aid Ebersa papirusunun 110 cu sehifesinde yazilmisdir 2 Hele meshur logman Ibn Sina 1025 ci ilde teneffusu temin etmek meqsedi ile nefes yoluna boru daxil edilmesi haqqinda 14 cildlik tibb ensiklopediyas El Qanun fi t Tibb Tibb elminin qanunlari ya Tebabet qanunlari kulliyyatinda behs etmisdir 3 Perqamonlu Qalen olu heyvanin agciyerini sisirtmek ucun demirci yelpiyinden istifade etmisdir 4 Ilk olaraq endotraxeal intbasiya eksperimentde 1847 ilde N I Piraqov terefinden itler uzerinde icra edilmisdir Nefes borusunun traxeostomiya yolu ile intubasiyasi 1858 ilde D Snou terefinden tecrubede heyvanlar uzerinde aparmisdir 1871 ci ilden F Trendelenburq bu usulu klinikada tetbiq etmisdir 1878 ilde sotland cerrahi Uliyam Makiven klinikada manual olaraq oratraxeal agiz nefes borusu intubasiani icra etmisdir 5 Intubasiani icra etmek ve onu asandlasdirmaq meqsedile ilk defe olaraq 1855 ilde ispan bas mugennisi vokalist pedoqoq ve tibb doktoru M Qarsia terefinden larinqoskop icad edilmisdir 6 Diger bir pioner Sir Ivan Magill 1888 1986 kor korane nasotraxeal burun neves borusu intubasiyani icra etmis 7 8 bu meqsedle sonralar o Magill masasini 9 Magill larinqoskop tiyelerini dimdiklerini icad etmisdir 10 Buna baxmayaraq endotraxeal intubasiya oz genis tetbiqini yalniz cerrahiyyenin ve anesteziyanin tekminlesib inkisaf etmis oldugu 1920 illerden baslayaraq tapmaga baslamisdir R Uoters ve R Makintos terefinden endotraxeal intubasion anesteziyanin klinikada tetbiqi buna boyuk tekan vermis olur Sir Robert Raynolds Makintos 1897 1989 1943 ilde larinqoskop tiyelerini tekmillesdirerek onlara qovs formasi verir ki 11 onlardan bu gunki gunumuze kimi genis istifade olunmaqdadir 12 Xususen qeyd etmek lazimdir ki kanada anestezioloqlari Q Qruffit ve E Conson terefinden Monrealda endotraxeal aneteziyada ezele relaksantllarindan istifade etmeleri anesteziologiya tarixinde muhum hadise sayilir 13 Meqsed RedakteTeneffus yollarinin serbest keciriciliyini temin etmek sistematik olaraq bronxial sekretin xususen de patoloji ifrazatin belgem irin qan ve s aspirasiyasi teneffus yolunun mumkun aspirasiyalarda ve Mendelson sindromundan sigortalamaq ucun mede bagirsaq traktindan izole edilmesi Suni teneffusu optimal derecede temin etmek olu tutumun qazlar mubadilesinde istirak etmeyen hecmin azaldilmasi Ezele relaksantlarinin tetbiqi pasientin suni teneffus aparatina qarsi muqavimetini azaldir Intubasiya usullari RedakteEndotraxeal intubasiya novleri 1 Qalxanabenzer 2 lat Ligamentum cricothyroideum 3 Uzuyebenzer 4 Neves borusu A Koniotomiya yeri B Traxeotomiya yeri Traxeastoma 1 Ses telleri 2 Qalxanabenzer qigirdaq 3 Uzuyebenzer qigirdaq 4 Traxeya qigirdaq halqasi 5 Izolyasiya qovucugu Daxil edilme yollarina gore Redakte Oratraxeal intubasiya yeni agiz boslugundan daxil olmaqla qirtlaqdan kecmekle nefes borusunun intubasiyasi Nazatraxeal intubasiya yeni burun boslugundan daxil olmaqla qirtlaqdan kecmekle nefes borusunun intubasiyasi Koniotomie yeni boyun nahiyyesinden kesik aparmaqla bilavasite qirtlaqdan kecmekle nefes borusunun intubasiyasi Traxeotomiya yeni boyun nahiyyesinden kesik aparmaqla bilavasite nefes borusunun intubasiyasiIcra edilme texnikasina gore Redakte Kortebii yolla ve ya manual Larinqoskop vasitesi ile intubasiya a Magill Miller duz formali tiyeleri ile b Makintos qovs sekilli tiyesi ile c Mkkoy idareolunan hereketli dimdikli tiyesi ile d Bullard larinqoskopu ile Bronxoskop vasitesi ile intubasiya Funksiyasina gore Redakte Bir terefli teneffusu temin etmek meqsedile iki menfezli boru vasitesile intubasiya Gosterisler Saglam agciyeri infeksiyalasmasinin qarsisini almaq Massiv agciyer qanaxmalarinda Bronxo plevral fistillerde Boyuk birterefli agciyer sistlerinde Alveolarproteinozlarda Dos qefesi cerrahiyyesinde xususile Torakotomiyalarda pnevmaektomiya ve lobektomiyalarda EzofaqoektamiyalardaBu meqsed ucun istifade olunan iki luleli borularin cesidleri muxtelifdir ing CarlensBu boru sol terefli sol bas bronxun intubasiyasi intubasiyalar ucun nezerde tutlmusdur Carlens borusu iki izoleedici qovuqcuqdan ve distalucundaki qovuqcuq beraberinde iki sag ve sol bronxlarin birlesmesinden emele gelen dimdiye muvafiq karina qarmagina malikdir Bu borunun 4 muxtelif olcusu olur 35F 37F 39F ve 41F ing WhiteBu boru Carlens borusunun bir qeder tekmil formasi olub sag terefli sag bas bronxun intubasiyasi intubasiyalar ucun nezerde tutlmusdur Carlens borusundan ferqlendiren cehet onun distal qovuqcugunun sag bas bronxun anatomiyasina muvafiq xususi deliye malik olmasidir Bu delik vasitesile sag agciyerin yuxari payinon teneffusu temin eile bilinir Bu borunun da distal ucundaki qovuqcuq beraberinde iki sag ve sol bronxlarin birlesmesinden emele gelen dimdiye muvafiq karina qarmagi ve 4 muxtelif olcusu olur 35F 37F 39F ve 41F ing Bryce SmithBu boru da Carlens borusunun bir qeder tekmil formasidir Bu borunun distal ucundaki qovuqcuq beraberinde iki sag ve sol bronxlarin birlesmesinden emele gelen dimdiye muvafiq karina qarmagi olmur Bryce Smith borusunun 6mm 6 5mm ve 7 mm lik 3 muxtelif olcusu olur ing RobertshawRobertshaw hal hazirda cox istifade olunan borudur Bu borunun sag ve sol bos bronxlari intubasiya ucun iki tayi movcuddur Sag tayi White borusu kimi distal qovuqcugunun sag bas bronxun anatomiyasina muvafiq xususi deliye malikdir Plastik materialdan olan borunun her iki tayinin 35F 37F 39F ve 41F 4 muxtelif olcusu olur Gosteris ve eks gosterisler RedakteEndotraxeal intubasiya ucun levazimatlar Nefes borusu traxeya ucun intubasion boru Traxeyanin intubasiyasini icra etmek ucun larinqoskop Cetin intubasiyalar zamani istifade olunan MkKoy larinqoskopu Pediatrik larinqoskop Cetin intubasiyalar zamani istifade olunan Bullard larinqoskopuHemcinin bax Redakte Endotraxeal intubasiyain icrasinin mumkunluk derecesini mueyen etmek ucun tertib edilmis tesnifatlar Kormak Leheyn tesnifat sistemi Mallampati tesnifati Sellik manevriIstinadlar Redakte 2005 American Heart Association Guidelines for Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care Part 7 1 Adjuncts for Airway Control and Ventilation Circulation 2005 112 IV 51 IV 57 Frost EA 1976 Tracing the tracheostomy Annals of Otology Rhinology and Laryngology 85 5 Pt 1 618 24 PMID 791052 Skinner P Unani tibbi in Longe 2005 Barrington Baker A 1971 Artificial respiration the history of an idea Medical History 15 4 336 51 PMC 1034194 PMID 4944603 Retrieved 2010 10 16 Artificial respiration the history of an idea Macmillan M 2010 William Macewen 1848 1924 Journal of Neurology 257 5 858 9 doi 10 1007 s00415 010 5524 5 PMID 20306068 http www springerlink com content k1t1152577636m28 fulltext pdf olu kecid Retrieved 2010 10 16 Radomski T 2005 Manuel Garcia 1805 1906 A bicentenary reflection Australian Voice 11 25 41 http www harmonicorde com Radomski 20Australian 20Voice pdf Retrieved 2010 10 16 Magill I 1930 Technique in endotracheal anaesthesia British Medical Journal 2 817 9 doi 10 1136 bmj 2 1243 817 a PMC 2451624 PMID 20775829 http www pubmedcentral nih gov articlerender fcgi tool pmcentrez amp artid 2451624 Retrieved 2010 10 16 McLachlan G 2008 Sir Ivan Magill KCVO DSc MB BCh BAO FRCS FFARCS Hon FFARCSI Hon DA 1888 1986 The Ulster Medical Journal 77 3 146 52 PMC 2604469 PMID 18956794 http www pubmedcentral nih gov articlerender fcgi tool pmcentrez amp artid 2604469 Magill I 1920 Forceps for intratracheal anaesthesia British Medical Journal 2 670 doi 10 1136 bmj 2 571 670 PMC 2338485 PMID 20770050 http www pubmedcentral nih gov articlerender fcgi tool pmcentrez amp artid 2338485 Retrieved 2010 10 16 Magill I 1926 An improved laryngoscope for anaesthetists The Lancet 207 5349 500 doi 10 1016 S0140 6736 01 17109 6 Macintosh RR 1943 A new laryngoscope The Lancet 241 6233 205 doi 10 1016 S0140 6736 00 89390 3 Scott J Baker PA 2009 How did the Macintosh laryngoscope become so popular Paediatric Anaesthesia 19 Suppl 1 24 9 doi 10 1111 j 1460 9592 2009 03026 x Glava 13 Endotrahealnyj metod obshej anestezii V A Mihelson 186 olu kecid Menbe https az wikipedia org w index php title Traxeyanin intubasiyasi amp oldid 5930772, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.