Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Avar göysu (türk - göysu, bəzən yanlış olaraq qoyun suyu kimi izah edirlər, - yuxarı axarında Cirmut) — Dağıstanda Sulak çayının əsas götürdüyü çay. Uzunluğu -178 km.
| Avar Göysu çayı | |
|---|---|
| azərb. Göysu avar. Cirmut | |
 Sulak çayı hövzəsi | |
| Ölkə | Rusiya, Dağıstan |
| Mənbəyi | Quton dağı Baş Qafqaz silsiləsi, Dağıstanın Tlərata rayonu. |
| • Yüksəkliyi | 2740 m |
| Mənsəbi | Sulak çayı |
| • Yüksəkliyi | 300 m |
| Uzunluğu | 178 km |
| Meyilliyi | 1,53 m/km |
| Su sərfi | 95 м³/s (Maydanskoye kəndi) |
| Su sistemi | Sulak çayı/Xəzər dənizi |
| Hövzəsinin sahəsi | 7.660 km² |
| | |
| [ru] | 07030000112109300000728 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Coğrafiyası
Quton dağından (Baş Qafqaz silsiləsi) başlanır, yan keçərək, çox vaxt kanyonda axır. Əsasən şimal-şərq istiqamətində axaraq, Çirkotadan 6 km şərqdə ilə qovuşaraq Sulak çayını yaradır. Uzunluğu 178 km, ümumi düşməsi 2440 m, su yığımı sahəsi 7660 kv km, orta yüksəkliyi 2160. Çayın hövzəsində bulaşma sahəsi 6,8 kv km təşkil edir.
Şimal-şərqdə su yığımı Boqos sislisələsi, cənub-qərbdə Əsas Qafqaz silsiləsi, cənubda Dültı Dağ massivi və Sarfun yal silsiləsi ilə məhdudlaşır. Sahəsinin mühüm hissəsi 1500 m dəniz səviyəsindən, o cümlədən 10% 3000 m, yüksəkdə yerləşir.
Gidroqrafiyası
Avar Göysu çayı yaz-yayda sel ilə, qışda aşağı səviyəsi ilə səciyələnir. İl ərzində su axımı bərabər bölünmür. Ən çox sulu maydan avqusta qədər olur ki bu vaxta ərzində illik axımın 65% baş verir. Ən çox su məsrəfi bəzi illərdə qarın əriməsindən, bəzi illərdə yağışdan yaranır. Orta illik məsrəfi 90,5 kub m/s. Maksimum 1350 kub m/s. Çay böyük həcmdə lil gətirir(bulanıqlıq1700 q/kub m təşkil edir ).
Qolları
Hövzəsindəki çayların ümumi sayı 1440 çatır, onlardan 52 uzunluğu 10 km çatır. Əsas qolları Zemar-or, Hzan-or, Rutluh, Dəmir, Tobot, Qaraqoysu.
Mənbə
- Аварское Койсу 2014-07-04 at the Wayback Machine
Qeydlər
- Бакиханов. А.К. Гюлистан-и Ирам Издательство Елм Баку -1991. səh. 139 əsərində çayın Göysu kimi keçən adını, rus dilinə Koysu kimi tərcümə ediblər. Həm də nəzərə almaq lazımdır ki məsələn avar dilində ola bilsin göy sözü koy kimi tələffüz olunur, lakin istənilən halda çayın adının bəzi mənbələrdə(əsasən rusdilli) qoyun suyu kimi izah edilməsi doğru deyil. Çünki Asiyanın bir çox yerində məhz Göysu, Göygöl ya da Göyçay adı ilə bir çox çay və göl var, və onların hamısını qoyun sözü ilə deyil, məhz göy sözü ilə bağlayırlar.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Avar goysu turk goysu bezen yanlis olaraq qoyun suyu kimi izah edirler yuxari axarinda Cirmut Dagistanda Sulak cayinin esas goturduyu cay Uzunlugu 178 km Avar Goysu cayiazerb Goysu avar CirmutSulak cayi hovzesiOlke Rusiya DagistanMenbeyi Quton dagi Bas Qafqaz silsilesi Dagistanin Tlerata rayonu Yuksekliyi 2740 mMensebi Sulak cayi Yuksekliyi 300 mUzunlugu 178 kmMeyilliyi 1 53 m kmSu serfi 95 m s Maydanskoye kendi Su sistemi Sulak cayi Xezer deniziHovzesinin sahesi 7 660 km menbeyi mensebiAvar Goysu cayi Qafqazin fiziki xeritesinde 41 52 sm e 46 45 s u 42 47 sm e 46 47 s u ru 07030000112109300000728 Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyasiQuton dagindan Bas Qafqaz silsilesi baslanir yan kecerek cox vaxt kanyonda axir Esasen simal serq istiqametinde axaraq Cirkotadan 6 km serqde ile qovusaraq Sulak cayini yaradir Uzunlugu 178 km umumi dusmesi 2440 m su yigimi sahesi 7660 kv km orta yuksekliyi 2160 Cayin hovzesinde bulasma sahesi 6 8 kv km teskil edir Simal serqde su yigimi Boqos sisliselesi cenub qerbde Esas Qafqaz silsilesi cenubda Dulti Dag massivi ve Sarfun yal silsilesi ile mehdudlasir Sahesinin muhum hissesi 1500 m deniz seviyesinden o cumleden 10 3000 m yuksekde yerlesir GidroqrafiyasiAvar Goysu cayi yaz yayda sel ile qisda asagi seviyesi ile seciyelenir Il erzinde su aximi beraber bolunmur En cox sulu maydan avqusta qeder olur ki bu vaxta erzinde illik aximin 65 bas verir En cox su mesrefi bezi illerde qarin erimesinden bezi illerde yagisdan yaranir Orta illik mesrefi 90 5 kub m s Maksimum 1350 kub m s Cay boyuk hecmde lil getirir bulaniqliq1700 q kub m teskil edir QollariHovzesindeki caylarin umumi sayi 1440 catir onlardan 52 uzunlugu 10 km catir Esas qollari Zemar or Hzan or Rutluh Demir Tobot Qaraqoysu MenbeAvarskoe Kojsu 2014 07 04 at the Wayback MachineQeydlerBakihanov A K Gyulistan i Iram Izdatelstvo Elm Baku 1991 seh 139 eserinde cayin Goysu kimi kecen adini rus diline Koysu kimi tercume edibler Hem de nezere almaq lazimdir ki meselen avar dilinde ola bilsin goy sozu koy kimi teleffuz olunur lakin istenilen halda cayin adinin bezi menbelerde esasen rusdilli qoyun suyu kimi izah edilmesi dogru deyil Cunki Asiyanin bir cox yerinde mehz Goysu Goygol ya da Goycay adi ile bir cox cay ve gol var ve onlarin hamisini qoyun sozu ile deyil mehz goy sozu ile baglayirlar