fbpx
Wikipedia

Əbu Hənifə

Avqust 04, 2021

Əbu Hənifə — Əhli Sünnətin 4 böyük İmaminin birincisi olan İmam-i Əzəm Əbu Hənifə, Hicri 80 (Miladi 699) Küfədə (Bəzi tarixcilərə qörə Kabul-Əfqanıstan) anadan olmuşdur. Ən Böyük İmam mənasinda "Əl-İmam Əl-Əzəm" ləqəbi ilə bilinən, Əbu Hənifə künyəsi ilə Məşhur Əl-Numan bin Sabit bin Numan Zuta əl-Mərzuban Ət Teymi Ət Kufi böyük müctəhid və fiqh elmində Hənəfi məzhəbinin İmam və alimidir.1

Əbu Hənifə Məscidi

Elmdə dərinləşən imam, İslamın əsas prinsiplərindən olan "nəhyi anil münkər" olaraq, Zamanında Əhli Beytə zülm etdikləri üçün Əməviləri tənqid edirdi, Abbasilər dövründə də zülmün davam etdiyini görən Əbu Hənifə, Abbasi iqtidarını da tənqid eləməyə başladı. Zalımlar tərəfindən ona təklif edilən qazilik məqamını rədd etdi. Onların zülmünə ortaq olmadı. Hakimiyyətə qarşı çıxdığı üçün Xəlifə tərəfindən həbs edilib dəfələrlə şallaqlandı və bütün bu işkəncələrin nəticəsində şəhid olaraq dünyasını dəyişdi. Çünki, Allah Rəsulu (s) buyurur: "Cihadın ən üstünü zalım sultana haqq sözü deməkdir"

Şeyxləri

Tarixçi İbnul Əsirin nəql etdiyinə görə Numan gənc yaşlarında atasıyla bərabər həccə gedərkən, orada Tabiundan Ata bin Əbi Rəbəh və fəqih səhabə Abdullah ibni Ömərdən hədis dinləmişdir. Zəhəbinin nəqlinə görə İmam Əbu Hənifə Atiyyə Əl Avfi, Abdur Rahman bin Hurmuz Əl Arəc, İkrimə, Nafi və Qatədədən də hədis dinləmişdir. Məşhur fəqih Hammad bin Əbi Suleymanın fiqh dərslərində 18 il iştirak etmişdir. Fiqh elmini İbrahim Ən Nəxai, Şabi, Qazi Şureyh, Alqamə bin Qeys, Məsruk bin Əl Əcda kimi böyük fiqh ustadlarından da təhsil etmişdir.

Təhqiqatçılar çox yaxşı bilirlər ki, fiqhdə çox sayda əhli-sünnə imamı olmuşdur. Yeddinci hicri-qəməri əsrində həmən vaxtın hökumətinin göstərişinə əsasən əhli-sünnənin fiqhi məzhəblərinin aşağıdakı dörd məzhəbdən ibarət olmasına qərar verildi:

1. Əbu Hənifənin məzhəbi

2. Malik ibn Ənəsin məzhəbi

3. Muhəmməd ibn İdris Şafeinin məzhəbi

4. Əhməd ibn Hənbəlin məzhəbi

Bu məqaləmizdə hənəfilərin imamı olan Əbu Hənifə Noman ibn Sabit haqqında bir sıra əhli-sünnə alimlərinin nəzərlərinə əsasən məlumat verməyə çalışmış və onun Peyğəmbərin Əhli-beytinə (əleyhimussalam) münasibəti və Əhli-Beytin də (əleyhimussalam) ona olan münasibəti haqqında qısaca söz açmışıq.

Əbu Hənifə əhli-sünnənin dörd məzhəb fəqihlərindən biridir. Tarix boyu milyonlarla insan ona təqlid etmişdir. Günümüzdə də dünyanın müxtəlif yerlərində çoxlu müqəllidləri mövcuddur.

Bu barədə ətraflı məlumat almaq üçün əhli-sünnənin böyük alimlərindən olan Yusif ibn Əbdurrəhman Mizzinin “Təhzibul-Əhkam” kitabına müraciət edə bilərsiniz.

Tələbələri

Kufə şəhərində elm halqaları quran Əbu Hənifənin təxminən 4000 tələbəsi olmuşdur ki, bunlardan qırxa yaxını ictihad səviyyəsinə varmışlar. Onlardan ən məşhuru ikidir və onları Hənəfi məzhəbi kitablarında onların görüşü zikr edildikdə "qavlu imameyni" yəni iki imamın görüşü deyilir. İsimləri belədir:

  1. Əbu Yusuf Yaqub bin İbrahim
  2. Muhəmməd bin Həsən Əş Şeybəni

Digər məşhur tələbələrdən: Davud Ət Tai, Əsəd bin Amr, Həsən bin Ziyad, Əli bin Mushir, Zufər bin Huzeyl Əl Ənbəri, Afiyə bin Yezid Əl Avdi və Hibban bin Əli. Alləmə Abdullah ibn Mübarək də Əbu Hənifənin elmindən xeyli faydalanmışdır.

Alimlər arasında mövqeyi

Allah Rəsulu – sallallahu aleyhi və səlləm – səhih bir hədisdə buyurur:

"Şübhəsiz ki, Alimlər Nəbilərin varisləridir."

Əbu Hənifə haqqında İmam Hafiz İbn Kəsirin "Əl Bidayə Vən Nihayə fit Tarix" adlı kitabında digər alimlərdən nəql elədiyi tərcümeyi – halı:

"İmam Əbu Hənifə. Adı, Numan bin Sabit Ət Teymi - onların mövlasıdır - Əl Kufi. İraqın fəqihi, İslam İmamlarından, məşhur böyüklərindən, əsas alimlərdən biri, tabe olunan məzhəblərdən birinin imamıdır və onlardan ilk vəfat edənidir. Çünki, səhabə əsrini, Ənəs bin Maliki görmüşdür. Başqa səhabələri gördüyü də söylənmişdir. Bəzi alimlər onun 7 səhabədən rəvayət etdiyini qeyd etmişlər.Həmçinin Tabiundan bir qrupdan rəvayət etmişdir, onlardan: Hakəm, Hamməd bin Əbi Suleyman, Sələmə bin Kuheyl, Amr Əş Şabi, İkrimə, Ata, Qatədə, Zuhri, İbn Ömərin mövlası Nafi, Yahya bin Said Əl Ənsari və Əbu İshaq Əs Səbi. Ondan bir qrup rəvayət etmişdir, onlardan:Oğlu Hammad, İbrahim bin Təhmən, İshaq bin Yusuf Əzraq, Əsəd bin Amr Əl Qazi, Həsən bin Ziyad Əl Lului, Həmzə Əz Zəyyət, Davud Ət Tai, Zufər, Abdur Razzaq, Əbu Nueym, Muhəmməd bin Həsən Əş Şeybani, Həşim, Vəki və Əbu Yusuf Əl Qazi. Yahya bin Muin deyir: "Əbu Hənifə güvənilən ravidir/siqadır, doğruluq əhlindəndir, yalanla ittiham edilməmişdir. İbn Hubeyrə onu qazi olsun deyə zor tətbig etdi, lakin o qazi olmaqdan üz döndərdi."

Yahya bin Said fətvada onun görüşünü istifadə edərdi və deyərdi: "Allaha qarşı yalan söyləmərik! Əbu Hənifənin görüşündən daha gözəl bir görüş eşitmədik. Onun əksər görüşlərini qəbul edirik."

Abdullah ibn Mübarək dedi: "Əgər Allahın məni Əbu Hənifə və Sufyən Əs Sevri ilə dəstəkləməsi olmasaydı, mən də başqa insanlar kimi olardım."

Şafi, Malikdən nəqlən dedi: "O adamı gördüm (Əbu Hənifəni) əgər sənə bu sütunun qızıl olduğunu desə, mütləq bu haqda hüccət/dəlil gətirər."

Şafi dedi: "Kim fiqh öyrənmək istəyirsə onun Əbu Hənifəyə ehtiyacı var, kim siyər öyrənmək istəyirsə onun Muhəmməd bin İshaqa ehtiyacı var, kim hədis öyrənmək istəyirsə onun Malikə ehtiyacı var, kim təfsir öyrənmək istəyirsə onun da Muqatil bin Suleymana ehtiyacı var."

Abdullah bin Davud Əl Hureybi: "İnsanların öz namazlarında - fiqhi hifz etdiyi və onlar üçün asanlaşması səbəbilə - Əbu Hənifə üçün dua eləmələri lazımdır."

Sufyən Əs Səvri və İbn Mübarək dedi: "Əbu Hənifə öz zamanında yer üzünün ən fəqihi idi." Əbu Nueym dedi: "O, məsələlərdə dərinə dalan kimsəydi." Məkki bin İbrahim dedi: "Yer üzünün ən çox biləni/alimiydi." Xatib, isnadıyla Əsəd bin Amrdan rəvayət edir: Əbu Hənifə gecə namaz qılar və bütün gecə Quran oxuyardı. Qonşuları onun halına acıyana qədər ağlayardı. 40 il İşa namazında aldığı dəstəmazla sübh namazını qıldı. Öldüyü zaman artıq Quranı 70 000[Mənbə göstərin] dəfə xətm etmişdi. Vəfatı bu ilin, yəni 150 – ci ilin rəcəb ayında oldu. İbnu Maindən isə 151 – ci ildə vəfat etdiyi görüşü var. Başqaları isə 153 – cü ildə vəfat etdiyini demişlər. Lakin, doğru olan birinci görüşdür. Hicri 80 – ci ildə doğulan, 70 yaş ömür sürüb. Camaatın çoxluğu səbəbilə Bağdadda cənazə namazı 6 dəfədə qılındı. Qəbri də Bağdaddadır. Allah ona rəhmət etsin. (Amin)"

Əsərləri

  1. Yusuf bin Xalid Əs Səmtiyə vəsiyyət
  2. Oğlu Hammada vəsiyyət
  3. Əl Qasidətun Numaniyyə
  4. Osman Əl Bəttiyə cavab
  5. Əl Alim vəl Mutaalim
  6. Əbu Yusufa vəsiyyət
  7. Tövhid vəsiyyəti
  8. Əl Fiqhul Əkbər
  9. Əl Fiqhul Əbsat
  10. Müsnəd
   Şəxs haqqında olan bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

Avqust 04, 2021
əbu, hənifə, əhli, sünnətin, böyük, imaminin, birincisi, olan, imam, əzəm, hicri, miladi, küfədə, bəzi, tarixcilərə, qörə, kabul, əfqanıstan, anadan, olmuşdur, böyük, imam, mənasinda, imam, əzəm, ləqəbi, ilə, bilinən, künyəsi, ilə, məşhur, numan, sabit, numan,. Ebu Henife Ehli Sunnetin 4 boyuk Imaminin birincisi olan Imam i Ezem Ebu Henife Hicri 80 Miladi 699 Kufede Bezi tarixcilere qore Kabul Efqanistan anadan olmusdur En Boyuk Imam menasinda El Imam El Ezem leqebi ile bilinen Ebu Henife kunyesi ile Meshur El Numan bin Sabit bin Numan Zuta el Merzuban Et Teymi Et Kufi boyuk muctehid ve fiqh elminde Henefi mezhebinin Imam ve alimidir 1 Ebu Henife Mescidi Elmde derinlesen imam Islamin esas prinsiplerinden olan nehyi anil munker olaraq Zamaninda Ehli Beyte zulm etdikleri ucun Emevileri tenqid edirdi Abbasiler dovrunde de zulmun davam etdiyini goren Ebu Henife Abbasi iqtidarini da tenqid elemeye basladi Zalimlar terefinden ona teklif edilen qazilik meqamini redd etdi Onlarin zulmune ortaq olmadi Hakimiyyete qarsi cixdigi ucun Xelife terefinden hebs edilib defelerle sallaqlandi ve butun bu iskencelerin neticesinde sehid olaraq dunyasini deyisdi Cunki Allah Resulu s buyurur Cihadin en ustunu zalim sultana haqq sozu demekdir Mundericat 1 Seyxleri 2 Telebeleri 3 Alimler arasinda movqeyi 4 EserleriSeyxleri RedakteTarixci Ibnul Esirin neql etdiyine gore Numan genc yaslarinda atasiyla beraber hecce gederken orada Tabiundan Ata bin Ebi Rebeh ve feqih sehabe Abdullah ibni Omerden hedis dinlemisdir Zehebinin neqline gore Imam Ebu Henife Atiyye El Avfi Abdur Rahman bin Hurmuz El Arec Ikrime Nafi ve Qatededen de hedis dinlemisdir Meshur feqih Hammad bin Ebi Suleymanin fiqh derslerinde 18 il istirak etmisdir Fiqh elmini Ibrahim En Nexai Sabi Qazi Sureyh Alqame bin Qeys Mesruk bin El Ecda kimi boyuk fiqh ustadlarindan da tehsil etmisdir Tehqiqatcilar cox yaxsi bilirler ki fiqhde cox sayda ehli sunne imami olmusdur Yeddinci hicri qemeri esrinde hemen vaxtin hokumetinin gosterisine esasen ehli sunnenin fiqhi mezheblerinin asagidaki dord mezhebden ibaret olmasina qerar verildi 1 Ebu Henifenin mezhebi2 Malik ibn Enesin mezhebi3 Muhemmed ibn Idris Safeinin mezhebi4 Ehmed ibn Henbelin mezhebiBu meqalemizde henefilerin imami olan Ebu Henife Noman ibn Sabit haqqinda bir sira ehli sunne alimlerinin nezerlerine esasen melumat vermeye calismis ve onun Peygemberin Ehli beytine eleyhimussalam munasibeti ve Ehli Beytin de eleyhimussalam ona olan munasibeti haqqinda qisaca soz acmisiq Ebu Henife ehli sunnenin dord mezheb feqihlerinden biridir Tarix boyu milyonlarla insan ona teqlid etmisdir Gunumuzde de dunyanin muxtelif yerlerinde coxlu muqellidleri movcuddur Bu barede etrafli melumat almaq ucun ehli sunnenin boyuk alimlerinden olan Yusif ibn Ebdurrehman Mizzinin Tehzibul Ehkam kitabina muraciet ede bilersiniz Telebeleri RedakteKufe seherinde elm halqalari quran Ebu Henifenin texminen 4000 telebesi olmusdur ki bunlardan qirxa yaxini ictihad seviyyesine varmislar Onlardan en meshuru ikidir ve onlari Henefi mezhebi kitablarinda onlarin gorusu zikr edildikde qavlu imameyni yeni iki imamin gorusu deyilir Isimleri beledir Ebu Yusuf Yaqub bin Ibrahim Muhemmed bin Hesen Es SeybeniDiger meshur telebelerden Davud Et Tai Esed bin Amr Hesen bin Ziyad Eli bin Mushir Zufer bin Huzeyl El Enberi Afiye bin Yezid El Avdi ve Hibban bin Eli Alleme Abdullah ibn Mubarek de Ebu Henifenin elminden xeyli faydalanmisdir Alimler arasinda movqeyi RedakteAllah Resulu sallallahu aleyhi ve sellem sehih bir hedisde buyurur Subhesiz ki Alimler Nebilerin varisleridir Ebu Henife haqqinda Imam Hafiz Ibn Kesirin El Bidaye Ven Nihaye fit Tarix adli kitabinda diger alimlerden neql elediyi tercumeyi hali Imam Ebu Henife Adi Numan bin Sabit Et Teymi onlarin movlasidir El Kufi Iraqin feqihi Islam Imamlarindan meshur boyuklerinden esas alimlerden biri tabe olunan mezheblerden birinin imamidir ve onlardan ilk vefat edenidir Cunki sehabe esrini Enes bin Maliki gormusdur Basqa sehabeleri gorduyu de soylenmisdir Bezi alimler onun 7 sehabeden revayet etdiyini qeyd etmisler Hemcinin Tabiundan bir qrupdan revayet etmisdir onlardan Hakem Hammed bin Ebi Suleyman Seleme bin Kuheyl Amr Es Sabi Ikrime Ata Qatede Zuhri Ibn Omerin movlasi Nafi Yahya bin Said El Ensari ve Ebu Ishaq Es Sebi Ondan bir qrup revayet etmisdir onlardan Oglu Hammad Ibrahim bin Tehmen Ishaq bin Yusuf Ezraq Esed bin Amr El Qazi Hesen bin Ziyad El Lului Hemze Ez Zeyyet Davud Et Tai Zufer Abdur Razzaq Ebu Nueym Muhemmed bin Hesen Es Seybani Hesim Veki ve Ebu Yusuf El Qazi Yahya bin Muin deyir Ebu Henife guvenilen ravidir siqadir dogruluq ehlindendir yalanla ittiham edilmemisdir Ibn Hubeyre onu qazi olsun deye zor tetbig etdi lakin o qazi olmaqdan uz donderdi Yahya bin Said fetvada onun gorusunu istifade ederdi ve deyerdi Allaha qarsi yalan soylemerik Ebu Henifenin gorusunden daha gozel bir gorus esitmedik Onun ekser goruslerini qebul edirik Abdullah ibn Mubarek dedi Eger Allahin meni Ebu Henife ve Sufyen Es Sevri ile desteklemesi olmasaydi men de basqa insanlar kimi olardim Safi Malikden neqlen dedi O adami gordum Ebu Henifeni eger sene bu sutunun qizil oldugunu dese mutleq bu haqda huccet delil getirer Safi dedi Kim fiqh oyrenmek isteyirse onun Ebu Henifeye ehtiyaci var kim siyer oyrenmek isteyirse onun Muhemmed bin Ishaqa ehtiyaci var kim hedis oyrenmek isteyirse onun Malike ehtiyaci var kim tefsir oyrenmek isteyirse onun da Muqatil bin Suleymana ehtiyaci var Abdullah bin Davud El Hureybi Insanlarin oz namazlarinda fiqhi hifz etdiyi ve onlar ucun asanlasmasi sebebile Ebu Henife ucun dua elemeleri lazimdir Sufyen Es Sevri ve Ibn Mubarek dedi Ebu Henife oz zamaninda yer uzunun en feqihi idi Ebu Nueym dedi O meselelerde derine dalan kimseydi Mekki bin Ibrahim dedi Yer uzunun en cox bileni alimiydi Xatib isnadiyla Esed bin Amrdan revayet edir Ebu Henife gece namaz qilar ve butun gece Quran oxuyardi Qonsulari onun halina aciyana qeder aglayardi 40 il Isa namazinda aldigi destemazla subh namazini qildi Olduyu zaman artiq Qurani 70 000 Menbe gosterin defe xetm etmisdi Vefati bu ilin yeni 150 ci ilin receb ayinda oldu Ibnu Mainden ise 151 ci ilde vefat etdiyi gorusu var Basqalari ise 153 cu ilde vefat etdiyini demisler Lakin dogru olan birinci gorusdur Hicri 80 ci ilde dogulan 70 yas omur surub Camaatin coxlugu sebebile Bagdadda cenaze namazi 6 defede qilindi Qebri de Bagdaddadir Allah ona rehmet etsin Amin Eserleri RedakteYusuf bin Xalid Es Semtiye vesiyyet Oglu Hammada vesiyyet El Qasidetun Numaniyye Osman El Bettiye cavab El Alim vel Mutaalim Ebu Yusufa vesiyyet Tovhid vesiyyeti El Fiqhul Ekber El Fiqhul Ebsat Musned Sexs haqqinda olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Ebu Henife amp oldid 5927206, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.