fbpx
Wikipedia

Alessandro Tassoni

Alessandro Tassoni (it. Alessandro Tassoni) (28 sentyabr 1565, Modena — 26 aprel 1635, orda) — italyan şair.

Alessandro Tassoni
Doğum tarixi 28 sentyabr 1565
Doğum yeri
Vəfat tarixi 25 aprel 1635(1635-04-25)[…] (69 yaşında)
Vəfat yeri
Təhsili
Fəaliyyəti yazıçı, şair, ədəbiyyat tənqidçisi
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

XVII əsr italyan poeziyasında zamanın qarşıya qoyduğu problemlərə cavab verməyə çalışan istedadlı sənətkarlardan biri də Allessandro Tassoni idi. Bir çox müasirləri kimi İtaliyanın taleyi onu da narahat edirdi. Tassoni öz həmvətənlərini birliyə, birləşib yadelli işğalçılara qarşı vuruşa, döyüşə çağırırdı. O, sözün əsl mənasında vətəndaş şair idi. Tassoni həyatı boyu dövrünün bir çox görkəmli adamlarının kardinal və hersoqlarının yanında xidmət etmişdir. Şairin zəngin ədəbi irsində onun ziddiyyətli, döyüşkən təbiəti əks olunmuşdur. Tassoninin bütün əsərlərində bu və ya başqa bir şəkildə nüfuzlara, ehkamlara qarşı mübarizə ruhu vardır. "İspanlar əleyhinə həcvlər" əsərində İtaliyanın fikir və iradəsini əzən, onu qul, kölə halına salan, yadelli ispanlara etiraz edir, qəzəb və həyəcanını bildirir, həmyerlilərində vətənpərvərlik duyğuları oyatmağa çalışır. "Petrarkanın poeziyası haqqında düşüncələr" əsərində isə Marino və onun təqlidçilərinə qarşı çıxır. Petrarkanın davamçılarını, "quru balqabaqlar" adlandıran şair Petrarkanın özünə də aman vermir, "Müxtəlif fikirlər" adlı əsərində isə Tassoni Aristotelin nüfuzuna qarşı çıxır, nüfuzlar qarşısında səcdə etməyi və təqlidçiliyi pisləyir. Onun Kolumbun qəhrəmanlığına həsr edilən "Okean" poeması yarımçıq qalmışdır.

Tassoninin ən mühüm əsəri 1615-1618-ci illərdə yazılan "Oğurlanmış vedrə" adlı kiçik qəhrəmanlıq poemasıdır. Poema ilk dəfə 1622-ci ildə çap edilmiş, sonra papa VIII Urban və şairin öz tərəfindən yenidən nəzərdən keçirilmiş və 1630-cu ildə nəşr olunmuşdur. Tassoni öz poeması ilə L.Pulqi, F.Berni, T.Folenqo kimi şairlərin ənənələrini izləyir. İtaliyanın ayrı-ayrı şəhər və əyalətləri arasında çəkişmə və didişmə poemanın əsas süjetini təşkil edir. Rəvayətə görə, Modenalılar Bolonya üzərinə etdikləri hərbi hücumlardan birində taxta vedrəni oğurlayıb qənimət aparırlar. Bu vedrə guya ki, indi də Medonada saxlanılmaqdadır. Bolonyalılar taxta vedrəni qaytarmaq iddiasına düşürlər. Medonalılarla onların arasında ciddi mübarizələrə İmperator II Fridrix, onun oğlu, italyan şəhər kommunaları, hətta Olimp allahları da qarışırlar. Komizm və ciddilik bir-birinə qarışır, hansının harada başlayıb harada qurtardığını seçmək çətinlik törədir. Tarixi şəxsiyyətlərlə şairin müasirləri, dostları və düşmənləri bir-birinə qarışır. Tarix və günün aktual hadisələri, şən bir lətifə və amansız satira bir-birini əvəz edir. Şəxsi düşmənçiliklə bütün ölkənin taleyi ilə bağlı siyasi düşüncələr bir-birində əriyir. Bir an içində komik səhnə və şəxsiyyətlər qəhrəmanlıq səhnələrinə keçir.

Tassoni qəsdən, düşünülmüş şəkildə hərəkət edir, komikliklə qəhrəmanlığı, rəğbətli münasibətlə satiranı bir-birinə qarışdırır. Şair oxuculara müraciətlə bu barədə yazır: "Bu əsər belə toxunmuşdur ki, ən kamil dərəcədə yüksək və burlesk poemasının məzmun və üslubundan asılı olaraq tələb edilən bütün hissələr onda aşkardır. Bu, miləmil deyil. Rəngdən-rəngə çalan bir parçadır ki, onda hər iki rəng – burlesk də, yüksəklikdə eyni ecazkarlıqla işıq saçır". Vedrənin oğurlanması kimi kiçik, cüzi bir hadisə epik bir vüsətlə tərənnüm edildikcə gülüş doğurur. Şair gah ciddi səhnələr yaradır, yüksək hislərdən, hadisələrdən danışır, gah da oxucunu güldürmək, güldürə-güldürə düşündürmək yolu ilə gedir, komik, karikatur surətlər yaradır. Olimp allahları özü də komik bir tərzdə təqdim olunurlar. Mars kəmər yerinə qədər corab geyinir, Diana paltar yuyur, kələkbaz Silen allahların şərabına su qatır.

Diana gəlmədi dəvətə ancaq,
O, paltar yumağa getdi obaşdan.
Yazıq Toskanada, bataqlıqlarda
Bir fərəh axtardı qurudan, yaşdan.

Ana üzr istədi qızına görə,
Girişdi işinə o bir də başdan
İynələr başladı oynamasına,
O, corab toxudu qız balasına.

Tassoni italyan aristokratlarını daha dərin bir sarkazm, istehza və nifrətlə qələmə almışdır. XI nəğmədə təsvir edilən "toyuq ürəkli" qrafın təsviri buna ən yaxşı nümunə ola bilər. Dildə döyüşmək məcburiyyətində qalan, lakin bütün gecəni qorxudan yata bilməyən qraf bu döyüşdən necə qurtarmaq, nə bəhanə ilə can qurtarmaq barədə düşünür. Səhər o, doğrudan da, belə bir bəhanə tapır, mədəsi ağrıdığı üçün döyüşməkdən boyun qaçırır. Bu qorxaq, miskin, cılız qraf Marino üslubunda aşiqanə şeirlər söyləyən zaman daha komik görünür.

Bu cür eyhamlar, işarələr geniş məqsədlər izləməklə bərabər şairin Marino və marinistlərə tənqidi münasibətini də əks etdirir. "Oğurlanmış vedrə" poeması son dərəcə müasir bir əsər idi. Burada forma, mövzu, süjet müasir gerçəkliyi hərtərəfli şəkildə sərbəst bir tərzdə əks etdirmək üçün əlverişli vasitədən başqa bir şey deyildir. Poemanın dərin ictimai məzmunu, güclü sənətkarlıq xüsusiyyətləri ona Avropa xalqlarının ədəbiyyatında yüksək mövqe qazandırmış, bir çox şairlər onun təsiri ilə yeni-yeni komik qəhrəmanlıq epopeyaları yaratmışlar.

Xarici keçidlər

  1. http://www.treccani.it/enciclopedia/alessandro-tassoni_(Enciclopedia-Italiana)/
  2. Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru: açıq məlumat platforması — 2011.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P268"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a>
  3. Brockhaus Enzyklopädie
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P5019"></a>
  4. Тассони Алессандро // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
  5. Archivio Storico Ricordi — 1808.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3621644"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P8732"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P8290"></a>

alessandro, tassoni, sentyabr, 1565, modena, aprel, 1635, orda, italyan, şair, doğum, tarixi, sentyabr, 1565, doğum, yeri, modena, modena, vilayəti, emiliya, romanya, vəfat, tarixi, aprel, 1635, 1635, yaşında, vəfat, yeri, modena, modena, vilayəti, emiliya, ro. Alessandro Tassoni it Alessandro Tassoni 28 sentyabr 1565 Modena 26 aprel 1635 orda italyan sair Alessandro TassoniDogum tarixi 28 sentyabr 1565 1 2 Dogum yeri Modena Modena vilayeti d Emiliya Romanya 4 5 Vefat tarixi 25 aprel 1635 1635 04 25 1 2 3 69 yasinda Vefat yeri Modena Modena vilayeti d Emiliya Romanya 4 5 Tehsili Boloniya UniversitetiFealiyyeti yazici sair edebiyyat tenqidcisi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati RedakteXVII esr italyan poeziyasinda zamanin qarsiya qoydugu problemlere cavab vermeye calisan istedadli senetkarlardan biri de Allessandro Tassoni idi Bir cox muasirleri kimi Italiyanin taleyi onu da narahat edirdi Tassoni oz hemvetenlerini birliye birlesib yadelli isgalcilara qarsi vurusa doyuse cagirirdi O sozun esl menasinda vetendas sair idi Tassoni heyati boyu dovrunun bir cox gorkemli adamlarinin kardinal ve hersoqlarinin yaninda xidmet etmisdir Sairin zengin edebi irsinde onun ziddiyyetli doyusken tebieti eks olunmusdur Tassoninin butun eserlerinde bu ve ya basqa bir sekilde nufuzlara ehkamlara qarsi mubarize ruhu vardir Ispanlar eleyhine hecvler eserinde Italiyanin fikir ve iradesini ezen onu qul kole halina salan yadelli ispanlara etiraz edir qezeb ve heyecanini bildirir hemyerlilerinde vetenperverlik duygulari oyatmaga calisir Petrarkanin poeziyasi haqqinda dusunceler eserinde ise Marino ve onun teqlidcilerine qarsi cixir Petrarkanin davamcilarini quru balqabaqlar adlandiran sair Petrarkanin ozune de aman vermir Muxtelif fikirler adli eserinde ise Tassoni Aristotelin nufuzuna qarsi cixir nufuzlar qarsisinda secde etmeyi ve teqlidciliyi pisleyir Onun Kolumbun qehremanligina hesr edilen Okean poemasi yarimciq qalmisdir Tassoninin en muhum eseri 1615 1618 ci illerde yazilan Ogurlanmis vedre adli kicik qehremanliq poemasidir Poema ilk defe 1622 ci ilde cap edilmis sonra papa VIII Urban ve sairin oz terefinden yeniden nezerden kecirilmis ve 1630 cu ilde nesr olunmusdur Tassoni oz poemasi ile L Pulqi F Berni T Folenqo kimi sairlerin enenelerini izleyir Italiyanin ayri ayri seher ve eyaletleri arasinda cekisme ve didisme poemanin esas sujetini teskil edir Revayete gore Modenalilar Bolonya uzerine etdikleri herbi hucumlardan birinde taxta vedreni ogurlayib qenimet aparirlar Bu vedre guya ki indi de Medonada saxlanilmaqdadir Bolonyalilar taxta vedreni qaytarmaq iddiasina dusurler Medonalilarla onlarin arasinda ciddi mubarizelere Imperator II Fridrix onun oglu italyan seher kommunalari hetta Olimp allahlari da qarisirlar Komizm ve ciddilik bir birine qarisir hansinin harada baslayib harada qurtardigini secmek cetinlik toredir Tarixi sexsiyyetlerle sairin muasirleri dostlari ve dusmenleri bir birine qarisir Tarix ve gunun aktual hadiseleri sen bir letife ve amansiz satira bir birini evez edir Sexsi dusmencilikle butun olkenin taleyi ile bagli siyasi dusunceler bir birinde eriyir Bir an icinde komik sehne ve sexsiyyetler qehremanliq sehnelerine kecir Tassoni qesden dusunulmus sekilde hereket edir komiklikle qehremanligi regbetli munasibetle satirani bir birine qarisdirir Sair oxuculara muracietle bu barede yazir Bu eser bele toxunmusdur ki en kamil derecede yuksek ve burlesk poemasinin mezmun ve uslubundan asili olaraq teleb edilen butun hisseler onda askardir Bu milemil deyil Rengden renge calan bir parcadir ki onda her iki reng burlesk de yukseklikde eyni ecazkarliqla isiq sacir Vedrenin ogurlanmasi kimi kicik cuzi bir hadise epik bir vusetle terennum edildikce gulus dogurur Sair gah ciddi sehneler yaradir yuksek hislerden hadiselerden danisir gah da oxucunu guldurmek guldure guldure dusundurmek yolu ile gedir komik karikatur suretler yaradir Olimp allahlari ozu de komik bir terzde teqdim olunurlar Mars kemer yerine qeder corab geyinir Diana paltar yuyur kelekbaz Silen allahlarin serabina su qatir Diana gelmedi devete ancaq O paltar yumaga getdi obasdan Yaziq Toskanada bataqliqlarda Bir fereh axtardi qurudan yasdan Ana uzr istedi qizina gore Girisdi isine o bir de basdan Iyneler basladi oynamasina O corab toxudu qiz balasina Tassoni italyan aristokratlarini daha derin bir sarkazm istehza ve nifretle qeleme almisdir XI negmede tesvir edilen toyuq urekli qrafin tesviri buna en yaxsi numune ola biler Dilde doyusmek mecburiyyetinde qalan lakin butun geceni qorxudan yata bilmeyen qraf bu doyusden nece qurtarmaq ne behane ile can qurtarmaq barede dusunur Seher o dogrudan da bele bir behane tapir medesi agridigi ucun doyusmekden boyun qacirir Bu qorxaq miskin ciliz qraf Marino uslubunda asiqane seirler soyleyen zaman daha komik gorunur Bu cur eyhamlar isareler genis meqsedler izlemekle beraber sairin Marino ve marinistlere tenqidi munasibetini de eks etdirir Ogurlanmis vedre poemasi son derece muasir bir eser idi Burada forma movzu sujet muasir gercekliyi herterefli sekilde serbest bir terzde eks etdirmek ucun elverisli vasiteden basqa bir sey deyildir Poemanin derin ictimai mezmunu guclu senetkarliq xususiyyetleri ona Avropa xalqlarinin edebiyyatinda yuksek movqe qazandirmis bir cox sairler onun tesiri ile yeni yeni komik qehremanliq epopeyalari yaratmislar Xarici kecidler Redakte Sair ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin 1 2 http www treccani it enciclopedia alessandro tassoni Enciclopedia Italiana 1 2 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru aciq melumat platformasi 2011 lt a href https wikidata org wiki Track Q193563 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q19938912 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P268 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q54837 gt lt a gt Brockhaus Enzyklopadie lt a href https wikidata org wiki Track Q237227 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P5019 gt lt a gt 1 2 Tassoni Alessandro Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t pod red A M Prohorova 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya 1969 lt a href https wikidata org wiki Track Q17378135 gt lt a gt 1 2 Archivio Storico Ricordi 1808 lt a href https wikidata org wiki Track Q3621644 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P8732 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P8290 gt lt a gt Menbe https az wikipedia org w index php title Alessandro Tassoni amp oldid 5941214, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.