İstilik şüalanması — Temperaturu mütləq sıfırdan fərqli olan istənilən cisim elektromaqnit dalğaları şüalandırır. Belə şüalanma həmin cismin istilik enerjisinin ehtiyatı hesabına baş verir. Şüalanan cismə kənardan əlavə enerji verilmədiyi halda onun enerji ehtiyatı azaldığından temperaturu get-gedə aşağı düşür. Digər tərəfdən, bu şüalanma hər hansı cisim tərəfindən udulduqda onun istilik enerjisi ehtiyatını artırır - cisim qızır. Elə bunlara görə də həmin şüalanma istilik şüalanması, yaxud temperatur şüalanması adlanır.
İstilik şüalanması bütün digər növ şüalanmalardan fərqli olaraq tarazlıqlı şüalanmadır. Kimyəvi reaksiyalar nəticəsində meydana gələn şüalanma müstəsna olmaqla bütün şüalanma növlərində şüaburaxma, sistemin həyəcanlanmış haldan əsas hala keçməsi nəticəsində baş verir. İstilik şüalanmasını digər növ şüalanmalardan, məsələn lüminesensiyadan fərqləndirən cəhət şüalanma nəticəsində sistemin itirdiyi enerjinin yerini doldurma (şüalanma mənbəyini həyəcanlanmış hala gətirmə) mexanizmidir. İstilik şüalanması zamanı həyəcanlanmış hala keçmə istilik hərəkəti hesabına toqquşan hissəciklərin (atom və molekulların) öz enerjisinin müəyyən hissəsini digər hissəciklərə verməsi nəticəsində baş verir.
İstilik şüalanmasının xarakteri haqqında təsəvvür əldə etmək üçün divarı elektromaqnit dalğalarını keçirməyən qapalı qab daxilində müxtəlif temperaturlu iki cisim fərz edək. Müəyyən zaman keçdikdən sonra belə sistem, yəni qapalı qab daxilindəki cisimlər və cisimlərin buraxdığı şüalanma tarazlıq halına gəlir. Bu halda sistemə daxil olan bütün cisimlərin və qab daxilində meydana gələn şüalanmanın temperaturu eyni olur. Şüalanmanın temperaturu dedikdə, onunla istilik tarazlığında olan cisimlərin temperaturu başa düşülür. Sistemin istilik tarazlığında olması o deməkdir ki, onu təşkil edən cisimlərdən hər birinin vahid zamanda şüalandırdığı enerjinin miqdarı, həmin müddətdə udduğu enerjinin miqdarına bərabərdir. Bu zaman cisimlərin buraxdığı şüalanmanın qab daxilindəki həcmi sıxlığı tarazlıq halının temperaturu
ilə müəyyənləşən sabit qiymətə malik olur. Tarazlıqlı şüalanmanın
enerji sıxlığı və onun spektral tərkibi, qabın həcmindən və formasından, həmçinin qab daxilindəki cisimlərin növündən asılı deyildir. Şüalanmanın
enerji sıxlığı və spektral tərkibi yalnız temperaturdan asılıdır.
Tarazlıqlı şüalanma bircinsdir, izotropdur və polyarlaşmış deyildir. Bu o
deməkdir ki, istənilən nöqtədə tarazlıqlı şüalanmanın enerji sıxlığı və
spektral tərkibi eynidir, bütün yayılma istiqamətləri və sahə gərginlik vektorlarının ( və ) bütün rəqs istiqamətləri eyni hüquqludur.
Spektral tərkibini təcrübi yolla öyrənmək məqsədilə tarazlıqlı şüalanma
əldə etmək üçün divarının temperaturu sabit saxlanılan qapalı qabın divarı üzərində çox kiçik deşik açmaq kifayətdir. Həmin deşikdən çıxan şüalanma verilmiş temperaturdakı tarazlıqlı şüalanmadır. Yeganə fərq ondan ibarətdir ki, bu haldakı şüalanma izotrop olmayıb, yalnız verilmiş cisim bucağı daxilində yayılan şüalanmadır. Qabın divarının temperaturunun artırılması ilə deşikdən çıxan tarazlıqlı şüalanmanın təkcə enerjisi deyil, həm də spektral tərkibi də dəyişir.
İstinadlar
N.M.Qocayev Ümumi Fizika Kursu IV cild Optika Çaşıoğlu 2009 s496
↑ N.M.Qocayev Ümumi Fizika Kursu IV cild Optika Çaşıoğlu 2009 s497
Avqust 08, 2021
istilik, şüalanması, temperaturu, mütləq, sıfırdan, fərqli, olan, istənilən, cisim, elektromaqnit, dalğaları, şüalandırır, belə, şüalanma, həmin, cismin, istilik, enerjisinin, ehtiyatı, hesabına, baş, verir, şüalanan, cismə, kənardan, əlavə, enerji, verilmədiy. Istilik sualanmasi Temperaturu mutleq sifirdan ferqli olan istenilen cisim elektromaqnit dalgalari sualandirir Bele sualanma hemin cismin istilik enerjisinin ehtiyati hesabina bas verir Sualanan cisme kenardan elave enerji verilmediyi halda onun enerji ehtiyati azaldigindan temperaturu get gede asagi dusur Diger terefden bu sualanma her hansi cisim terefinden udulduqda onun istilik enerjisi ehtiyatini artirir cisim qizir Ele bunlara gore de hemin sualanma istilik sualanmasi yaxud temperatur sualanmasi adlanir 1 Istilik sualanmasi butun diger nov sualanmalardan ferqli olaraq tarazliqli sualanmadir Kimyevi reaksiyalar neticesinde meydana gelen sualanma mustesna olmaqla butun sualanma novlerinde suaburaxma sistemin heyecanlanmis haldan esas hala kecmesi neticesinde bas verir Istilik sualanmasini diger nov sualanmalardan meselen luminesensiyadan ferqlendiren cehet sualanma neticesinde sistemin itirdiyi enerjinin yerini doldurma sualanma menbeyini heyecanlanmis hala getirme mexanizmidir Istilik sualanmasi zamani heyecanlanmis hala kecme istilik hereketi hesabina toqqusan hisseciklerin atom ve molekullarin oz enerjisinin mueyyen hissesini diger hisseciklere vermesi neticesinde bas verir Istilik sualanmasinin xarakteri haqqinda tesevvur elde etmek ucun divari elektromaqnit dalgalarini kecirmeyen qapali qab daxilinde muxtelif temperaturlu iki cisim ferz edek Mueyyen zaman kecdikden sonra bele sistem yeni qapali qab daxilindeki cisimler ve cisimlerin buraxdigi sualanma tarazliq halina gelir Bu halda sisteme daxil olan butun cisimlerin ve qab daxilinde meydana gelen sualanmanin temperaturu eyni olur Sualanmanin temperaturu dedikde onunla istilik tarazliginda olan cisimlerin temperaturu basa dusulur Sistemin istilik tarazliginda olmasi o demekdir ki onu teskil eden cisimlerden her birinin vahid zamanda sualandirdigi enerjinin miqdari hemin muddetde uddugu enerjinin miqdarina beraberdir Bu zaman cisimlerin buraxdigi sualanmanin qab daxilindeki hecmi sixligi tarazliq halinin temperaturuile mueyyenlesen sabit qiymete malik olur Tarazliqli sualanmaninenerji sixligi ve onun spektral terkibi qabin hecminden ve formasindan hemcinin qab daxilindeki cisimlerin novunden asili deyildir Sualanmaninenerji sixligi ve spektral terkibi yalniz temperaturdan asilidir Tarazliqli sualanma bircinsdir izotropdur ve polyarlasmis deyildir Bu odemekdir ki istenilen noqtede tarazliqli sualanmanin enerji sixligi vespektral terkibi eynidir butun yayilma istiqametleri ve sahe gerginlik vektorlarinin E displaystyle vec E ve H displaystyle vec H butun reqs istiqametleri eyni huquqludur 2 Spektral terkibini tecrubi yolla oyrenmek meqsedile tarazliqli sualanmaelde etmek ucun divarinin temperaturu sabit saxlanilan qapali qabin divari uzerinde cox kicik desik acmaq kifayetdir Hemin desikden cixan sualanma verilmis temperaturdaki tarazliqli sualanmadir Yegane ferq ondan ibaretdir ki bu haldaki sualanma izotrop olmayib yalniz verilmis cisim bucagi daxilinde yayilan sualanmadir Qabin divarinin temperaturunun artirilmasi ile desikden cixan tarazliqli sualanmanin tekce enerjisi deyil hem de spektral terkibi de deyisir 2 Istinadlar Redakte N M Qocayev Umumi Fizika Kursu IV cild Optika Casioglu 2009 s496 1 2 N M Qocayev Umumi Fizika Kursu IV cild Optika Casioglu 2009 s497Menbe https az wikipedia org w index php title Istilik sualanmasi amp oldid 5155206, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
