Azərbaycanda boru kəmərləri — Azərbaycan neft sənayesinin ilk başladığı yerlərdən biridir və onun tarixi 19-cu əsrə gedib çıxır. Bu, əsrin sonlarından gələn neft sərvəti ilə bağlıdır. Azərbaycanda magistral boru kəmərinin ümumi uzunluğu 4600 kilometrdir (2900 mil).

Ölkənin neft sənayesinin mərkəzi və boru kəmərlərinin birləşdirici məntəqəsi Bakıdadır.
Ölkədə ilk neft kəməri Abşeron rayonunda yaradılıb. Ölkənin neft kəmərinin ümumi uzunluğu 1500 kilometrdən (930 mil) artıqdır ki, onun da 80%-i Abşeron İqtisadi rayonunda yerləşir. Ölkədəki əsas neft kəmərlərinə aşağıdakılar daxildir: Şirvan-Bakı, 130 km (81 mil); Şirvan-Daşgil, 40 km (25 mil); Dübəndi-Böyük Şor, 40 km (25 mil); Dübəndi-Keşlə, 40 km (25 mil); Daşgil-Sangaçal-Keşlə, 90 km (56 mil); Buzovna-Sabunçu, 20 km (12 mil); və Binəqədi-Keşlə, 8 km (5,0 mil).
Boru kəmərləri
Bakıda 17-ci əsrdən neft sənayesi var. 19-cu əsrdən başlayaraq neft yataqlarından neft emalı zavodlarına xam neft nəql etmək üçün boru kəmərləri tikilməyə başlandı. İlk boru kəməri 1878-ci ildə Bakı Neft Emalı Zavodu tərəfindən Balaxanı Mədənlərinə çəkilmişdir.800 kilometr (500 mil) uzunluğunda olan Bakı-Batumi neft kəməri 20-ci əsrin əvvəllərində istifadəyə verilmişdir. Abşerondakı neft və qaz yataqları və Xəzər dənizi Bakıya yeni boru kəmərlərinin çəkilməsini tələb edirdi.
Əsas ixrac boru kəmərləri (Avropaya) bunlardır:
- Bakı-Novorossiysk neft kəməri
- Bakı-Supsa neft kəməri
- Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri
- Bakı-Tbilisi-Ərzurum təbii qaz boru kəməri (digər adıyla )
Bakı-Qroznı-Tixoretsk-Novorossiysk
Şimal boru kəməri ilə bağlı müqavilə 1996-cı il fevralın 18-də Moskvada imzalanıb. Bu kəmər Azərbaycan neftini Qara dəniz sahilindəki Novorossiysk limanına aparır. Bakı-Qroznı-Tixoretsk-Novorossiysk neft kəmərinin uzunluğu 1347 km (837 mil), bunun 231 km (144 mi) Azərbaycanın payına düşür. Boru kəməri 1997-ci il oktyabrın 25-də fəaliyyətə başlayıb.ABƏŞ (Azərbaycan Beynəlxalq Əməliyyat Şirkəti), SOCAR (Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti) və Transneft (Rusiyada fəaliyyət göstərən neft və qaz kəmərlərinin nəqli şirkəti) arasında imzalanmış üçtərəfli saziş neftin Novorossiysk nəqli ilə bağlı bütün hüquqi və texniki məsələləri əhatə edir. Rusiya etiraf edib ki, neftə sahiblik hasilatçıda qalır və bu, Azərbaycanın yeni neft strategiyasının bir hissəsidir. Məqsəd Dübəndi-Böyük Şor-Siyəzən-Şirvanovka kəməri ilə sutkada 2,5 min ton xam neft nəql etmək idi. 1997-ci ilin sonuna 120 min ton neft ixrac edilmişdir.
Bakı-Tbilisi-Supsa
İkinci boru kəməri 1996-cı il martın 8-də Azərbaycan və Gürcüstan arasında bağlanmış müqavilə ilə Bakı-Tbilisi-Supsa arasında inşa edilib. Boru kəmərinin ümumi uzunluğu 920 km-dir (570 mil). ABƏŞ, SOCAR və Gürcüstan hökuməti arasında müqavilə imzalanıb. Bu xətt 1999-cu il aprelin 17-də fəaliyyətə başlayıb və hər il 15 milyon ton neft ixrac edir. Şimal boru kəməri ilə müqayisədə daha az əməliyyat xərclərinə malikdir; Novorossiyskə bir ton neftin nəqlinin dəyəri 15,67 ABŞ dolları, Supsaya isə 13,14 ABŞ dollarıdır. Bundan sonra neft Gürcüstanın Supsa limanından boğazdan keçə bilər.
Bakı-Tbilisi-Ceyhan
Bakı-Tbilisi-Ceyhan boru kəməri nefti Aralıq dənizi vasitəsilə Avropa bazarlarına ixrac etmək üçün Ceyhan limanına aparır. Ümumi uzunluğu 1768 km (1099 mil), o cümlədən Azərbaycanda 443 km (275 mil), Gürcüstanda 249 km (155 mil) və Türkiyədə 1076 km (669 mil) təşkil edir. 2006-cı ildən bəri bu kəmərlə hər il 50 milyon ton neft ixrac edilir.
Bakı-Tbilisi-Ərzurum
Türkmənistandan təbii qazın Azərbaycan və Gürcüstan ərazisindən boru kəməri ilə Türkiyəyə nəqli və Türkiyənin Ərzurum limanı vasitəsilə Avropaya satılması ilə bağlı kommersiya sazişi imzalanıb. Boru kəmərinin 443 km (275 mil) uzunluğunda və ildə 30 milyard kubmetr ötürmə qabiliyyətinə malik olması planlaşdırılırdı.
Trans Anadolu təbii qaz kəməri
Trans-Anadolu təbii qaz boru kəməri Cənubi Qafqaz Boru Kəmərinin ötürmə qabiliyyətini artırmaqla təbii qazın bütün Türkiyə ərazisinə nəqli planlaşdırılır. Xətt Azərbaycanda başlayacaq və Avropa İttifaqının bir sıra boru kəmərlərinə qoşulacaq. Boru kəmərinin və əlaqədar infrastrukturun təxmini dəyəri 7 milyard ABŞ dollarıdır. Dörd mərhələdən birincisi 2018-ci ildə tamamlanacaq. [ ] Boru kəmərinin planlaşdırılan gücü 2020-ci ildə 16 milyard kubmetr, 2023-cü ildə 23 milyard kubmetr və 2026-cı ildə 31 milyard kubmetrdir.
Trans Adriatik təbii qaz kəməri
Trans-Adriatik təbii qaz kəməri (TAP) təbii qazı Azərbaycandan Yunanıstana və Albaniyaya, Adriatik dənizindən keçərək İtaliyaya daşıyan boru kəməridir. Boru kəmərinin tikintisinə dair saziş 2013-cü ilin fevralında Albaniya, İtaliya və Yunanıstan arasında imzalanıb.
İstinadlar
- "Strategy of transportation of energy resources". azerbaijans.com. 2 yanvar 2013 tarixində arxivləşdirilib.
- "Pipe transport. TRACECA ORG". www.traceca-org.org (İngiliscə). 12 Temmuz 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 iyul 2018.
- "SOCAR - Three Years of Accomplishments by Natig Aliyev". www.azer.com. 23 avqust 2000 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 iyul 2018.
- "Pipeline transport". 13 Şubat 2012 tarixində arxivləşdirilib.
- "Georgia, Azerbaijan Mark 20 Years Since Launch of Baku-Supsa Pipeline". Georgia Today on the Web. 18 may 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 iyul 2018.
- "Historical background to the document "Speech by Heydar Aliyev, President of the Republic of Azerbaijan in Supsa at the ceremony held on the occasion of the commissioning of Baku–Supsa oil pipeline (April 17, 1999)"". lib.aliyevheritage.org. 1 iyul 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 iyul 2018.
- "Western Route Export Pipeline | Pipelines | Operations and projects | BP Caspian". bp.com (İngiliscə). 13 mart 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2018.
- "Baku-Tbilisi-Ceyhan pipeline". 26 mart 2014 tarixində arxivləşdirilib.
- "Baku-Tbilisi-Erzurum Gas Pipeline". www.socar.az (İngiliscə). 17 fevral 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2018.
- "TRANS ANATOLIAN NATURAL GAS PIPELINE PROJECT - TANAP". 5 Mayıs 2015 tarixində arxivləşdirilib.
- Columns. "Greece, Italy and Albania sign a tri-lateral intergovernmental agreement, demonstrating their full support for TAP". TAP (İngilizce). 2 iyul 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 iyul 2018.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycanda boru kemerleri Azerbaycan neft senayesinin ilk basladigi yerlerden biridir ve onun tarixi 19 cu esre gedib cixir Bu esrin sonlarindan gelen neft serveti ile baglidir Azerbaycanda magistral boru kemerinin umumi uzunlugu 4600 kilometrdir 2900 mil Bakiya birlesen boru kemerleri Olkenin neft senayesinin merkezi ve boru kemerlerinin birlesdirici menteqesi Bakidadir Olkede ilk neft kemeri Abseron rayonunda yaradilib Olkenin neft kemerinin umumi uzunlugu 1500 kilometrden 930 mil artiqdir ki onun da 80 i Abseron Iqtisadi rayonunda yerlesir Olkedeki esas neft kemerlerine asagidakilar daxildir Sirvan Baki 130 km 81 mil Sirvan Dasgil 40 km 25 mil Dubendi Boyuk Sor 40 km 25 mil Dubendi Kesle 40 km 25 mil Dasgil Sangacal Kesle 90 km 56 mil Buzovna Sabuncu 20 km 12 mil ve Bineqedi Kesle 8 km 5 0 mil 1 2 Mundericat 1 Boru kemerleri 1 1 Baki Qrozni Tixoretsk Novorossiysk 1 2 Baki Tbilisi Supsa 1 3 Baki Tbilisi Ceyhan 1 4 Baki Tbilisi Erzurum 1 5 Trans Anadolu tebii qaz kemeri 1 6 Trans Adriatik tebii qaz kemeri 2 IstinadlarBoru kemerleriredakteBakida 17 ci esrden neft senayesi var 19 cu esrden baslayaraq neft yataqlarindan neft emali zavodlarina xam neft neql etmek ucun boru kemerleri tikilmeye baslandi Ilk boru kemeri 1878 ci ilde Baki Neft Emali Zavodu terefinden Balaxani Medenlerine cekilmisdir 800 kilometr 500 mil uzunlugunda olan Baki Batumi neft kemeri 20 ci esrin evvellerinde istifadeye verilmisdir Abserondaki neft ve qaz yataqlari ve Xezer denizi Bakiya yeni boru kemerlerinin cekilmesini teleb edirdi Esas ixrac boru kemerleri Avropaya bunlardir Baki Batumi boru kemeri 1897 1907 Baki Novorossiysk neft kemeri Baki Supsa neft kemeri Baki Tbilisi Ceyhan neft kemeri Baki Tbilisi Erzurum tebii qaz boru kemeri diger adiyla Transxezer tebii qaz boru kemeri Baki Qrozni Tixoretsk Novorossiyskredakte Simal boru kemeri ile bagli muqavile 1996 ci il fevralin 18 de Moskvada imzalanib Bu kemer Azerbaycan neftini Qara deniz sahilindeki Novorossiysk limanina aparir Baki Qrozni Tixoretsk Novorossiysk neft kemerinin uzunlugu 1347 km 837 mil bunun 231 km 144 mi Azerbaycanin payina dusur Boru kemeri 1997 ci il oktyabrin 25 de fealiyyete baslayib 3 ABES Azerbaycan Beynelxalq Emeliyyat Sirketi SOCAR Azerbaycan Respublikasi Dovlet Neft Sirketi ve Transneft Rusiyada fealiyyet gosteren neft ve qaz kemerlerinin neqli sirketi arasinda imzalanmis ucterefli sazis neftin Novorossiysk neqli ile bagli butun huquqi ve texniki meseleleri ehate edir Rusiya etiraf edib ki nefte sahiblik hasilatcida qalir ve bu Azerbaycanin yeni neft strategiyasinin bir hissesidir Meqsed Dubendi Boyuk Sor Siyezen Sirvanovka kemeri ile sutkada 2 5 min ton xam neft neql etmek idi 1997 ci ilin sonuna 120 min ton neft ixrac edilmisdir 3 4 Baki Tbilisi Supsaredakte Ikinci boru kemeri 1996 ci il martin 8 de Azerbaycan ve Gurcustan arasinda baglanmis muqavile ile Baki Tbilisi Supsa arasinda insa edilib Boru kemerinin umumi uzunlugu 920 km dir 570 mil ABES SOCAR ve Gurcustan hokumeti arasinda muqavile imzalanib 5 Bu xett 1999 cu il aprelin 17 de fealiyyete baslayib ve her il 15 milyon ton neft ixrac edir 6 Simal boru kemeri ile muqayisede daha az emeliyyat xerclerine malikdir Novorossiyske bir ton neftin neqlinin deyeri 15 67 ABS dollari Supsaya ise 13 14 ABS dollaridir 6 Bundan sonra neft Gurcustanin Supsa limanindan bogazdan kece biler 7 Baki Tbilisi Ceyhanredakte nbsp Baki Tbilisi Ceyhan boru kemeri nefti Araliq denizi vasitesile Avropa bazarlarina ixrac etmek ucun Ceyhan limanina aparir Umumi uzunlugu 1768 km 1099 mil o cumleden Azerbaycanda 443 km 275 mil Gurcustanda 249 km 155 mil ve Turkiyede 1076 km 669 mil teskil edir 2006 ci ilden beri bu kemerle her il 50 milyon ton neft ixrac edilir 8 Baki Tbilisi Erzurumredakte Turkmenistandan tebii qazin Azerbaycan ve Gurcustan erazisinden boru kemeri ile Turkiyeye neqli ve Turkiyenin Erzurum limani vasitesile Avropaya satilmasi ile bagli kommersiya sazisi imzalanib Boru kemerinin 443 km 275 mil uzunlugunda ve ilde 30 milyard kubmetr oturme qabiliyyetine malik olmasi planlasdirilirdi 9 Trans Anadolu tebii qaz kemeriredakte Trans Anadolu tebii qaz boru kemeri Cenubi Qafqaz Boru Kemerinin oturme qabiliyyetini artirmaqla tebii qazin butun Turkiye erazisine neqli planlasdirilir Xett Azerbaycanda baslayacaq ve Avropa Ittifaqinin bir sira boru kemerlerine qosulacaq Boru kemerinin ve elaqedar infrastrukturun texmini deyeri 7 milyard ABS dollaridir Dord merheleden birincisi 2018 ci ilde tamamlanacaq nbsp yenilenmelidir Boru kemerinin planlasdirilan gucu 2020 ci ilde 16 milyard kubmetr 2023 cu ilde 23 milyard kubmetr ve 2026 ci ilde 31 milyard kubmetrdir 10 Trans Adriatik tebii qaz kemeriredakte Trans Adriatik tebii qaz kemeri TAP tebii qazi Azerbaycandan Yunanistana ve Albaniyaya Adriatik denizinden kecerek Italiyaya dasiyan boru kemeridir Boru kemerinin tikintisine dair sazis 2013 cu ilin fevralinda Albaniya Italiya ve Yunanistan arasinda imzalanib 11 Istinadlarredakte Strategy of transportation of energy resources azerbaijans com 2 yanvar 2013 tarixinde arxivlesdirilib Pipe transport TRACECA ORG www traceca org org Ingilisce 12 Temmuz 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 6 iyul 2018 1 2 SOCAR Three Years of Accomplishments by Natig Aliyev www azer com 23 avqust 2000 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 1 iyul 2018 Pipeline transport 13 Subat 2012 tarixinde arxivlesdirilib Georgia Azerbaijan Mark 20 Years Since Launch of Baku Supsa Pipeline Georgia Today on the Web 18 may 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 1 iyul 2018 1 2 Historical background to the document Speech by Heydar Aliyev President of the Republic of Azerbaijan in Supsa at the ceremony held on the occasion of the commissioning of Baku Supsa oil pipeline April 17 1999 lib aliyevheritage org 1 iyul 2018 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 1 iyul 2018 Western Route Export Pipeline Pipelines Operations and projects BP Caspian bp com Ingilisce 13 mart 2015 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 30 iyun 2018 Baku Tbilisi Ceyhan pipeline 26 mart 2014 tarixinde arxivlesdirilib Baku Tbilisi Erzurum Gas Pipeline www socar az Ingilisce 17 fevral 2015 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 30 iyun 2018 TRANS ANATOLIAN NATURAL GAS PIPELINE PROJECT TANAP 5 Mayis 2015 tarixinde arxivlesdirilib Columns Greece Italy and Albania sign a tri lateral intergovernmental agreement demonstrating their full support for TAP TAP Ingilizce 2 iyul 2018 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 1 iyul 2018 Menbe https az wikipedia org w index php title Azerbaycanda boru kemerleri amp oldid 7379623