fbpx
Wikipedia

İsrailin dövlət quruluşu

September 27, 2021

Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: İsrail (dəqiqləşdirmə).

İsrail - parlamentli respublika.

İsrail Dövləti

מדינת ישראל
Medinat Yisrā'el
دولة إسرائيل‎
Daulat Isrāʼīl
İsrail
Himni: İsrail himni - "Hatikvah" ("Ümid")
PaytaxtıYerusəlim (mübahisəli)- 840 min nəfər ( 2015-ci il).
Ən böyük şəhəriTəl-Əviv - 3,6 milyon sakin ( 2015-ci il ).
Rəsmi dilləriİvrit və ərəb dili
Etnik qrupları
75,4% yəhudilər, 20,6% ərəblər, 4% digər
İdarəetmə formasıParlament respublikası
• Prezident
Reuven Rivlin
• Baş nazir
Benjamin Netanyahu
• Knesset spikeri
Yuli-Yoel Edelstein
Qurulması
• Deklarasiya
14 may 1948
Ərazisi
• Ümumi
22072 (151-ci)
• Su (%)
~2%
Əhalisi
• 2010 təxmini
8,051,200 (95-ci)
• Sıxlıq
365.3/km2 (946.1/kv. mil) (30-cu)
ÜDM (AQP)2009 təxmini
• Ümumi
206.430 milyard (49-cu)
• Adam başına
28,393 (29-cu)
ÜDM (nominal)2009 təxmini
• Ümumi
194.825 milyard (40)
• Adam başına
26,796 (28)
İİİ (2007)0.935
çox yüksək · 27-ci
ValyutasıShekel (₪‎) (ILS)
Saat qurşağıUTC+3 (IST (UTC+2))
• Yay (DST)
IDT (UTC+3)
Telefon kodu972
ISO 3166 koduIL
İnternet domeni.il

Dövlət quruluşu

İsrail parlament formasında idarəetmə üsuluna malik respublikadır. Milli bayram günü olan müstəqillik günü (1948) 14 mayda qeyd olunur. Ölkədə rəsmi Konstitusiya mövcud deyil, "Dövlətin Yaranması haqqında Deklarasiya" (1948-ci il), Parlamentin əsas qanunları və İsrail vətəndaş hüququ adlı sənədlərlə idarəçilik funksiyaları müəyyən edilir. Qanun sisteminə gəldikdə, ölkədə ümumi Britaniya qanunları və Britaniya Mandatının qarışığından, habelə xüsusi işlərdə yəhudi, xristian və müsəlman qanunlarından istifadə olunur. İsrail qanunvericilik, icra və məhkəmə hakimiyyətinə söykənən parlament formalı demokratik ölkədir. Onun institutları Knesset (Parlament), Hökumət (Nazirlər Kabineti) və ədliyyə sistemindən ibarətdir. Dövlətə Prezident başçılıq edir. İsrailin siyasi quruluşu hakimiyyətin qollarının bölünməsi, qarşılıqlı nəzarəti və tarazlığı prinsipinə əsaslanır. Hökumət Knessetə tabedir, məhkəmənin müstəqilliyi qanunla təmin edilir.

İnzibati bölgüsü

 
Israilin siyasi xəritəsi

50 dairədən ibarət olan 6 rayona (Mərkəz, Hayfa, Qüds, Şimal, Cənub, Tel-Əviv) bölünür (qeyd: İsrail 1950-ci ildə Qüdsü özünün paytaxtı elan etmişdir, lakin ABŞ və başqa ölkələrin səfirlikləri Tel-Əvivdə yerləşir).

Dövlət başçısı

Knesset tərəfindən 7 illik müddətə seçilən Prezidentdir. Prezident dövlət başçısı olaraq millətin birliyini təmsil edir və dövlət maraqlarını partiya maraqlarından uca tutur. Prezident, irəli sürülən namizədlər sırasından, onların şəxsi keyfiyyətləri və dövlət qarşısında xidmətləri əsasında, Knessetin sadə səs çoxluğu ilə yeddi illiyə seçilir; o, öz vəzifəsini iki müddətdən çox tuta bilməz. Prezidentin vəzifələri əsasən formal və rəsmi qanunla müəyyən edilib. Onların sırasına yeni tərkibli Knessetin birinci sessiyasının açılışı; xarici səfirlərin etimadnamələrinin qəbul edilməsi; Knessetin qəbul etdiyi müqavilə və qanunların imzalanması; münasib təşkilatların tövsiyəsi ilə hakimlərin, Dövlət Bankının direktorunun və xaricdə İsrail diplomatik missiyaları başçılarının təyin edilməsi; ədliyyə nazirinin zəmanəti ilə məhkum olunmuş şəxslərin əfv edilməsi və habelə saxlanma müddətinin qısaldılması daxildir.

Prezident, həmçinin ictimai funksiyaları və qeyri-formal vəzifələri də icra edir: vətəndaşların müraciətnamələrini qəbul edir; bir sıra ictimai təşkilatların fəxri üzvü olur və cəmiyyətin güzəranını yaxşılaşdırmağa yönəldilən tədbirləri dəstəkləyir.

Qanunverici hakimiyyət

Ölkədə ali hakimiyyət ümumxalq səsverməsi yolu ilə proporsional sistem üzrə 4 il müddətinə (bu müddət ərzində Parlament buraxıla bilər) seçilən bir palatalı Parlamentə - Knessetə (120 yer, son seçkilər 22 yanvar 2013-cü ildə keçirilmişdir) məxsusdur. Onun adı Böyük Məclis – “Knesset xa – Qdola”dan iqtibas edilmişdir.

Parlamentə seçkilər konkret şəxsiyyətə deyil, bu və ya digər siyasi partiyaya səsvermədir və Knessetdə təmsil olunmaq istəyən partiyaların çoxsaylılığı əqidə və məramların geniş spektrindən xəbər verir.

Seçkilər ərəfəsində hər partiya öz platformasını və Knessetə namizədlərinin siyahısını dərc etdirir; bu siyahı daxili partiya seçkilərində və digər daxili tədbirlərdə müəyyənləşdirilir.

Knessetdə təmsil edilən partiyalar avtomatik şəkildə yenidən seçilməyə namizəd olaraq saxlanılırlar, qalan partiyalar, səsvermə hüququ olan vətəndaşlardan ən azı 2500 imza topladıqda və beh verdikdə seçkilərdə səs qoya bilərlər. Partiyalar minimal səs sayından artıq, lakin əlavə yer almaq üçün yetərli olmayan səs topladıqda, bu səslər qalan partiyalar arasında onların təmsilçiliyinə, yaxud seçkiqabağı razılaşmalara mütənasib olaraq bölüşdürülür.

Yeni tərkibli Knesset onun tərkibini müəyyənləşdirən ümumi seçkilərdən sonra işə başlayır. İlk iclasda deputatlar prosedur qaydalarına uyğun olaraq Knesset sədrini və onun müavinlərini seçirlər.

Ölkədə ali qanunverici hakimiyyət orqanı ümumxalq səsverməsi yolu ilə proporsional sistem üzrə 4 il müddətinə seçilir, lakin bu müddət tamam olmadan da öz-özünün buraxılmasını elan edə və Baş nazir tərəfindən buraxıla bilər. Seçkilərin keçirilməsinə və yeni Knessetin təşkil edilməsinə qədər bütün səlahiyyətlər əvvəlki Knesset tərkibinin əlində qalır.

Parlament öz funksiyalarını ümumi iclaslarda və 14 daimi fəaliyyət göstərən komissiyalarda icra edir. Qanun layihələrinin qanuna çevrilməsi üçün o, Knesset tərəfindən üç oxunuşda qəbul edilməlidir. Üçüncü oxunuşda əksəriyyət “səs” verdikdən və sədrlik edən onu imzaladıqdan sonra qanun layihəsi rəsmi olaraq dövlət mətbuat orqanında dövlət Prezidenti, Baş nazir, Knesset sədri və həmin qanunun icrasına cavabdeh olan nazirin imzası ilə dərc edilir. Son nəticədə Ədliyyə naziri sənədi dövlət möhürü ilə nişanlayır və qanun layihəsi qanuni qüvvəyə minir.

İcraedici hakimiyyət

Nazirlər Kabineti ümumi seçkilərdə 4 illik müddətə seçilən Baş nazir tərəfindən formalaşır və Knesset tərəfindən təsdiq olunur. İcra hakimiyyəti daxili və xarici işlərin, o cümlədən müdafiə məsələlərinin həlli üçün səlahiyyətlər həvalə edilmiş hökumətə mənsubdur. Hökumətin funksiyaları olduqca genişdir: o, başqa bir inzibati quruma qanunla həvalə edilməmiş hər bir məsələyə müdaxilə etmək hüququna malikdir. Hökumət öz işini və qərar qəbuletmə qaydasını özü müəyyənləşdirir. Adətən, iclaslar həftədə bir dəfə keçirilsə də, zəruri hallarda əlavə iclaslar da keçirilir. İndiyədək bütün hökumətlər bir neçə partiyanı təmsil edən nümayəndələrdən ibarət olurdu, çünki heç bir partiya hökuməti təkbaşına formalaşdırmaq üçün Knessetdə kifayət qədər mandat ala bilmirdi. Hökuməti formalaşdırmaq üçün yeni seçilən Baş nazir seçkilərin nəticələri dərc olunandan sonra 45 gün müddətində nazirlərin siyahısını və əsas məsələlər üzrə hökumət fəaliyyətinin proqramını Knessetin təsdiqinə təqdim etməlidir.

Baş nazir vəzifəsinə namizədlər cari çağırış Knessetdə ən azı on yer tutan partiyalar və ya 50 min seçici tərəfindən irəli sürülə bilərlər. Seçici səslərinin yarıdan çoxunu almış namizəd Baş nazir olur. Namizədlərdən heç biri səslərin yarısından artıq ala bilmədikdə iki həftədən sonra seçkilərin ikinci turu keçirilir; bu mərhələdə ən çox səs toplamış iki namizəd iştirak edir. İkinci turda iştirak edən namizədlərdən hər hansı biri öz namizədliyini geri götürdüyü təqdirdə, onun yerini topladığı səslər üzrə ardınca gələn namizəd tutur.

Nazirlər öz vəzifələrinin icrasına görə Baş nazir qarşısında cavabdehdirlər və fəaliyyəti üzrə parlamentə hesabat verməlidirlər. Nazirlərin ən azı yarısı Knessetin üzvü olmalı, eyni zamanda hamısı Parlamentə seçilmək hüququna malik olmalıdır. Hökumətin səlahiyyət müddəti dörd ildir; Baş nazirin istefası və ya vəfatı səbəbindən, habelə Knessetin etimadsızlıq qərarı çıxardığı halda bu müddət azaldıla bilər.

Knessetə seçkilər Baş nazirin seçilməsi ilə eyni zamanda keçirilir. Bütün ölkə vahid seçki dairəsi sayılır; səsvermə prosedurası gizli keçir; seçicilər iki bülletendə Baş nazir vəzifəsinə namizədlərdən birinə və hər hansı siyasi partiyaya səs verməklə - öz mövqelərini ifadə edirlər.

Məhkəmə hakimiyyəti

Yerusəlimdə yerləşən Ali Məhkəmə İsrailin ən yüksək məhkəməsi sayılır və onun yurisdiksiyası dövlətin bütün ərazisinə yayılır.

İstinadlar

  1. "Introduction to the Tables: Geophysical Characteristics" (doc) (ingilis). Israel Central Bureau of Statistics. İstifadə tarixi: 4 июля 2008.
  2. http://www1.cbs.gov.il/shnaton57/st02_15.pdf%7Ctitle=Localities[ölü keçid], Population, and Density|accessdate=2 июля 2008|lang=en
  3. http://www.cbs.gov.il/hodaot2006n/11_06_106e.pdf%7Cpublisher=Israel Central Bureau of Statistics|title=Press Release: Jerusalem Day|datepublished=24 мая 2006|accessdate=10 марта 2007|lang=en}}

Mənbə

  • Abadi, Jacob (2004), «Israel’s Quest for Recognition and Acceptance in Asia: Garrison State Diplomacy», Routledge, ISBN 0714655767

Xarici keçidlər

  • Государство Израиль. Государственное устройство. Электронная еврейская энциклопедия.
  • Официальный сайт кнессета


September 27, 2021
israilin, dövlət, quruluşu, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, israil, dəqiqləşdirmə, israil, parlamentli, respublika, israil, dövlətiמדינת, ישראל, medinat, yisrā, elدولة, إسرائيل, daulat, isrāʼīlisrailbayrağı, gerbihimni, israil, himni, hatikvah, ümid, p. Bu adin diger istifade formalari ucun bax Israil deqiqlesdirme Israil parlamentli respublika Israil Dovletiמדינת ישראל Medinat Yisra elدولة إسرائيل Daulat IsraʼilIsrailBayragi GerbiHimni Israil himni Hatikvah Umid PaytaxtiYeruselim mubahiseli 840 min nefer 2015 ci il En boyuk seheriTel Eviv 3 6 milyon sakin 2015 ci il Resmi dilleriIvrit ve ereb diliEtnik qruplari75 4 yehudiler 20 6 erebler 4 digerIdareetme formasiParlament respublikasi PrezidentReuven Rivlin Bas nazirBenjamin Netanyahu Knesset spikeriYuli Yoel EdelsteinQurulmasi Deklarasiya14 may 1948Erazisi Umumi22072 151 ci Su 2 Ehalisi 2010 texmini8 051 200 95 ci Sixliq365 3 km2 946 1 kv mil 30 cu UDM AQP 2009 texmini Umumi206 430 milyard 49 cu Adam basina28 393 29 cu UDM nominal 2009 texmini Umumi194 825 milyard 40 Adam basina26 796 28 III 2007 0 935cox yuksek 27 ciValyutasiShekel ILS Saat qursagiUTC 3 IST UTC 2 Yay DST IDT UTC 3 Telefon kodu972ISO 3166 koduILInternet domeni il Mundericat 1 Dovlet qurulusu 2 Inzibati bolgusu 3 Dovlet bascisi 4 Qanunverici hakimiyyet 5 Icraedici hakimiyyet 6 Mehkeme hakimiyyeti 7 Istinadlar 8 Menbe 9 Xarici kecidlerDovlet qurulusu RedakteIsrail parlament formasinda idareetme usuluna malik respublikadir Milli bayram gunu olan musteqillik gunu 1948 14 mayda qeyd olunur Olkede resmi Konstitusiya movcud deyil Dovletin Yaranmasi haqqinda Deklarasiya 1948 ci il Parlamentin esas qanunlari ve Israil vetendas huququ adli senedlerle idarecilik funksiyalari mueyyen edilir Qanun sistemine geldikde olkede umumi Britaniya qanunlari ve Britaniya Mandatinin qarisigindan habele xususi islerde yehudi xristian ve muselman qanunlarindan istifade olunur Israil qanunvericilik icra ve mehkeme hakimiyyetine soykenen parlament formali demokratik olkedir Onun institutlari Knesset Parlament Hokumet Nazirler Kabineti ve edliyye sisteminden ibaretdir Dovlete Prezident basciliq edir Israilin siyasi qurulusu hakimiyyetin qollarinin bolunmesi qarsiliqli nezareti ve tarazligi prinsipine esaslanir Hokumet Knessete tabedir mehkemenin musteqilliyi qanunla temin edilir Inzibati bolgusu Redakte Israilin siyasi xeritesi 50 daireden ibaret olan 6 rayona Merkez Hayfa Quds Simal Cenub Tel Eviv bolunur 1 2 3 qeyd Israil 1950 ci ilde Qudsu ozunun paytaxti elan etmisdir lakin ABS ve basqa olkelerin sefirlikleri Tel Evivde yerlesir Dovlet bascisi RedakteKnesset terefinden 7 illik muddete secilen Prezidentdir Prezident dovlet bascisi olaraq milletin birliyini temsil edir ve dovlet maraqlarini partiya maraqlarindan uca tutur Prezident ireli surulen namizedler sirasindan onlarin sexsi keyfiyyetleri ve dovlet qarsisinda xidmetleri esasinda Knessetin sade ses coxlugu ile yeddi illiye secilir o oz vezifesini iki muddetden cox tuta bilmez Prezidentin vezifeleri esasen formal ve resmi qanunla mueyyen edilib Onlarin sirasina yeni terkibli Knessetin birinci sessiyasinin acilisi xarici sefirlerin etimadnamelerinin qebul edilmesi Knessetin qebul etdiyi muqavile ve qanunlarin imzalanmasi munasib teskilatlarin tovsiyesi ile hakimlerin Dovlet Bankinin direktorunun ve xaricde Israil diplomatik missiyalari bascilarinin teyin edilmesi edliyye nazirinin zemaneti ile mehkum olunmus sexslerin efv edilmesi ve habele saxlanma muddetinin qisaldilmasi daxildir Prezident hemcinin ictimai funksiyalari ve qeyri formal vezifeleri de icra edir vetendaslarin muracietnamelerini qebul edir bir sira ictimai teskilatlarin fexri uzvu olur ve cemiyyetin guzeranini yaxsilasdirmaga yoneldilen tedbirleri destekleyir Qanunverici hakimiyyet RedakteOlkede ali hakimiyyet umumxalq sesvermesi yolu ile proporsional sistem uzre 4 il muddetine bu muddet erzinde Parlament buraxila biler secilen bir palatali Parlamente Knessete 120 yer son seckiler 22 yanvar 2013 cu ilde kecirilmisdir mexsusdur Onun adi Boyuk Meclis Knesset xa Qdola dan iqtibas edilmisdir Parlamente seckiler konkret sexsiyyete deyil bu ve ya diger siyasi partiyaya sesvermedir ve Knessetde temsil olunmaq isteyen partiyalarin coxsayliligi eqide ve meramlarin genis spektrinden xeber verir Seckiler erefesinde her partiya oz platformasini ve Knessete namizedlerinin siyahisini derc etdirir bu siyahi daxili partiya seckilerinde ve diger daxili tedbirlerde mueyyenlesdirilir Knessetde temsil edilen partiyalar avtomatik sekilde yeniden secilmeye namized olaraq saxlanilirlar qalan partiyalar sesverme huququ olan vetendaslardan en azi 2500 imza topladiqda ve beh verdikde seckilerde ses qoya bilerler Partiyalar minimal ses sayindan artiq lakin elave yer almaq ucun yeterli olmayan ses topladiqda bu sesler qalan partiyalar arasinda onlarin temsilciliyine yaxud seckiqabagi razilasmalara mutenasib olaraq bolusdurulur Yeni terkibli Knesset onun terkibini mueyyenlesdiren umumi seckilerden sonra ise baslayir Ilk iclasda deputatlar prosedur qaydalarina uygun olaraq Knesset sedrini ve onun muavinlerini secirler Olkede ali qanunverici hakimiyyet orqani umumxalq sesvermesi yolu ile proporsional sistem uzre 4 il muddetine secilir lakin bu muddet tamam olmadan da oz ozunun buraxilmasini elan ede ve Bas nazir terefinden buraxila biler Seckilerin kecirilmesine ve yeni Knessetin teskil edilmesine qeder butun selahiyyetler evvelki Knesset terkibinin elinde qalir Parlament oz funksiyalarini umumi iclaslarda ve 14 daimi fealiyyet gosteren komissiyalarda icra edir Qanun layihelerinin qanuna cevrilmesi ucun o Knesset terefinden uc oxunusda qebul edilmelidir Ucuncu oxunusda ekseriyyet ses verdikden ve sedrlik eden onu imzaladiqdan sonra qanun layihesi resmi olaraq dovlet metbuat orqaninda dovlet Prezidenti Bas nazir Knesset sedri ve hemin qanunun icrasina cavabdeh olan nazirin imzasi ile derc edilir Son neticede Edliyye naziri senedi dovlet mohuru ile nisanlayir ve qanun layihesi qanuni quvveye minir Icraedici hakimiyyet RedakteNazirler Kabineti umumi seckilerde 4 illik muddete secilen Bas nazir terefinden formalasir ve Knesset terefinden tesdiq olunur Icra hakimiyyeti daxili ve xarici islerin o cumleden mudafie meselelerinin helli ucun selahiyyetler hevale edilmis hokumete mensubdur Hokumetin funksiyalari olduqca genisdir o basqa bir inzibati quruma qanunla hevale edilmemis her bir meseleye mudaxile etmek huququna malikdir Hokumet oz isini ve qerar qebuletme qaydasini ozu mueyyenlesdirir Adeten iclaslar heftede bir defe kecirilse de zeruri hallarda elave iclaslar da kecirilir Indiyedek butun hokumetler bir nece partiyani temsil eden numayendelerden ibaret olurdu cunki hec bir partiya hokumeti tekbasina formalasdirmaq ucun Knessetde kifayet qeder mandat ala bilmirdi Hokumeti formalasdirmaq ucun yeni secilen Bas nazir seckilerin neticeleri derc olunandan sonra 45 gun muddetinde nazirlerin siyahisini ve esas meseleler uzre hokumet fealiyyetinin proqramini Knessetin tesdiqine teqdim etmelidir Bas nazir vezifesine namizedler cari cagiris Knessetde en azi on yer tutan partiyalar ve ya 50 min secici terefinden ireli surule bilerler Secici seslerinin yaridan coxunu almis namized Bas nazir olur Namizedlerden hec biri seslerin yarisindan artiq ala bilmedikde iki hefteden sonra seckilerin ikinci turu kecirilir bu merhelede en cox ses toplamis iki namized istirak edir Ikinci turda istirak eden namizedlerden her hansi biri oz namizedliyini geri goturduyu teqdirde onun yerini topladigi sesler uzre ardinca gelen namized tutur Nazirler oz vezifelerinin icrasina gore Bas nazir qarsisinda cavabdehdirler ve fealiyyeti uzre parlamente hesabat vermelidirler Nazirlerin en azi yarisi Knessetin uzvu olmali eyni zamanda hamisi Parlamente secilmek huququna malik olmalidir Hokumetin selahiyyet muddeti dord ildir Bas nazirin istefasi ve ya vefati sebebinden habele Knessetin etimadsizliq qerari cixardigi halda bu muddet azaldila biler Knessete seckiler Bas nazirin secilmesi ile eyni zamanda kecirilir Butun olke vahid secki dairesi sayilir sesverme prosedurasi gizli kecir seciciler iki bulletende Bas nazir vezifesine namizedlerden birine ve her hansi siyasi partiyaya ses vermekle oz movqelerini ifade edirler Mehkeme hakimiyyeti RedakteYeruselimde yerlesen Ali Mehkeme Israilin en yuksek mehkemesi sayilir ve onun yurisdiksiyasi dovletin butun erazisine yayilir Istinadlar Redakte Introduction to the Tables Geophysical Characteristics doc ingilis Israel Central Bureau of Statistics Istifade tarixi 4 iyulya 2008 http www1 cbs gov il shnaton57 st02 15 pdf 7Ctitle Localities olu kecid Population and Density accessdate 2 iyulya 2008 lang en http www cbs gov il hodaot2006n 11 06 106e pdf 7Cpublisher Israel Central Bureau of Statistics title Press Release Jerusalem Day datepublished 24 maya 2006 accessdate 10 marta 2007 lang en Menbe RedakteAbadi Jacob 2004 Israel s Quest for Recognition and Acceptance in Asia Garrison State Diplomacy Routledge ISBN 0714655767Xarici kecidler RedakteGosudarstvo Izrail Gosudarstvennoe ustrojstvo Elektronnaya evrejskaya enciklopediya Oficialnyj sajt knessetaMenbe https az wikipedia org w index php title Israilin dovlet qurulusu amp oldid 5712410, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.