Xardal (lat.Sinapis) — kələmçiçəyikimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Tərkibində yüksək keyfiyyətli yağ olduğu üçün xardal toxumundan bitki yağı istehsalında xammal kimi istifadə olunur. Yağı aldıqdan sonra yerdə qalan hissədən üyüdülmüş xardal tozu əldə edilir. Bu xardal tozundan süfrə xardalı hazırlanır. Xardalı əsas təsiredici maddəsi siniqrin qlükozididir. Qara xardalda 2,81 %, qırmızı xardalda 2,35 %, ağ xardalda isə 0,61 % siniqrin qlükozidi var.
Xaççiçəklilər fəsiləsindən olan birillik ot bitkisidir. Vətəni Aralıq dənizidir. Xardalın üç növü var: ağ xardal, qara xardal və qırmızı xardal. Hər üç növ xardalın hündürlüyü təqribən 0,5-1,0 metrdir. Xardalın tərkibində növündən asılı olaraq 7,2-7,6 % su, 27,6-29,1 % azotlu maddə, 32,7-33,8 % yağ, 0,87-0,93 % efir yağı, 20-29 % azotsuz ekstraktlı maddələr, 5-5,8 % mineral maddə, siniqrin və sinalbin qlükozidləri var. Xardal tozunu isti su ilə qarışdırdıqda toxumlarda olan mirozin fermentinin təsiri ilə siniqrin parçalanır və nəticədə, allil yağı, kalium-hidrosulfat və qlükoza əmələ gəlir. Allil yağı tünd yandırıcı xassəyə malikdir. Bu yağın həm də kəskin fitonsid xassəsi var. Digər tərəfdən, allil yağı zərərli mikroorqanizmlərin artmasının qarşısını alır. Ağ xardalın tərkibindəki sinalbin qlükozidi parçalandıqda isə turş sinapin, qlükoza və sinalbin yağı əmələ gəlir. Xardaldan tibdə də geniş istifadə olunur.
"Biz, qiyamət günü üçün ədalət tərəziləri qurarıq. Artıq kimsəyə, heç bir şəkildə haqsızlıq edilməz. Görülən iş bir xardal dənəsi qədər dahi olsa, onu ədalət tərəzisinə gətirərik. Hesablaşan olaraq biz hər kəsə yetərik."
Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
Quranda adı çəkilən bitkilər 2013-07-29 at the Wayback Machine(azərb.)
Xardal:The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)
İkiləpəlilər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır.Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Avqust 22, 2021
xardal, sinapis, kələmçiçəyikimilər, fəsiləsinə, bitki, cinsi, tərkibində, yüksək, keyfiyyətli, yağ, olduğu, üçün, xardal, toxumundan, bitki, yağı, istehsalında, xammal, kimi, istifadə, olunur, yağı, aldıqdan, sonra, yerdə, qalan, hissədən, üyüdülmüş, xardal, . Xardal lat Sinapis 1 kelemciceyikimiler fesilesine aid bitki cinsi 2 Terkibinde yuksek keyfiyyetli yag oldugu ucun xardal toxumundan bitki yagi istehsalinda xammal kimi istifade olunur Yagi aldiqdan sonra yerde qalan hisseden uyudulmus xardal tozu elde edilir Bu xardal tozundan sufre xardali hazirlanir Xardali esas tesiredici maddesi siniqrin qlukozididir Qara xardalda 2 81 qirmizi xardalda 2 35 ag xardalda ise 0 61 siniqrin qlukozidi var XardalSinapisAg xardal Sinapis alba Elmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif IkilepelilerYarimsinif DillenidSira KeverciceklilerFesile KelemciceyikimilerCins XardalElmi adiSinapis L VikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 23308NCBI 3727EOL 71298GRIN 11177IPNI 13043 1 Mundericat 1 Haqqinda 2 Faydalari 3 Novleri 4 Dinde 5 IstinadlarHaqqinda RedakteXaccicekliler fesilesinden olan birillik ot bitkisidir Veteni Araliq denizidir Xardalin uc novu var ag xardal qara xardal ve qirmizi xardal Her uc nov xardalin hundurluyu teqriben 0 5 1 0 metrdir Xardalin terkibinde novunden asili olaraq 7 2 7 6 su 27 6 29 1 azotlu madde 32 7 33 8 yag 0 87 0 93 efir yagi 20 29 azotsuz ekstraktli maddeler 5 5 8 mineral madde siniqrin ve sinalbin qlukozidleri var Xardal tozunu isti su ile qarisdirdiqda toxumlarda olan mirozin fermentinin tesiri ile siniqrin parcalanir ve neticede allil yagi kalium hidrosulfat ve qlukoza emele gelir Allil yagi tund yandirici xasseye malikdir Bu yagin hem de keskin fitonsid xassesi var Diger terefden allil yagi zererli mikroorqanizmlerin artmasinin qarsisini alir Ag xardalin terkibindeki sinalbin qlukozidi parcalandiqda ise turs sinapin qlukoza ve sinalbin yagi emele gelir Xardaldan tibde de genis istifade olunur Faydalari RedakteMede ve bagirsaqlarin fealiyyetini nizamlayir Hezmi asanlasdirir istahani acir Qebizliye qarsi faydalidir Sidikqovucu tesrie malikdir Teneffus yolu xesteliklerinin hemcinin bronxitin plevritin pnevmoniyanin mualicesine komek edir Oskureyi kesir Agrikesici tesire malikdir Qan dovranini nizamlayir Sinir xesteliklerini aradan qaldirir Revmatizmaya hemcinin artrite qarsi faydalidir Zeherlenmeye qarsi istifade olunur Burun tutulmalarini aradan qaldirir Bas ve dis agrilarina qarsi faydalidir Sakitlesdirici tesire malikdirNovleri RedakteSinapis alba L Sinapis alba subsp alba Sinapis alba subsp dissecta Lag Simonk Sinapis alba subsp mairei H Lindb Maire Sinapis arvensis L Sinapis arvensis subsp allionii Jacq Baillarg Sinapis arvensis subsp arvensis Sinapis flexuosa Poir Sinapis pubescens L Sinapis pubescens subsp aristidis Pomel Marie amp Weiller Sinapis pubescens subsp indurata Coss Batt Sinapis pubescens subsp pubescens L Dinde Redakte Quran da xardal haqqinda bele bir ifade var Biz qiyamet gunu ucun edalet terezileri qurariq Artiq kimseye hec bir sekilde haqsizliq edilmez Gorulen is bir xardal denesi qeder dahi olsa onu edalet terezisine getirerik Hesablasan olaraq biz her kese yeterik 3 Enbiya suresi 47Istinadlar Redakte Nureddin Eliyev Azerbaycanin derman bitkileri ve fitoterapiya Baki Elm 1998 Elsad Qurbanov Ali bitkilerin sistematikasi Baki 2009 Quranda adi cekilen bitkiler Arxivlesdirilib 2013 07 29 at the Wayback Machine azerb Xardal The Plant List saytinda takson barede melumat ing Ikilepeliler ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Xardal amp oldid 5745583, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
