Ağ xardal müxtəlif sahələrdə istifadə edilir. Ağ xardalın toxumlarının tərkibində 30-40% yüksək qidalı yarımquruyan (yod ədədi 92-122) yağ, 32% zülal, 0,1-1,1% efir yağı vardır. Ağ xardalın yağı qızılı-sarı rəngdə olmaqla yaxşı saxlanılır. Ağ xardal yağı ərzaq kimi, eyni zamanda marqarin istehsalında, çörəkbişirmə və qənnadı sənayesində istifadə edilir.
Tərkibindəki efir yağının miqdarına görə göy xardaldan geri qalır. Ağ xardal yağı çörək-peçenye, qənnadı konserv və s. sənaye sahələrində istifadə edilir. Ağ xardal jmıxı xüsusi işləmədən sonra heyvandarlıqda zülallı yem kimi istifadə olunur.
Bir çox rayonlarda ağ xardal yaşıl yem kimi istifadə edilir. Bu məqsədlə o qınları əmələ gələn dövrdə biçilir. Onu həm tək, həm də paxlalı bitkilərlə qarışıq səpirlər. Qısa vegetasiya müddətinə malik olduğu üçün ağ xardal kövşənlik və aralıq bitki kimi də istifadə oluna bilər. 100 kq yaşıl kütləsində 12 yem vahidi və 1,3 kq həzm olunan protein vardır. Rusiyanın şimal rayonlarında ağ xardaldan yaşıl gübrə kimi istifadə olunur. Ağ xardal həm də yaxşı bal verən bitkidir.
Tarixi, yayılması və məhsuldarlığı
Ağ xardalın vətəni Aralıq dənizi ölkələri hesab olunur. Buradan o demək olar ki, Şimal yarım-kürəsinin bütün ölkələrinə Amerikaya, Yaponiyaya, Hindistana yayılmışdır. Hindistanda ağ xardal bağ bitkisi kimi becərilir. Ölkənin şimalında onun cavan yarpaqları qış fəslində tərəvəz kimi istifadə olunmaqla sənaye əhəmiyyəti daşımır. Qədim sanskrit dilində ağ xardal “isidici”, “cüzam aradan qaldırıcı” kimi tərcümə edilir.
Rusiyada ağ xardalı ilk dəfə XVIII əsrdə Aşağı Volqaboyunda mədəniləşdirməyə başlamışlar. Lakin, o burada çox yayılmamışdır. O, xüsusi çəkisinə görə göy xardaldan az yer tutur. Ağ xardal Rusiyanın Qeyri-qaratorpaq bölgələrində əsasən yem məqsədilə becərilir. Qısa müddət ərzində hektardan 20-30 ton yaşıl kütlə əmələ gətirir ki, o da heyvandarlıqda yem kimi və ya yaşıl gübrə kimi istifadə olunur. Orta toxum məhsuldarlığı 1,2-1,5 t/ha, yaşıl kütlə məhsuldarlığı isə 20 ton/ha - ya yaxındır.
Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
↑ H. S. HÜMBƏTOV, V. V. BƏŞİROV V. R. MOHUMAYEV " YAĞLI VƏ EFİR YAĞLI BİTKİLƏR" BAKI 2016 səh 51
GRİN saytının məlumatına əsasən
Avqust 03, 2021
xardal, sinapis, alba, xardal, cinsinə, bitki, növü, sinapis, albaelmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularsinif, ikiləpəliləryarımsinif, dillenidsıra, kəvərçiçəklilərfəsilə, kələmçiçəyikimilərcins, xardalnöv, elmi, adısinapis, alba, vikinövlərdəsist. Ag xardal lat Sinapis alba 1 xardal cinsine aid bitki novu 2 Ag xardalSinapis albaElmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif IkilepelilerYarimsinif DillenidSira KeverciceklilerFesile KelemciceyikimilerCins XardalNov Ag xardalElmi adiSinapis alba L VikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 23309NCBI 3728EOL 583812GRIN 33963IPNI 288952 1TPL kew 2476404 Mundericat 1 Ehemiyyeti 2 Tarixi yayilmasi ve mehsuldarligi 3 Hemcinin bax 4 IstinadlarEhemiyyeti RedakteAg xardal muxtelif sahelerde istifade edilir Ag xardalin toxumlarinin terkibinde 30 40 yuksek qidali yarimquruyan yod ededi 92 122 yag 32 zulal 0 1 1 1 efir yagi vardir Ag xardalin yagi qizili sari rengde olmaqla yaxsi saxlanilir Ag xardal yagi erzaq kimi eyni zamanda marqarin istehsalinda corekbisirme ve qennadi senayesinde istifade edilir 3 Terkibindeki efir yaginin miqdarina gore goy xardaldan geri qalir Ag xardal yagi corek pecenye qennadi konserv ve s senaye sahelerinde istifade edilir Ag xardal jmixi xususi islemeden sonra heyvandarliqda zulalli yem kimi istifade olunur 3 Bir cox rayonlarda ag xardal yasil yem kimi istifade edilir Bu meqsedle o qinlari emele gelen dovrde bicilir Onu hem tek hem de paxlali bitkilerle qarisiq sepirler Qisa vegetasiya muddetine malik oldugu ucun ag xardal kovsenlik ve araliq bitki kimi de istifade oluna biler 100 kq yasil kutlesinde 12 yem vahidi ve 1 3 kq hezm olunan protein vardir Rusiyanin simal rayonlarinda ag xardaldan yasil gubre kimi istifade olunur Ag xardal hem de yaxsi bal veren bitkidir 3 Tarixi yayilmasi ve mehsuldarligi RedakteAg xardalin veteni Araliq denizi olkeleri hesab olunur Buradan o demek olar ki Simal yarim kuresinin butun olkelerine Amerikaya Yaponiyaya Hindistana yayilmisdir Hindistanda ag xardal bag bitkisi kimi becerilir Olkenin simalinda onun cavan yarpaqlari qis feslinde terevez kimi istifade olunmaqla senaye ehemiyyeti dasimir Qedim sanskrit dilinde ag xardal isidici cuzam aradan qaldirici kimi tercume edilir 3 Rusiyada ag xardali ilk defe XVIII esrde Asagi Volqaboyunda medenilesdirmeye baslamislar Lakin o burada cox yayilmamisdir O xususi cekisine gore goy xardaldan az yer tutur Ag xardal Rusiyanin Qeyri qaratorpaq bolgelerinde esasen yem meqsedile becerilir Qisa muddet erzinde hektardan 20 30 ton yasil kutle emele getirir ki o da heyvandarliqda yem kimi ve ya yasil gubre kimi istifade olunur Orta toxum mehsuldarligi 1 2 1 5 t ha yasil kutle mehsuldarligi ise 20 ton ha ya yaxindir 3 3 novmuxtelifliyi melumdur 4 Sinapis alba subsp alba Sinapis alba subsp dissecta Sinapis alba subsp maireiHemcinin bax RedakteXardalQara xardalSarpet xardaliIstinadlar Redakte Nureddin Eliyev Azerbaycanin derman bitkileri ve fitoterapiya Baki Elm 1998 Elsad Qurbanov Ali bitkilerin sistematikasi Baki 2009 1 2 3 4 5 H S HUMBETOV V V BESIROV V R MOHUMAYEV YAGLI VE EFIR YAGLI BITKILER BAKI 2016 seh 51 GRIN saytinin melumatina esasenMenbe https az wikipedia org w index php title Ag xardal amp oldid 5332414, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
