Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aleksandr Atabekyan (erm. Ալեքսանդր Մովսեսի Աթաբեկյան; 2 fevral 1869, Şuşa, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya imperiyası – 5 dekabr 1933, Moskva, RSFSR, SSRİ) — erməni əsilli anarxist. Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikası daxilində anarxizmin yayılması fəaliyyəti ilə məşğul olmuş və rus dilli anarxist ədəbiyyatının hazırlanmasına rəhbərlik etmişdir.
| Aleksandr Atabekyan | |
|---|---|
| erm. Ալեքսանդր Մովսեսի Աթաբեկյան | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Şuşa, Yelizavetpol quberniya |
| Vəfat tarixi | (65 yaşında) |
| Vəfat yeri | Moskva, SSRİ |
| Vətəndaşlığı | SSRİ |
| Milliyyəti | erməni |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | yazıçı, redaktor[d], jurnalist, aktivist, siyasətçi, həkim |
| Partiyası |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Aleksandr Atabekyan 1868-ci ilin 2 fevral tarixində Rusiya imperiyasının Yelizavetpol quberniyasına bağlı Şuşa qəzasına daxil olan Şuşa şəhərində, Qarabağ məliklərindən olan məlik soyundan gələn Atabekyanların ailəsində anadan olmuşdur. İlk təhsilini Şuşa real məktəbində almışdır. 1889-cu ildə təhsilini davam etdirmək üçün İsveçrənin Cenevrə şəhərində yerləşən Cenevrə Universitetinə yollanmışdır. Cenevrədə olduğu 1888–1890-cı illər aralığında Sosial Demokrat Hnçak partiyasının yaradılmasında və onun fəaliyyətinin koordinasiya edilməsində yaxından iştirak etmişdir.
Atebekyan eyni zamanda Avetis Nazarbekyan tərəfindən nəşr edilən və Sosial Demokrat Hnçak partiyasının rəsmi yayım orqanı olan Hinçak qəzetinin hazırlanmasında köməklik göstərmişdir və həmin qəzetdə bir sıra yazılarla çıxış etmişdir. Tanınmış rus anarxist alim Pyotr Kropotkinin əsərləri ilə tanış olduqdan sonra anarxist olmuşdur. Aleksandr Atabekyan Cenevrə şəhərində anarxist kitabxanasının yaradılmasının əsas təşkilatçılardan biri olmuşdur.
Sonrakı fəaliyyətini anarxizmin və anarxist ədəbiyyatının tərcümə edilməsinə həsr edən Atabekyan bir sıra tanınmış müəlliflərin kitablarını rus və erməni dillərinə tərcümə edir. Daşnaksütunun anarxist tərəfdaşları ilə əlaqələrin qurulması da Atabekyanın anarxist ədəbiyyatı erməni və rus dilinə tərcümə etdiyi dövrə təsadüf etməkdədir. Əsərlərindən və fikirlərindən təsirləndiyi Pyotr Kropotkin ilə Bolqarıstanda görüşmüşdür. 1894-cü ildə Hamaink adlı erməni dilində nəşr edilən anarxist jurnalını çap etdirmişdir.
Jurnalın cəmi 4–5 nömrəsi işıq üzü görmüşdür və Hamaink bu günə qədər anarxizm mövzusuna həsr olunmuş yeganə erməni dilli jurnal hesab olunmaqdadır. 1896–1917-ci illər aralığında İranın şimal hissəsində həkim kimi çalışmışdır. 1914–1917-ci illər aralığındakı dövrdə Rusiya İmperator Ordusunun həkimi kimi fəaliyyət göstərmişdir.
Aleksandr Atabekyan Rusiya vətəndaş müharibəsindən sonra hərbi həkim kim çalışdığı Rusiya İmperator Ordusunun dağılmasından istifadə edərək, Pyotr Kropotkin ilə yenidən görüşür və Fevral burjua-demokratik inqilabından sonra Moskvada fəal şəkildə anarxizmlə məşğul olur. 1919–1923-cü illərdə anarxist dövri mətbuat orqanı olan Poçin qəzetinin redaktoru vəzifəsində işləmiş, liberal hərəkatda anarxo-kooperativ cərəyanını təmsil etmişdir.
Atabekyan Poçin qəzetində sosial inqilabçıları və bolşevikləri tənqid edən və Oktyabr inqilabına qarşı çıxdığını göstərən bir sıra yazılar yayımlamışdır. Pyotr Kropotkinin ölümündən sonra bir sıra veteran anarxistlərlə birlikdə Kropotkinin ev muzeyini yaratmışdır. Aleksandr Atabekyan fəaliyyətləri səbəbindən 1930-cu illərdə həbs olunmuşdur. 1940-cı ildə SSRİ tərəfindən təşkil edilmiş əmək düşərgələrinin birində öldüyü ehtimal edilməkdədir.
İstinadlar
- Avrich, Paul. "THE DOWNFALL OF RUSSIAN ANARCHISM" (PDF). manifesto-volos.espivblogs.net. 1967. 2017-10-11 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib.
- Alexander Atabekian papers Arxivləşdirilib 2011-05-14 at the Wayback Machine. Retrieved 2008–04–29.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aleksandr Atabekyan erm Ալեքսանդր Մովսեսի Աթաբեկյան 2 fevral 1869 Susa Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasi 5 dekabr 1933 Moskva RSFSR SSRI ermeni esilli anarxist Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasi daxilinde anarxizmin yayilmasi fealiyyeti ile mesgul olmus ve rus dilli anarxist edebiyyatinin hazirlanmasina rehberlik etmisdir Aleksandr Atabekyanerm Ալեքսանդր Մովսեսի Աթաբեկյան Dogum tarixi 2 fevral 1868 Dogum yeri Susa Yelizavetpol quberniya Vefat tarixi 4 dekabr 1933 65 yasinda Vefat yeri Moskva SSRI Vetendasligi SSRI Milliyyeti ermeni Tehsili Susa real mektebi Cenevre Universiteti 1889 1896 Fealiyyeti yazici redaktor d jurnalist aktivist siyasetci hekim Partiyasi Hncak 1889 1890 Dasnaksutyun 1890 1896 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiAleksandr Atabekyan 1868 ci ilin 2 fevral tarixinde Rusiya imperiyasinin Yelizavetpol quberniyasina bagli Susa qezasina daxil olan Susa seherinde Qarabag meliklerinden olan melik soyundan gelen Atabekyanlarin ailesinde anadan olmusdur Ilk tehsilini Susa real mektebinde almisdir 1889 cu ilde tehsilini davam etdirmek ucun Isvecrenin Cenevre seherinde yerlesen Cenevre Universitetine yollanmisdir Cenevrede oldugu 1888 1890 ci iller araliginda Sosial Demokrat Hncak partiyasinin yaradilmasinda ve onun fealiyyetinin koordinasiya edilmesinde yaxindan istirak etmisdir Atebekyan eyni zamanda Avetis Nazarbekyan terefinden nesr edilen ve Sosial Demokrat Hncak partiyasinin resmi yayim orqani olan Hincak qezetinin hazirlanmasinda komeklik gostermisdir ve hemin qezetde bir sira yazilarla cixis etmisdir Taninmis rus anarxist alim Pyotr Kropotkinin eserleri ile tanis olduqdan sonra anarxist olmusdur Aleksandr Atabekyan Cenevre seherinde anarxist kitabxanasinin yaradilmasinin esas teskilatcilardan biri olmusdur Sonraki fealiyyetini anarxizmin ve anarxist edebiyyatinin tercume edilmesine hesr eden Atabekyan bir sira taninmis muelliflerin kitablarini rus ve ermeni dillerine tercume edir Dasnaksutunun anarxist terefdaslari ile elaqelerin qurulmasi da Atabekyanin anarxist edebiyyati ermeni ve rus diline tercume etdiyi dovre tesaduf etmekdedir Eserlerinden ve fikirlerinden tesirlendiyi Pyotr Kropotkin ile Bolqaristanda gorusmusdur 1894 cu ilde Hamaink adli ermeni dilinde nesr edilen anarxist jurnalini cap etdirmisdir Jurnalin cemi 4 5 nomresi isiq uzu gormusdur ve Hamaink bu gune qeder anarxizm movzusuna hesr olunmus yegane ermeni dilli jurnal hesab olunmaqdadir 1896 1917 ci iller araliginda Iranin simal hissesinde hekim kimi calismisdir 1914 1917 ci iller araligindaki dovrde Rusiya Imperator Ordusunun hekimi kimi fealiyyet gostermisdir Aleksandr Atabekyan Rusiya vetendas muharibesinden sonra herbi hekim kim calisdigi Rusiya Imperator Ordusunun dagilmasindan istifade ederek Pyotr Kropotkin ile yeniden gorusur ve Fevral burjua demokratik inqilabindan sonra Moskvada feal sekilde anarxizmle mesgul olur 1919 1923 cu illerde anarxist dovri metbuat orqani olan Pocin qezetinin redaktoru vezifesinde islemis liberal herekatda anarxo kooperativ cereyanini temsil etmisdir Atabekyan Pocin qezetinde sosial inqilabcilari ve bolsevikleri tenqid eden ve Oktyabr inqilabina qarsi cixdigini gosteren bir sira yazilar yayimlamisdir Pyotr Kropotkinin olumunden sonra bir sira veteran anarxistlerle birlikde Kropotkinin ev muzeyini yaratmisdir Aleksandr Atabekyan fealiyyetleri sebebinden 1930 cu illerde hebs olunmusdur 1940 ci ilde SSRI terefinden teskil edilmis emek dusergelerinin birinde olduyu ehtimal edilmekdedir IstinadlarAvrich Paul THE DOWNFALL OF RUSSIAN ANARCHISM PDF manifesto volos espivblogs net 1967 2017 10 11 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Alexander Atabekian papers Arxivlesdirilib 2011 05 14 at the Wayback Machine Retrieved 2008 04 29