XIX yüzilliyin sonlarında kapitalizmin inkişafı nəticəsində müxtəlif sahələrdə baş verən dəyişikliklər Azərbaycanın mədəniyyətinə də ciddi təsir göstərmiş və xalqın mədəni inkişaf sferasına istiqamətlənməsinə şərait yaranmışdı. Bu dövrdə çarizmin riyakar siyasətinə baxmayaraq, rus mədəniyyətinin nümayəndələrinin təsiri nəticəsində Azərbaycanda maarifçilik inkişaf edirdi. Maarifçiliyin inkişafı nəticəsində dini təhsil sistemindən dünyəvi təhsil sisteminə keçid gücləndi.
XIX əsrdə Azərbaycanda yeni tipli məktəblər meydana gəldi və inkişaf yoluna qədəm qoydu. Məktəblərin təsiri və maarifin inkişafına cəhd baxımından Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi, nəinki Azərbaycanda, eləcə də, Cənubi Qafqazda, demək olar ki, ən ilkin yeri tuturdu. Bu ənənə XIX əsrin sonlarında daha da güclənmişdi.
XIX əsrin 80-ci illərində Azərbaycanda cəmi bir real məktəb (Bakıda) və bir klassik progimnaziya (Gəncədə) fəaliyyət göstərirdi. Bu isə bir tərəfdən əhalinin orta təhsilə olan ehtiyacını, digər tərəfdən isə sənayə və ticarətin artmaqda olan tələbini qətiyyən ödəmirdi. Bu tələb və ehtiyac Şuşada özünü xüsusilə büruzə verirdi. Burada orta məktəbə olan tələb get-gedə artırdı. Şuşada progimnaziya təsisi sahəsindəki tələbin nəticəsiz qalmasını görən şəhər əhalisi 1880-ci il iyunun 30-da Peterburqa-Qafqaz komitəsinə yazırdı.
Şuşa şəhər sakinlərinin təhsilə olan cildi-cəhdinə, (Şəhər məktəbində 400-dən artıq şagirdin oxuması bu cəhdi bir daha təsdiq edir) və şəhər ictimaiyyətinin arzusuna əsaslanan Gəncə qubernatoru Şuşa şəhərində 6 sinifli realnı məktəb açmağı xahiş edir. Şəhər ictimaiyyəti həmin məktəbi müvafiq bina ilə təmin etməyi və bu ildə 7500 manat pul ilə kömək etməyi öhdəsinə götürür.
Beləliklə, 1881-ci il sentyabrın 20-də Şuşada 6 sinifli real məktəbin əsası qoyuldu.
Digər məlumatlar
Hazırlıq və üç əsas sinifdən ibarət təşkil edilən bu məktəbə ilk dəfə 159 şagird qəbul edildi ki, onlardan 58 nəfəri azərbaycanlı, 91 nəfəri erməni, 10 nəfəri isə digər millətlərin nümayəndələri idi. 1886-cı ildə məktəbə 7.500 manat xərclənmişdi.
Lakin Şuşa məktəbi dövrünün nümuməvi maarif ocağı sayılırdı və buna görə də Qafqaz maarif nazirinin nümayəndəsi 1890-cı ildə şahzadə Ziaəddövlə Ənişirəvan mirzə Qacarı və antropoloq Şantrı buraya gətirmiş, onlar tədrislə maraqlanmış və aydın olmuşdur ki, məktəbdə üzürlü və üzürsüz dərs buraxanların faizi 7,64-dür. Ümumiyyətlə, bu faiz xalqın elmə-maarifə həvəsinin əvvəlki illərə nisbətən artdığını göstərirdi. Xalq dinin qadağan qanununa əhəmiyyət vermədən, başqa xalqların dillərini də öyrənir. Həmin dində danışmağa və oxumağa cəhd göstərirdilər. 1890-cı ildə Tiflis məktəblərində alman dili məcburi dil kimi öyrədilirdisə, Şuşa məktəbində bu könüllülük prinsipi ilə aparılırdı. Yeni açılan bu məktəblərdə ədəbiyyatın tədrisinə xüsusi diqqət yetirilirdi. Ona görə ki, ədəbiyyat əsas tərbiyə vasitəsi kimi yetişdirməkqüdrətinə malik idi. Bunu, Şuşa realnı məktəbinin müfəttişini əvəz edən Şimanovskinin Qafqaz maarif nazirinin sərəncamlar bülletinində çap etdirdiyi "Bizim orta məktəblərdə, ədəbiyyat şakirdlərin əxlaq tərbiyəsdində, söhbətlərin aparılmasında əsas silahdır". Məqaləsi bir daha təsdiq edir. O zaman ədəbiyyata xüsusi diqqət yetirilirdi.
Şuşanın işğalından sonra
1992-ci ildə Şuşa işğal olunduqdan sonra Şuşa Realnı məktəbi yandırılaraq xarabazara çevrilib. Halbuki, bu məktəb ilk açılanda onun 159 şagirdindən 91-i erməni olmuşdu.
Hüseyn Əhmədov. Azərbaycan məktəb və pedaqoji fikir tarixi. Bakı: Elm və təhsil, 2014. - səh. 144-145.
Avqust 06, 2021
şuşa, real, məktəbi, 1881, ildə, azərbaycanın, şuşa, şəhərində, yaranan, sinifli, yeni, tipli, məktəb, əsası, qoyulub, 1881şəhər, şuşaölkə, rusiya, imperiyası, ssri, azərbaycanünvan, aslan, qaraşarov, şuşa, az5800, vikianbarda, əlaqəli, mediafayllar, mündərica. Susa real mektebi 1881 ci ilde Azerbaycanin Susa seherinde yaranan 6 sinifli yeni tipli mekteb 1 Susa real mektebi39 45 58 sm e 46 45 40 s u Esasi qoyulub 1881Seher SusaOlke Rusiya Imperiyasi AXC SSRI AzerbaycanUnvan Aslan Qarasarov 1 Susa AZ5800 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 2 Diger melumatlar 3 Susanin isgalindan sonra 4 Mektebin muellimleri 5 Mektebin sagirdleri 6 Binanin hazirki dagintilari 7 Xarici kecidler 8 IstinadlarTarixi RedakteXIX yuzilliyin sonlarinda kapitalizmin inkisafi neticesinde muxtelif sahelerde bas veren deyisiklikler Azerbaycanin medeniyyetine de ciddi tesir gostermis ve xalqin medeni inkisaf sferasina istiqametlenmesine serait yaranmisdi Bu dovrde carizmin riyakar siyasetine baxmayaraq rus medeniyyetinin numayendelerinin tesiri neticesinde Azerbaycanda maarifcilik inkisaf edirdi Maarifciliyin inkisafi neticesinde dini tehsil sisteminden dunyevi tehsil sistemine kecid guclendi XIX esrde Azerbaycanda yeni tipli mektebler meydana geldi ve inkisaf yoluna qedem qoydu Mekteblerin tesiri ve maarifin inkisafina cehd baximindan Azerbaycanin Qarabag bolgesi neinki Azerbaycanda elece de Cenubi Qafqazda demek olar ki en ilkin yeri tuturdu Bu enene XIX esrin sonlarinda daha da guclenmisdi XIX esrin 80 ci illerinde Azerbaycanda cemi bir real mekteb Bakida ve bir klassik progimnaziya Gencede fealiyyet gosterirdi Bu ise bir terefden ehalinin orta tehsile olan ehtiyacini diger terefden ise senaye ve ticaretin artmaqda olan telebini qetiyyen odemirdi Bu teleb ve ehtiyac Susada ozunu xususile buruze verirdi Burada orta mektebe olan teleb get gede artirdi Susada progimnaziya tesisi sahesindeki telebin neticesiz qalmasini goren seher ehalisi 1880 ci il iyunun 30 da Peterburqa Qafqaz komitesine yazirdi 1 Susa seher sakinlerinin tehsile olan cildi cehdine Seher mektebinde 400 den artiq sagirdin oxumasi bu cehdi bir daha tesdiq edir ve seher ictimaiyyetinin arzusuna esaslanan Gence qubernatoru Susa seherinde 6 sinifli realni mekteb acmagi xahis edir Seher ictimaiyyeti hemin mektebi muvafiq bina ile temin etmeyi ve bu ilde 7500 manat pul ile komek etmeyi ohdesine goturur Belelikle 1881 ci il sentyabrin 20 de Susada 6 sinifli real mektebin esasi qoyuldu 1 2 Diger melumatlar RedakteHazirliq ve uc esas sinifden ibaret teskil edilen bu mektebe ilk defe 159 sagird qebul edildi ki onlardan 58 neferi azerbaycanli 91 neferi ermeni 10 neferi ise diger milletlerin numayendeleri idi 1886 ci ilde mektebe 7 500 manat xerclenmisdi Lakin Susa mektebi dovrunun numumevi maarif ocagi sayilirdi ve buna gore de Qafqaz maarif nazirinin numayendesi 1890 ci ilde sahzade Ziaeddovle Enisirevan mirze Qacari ve antropoloq Santri buraya getirmis onlar tedrisle maraqlanmis ve aydin olmusdur ki mektebde uzurlu ve uzursuz ders buraxanlarin faizi 7 64 dur Umumiyyetle bu faiz xalqin elme maarife hevesinin evvelki illere nisbeten artdigini gosterirdi Xalq dinin qadagan qanununa ehemiyyet vermeden basqa xalqlarin dillerini de oyrenir Hemin dinde danismaga ve oxumaga cehd gosterirdiler 1890 ci ilde Tiflis mekteblerinde alman dili mecburi dil kimi oyredilirdise Susa mektebinde bu konulluluk prinsipi ile aparilirdi Yeni acilan bu mekteblerde edebiyyatin tedrisine xususi diqqet yetirilirdi Ona gore ki edebiyyat esas terbiye vasitesi kimi yetisdirmekqudretine malik idi Bunu Susa realni mektebinin mufettisini evez eden Simanovskinin Qafqaz maarif nazirinin serencamlar bulletininde cap etdirdiyi Bizim orta mekteblerde edebiyyat sakirdlerin exlaq terbiyesdinde sohbetlerin aparilmasinda esas silahdir Meqalesi bir daha tesdiq edir O zaman edebiyyata xususi diqqet yetirilirdi 1 Susanin isgalindan sonra Redakte1992 ci ilde Susa isgal olunduqdan sonra Susa Realni mektebi yandirilaraq xarabazara cevrilib Halbuki bu mekteb ilk acilanda onun 159 sagirdinden 91 i ermeni olmusdu 1 Mektebin muellimleri RedakteMirze Salah bey Zohrabbeyov Yusif bey Melikhaqnezerov Hasim bey VezirovMektebin sagirdleri RedakteIsmayil bey Sefibeyov Ebduleli bey Muxtarov Hesen bey Bagirbeyov Muxtar bey Muradov Ebdurrehim bey Haqverdiyev Yusif Vezir Cemenzeminli Cabbar bey Velibeyov Qara bey Eliverdiler Rustem bey Axundov Xan SusinskiBinanin hazirki dagintilari Redakte Binanin 2015 ci ildeki hali Binanin girisi 2013 cu il 2015 ci il 2015 ci il Binanin arxa terefi 2015 ci il Ic terefden dagntilari 2013 cu il Giris qapisi 2013 cu il Binanin daxilden goruntusu 2013 cu ilXarici kecidler RedakteBoyuk elm ocagi Susa Real Mektebi 1881 ci il Mektebler ve tedris merkezleriIstinadlar Redakte 1 2 3 4 5 Boyuk elm ocagi Susa Realni Mektebi Huseyn Ehmedov Azerbaycan mekteb ve pedaqoji fikir tarixi Baki Elm ve tehsil 2014 seh 144 145 Menbe https az wikipedia org w index php title Susa real mektebi amp oldid 5675079, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
