fbpx
Wikipedia

Ələsgər Şərifov

Ələsgər Məmmədtağı oğlu Şərifov (25 dekabr 1909(1909-12-25), Şamaxı, Bakı quberniyası9 sentyabr 1982(1982-09-09), Bakı) — Azərbaycan rejissoru və aktyoru, Azərbaycan SSR xalq artisti (1960).

Ələsgər Şərifov
Doğum tarixi
Doğum yeri Şamaxı, Bakı quberniyası, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi (72 yaşında)
Vəfat yeri Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Vətəndaşlığı Rusiya İmperiyası
AXC
SSRİ
Fəaliyyəti rejissor, aktyor
Mükafatları

Həyatı

Azərbaycan teatrının tanınmış rejissorlarından olan Ələsgər Məmmədtağı oğlu Şərifov 25 dekabr 1909-cu ildə Şamaxıda imkanlı ailədə doğulub. Onun altı yaşı olanda ailəsi Bakıya köçüb və Ələsgər burada təhsil məktəbinə gedib. Həmin illərdə Bakı teatrının ən görkəmli simalarından biri, aktyor və rejissor, təşkilatçı Abbasmirzə Şərifzadə Ələsgərin əmisi oğlu idi. Təbii ki, bu, onun qəlbində səhnə sənətinə maraq oyanmasında mühüm rol oynayıb. Ələsgər Şərifov Bakıda Nəriman Nərimanov adına texnikumun elektromexanika fakültəsinin axşam şöbəsinə daxil olub. Eyni zamanda 1923-cü ildə açılan teatr texnikumunun ilk tələbələri sırasında təhsil alıb. Tələbəlik illərində Mustafa Mərdanovun, Mirseyfəddin Kirmanşahlının, Süleyman Səlimbəyovun ayrı-ayrı vaxtlarda rəhbərlik etdikləri Şvarts adına klubun dram dərnəyində "İblis" (Hüseyn Cavid), "Aydın", "Sevil", "Oqtay Eloğlu" (Cəfər Cabbarlı), "Qaçaqlar" (Şiller), "Qaçaq Kərəm" (Vano Mçedaşvili) tamaşalarında baş rolları oynayıb. Həmçinin Akademik teatrın tamaşalarında epizod rollarda səhnəyə çıxıb. 1926-cı ildə texnikumun buraxılış kursunda oxuyan Ələsgər Şərifov imtahanları vaxtından əvvəl verərək Moskvaya ali təhsil almağa gedib. Ancaq orada oxumaq ona iki il sonra nəsib olub. Buna görə Bakıya qayıdaraq aktyor işləyib. Moskvada Teatr Sənəti İnstitutunun eksperimental teatr emalatxanasında islahatçı rejissor Vsevolod Meyerxoldun kursunda iki il təhsil alıb. Ali rejissor diplomu ilə Bakıya gələndə Akademik Milli Dram Teatrının yaradıcı heyətinə qəbul olunub. Az sonra Azərbaycanın kənd rayonlarında əhalinin mədəni səviyyəsini yüksəltınək məqsədilə Bakıda kolxoz-sovxoz Teatrı yaranıb və oranın bədii rəhbərliyi Ələsgər Şərifova tapşırılıb. Səyyar fəaliyyət göstərən kollektiv ilin üç-dörd ayını Bakıda olub tamaşalar hazırlayır, sonra həmin repertuarla rayonlara gedib tamaşalar göstərirdi. Gənc rejissor həmin teatrda Üzeyir bəy Hacıbəyovun "Arşın mal alan", "O olmasın, bu olsun", Sabit Rəhmanın təbdil etdiyi "Varlı gəlin", Cəfər Cabbarlının "Almaz", "Sevil", "Yaşar" pyeslərinə quruluşlar verib.

İlin müxtəlif aylarında boş qalan Ələsgər Şərifov 1932-ci ildə Akademik teatrda Rza Darablı, Rza Təhmasib, İsmayıl Hidayətzadə ilə birgə Hüseyn Cavidin "Şeyx Sənan" faciəsinə rejissorluq edib. Müəyyən təcrübə toplayan Ələsgər Şərifov 1934-cü il iyun ayının 11-də Milli Dram Teatrına rejissor götürülüb. 1935-ci ildə bu teatrda ilk müstəqil işi kimi Qurban Musayevin "Qızıl çeşmə" dramına quruluş verib. Teatrda Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin "Pəri cadu" (1938, 1940, 1948, 1957), İmran Qasımovun "Arzu" (1938), Məmmədhüseyn Təhmasibin "Bahar" (1940), "Aslan yatağı" (1942), Cəfər Cabbarlının "Oqtay Eloğlu" (1940), "Sevil" (1944), "Od gəlini" (1951 və 1961), Abdulla Şaiqin "Nüşabə" (1946), Mirzə Fətəli Axundzadənin "Lənkəran xanının vəziri" (1948), Cabbar Məcnunbəyovun "Məhəbbətin hökmü" (1962), Hüseyn Cavidin "Səyavuş" (1963), Qeybulla Rəsulovun "Söz yarası" (1966), Mirzə İbrahimovun "Közərən ocaqlar" (1967), Seyfəddin Dağlının "Mənziliniz mübarək!" (1971) pyeslərinin quruluşçu rejissoru olub.

Ələsgər Şərifovun tamaşaya hazırladığı pyeslər içərisində tərcümə əsərləri ayrıca yer tutur:

  • Aleksandr Ostrovskinin "Cehizsiz qız" (1939, 1945 və 1979. Tərcüməçi Ənvər Məmmədxanlı),
  • "Tufan" (1943. Tərcüməçi Ənvər Məmmədxanlı),
  • "Günahsız müqəssirlər" (1948. Tərcüməçi Rza Təhmasib),
  • Aleksey Kapler və Zlotoqorovanın "Lenin" (1940. Tərcüməçi Nigar Rəfibəyli),
  • Tur qardaşları və Lev Şeyninin "Gizli döyüş" (1944. Tərcüməçi Mikayıl Rəfili),
  • Boris Çirsikovun "Qaliblər" (1947. Tərcüməçi Rza Təhmasib),
  • Anatoli Boryanovun "O tayda" (1949. Tərcüməçi Ənvər Məmmədxanlı),
  • Georgi Mdivaninin "Kimdir müqəssir?" (1949. Tərcüməçi Sabit Rəhman),
  • Abdulla Qəhharın "İpək naxışlar" (1952. Tərcüməçi Cabbar Məcnunbəyov),
  • Vilyam Şekspirin "Qış nağılı" (1955. Tərcüməçi Tələt Əyyubov),
  • Aleksandr Şteynin "Şəxsi iş" (1956. Tərcüməçi Ənvər Məmmədxanlı),
  • Aleksey Kaplerin "Tufanlı il" (1959 və 1967. Tərcüməçi Tələt Əyyubov),
  • Anton Çexovun "Vanya dayı" (1959. Tərcüməçi Nigar Rəfibəyli),
  • Fridrix Şillerin "Orlean qızı" (1965. Tərcüməçi Tələt Əyyubov),
  • "Məkr və məhəbbət" (1973. Tərcüməçi Nigar Rəfibəyli),
  • Öz tərcüməsində Nikolay Poqodinin "Zamanın hökmü" (1970),
  • "Kreml saatı" (1975),
  • Avksenti Saqarelinin "Xanuma" (1975. Tərcüməçi Tələt Əyyubov),
  • Nazim Hikmətin "Məhəbbət əfsanəsi" (1977. Tərcüməçi İslam İbrahimov).

Bu tamaşalara verdiyi quruluşlar böyük bir aktyor nəslinin yaradıcılığında mühüm əhəmiyyət daşıyıb. Ələsgər Şərifov uzun illər Milli Dram Teatrının baş rejissoru olmuş Ədil İsgəndərovla birgə Rəsul Rzanın "Vəfa" (1943), Məmməd Səid Ordubadinin "Dumanlı Təbriz" (1945), Hüseyn Cavidin "Şeyx Sənan" (1956), Cabbar Məcnunbəyovun "İliç buxtası" (1958), Tofiq Kazımovla isə yuqoslav dramaturqu Branislav Nuşiçin "Nazirin xanımı" (1970. Tərcüməçi Tofiq Kazımov) tamaşalarını hazırlayıb. Arkadi Arkanov və Qriqori Qorinin "Görünməmiş toy" ("Bütün Avropanı gəzən toy"), Taufiq əl Hakiminin "Karıxmış Sultan" dramları Ələsgər Şərifovun tərcüməsində, Məmmədkamal Kazımovun və Tofiq Kazımovun quruluşlarında Milli Dram Teatrında oynanılıb. 1960-cı ildə böyük dramaturqun xatirə gününə hazırlanmış Adil Babayevin "Cəfər Cabbarlı qəhrəmanları arasında" kompozisiyasının rejissorları Ədil İsgəndərov, Əliheydər Ələkbərov və Ələsgər Şərifov olublar. O, 17 iyun 1943-cü ildə Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti, 24 may 1960-cı ildə isə xalq artisti fəxri adları ilə təltif olunub. 1982-ci il sentyabrın 9-da Bakıda vəfat edib. Ələsgər Şərifov klassik üslub-formada tamaşalar hazırlamağa üstünlük verən rejissor idi. Ələsgər Şərifov formalaşmış milli klassik ənənələrdən kənara çıxmağa çalışırdı.

Ələsgər Şərifov istər monumental-romantik, istərsə də realist formalı quruluşlarında, əsasən, aktyor tamaşası yaratmağa səy göstərirdi. Onun quruluşlarında rejissor işi (fantaziya, yeniliklər, poetika prinsipləri, estetik çalar və sairə) ikinci planda qalır, öndə bilavasitə baş rolların ifaçıları görünürdülər. Ələsgər Şərifov Azərbaycan teatr səhnəsinə Lenin mövzusu gətirən ilk və bu istiqamətdə daha çox tamaşa hazırlamış rejissordur. Ələsgər Şərifov klassik və müasir rus dramaturqlarının şöhrətli əsərlərinə daha çox müraciət edən, bu sahədə müəyyən səmərəli işlər görən rejissor idi. Ələsgər Şərifov janr axtarışları baxımından teatrın ənənələrindən kənara çıxmağa səy göstərməyib, ancaq mövzu, problem, xarakterlər müxtəlifliklərinə cəsarətlə girişib. Onun "Pəri cadu" faciəsinə dörd, "Cehizsiz qız" dramına üç dəfə müraciət etməsinin kökündə janr axtarışlarına cəhd deyil, məhz eyni mövzunu başqa-başqa ictimai, sosial mühitdə müxtəlif istiqamətlərdə qabartmaq niyyəti durub. Bir rejissor kimi Ələsgər Şərifov daha çox istedadlarını sübut etmiş, təcrübəli aktyorlarla işləməyə üstünlük verirdi. Gənc aktyoru sınaqdan çıxarmağa risk göstərməsə də, müəyyən məqamlarda onlara mürəkkəb rol tapşırırdı. Ələsgər Şərifov "Səbuhi" filmində görkəmli Azərbaycan şairi Mirzə Şəfi Vazehin roluna çəkilib. Gənc Tamaşaçılar Teatrında Mirmehdi Seyidzadənin "Qızıl quş" pyesini tamaşaya hazırlayıb. Cəfər Cabbarlı adına Gəncə Dövlət Dram Teatrında Səməd Vurğunun "Xanlar" (1940) və Nikoİay Poqodinin "Kreml saatı" (1941) əsərlərinə, Cəlil Məmmədquluzadə adına Naxçıvan Dövlət Musiqili Dram Teatrında şair-dramaturq Hüseyn Cavidin "Şeyx Sənan" (1958) faciəsinə əlvan və parlaq quruluşlar verib.

Xidmətlərinə görə “Qırmızı əmək bayrağı”, iki “Şərəf nişanı” ordeni və bir neçə medallarla təltif edilmişdir.

Filmoqrafiya

  1. Səbuhi (film, 1941)

İstinadlar

ələsgər, şərifov, ələsgər, məmmədtağı, oğlu, şərifov, dekabr, 1909, 1909, şamaxı, bakı, quberniyası, sentyabr, 1982, 1982, bakı, azərbaycan, rejissoru, aktyoru, azərbaycan, xalq, artisti, 1960, doğum, tarixi, dekabr, 1909doğum, yeri, şamaxı, bakı, quberniyası,. Elesger Memmedtagi oglu Serifov 25 dekabr 1909 1909 12 25 Samaxi Baki quberniyasi 9 sentyabr 1982 1982 09 09 Baki Azerbaycan rejissoru ve aktyoru Azerbaycan SSR xalq artisti 1960 Elesger SerifovDogum tarixi 25 dekabr 1909Dogum yeri Samaxi Baki quberniyasi Rusiya ImperiyasiVefat tarixi 9 sentyabr 1982 72 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIVetendasligi Rusiya Imperiyasi AXC SSRIFealiyyeti rejissor aktyorMukafatlari 1960Heyati RedakteAzerbaycan teatrinin taninmis rejissorlarindan olan Elesger Memmedtagi oglu Serifov 25 dekabr 1909 cu ilde Samaxida imkanli ailede dogulub Onun alti yasi olanda ailesi Bakiya kocub ve Elesger burada tehsil mektebine gedib Hemin illerde Baki teatrinin en gorkemli simalarindan biri aktyor ve rejissor teskilatci Abbasmirze Serifzade Elesgerin emisi oglu idi Tebii ki bu onun qelbinde sehne senetine maraq oyanmasinda muhum rol oynayib Elesger Serifov Bakida Neriman Nerimanov adina texnikumun elektromexanika fakultesinin axsam sobesine daxil olub Eyni zamanda 1923 cu ilde acilan teatr texnikumunun ilk telebeleri sirasinda tehsil alib Telebelik illerinde Mustafa Merdanovun Mirseyfeddin Kirmansahlinin Suleyman Selimbeyovun ayri ayri vaxtlarda rehberlik etdikleri Svarts adina klubun dram derneyinde Iblis Huseyn Cavid Aydin Sevil Oqtay Eloglu Cefer Cabbarli Qacaqlar Siller Qacaq Kerem Vano Mcedasvili tamasalarinda bas rollari oynayib Hemcinin Akademik teatrin tamasalarinda epizod rollarda sehneye cixib 1926 ci ilde texnikumun buraxilis kursunda oxuyan Elesger Serifov imtahanlari vaxtindan evvel vererek Moskvaya ali tehsil almaga gedib Ancaq orada oxumaq ona iki il sonra nesib olub Buna gore Bakiya qayidaraq aktyor isleyib Moskvada Teatr Seneti Institutunun eksperimental teatr emalatxanasinda islahatci rejissor Vsevolod Meyerxoldun kursunda iki il tehsil alib Ali rejissor diplomu ile Bakiya gelende Akademik Milli Dram Teatrinin yaradici heyetine qebul olunub Az sonra Azerbaycanin kend rayonlarinda ehalinin medeni seviyyesini yukseltinek meqsedile Bakida kolxoz sovxoz Teatri yaranib ve oranin bedii rehberliyi Elesger Serifova tapsirilib Seyyar fealiyyet gosteren kollektiv ilin uc dord ayini Bakida olub tamasalar hazirlayir sonra hemin repertuarla rayonlara gedib tamasalar gosterirdi Genc rejissor hemin teatrda Uzeyir bey Hacibeyovun Arsin mal alan O olmasin bu olsun Sabit Rehmanin tebdil etdiyi Varli gelin Cefer Cabbarlinin Almaz Sevil Yasar pyeslerine quruluslar verib Ilin muxtelif aylarinda bos qalan Elesger Serifov 1932 ci ilde Akademik teatrda Rza Darabli Rza Tehmasib Ismayil Hidayetzade ile birge Huseyn Cavidin Seyx Senan faciesine rejissorluq edib Mueyyen tecrube toplayan Elesger Serifov 1934 cu il iyun ayinin 11 de Milli Dram Teatrina rejissor goturulub 1935 ci ilde bu teatrda ilk musteqil isi kimi Qurban Musayevin Qizil cesme dramina qurulus verib Teatrda Ebdurrehim bey Haqverdiyevin Peri cadu 1938 1940 1948 1957 Imran Qasimovun Arzu 1938 Memmedhuseyn Tehmasibin Bahar 1940 Aslan yatagi 1942 Cefer Cabbarlinin Oqtay Eloglu 1940 Sevil 1944 Od gelini 1951 ve 1961 Abdulla Saiqin Nusabe 1946 Mirze Feteli Axundzadenin Lenkeran xaninin veziri 1948 Cabbar Mecnunbeyovun Mehebbetin hokmu 1962 Huseyn Cavidin Seyavus 1963 Qeybulla Resulovun Soz yarasi 1966 Mirze Ibrahimovun Kozeren ocaqlar 1967 Seyfeddin Daglinin Menziliniz mubarek 1971 pyeslerinin quruluscu rejissoru olub Elesger Serifovun tamasaya hazirladigi pyesler icerisinde tercume eserleri ayrica yer tutur Aleksandr Ostrovskinin Cehizsiz qiz 1939 1945 ve 1979 Tercumeci Enver Memmedxanli Tufan 1943 Tercumeci Enver Memmedxanli Gunahsiz muqessirler 1948 Tercumeci Rza Tehmasib Aleksey Kapler ve Zlotoqorovanin Lenin 1940 Tercumeci Nigar Refibeyli Tur qardaslari ve Lev Seyninin Gizli doyus 1944 Tercumeci Mikayil Refili Boris Cirsikovun Qalibler 1947 Tercumeci Rza Tehmasib Anatoli Boryanovun O tayda 1949 Tercumeci Enver Memmedxanli Georgi Mdivaninin Kimdir muqessir 1949 Tercumeci Sabit Rehman Abdulla Qehharin Ipek naxislar 1952 Tercumeci Cabbar Mecnunbeyov Vilyam Sekspirin Qis nagili 1955 Tercumeci Telet Eyyubov Aleksandr Steynin Sexsi is 1956 Tercumeci Enver Memmedxanli Aleksey Kaplerin Tufanli il 1959 ve 1967 Tercumeci Telet Eyyubov Anton Cexovun Vanya dayi 1959 Tercumeci Nigar Refibeyli Fridrix Sillerin Orlean qizi 1965 Tercumeci Telet Eyyubov Mekr ve mehebbet 1973 Tercumeci Nigar Refibeyli Oz tercumesinde Nikolay Poqodinin Zamanin hokmu 1970 Kreml saati 1975 Avksenti Saqarelinin Xanuma 1975 Tercumeci Telet Eyyubov Nazim Hikmetin Mehebbet efsanesi 1977 Tercumeci Islam Ibrahimov Bu tamasalara verdiyi quruluslar boyuk bir aktyor neslinin yaradiciliginda muhum ehemiyyet dasiyib Elesger Serifov uzun iller Milli Dram Teatrinin bas rejissoru olmus Edil Isgenderovla birge Resul Rzanin Vefa 1943 Memmed Seid Ordubadinin Dumanli Tebriz 1945 Huseyn Cavidin Seyx Senan 1956 Cabbar Mecnunbeyovun Ilic buxtasi 1958 Tofiq Kazimovla ise yuqoslav dramaturqu Branislav Nusicin Nazirin xanimi 1970 Tercumeci Tofiq Kazimov tamasalarini hazirlayib Arkadi Arkanov ve Qriqori Qorinin Gorunmemis toy Butun Avropani gezen toy Taufiq el Hakiminin Karixmis Sultan dramlari Elesger Serifovun tercumesinde Memmedkamal Kazimovun ve Tofiq Kazimovun quruluslarinda Milli Dram Teatrinda oynanilib 1960 ci ilde boyuk dramaturqun xatire gunune hazirlanmis Adil Babayevin Cefer Cabbarli qehremanlari arasinda kompozisiyasinin rejissorlari Edil Isgenderov Eliheyder Elekberov ve Elesger Serifov olublar O 17 iyun 1943 cu ilde Azerbaycan Respublikasinin emekdar artisti 24 may 1960 ci ilde ise xalq artisti fexri adlari ile teltif olunub 1982 ci il sentyabrin 9 da Bakida vefat edib Elesger Serifov klassik uslub formada tamasalar hazirlamaga ustunluk veren rejissor idi Elesger Serifov formalasmis milli klassik enenelerden kenara cixmaga calisirdi Elesger Serifov ister monumental romantik isterse de realist formali quruluslarinda esasen aktyor tamasasi yaratmaga sey gosterirdi Onun quruluslarinda rejissor isi fantaziya yenilikler poetika prinsipleri estetik calar ve saire ikinci planda qalir onde bilavasite bas rollarin ifacilari gorunurduler Elesger Serifov Azerbaycan teatr sehnesine Lenin movzusu getiren ilk ve bu istiqametde daha cox tamasa hazirlamis rejissordur Elesger Serifov klassik ve muasir rus dramaturqlarinin sohretli eserlerine daha cox muraciet eden bu sahede mueyyen semereli isler goren rejissor idi Elesger Serifov janr axtarislari baximindan teatrin enenelerinden kenara cixmaga sey gostermeyib ancaq movzu problem xarakterler muxtelifliklerine cesaretle girisib Onun Peri cadu faciesine dord Cehizsiz qiz dramina uc defe muraciet etmesinin kokunde janr axtarislarina cehd deyil mehz eyni movzunu basqa basqa ictimai sosial muhitde muxtelif istiqametlerde qabartmaq niyyeti durub Bir rejissor kimi Elesger Serifov daha cox istedadlarini subut etmis tecrubeli aktyorlarla islemeye ustunluk verirdi Genc aktyoru sinaqdan cixarmaga risk gostermese de mueyyen meqamlarda onlara murekkeb rol tapsirirdi Elesger Serifov Sebuhi filminde gorkemli Azerbaycan sairi Mirze Sefi Vazehin roluna cekilib Genc Tamasacilar Teatrinda Mirmehdi Seyidzadenin Qizil qus pyesini tamasaya hazirlayib Cefer Cabbarli adina Gence Dovlet Dram Teatrinda Semed Vurgunun Xanlar 1940 ve NikoIay Poqodinin Kreml saati 1941 eserlerine Celil Memmedquluzade adina Naxcivan Dovlet Musiqili Dram Teatrinda sair dramaturq Huseyn Cavidin Seyx Senan 1958 faciesine elvan ve parlaq quruluslar verib Xidmetlerine gore Qirmizi emek bayragi iki Seref nisani ordeni ve bir nece medallarla teltif edilmisdir Filmoqrafiya RedakteSebuhi film 1941 Istinadlar RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Elesger Serifov amp oldid 5940785, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.