fbpx
Wikipedia

Azərbaycan–İran münasibətləri

Dekabr 30, 2021

Azərbaycan–İran münasibətləri — SSRİ dağılandan sonra rəsmi şəkildə Azərbaycan və İran arasında ilk diplomatik əlaqələr quruldu.

Azərbaycan-İran münasibətləri
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

Azərbaycan–İran münasibətləri dərin tarixi köklərə malikdir. Bu xalqlar əsrlər boyu bərabər yaşayıblar. İran və Azərbaycan xalqları islam aləminə mənsub olan xalqlardır. Elmi, mənəvi, mədəni əlaqələr bu xalqları tarix boyu birləşdirib. İranla Rusiya arasında bağlanan 1813-cü il Gülüstan, 1828-ci il Türkmənçay müqavilələrindən sonra o vaxt İranın ərazisi olan Azərbaycan ikiyə bölünüb və böyük bir hissəsi İranın tərkibində qalıb. Hazırda İran İslam Respublikasında 25 milyondan çox azərbaycanlı yaşayır. Azərbaycan Respublikası ilə İran İslam Respublikasının 765 km. uzunluğunda sərhədi var. Bunları nəzərə alaraq Azərbaycan İran İslam Respublikası ilə dostluq, qardaşlıq əlaqələrini inkişaf etdirmək niyyətindədir.

SSRİ-dən müstəqilliyini geri əldə etdikdən sonra, Azərbaycan Respublikasında əsasən etnik azərbaycanlılar yaşadığı, İranın tərkibində olan Cənubi Azərbaycan bölgəsinə maraq artırmağa başladı. 1995-ci ilinin aprelindən 1996-ı ilin mart ayına qədər aparılan tədqiqat göstərir ki, İran haqqında yazan qəzetlər onun haqqında əsasən Cənubi Azərbaycan məsələsi ilə əlaqəli olaraq yazırdılar.

AXC dövrü

  Əsas məqalə: Azərbaycan-İran Müqavilələri (1918-1920)

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə Bakıda Qubernskaya Spasskiy küçəsinin tinində İranın nümayəndəliyi yerləşmiş, nümayəndəliyə konsul Saad-ül Vəzirov rəhbərlik etmişdir.

Müstəqillik dövrü

İran mənbələri iddia edir ki, İran hökuməti Qarabağ müharibəsi zamanı Azərbaycan ordusunun minlərlə üzvünə təlim verməklə yanaşı, Gülbəddin Hikmətyarın komandanlığı altında bir sıra əfqan qüvvələrini Azərbaycan Respublikasına təhvil vermişdir. Azərbaycan və Ermənistan arasındakı münaqişə illərində İran yardımı Naxçıvanın vəziyyətini xeyli yaxşılaşdırdı. Qarabağ müharibəsi dövründə İranın yardım paketinin on milyonlarla dollar olduğu təxmin edilir.

1994-cü ildə Xankəndi ərazisində bir İran təyyarəsi erməni qüvvələri tərəfindən vurulmuşdur. Bu təyyarənin sərnişinləri Novruz gecəsi Moskvadan İrana qayıdan İran diplomatlarının ailələri idi. Qəzada təyyarədəki 32 sərnişin öldü və uşaq olan sərnişinlərdən ikisi anaları ilə birlikdə bir məzarda dəfn edilmişdir.

1991-ci ildə SSRİ-nin dağılması ilə Azərbaycanda da nüfuz sahibi olmaq istəyən İran şiə məzhəbçiliyi vasitəsilə bu istəyini reallaşdırmağa çalışmışdır. İran otuz ildən çoxdur ki, Azərbaycan əhalisinin bir qisminin şiə olmasına görə şiəlik mərkəzli siyasət aparmış, ölkədə müəyyən qədər nüfuz sahibi olmaq və iranyönümlü seqmentin formalaşması üçün illərlə vaxt, maliyyə və insan resursu sərf etmişdir. Bu dövrdə İranın dini-ideoloji təbliğatı və İran modelli şiəlik dindarlara təlqin edilmişdir. Nəticədə, iranyönümlü dindar şiələrin sayı artmışdır. Ölkəyə təyin olunan səfirlərlə yanaşı, hazırki ali dini rəhbər Əli Xameneinin də nümayəndəsi təyin olunurdu. Bu məsələdə xüsusi rolu əslən Ərdəbildən olan Seyid Əli Əkbər Ocaq Nejad oynamışdır. O, əsasən Hüseyniyyə məscidi kimi tanınan yerdə cümə moizələri, yazdığı və tərcümə etdirdiyi kitabları ilə məşhurlaşmışdır. 2021-ci ilin oktyabrında Daxili İşlər Nazirliyi həmin məscidin fəaliyyəti dayandırmış, bir müddət sonra isə Ocaq Nejadın ölkəni tərk etdiyi xəbəri yayılmışdır.

Ayətullah Xameneinin dini nümayəndəsinin fəaliyyətləri ilə yanaşı İranda təhsil alan azərbaycanlıların bu illər ərzində Azərbaycana qayıtması və ya azərbaycanlılar üçün İrandan fəaliyyət göstərmələri İranın Azərbaycanda möhkəmlənməsi yolunda əsas elementlərdən biri olmuşdur. Azərbaycanda İranın dini nüfuzunun güclənməsi nəticəsində ölkədəki dini mərasimlər illər ərzində İrandakı kimi keçirilməyə başlanmışdır. Azərbaycanlı müstəqil tədqiqatçı Rəşad Bağırov Taleh Bağırzadənin nümunəsində daha radikal iranyönümlü təbəqənin formalaşmasını qaçılmaz hal kimi qiymətləndirmişdir.

İranın şiə məzhəbçilik siyasəti sadəcə Azərbaycanın daxilində deyil, birbaşa İrandan da həyata keçirilir. Azərbaycanda açıq şəkildə ifadə edə bilmədiklərini İranda açılan azərbaycandilli televiziya kanalları vasitəsilə edirlər. Əsasən peyk antennaları ilə yayımlanan həmin televiziya kanallarında xəbərlər və digər siyasi-analitik proqramlarda Azərbaycan bəzən yumşaq, bəzən də sərt formada tənqid edilmişdir. Televiziya verilişləri ilə yanaşı dini seriallar və filmlərlə, o cümlədən tərcümə edilən kitablarla da "məzhəb qardaşı" olan İrana qarşı müsbət fikirlər formalaşdırılmışdır. İnsanlar birbaşa olmasa da, dolayı yolla belə olsa İranı dini müstəvidə yaxın görməyə başlamışdır. Daha radikal iranyönümlü şəxsləri artıq Azərbaycana göndərməyən İran onların olduqları yerdən təbliğat işləri ilə məşğul olmalarına şərait yaratmışdır. Müxtəlif saytlar, sosial şəbəkə və "YouTube" kanalları vasitəsilə Azərbaycan dini dövlət olmadığına görə tənqid edilmiş, İran modelinin orada tətbiqinin vacibliyi vurğulanmışdır, Qərb dövlətləri və İsaril ilə əlaqələr kəskin surətdə tənqid atəşinə tutulur. Tohid İbrahimbəyli və onun ətrafında olanların yaratdığı "Hüseynçilər Müqavimət Hərəkatı" yuxarıda qeyd olunanlara bir nümunədir. Rəşad Bağırov bildirmişdir ki, Qasım Süleymaninin İraqda öldürülməsindən sonra Azərbaycandakı sosial şəbəkə istifadəçilərinin Süleymanini şəhid kimi görməsi və bu mövzu ətrafında ciddi müzakirələrin getməsi İranın məzhəbçilik siyasətinin uğurunun göstəricisi idi.

Avroviziya qalmaqalı

2012-ci ildə Azərbaycanın LGBT kütləsi tərəfindən də dəstəklənən Avroviziya Mahnı Müsabiqəsinə ev sahibliyi etməsi ərəfəsində ölkədə ilk gey praydın keçiriləcəyi ilə bağlı məlumat yayılmışdı. Bu məlumat cəmiyyətin bəzi təbəqələrində etirazla qarşılansa da, bəzi insan haqqları müdafiəçiləri bu xəbəri dəstəkləmişdilər. Ölkədə bu müsabiqənin keçirilməsi həm də qonşu İran ilə münasibətlərdə problemə səbəb olmuşdur. İran dini liderləri Ayətullah Məhəmməd Müctəhed Şəbüstəri və Ayətullah Cəfər Sübhani gey praydın keçiriləcəyi təqdirdə Azərbaycanın “anti-İslami davranış” sərgiləyəcəyini bildirmişdilər. Bu, İranın Azərbaycan səfirliyi qarşısında etiraz aksiyalarının keçirilməsinə səbəb olmuş, etirazçılar İranın Azərbaycanın daxili işlərinə qarışmasına qarşı şüarlar qaldırmışlar. Azərbaycan Respublikası Prezident Administrasiyasının İctimai-siyasi məsələlər şöbəsinin müdiri Əli Həsənov bildirmişdi ki, İranın iradlarının heç bir əsası yoxdur və gələcəkdə İranın Azərbaycanın işlərinə qarışmaması üçün xəbərdarlıq səsləndirmişdi. Cavab olaraq İran Azərbaycandakı səfirini geri çağırmış, Azərbaycan isə İranın üzr istəməsini tələb edərək, Tehrandakı səfirini geri çağırmışdı.

İkinci Qarabağ müharibəsi və sonrası

İranın Azərbaycan daxilində apardığı siyasətə baxmayaraq, İkinci Qarabağ müharibəsi vaxtı İranın nümayiş etdirdiyi mövqe azərbaycanlı dindarlarda suallar doğurmuş, İrana qarşı skeptik düşüncə və çaşqınlıq yaratmışdır. Müharibə zamanı İran vasitəsilə Ermənistana silahların daşınması ölkədə qızğın müzakirələrə səbəb olmuşdu. Bu, illər ərzdində atəşkəs dövründə yaradılan imicin müharibə dövründə və sonrasında ciddi zərbə və zədələr almasına səbəb olmuşdur. Hacı Şahinin timsalında bəzi dindarlar yerli din xadimlərinin milli maraqlar çərçivəsində başqalarından üstün tutulması üçün çağırışlar etməyə başlamışdır.

Parlamentlərarası əlaqələr

Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisində Azərbaycan-İran parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupu fəaliyyət göstərir. Bu işçi qrupu 7 mart 1997-ci il tarixində yaradılmış və ilk rəhbəri Sultan Məmmədov olmuşdur. 4 mart 2016-cı il tarixindən Vasif Talıbov işçi qrupunun rəhbəridir.

Mədəni əlaqələr

 
İran Mədəniyyət Mərkəzi V Bakı Beynəlxalq Kitab Sərgi-Yarmarkasında

Azərbaycanla İran zəngin mədəni əlaqələrə malikdir. Xaqani, Nizami, Nəsimi, Füzuli kimi klassik Azərbaycan şairləri Azərbaycan və fars dillərində böyük əsərlər yaratmışlar. Təbrizdə toxunan xalçalar hələ orta əsrlərdən dünyada şöhrət tapıb. Londonun Viktoriya-Albert muzeyində saxlanan Şeyx Səfi xalçası Təbrizdə toxunub. Bu xalça dövrünün ən iri və əsrarəngiz xalçası adını qazanıb. 1871-74-cü illərdə M.F.Axundzadənin 6 komediyası fars dilinə tərcümə edilərək İranda yayılıb. Təbriz, Urmiya və Xoy şəhərlərində Ü.Hacıbəylinin məşhur komediyaları tamaşaya qoyulub.

Azərbaycan şairi Seyid Məhəmmədhüseyn Behcət Təbrizi (Şəhriyar) öz əsərlərini Azərbaycan və fars dillərində yazıb. Azərbaycanda onun "Heydərbabaya salam" poeması, "Türkcə divanı" çapdan çıxıb.

2006-cı il dekabr ayının 21-də AMEA Mərkəzi Elmi Kitabxanası və İran İslam Respublikasının Azərbaycandakı səfirliyinin birgə layihəsi çərçivəsində "Azərbaycan-İran elmi-mədəni əlaqələr zalı" açılıb. "Azərbaycan-İran elmi-mədəni əlaqələr zalı" iki ölkə arasındakı elmi-mədəni əlaqələrin, elmi təcrübə mübadilələrinin, elmi-maarifləndirmə işlərinin daha da inkişaf etdirilməsi və dərinləşdirilməsi məqsədilə yaradılıb.

Səfirliklər və konsulluqlar

Azərbaycanın İranda:

  • Tehranda Azərbaycan səfirliyi
  • Təbrizdə General-Konsulluq

İranın Azərbaycanda:

  • Bakıda İran səfirliyi
  • Naxçıvanda General-Konsulluq

İdman sahəsində əməkdaşlıq

Futbol qarşılaşmaları

  Əsas məqalə: Azərbaycan-İran futbol matçlarının siyahısı

İstinadlar

  1. Cameron S. Brown. "Wanting to Have Their Cake and Their Neighbor's Too: Azerbaijani Attitudes towards Karabakh and Iranian Azerbaijan". Middle East Journal. 58 (4). 2004: 576-596 (587). JSTOR 4330064. (#parameter_ignored_suggest)
  2. Xarici dövlətlərin Bakıda yerləşən nümayəndəlikləri. axc.preslib.az  (az.)
  3. https://www.mashreghnews.ir/news/65376/
  4. https://www.aparat.com/v/CfiEc/Arazin_Dayaz_g%26uuml%3Bn%26uuml%3B_%28treyler-3%29
  5. ↑ Bağırov, Rəşad. "İranın Azərbaycanda məzhəbçilik siyasəti və qazanılmış imici itirmək qorxusu". Politicon.co (az.). Topçubaşov Mərkəzi. 22 oktyabr 2021. İstifadə tarixi: 26 oktyabr 2021.
  6. [Daxili İşlər Nazirliyinin Mətbuat xidmətinin rəhbəri polis polkovniki Ehsan Zahidov Trend-ə açıqlamasında bildirib ki, təhlillər nəticəsində müəyyən edilib ki, şəhərin bir neçə yerində son günlər COVID-19 virusuna yoluxanların sayı artıb: “Həmin yerlərdən də birinin Hüseyniyyə məscidi olduğu məlum olub. Buna görə də həmin yerlər, o cümlədən də məscidin fəaliyyəti dayandırılıb. Hazırda orada epidemioloji xidmət tərəfindən müvafiq tədbirlər görülür”. "Hüseyniyyə məscidi COVİD-19 virusuna görə bağlanıb - DİN"] (#bad_url). Trend İnformasiya Agentliyi (az.). 5 oktyabr 2021. İstifadə tarixi: 26 oktyabr 2021.
  7. "Ocaqnejad Azərbaycandan gizli yolla qaçıb - İlginc detallar". Axar.az (az.). 7 oktyabr 2021. İstifadə tarixi: 26 oktyabr 2021.
  8. . 2013-09-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 noyabr 2015.
  9. Antidze, Margarita. . Reuters. 22 May 2012. 31 May 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 noyabr 2012.
  10. Lomsadze, Girgoi. "Azerbaijan: Pop Music vs. Islam". EurasiaNet.org. 21 May 2012. İstifadə tarixi: 19 noyabr 2012.
  11. "Iran recalls envoy to Azerbaijan ahead of Eurovision". AFP. 22 May 2012. İstifadə tarixi: 19 noyabr 2015.
  12. "Azerbaijan Demands Apology From Iran Over Eurovision". Voice of America. 24 May 2012. İstifadə tarixi: 19 noyabr 2015.
  13. "Azerbaijan Recalls Ambassador To Iran". Radio Free Europe/Radio Liberty. 30 May 2012. İstifadə tarixi: 19 noyabr 2015.
  14. ↑ "Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qruplarının rəhbərlərinin seçilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 4 mart 2016-cı il tarixli, 161-VQR nömrəli Qərarı. e-qanun.az  (az.)
  15. "Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qruplarının yaradılması haqqında" Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 7 mart 1997-ci il tarixli, 256-I QR nömrəli Qərarı. e-qanun.az  (az.)

Xarici keçidlər

  Vikianbarda Azərbaycan–İran münasibətləri ilə əlaqəli mediafayllar var.
  • İranın sonuncu türk şahının Bakıya səfəri:Əhməd şah Qacarı AXC adından kim qarşılayıb? – NADİR FOTOLAR
  • "İRANIN RUHANİ LİDERİNDƏN HEYRƏT DOLU QARABAĞ AÇIQLAMASI" ( (az.)). musavat.com. 2011-05-12. 2016-09-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-09-16.
  • İranlı general və hərbçilər Heydər Əliyevin də iştirakı ilə Azərbaycan ordusuna təlim keçir
  • Doktor Həqiqətpur: Qarabağ barədə bilənlər danışsın!
  Azərbaycan ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
   İran ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

Dekabr 30, 2021
azərbaycan, iran, münasibətləri, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, dekabr, . Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz dekabr 2021 Azerbaycan Iran munasibetleri SSRI dagilandan sonra resmi sekilde Azerbaycan ve Iran arasinda ilk diplomatik elaqeler quruldu Azerbaycan Iran munasibetleri Azerbaycan Iran Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 1 1 AXC dovru 1 2 Musteqillik dovru 1 3 Avroviziya qalmaqali 1 4 Ikinci Qarabag muharibesi ve sonrasi 2 Parlamentlerarasi elaqeler 3 Medeni elaqeler 3 1 Sefirlikler ve konsulluqlar 4 Idman sahesinde emekdasliq 4 1 Futbol qarsilasmalari 5 Istinadlar 6 Xarici kecidlerTarixi RedakteAzerbaycan Iran munasibetleri derin tarixi koklere malikdir Bu xalqlar esrler boyu beraber yasayiblar Iran ve Azerbaycan xalqlari islam alemine mensub olan xalqlardir Elmi menevi medeni elaqeler bu xalqlari tarix boyu birlesdirib Iranla Rusiya arasinda baglanan 1813 cu il Gulustan 1828 ci il Turkmencay muqavilelerinden sonra o vaxt Iranin erazisi olan Azerbaycan ikiye bolunub ve boyuk bir hissesi Iranin terkibinde qalib Hazirda Iran Islam Respublikasinda 25 milyondan cox azerbaycanli yasayir Azerbaycan Respublikasi ile Iran Islam Respublikasinin 765 km uzunlugunda serhedi var Bunlari nezere alaraq Azerbaycan Iran Islam Respublikasi ile dostluq qardasliq elaqelerini inkisaf etdirmek niyyetindedir SSRI den musteqilliyini geri elde etdikden sonra Azerbaycan Respublikasinda esasen etnik azerbaycanlilar yasadigi Iranin terkibinde olan Cenubi Azerbaycan bolgesine maraq artirmaga basladi 1995 ci ilinin aprelinden 1996 i ilin mart ayina qeder aparilan tedqiqat gosterir ki Iran haqqinda yazan qezetler onun haqqinda esasen Cenubi Azerbaycan meselesi ile elaqeli olaraq yazirdilar 1 AXC dovru Redakte Esas meqale Azerbaycan Iran Muqavileleri 1918 1920 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti dovrunde Bakida Qubernskaya Spasskiy kucesinin tininde Iranin numayendeliyi yerlesmis numayendeliye konsul Saad ul Vezirov rehberlik etmisdir 2 Musteqillik dovru Redakte Iran menbeleri iddia edir ki Iran hokumeti Qarabag muharibesi zamani Azerbaycan ordusunun minlerle uzvune telim vermekle yanasi Gulbeddin Hikmetyarin komandanligi altinda bir sira efqan quvvelerini Azerbaycan Respublikasina tehvil vermisdir 3 Azerbaycan ve Ermenistan arasindaki munaqise illerinde Iran yardimi Naxcivanin veziyyetini xeyli yaxsilasdirdi Qarabag muharibesi dovrunde Iranin yardim paketinin on milyonlarla dollar oldugu texmin edilir 1994 cu ilde Xankendi erazisinde bir Iran teyyaresi ermeni quvveleri terefinden vurulmusdur Bu teyyarenin sernisinleri Novruz gecesi Moskvadan Irana qayidan Iran diplomatlarinin aileleri idi Qezada teyyaredeki 32 sernisin oldu ve usaq olan sernisinlerden ikisi analari ile birlikde bir mezarda defn edilmisdir 4 1991 ci ilde SSRI nin dagilmasi ile Azerbaycanda da nufuz sahibi olmaq isteyen Iran sie mezhebciliyi vasitesile bu isteyini reallasdirmaga calismisdir Iran otuz ilden coxdur ki Azerbaycan ehalisinin bir qisminin sie olmasina gore sielik merkezli siyaset aparmis olkede mueyyen qeder nufuz sahibi olmaq ve iranyonumlu seqmentin formalasmasi ucun illerle vaxt maliyye ve insan resursu serf etmisdir Bu dovrde Iranin dini ideoloji tebligati ve Iran modelli sielik dindarlara telqin edilmisdir Neticede iranyonumlu dindar sielerin sayi artmisdir Olkeye teyin olunan sefirlerle yanasi hazirki ali dini rehber Eli Xameneinin de numayendesi teyin olunurdu Bu meselede xususi rolu eslen Erdebilden olan Seyid Eli Ekber Ocaq Nejad oynamisdir O esasen Huseyniyye mescidi kimi taninan yerde cume moizeleri yazdigi ve tercume etdirdiyi kitablari ile meshurlasmisdir 5 2021 ci ilin oktyabrinda Daxili Isler Nazirliyi hemin mescidin fealiyyeti dayandirmis 6 bir muddet sonra ise Ocaq Nejadin olkeni terk etdiyi xeberi yayilmisdir 7 Ayetullah Xameneinin dini numayendesinin fealiyyetleri ile yanasi Iranda tehsil alan azerbaycanlilarin bu iller erzinde Azerbaycana qayitmasi ve ya azerbaycanlilar ucun Irandan fealiyyet gostermeleri Iranin Azerbaycanda mohkemlenmesi yolunda esas elementlerden biri olmusdur Azerbaycanda Iranin dini nufuzunun guclenmesi neticesinde olkedeki dini merasimler iller erzinde Irandaki kimi kecirilmeye baslanmisdir Azerbaycanli musteqil tedqiqatci Resad Bagirov Taleh Bagirzadenin numunesinde daha radikal iranyonumlu tebeqenin formalasmasini qacilmaz hal kimi qiymetlendirmisdir 5 Iranin sie mezhebcilik siyaseti sadece Azerbaycanin daxilinde deyil birbasa Irandan da heyata kecirilir Azerbaycanda aciq sekilde ifade ede bilmediklerini Iranda acilan azerbaycandilli televiziya kanallari vasitesile edirler Esasen peyk antennalari ile yayimlanan hemin televiziya kanallarinda xeberler ve diger siyasi analitik proqramlarda Azerbaycan bezen yumsaq bezen de sert formada tenqid edilmisdir Televiziya verilisleri ile yanasi dini seriallar ve filmlerle o cumleden tercume edilen kitablarla da mezheb qardasi olan Irana qarsi musbet fikirler formalasdirilmisdir Insanlar birbasa olmasa da dolayi yolla bele olsa Irani dini mustevide yaxin gormeye baslamisdir Daha radikal iranyonumlu sexsleri artiq Azerbaycana gondermeyen Iran onlarin olduqlari yerden tebligat isleri ile mesgul olmalarina serait yaratmisdir Muxtelif saytlar sosial sebeke ve YouTube kanallari vasitesile Azerbaycan dini dovlet olmadigina gore tenqid edilmis Iran modelinin orada tetbiqinin vacibliyi vurgulanmisdir Qerb dovletleri ve Isaril ile elaqeler keskin suretde tenqid atesine tutulur Tohid Ibrahimbeyli ve onun etrafinda olanlarin yaratdigi Huseynciler Muqavimet Herekati yuxarida qeyd olunanlara bir numunedir Resad Bagirov bildirmisdir ki Qasim Suleymaninin Iraqda oldurulmesinden sonra Azerbaycandaki sosial sebeke istifadecilerinin Suleymanini sehid kimi gormesi ve bu movzu etrafinda ciddi muzakirelerin getmesi Iranin mezhebcilik siyasetinin ugurunun gostericisi idi 5 Avroviziya qalmaqali Redakte 2012 ci ilde Azerbaycanin LGBT kutlesi terefinden de desteklenen Avroviziya Mahni Musabiqesine ev sahibliyi etmesi erefesinde olkede ilk gey praydin kecirileceyi ile bagli melumat yayilmisdi Bu melumat cemiyyetin bezi tebeqelerinde etirazla qarsilansa da bezi insan haqqlari mudafiecileri bu xeberi desteklemisdiler 8 Olkede bu musabiqenin kecirilmesi hem de qonsu Iran ile munasibetlerde probleme sebeb olmusdur Iran dini liderleri Ayetullah Mehemmed Muctehed Sebusteri ve Ayetullah Cefer Subhani gey praydin kecirileceyi teqdirde Azerbaycanin anti Islami davranis sergileyeceyini bildirmisdiler 9 Bu Iranin Azerbaycan sefirliyi qarsisinda etiraz aksiyalarinin kecirilmesine sebeb olmus etirazcilar Iranin Azerbaycanin daxili islerine qarismasina qarsi suarlar qaldirmislar Azerbaycan Respublikasi Prezident Administrasiyasinin Ictimai siyasi meseleler sobesinin mudiri Eli Hesenov bildirmisdi ki Iranin iradlarinin hec bir esasi yoxdur ve gelecekde Iranin Azerbaycanin islerine qarismamasi ucun xeberdarliq seslendirmisdi 10 Cavab olaraq Iran Azerbaycandaki sefirini geri cagirmis 11 Azerbaycan ise Iranin uzr istemesini teleb ederek 12 Tehrandaki sefirini geri cagirmisdi 13 Ikinci Qarabag muharibesi ve sonrasi Redakte Iranin Azerbaycan daxilinde apardigi siyasete baxmayaraq Ikinci Qarabag muharibesi vaxti Iranin numayis etdirdiyi movqe azerbaycanli dindarlarda suallar dogurmus Irana qarsi skeptik dusunce ve casqinliq yaratmisdir Muharibe zamani Iran vasitesile Ermenistana silahlarin dasinmasi olkede qizgin muzakirelere sebeb olmusdu Bu iller erzdinde ateskes dovrunde yaradilan imicin muharibe dovrunde ve sonrasinda ciddi zerbe ve zedeler almasina sebeb olmusdur Haci Sahinin timsalinda bezi dindarlar yerli din xadimlerinin milli maraqlar cercivesinde basqalarindan ustun tutulmasi ucun cagirislar etmeye baslamisdir 5 Parlamentlerarasi elaqeler RedakteAzerbaycan Respublikasinin Milli Meclisinde Azerbaycan Iran parlamentlerarasi elaqeler uzre isci qrupu fealiyyet gosterir 14 Bu isci qrupu 7 mart 1997 ci il tarixinde yaradilmis ve ilk rehberi Sultan Memmedov olmusdur 15 4 mart 2016 ci il tarixinden Vasif Talibov isci qrupunun rehberidir 14 Medeni elaqeler Redakte Iran Medeniyyet Merkezi V Baki Beynelxalq Kitab Sergi Yarmarkasinda Azerbaycanla Iran zengin medeni elaqelere malikdir Xaqani Nizami Nesimi Fuzuli kimi klassik Azerbaycan sairleri Azerbaycan ve fars dillerinde boyuk eserler yaratmislar Tebrizde toxunan xalcalar hele orta esrlerden dunyada sohret tapib Londonun Viktoriya Albert muzeyinde saxlanan Seyx Sefi xalcasi Tebrizde toxunub Bu xalca dovrunun en iri ve esrarengiz xalcasi adini qazanib 1871 74 cu illerde M F Axundzadenin 6 komediyasi fars diline tercume edilerek Iranda yayilib Tebriz Urmiya ve Xoy seherlerinde U Hacibeylinin meshur komediyalari tamasaya qoyulub Azerbaycan sairi Seyid Mehemmedhuseyn Behcet Tebrizi Sehriyar oz eserlerini Azerbaycan ve fars dillerinde yazib Azerbaycanda onun Heyderbabaya salam poemasi Turkce divani capdan cixib 2006 ci il dekabr ayinin 21 de AMEA Merkezi Elmi Kitabxanasi ve Iran Islam Respublikasinin Azerbaycandaki sefirliyinin birge layihesi cercivesinde Azerbaycan Iran elmi medeni elaqeler zali acilib Azerbaycan Iran elmi medeni elaqeler zali iki olke arasindaki elmi medeni elaqelerin elmi tecrube mubadilelerinin elmi maariflendirme islerinin daha da inkisaf etdirilmesi ve derinlesdirilmesi meqsedile yaradilib Sefirlikler ve konsulluqlar Redakte Azerbaycanin Iranda Tehranda Azerbaycan sefirliyi Tebrizde General KonsulluqIranin Azerbaycanda Bakida Iran sefirliyi Naxcivanda General KonsulluqIdman sahesinde emekdasliq RedakteFutbol qarsilasmalari Redakte Esas meqale Azerbaycan Iran futbol matclarinin siyahisiIstinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Cameron S Brown Wanting to Have Their Cake and Their Neighbor s Too Azerbaijani Attitudes towards Karabakh and Iranian Azerbaijan Middle East Journal 58 4 2004 576 596 587 JSTOR 4330064 parameter ignored suggest Xarici dovletlerin Bakida yerlesen numayendelikleri axc preslib az az https www mashreghnews ir news 65376 https www aparat com v CfiEc Arazin Dayaz g 26uuml 3Bn 26uuml 3B 28treyler 3 29 1 2 3 4 Bagirov Resad Iranin Azerbaycanda mezhebcilik siyaseti ve qazanilmis imici itirmek qorxusu Politicon co az Topcubasov Merkezi 22 oktyabr 2021 Istifade tarixi 26 oktyabr 2021 Daxili Isler Nazirliyinin Metbuat xidmetinin rehberi polis polkovniki Ehsan Zahidov Trend e aciqlamasinda bildirib ki tehliller neticesinde mueyyen edilib ki seherin bir nece yerinde son gunler COVID 19 virusuna yoluxanlarin sayi artib Hemin yerlerden de birinin Huseyniyye mescidi oldugu melum olub Buna gore de hemin yerler o cumleden de mescidin fealiyyeti dayandirilib Hazirda orada epidemioloji xidmet terefinden muvafiq tedbirler gorulur Huseyniyye mescidi COVID 19 virusuna gore baglanib DIN bad url Trend Informasiya Agentliyi az 5 oktyabr 2021 Istifade tarixi 26 oktyabr 2021 Ocaqnejad Azerbaycandan gizli yolla qacib Ilginc detallar Axar az az 7 oktyabr 2021 Istifade tarixi 26 oktyabr 2021 News Az Gay parade in Baku to be or not to be 2013 09 26 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 19 noyabr 2015 Antidze Margarita Iran s gay Eurovision jibes strain Azerbaijan ties Reuters 22 May 2012 31 May 2012 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 19 noyabr 2012 Lomsadze Girgoi Azerbaijan Pop Music vs Islam EurasiaNet org 21 May 2012 Istifade tarixi 19 noyabr 2012 Iran recalls envoy to Azerbaijan ahead of Eurovision AFP 22 May 2012 Istifade tarixi 19 noyabr 2015 Azerbaijan Demands Apology From Iran Over Eurovision Voice of America 24 May 2012 Istifade tarixi 19 noyabr 2015 Azerbaijan Recalls Ambassador To Iran Radio Free Europe Radio Liberty 30 May 2012 Istifade tarixi 19 noyabr 2015 1 2 Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin parlamentlerarasi elaqeler uzre isci qruplarinin rehberlerinin secilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 4 mart 2016 ci il tarixli 161 VQR nomreli Qerari e qanun az az Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin parlamentlerarasi elaqeler uzre isci qruplarinin yaradilmasi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 7 mart 1997 ci il tarixli 256 I QR nomreli Qerari e qanun az az Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Azerbaycan Iran munasibetleri ile elaqeli mediafayllar var Iranin sonuncu turk sahinin Bakiya seferi Ehmed sah Qacari AXC adindan kim qarsilayib NADIR FOTOLAR IRANIN RUHANI LIDERINDEN HEYRET DOLU QARABAG ACIQLAMASI az musavat com 2011 05 12 2016 09 26 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 09 16 Iranli general ve herbciler Heyder Eliyevin de istiraki ile Azerbaycan ordusuna telim kecir Doktor Heqiqetpur Qarabag barede bilenler danissin Azerbaycan ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Iran ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Azerbaycan Iran munasibetleri amp oldid 6187945, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.