fbpx
Wikipedia

Antifaşist hərəkatı

Antifaşist hərəkatı (it. Antifascismo) - XX əsrin 20-ci illərində Almaniyada Nasional-Sosialist Partiyasına və digər ifrat sağ terrorçu qruplara qarşı meydana gəlmişdir. 1921-ci ildə İtaliyada faşistlərin hücumuna cavab olaraq genişləndi. Antifaşist hərəkatı daha sonra diktatura rejimi yaradılan Macarıstan, Bolqarıstan, Polşada da vüsət aldı. 1923-cü ildə Bolqarıstandakı Sentyabr antifaşist üsyanı digər ölkələrdə ki antifaşist hərəkatının təcrübəsini zənginləşdirdi. Bir müddət sonra antifaşist hərəkatı Polşada Yozef Pilsudski sanasiya rejiminə qarşı genişləndi. 1923-cü ilin mart ayında Frankfurt-Maynda konfrans keçirildi, hərbi təhlükə və faşizmə qarşı K.Setkin, F.Hekkert və Anri Barbüsün başçılığı ilə Beynəlxalq komitə yaradıldı. Antifaşist hərəkatı 1932-ci ildə Antifaşist aksiya adlanan kampaniyanın başlamasıyla ən yüksək mərhələyə çatdı. Antifaşist qüvvələrin səyi nəticəsində 1932-ci ilin sonlarında Almaniyada faşist hərəkatı zəiflədi. Sosial-demokratların liderlərinin kommunistlərlə əməkdaşlıq etməməsindən istifadə edən alman inhisarçıları 1933-cü ilin yanvarında Adolf Hitleri hakimiyyət başına gətirdilər.

Antifaşist hərəkatında iştirak edən italyan partizan. (Florensiya, 1944, 14 avqust)

1933-cü ildə Parisdə Avropa antifaşist konqresi keçirildi. Dimitrovun 1933-cü ildə Leypsiq muhakiməsindəki çıxışı antifaşist hərəkatı iştirakçılarının faşimzlə mübarizəyə səfərbər edilməsində mühüm əhəmiyyətə malik idi. Antifaşist hərəkatına məşhur yazıçılar Anri Barbüs, Romen Rollan, Tomas Mann, Herbert Uells, Maksim Qorki və rəssamlardan Pablo Pikasso qoşuldular. 1934-cü ilin fevralında Fransada baş verən faşist qiyamı cəhdi antifaşist hərəkatı nəticəsində uğursuz oldu. 1935-ci ildə yazıçıların Parisdə mədəniyyətin müdafiəsinə həsr edilmiş Beynəlxalq antifaşist konqresi keçirildi. 1935-ci ildə Fransada yaradılan Xalq Cəbhəsinə həm kommunist və sosialist partiyaları, həmdə sol burjua siyasi təşkilatları daxil oldu.

Faşizmə qarşı gizli və leqal mübarizə üsullarının əlaqələndirilməsi xüsusilə İtaliyada antifaşist hərəkatına müsbət təsir göstərdi. 1934-ci ildə kommunist və sosialist partiyaları faşist diktaturasının devrilməsi üçün birgə hərəkat haqqında saziş bağladılar. Terrora baxmayaraq Almaniyada antifaşist hərəkatı zəifləmirdi. İspaniya xalqının Milli inqilabi müharibəsi (19361939) antifaşist hərəkatı tarixinin ən parlaq səhifələrindəndir. İspaniyanın müdafiəsində beynəlmiləl briqadaların mühüm rolu olmuşdur. Almaniyaİtaliyanın İspaniyaya müdaxiləsi, habelə İngiltərə, Fransa, ABŞ hakim dairələrinin qarışmamazlıq siyasəti pərdəsi altında təcavüzkarlara havadarlıq etməsi İspaniya mübarizlərinə faşizm üzərində qələbə çalmağa imkan vermədi. Lakin İspaniyada antifaşist mübarizəsinin təcrübəsi sonralar antifaşist hərəkatının genişlənməsində əhəmiyyətli rol oynadı. İkinci dünya müharibəsinin başlaması ilə antifaşist hərəkatı müqavimət hərəkatına çevrildi.

Mənbə

  • Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 1-ci cild: A – Argelander (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2009. səh. 536. ISBN 978-9952-441-02-4. (#script_parameter)

antifaşist, hərəkatı, antifascismo, əsrin, illərində, almaniyada, nasional, sosialist, partiyasına, digər, ifrat, sağ, terrorçu, qruplara, qarşı, meydana, gəlmişdir, 1921, ildə, italiyada, faşistlərin, hücumuna, cavab, olaraq, genişləndi, daha, sonra, diktatur. Antifasist herekati it Antifascismo XX esrin 20 ci illerinde Almaniyada Nasional Sosialist Partiyasina ve diger ifrat sag terrorcu qruplara qarsi meydana gelmisdir 1921 ci ilde Italiyada fasistlerin hucumuna cavab olaraq genislendi Antifasist herekati daha sonra diktatura rejimi yaradilan Macaristan Bolqaristan Polsada da vuset aldi 1923 cu ilde Bolqaristandaki Sentyabr antifasist usyani diger olkelerde ki antifasist herekatinin tecrubesini zenginlesdirdi Bir muddet sonra antifasist herekati Polsada Yozef Pilsudski sanasiya rejimine qarsi genislendi 1923 cu ilin mart ayinda Frankfurt Maynda konfrans kecirildi herbi tehluke ve fasizme qarsi K Setkin F Hekkert ve Anri Barbusun basciligi ile Beynelxalq komite yaradildi Antifasist herekati 1932 ci ilde Antifasist aksiya adlanan kampaniyanin baslamasiyla en yuksek merheleye catdi Antifasist quvvelerin seyi neticesinde 1932 ci ilin sonlarinda Almaniyada fasist herekati zeifledi Sosial demokratlarin liderlerinin kommunistlerle emekdasliq etmemesinden istifade eden alman inhisarcilari 1933 cu ilin yanvarinda Adolf Hitleri hakimiyyet basina getirdiler Antifasist herekatinda istirak eden italyan partizan Florensiya 1944 14 avqust 1933 cu ilde Parisde Avropa antifasist konqresi kecirildi Dimitrovun 1933 cu ilde Leypsiq muhakimesindeki cixisi antifasist herekati istirakcilarinin fasimzle mubarizeye seferber edilmesinde muhum ehemiyyete malik idi Antifasist herekatina meshur yazicilar Anri Barbus Romen Rollan Tomas Mann Herbert Uells Maksim Qorki ve ressamlardan Pablo Pikasso qosuldular 1934 cu ilin fevralinda Fransada bas veren fasist qiyami cehdi antifasist herekati neticesinde ugursuz oldu 1935 ci ilde yazicilarin Parisde medeniyyetin mudafiesine hesr edilmis Beynelxalq antifasist konqresi kecirildi 1935 ci ilde Fransada yaradilan Xalq Cebhesine hem kommunist ve sosialist partiyalari hemde sol burjua siyasi teskilatlari daxil oldu Fasizme qarsi gizli ve leqal mubarize usullarinin elaqelendirilmesi xususile Italiyada antifasist herekatina musbet tesir gosterdi 1934 ci ilde kommunist ve sosialist partiyalari fasist diktaturasinin devrilmesi ucun birge herekat haqqinda sazis bagladilar Terrora baxmayaraq Almaniyada antifasist herekati zeiflemirdi Ispaniya xalqinin Milli inqilabi muharibesi 1936 1939 antifasist herekati tarixinin en parlaq sehifelerindendir Ispaniyanin mudafiesinde beynelmilel briqadalarin muhum rolu olmusdur Almaniya ve Italiyanin Ispaniyaya mudaxilesi habele Ingiltere Fransa ABS hakim dairelerinin qarismamazliq siyaseti perdesi altinda tecavuzkarlara havadarliq etmesi Ispaniya mubarizlerine fasizm uzerinde qelebe calmaga imkan vermedi Lakin Ispaniyada antifasist mubarizesinin tecrubesi sonralar antifasist herekatinin genislenmesinde ehemiyyetli rol oynadi Ikinci dunya muharibesinin baslamasi ile antifasist herekati muqavimet herekatina cevrildi Menbe RedakteAzerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde 1 ci cild A Argelander 25 000 nus Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2009 seh 536 ISBN 978 9952 441 02 4 script parameter Menbe https az wikipedia org w index php title Antifasist herekati amp oldid 5136679, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.