fbpx
Wikipedia

Ümumi Daxili Məhsul

Ümumi Daxili Məhsul (ing. Gross Domestic Product) — verilmiş zaman müddətində ölkə daxilində istehsal olunan əmtəə və xidmətlərin bazar dəyəridir. ÜDM, xüsusi zaman intervalı müddətində istehsal olunan mal və xidmətlər daxildir. Keçmişdə istehsal edilən məhsullara aid sövdələşmələr ÜDM-də əks olunmur. Adətən bu interval il və ya rüblərdir.

Adambaşına düşən ÜDM (AQP) 2013-cü il üçün (USD) * Maksimal: Qətər — 136 727 USD * Minimal: Mərkəzi Afrika Respublikası — 604 USD * Ortalama: 14 397 USD * Ümumi dünya: 75,6 trillion USD

ÜDM istehsalın həcmini ölkənin coğrafi hüdudları daxilində ölçür. Məsələn, Rusiya şirkəti Azərbaycanda fəaliyyət göstərirsə, onun yaratdığı dəyər Azərbaycanın ÜDM-də əks olunur və əksinə Azərbaycan şirkəti Türkiyədə fəaliyyət göstərirsə, onun istehsal etdiyi məhsul və ya göstəridiyi xidmət Türkiyənin ÜDM-də əks olunacaq.

ÜDM ölkədə istehsal olunan və qanuni yolla satılan bütün əmtəə və xidmətləri əhatə edir. ÜDM bir neçə əsas məhsulun deyil, istehsal olunan hər məhsulun dəyərini özündə əks etdirir.

Nominal və real ÜDM

Nominal ÜDM – hesablamada istehsal edilən məhsulların aktual bazar qiyməti götürülür. Bu səbəbdən nominal ÜDM məhsulun qiymət dəyişikliklərindən asılıdır – yəni inflyasiya (deflyasiya) nəticəsində məhsulun qiyməti qalxdıqda(düşdükdə) nominal ÜDM da qalxır(düşür).

Məsələn, ölkədə cəmi 2 məhsul istehsal edilir, A və B məhsulları. 2007-ci ildə A məhsulundan 100 ədəd, B məhsulundan isə 200 ədəd istehsal edilib. A məhsulunun 2007-ci ildə bazar qiyməti 30, B məhsulununku isə 20 pul vahididir. Bu halda 2007-ci ildə ÜDM = 100 * 30 + 200 * 20 = 7000. 2008-ci ildə 10% inflasiya olduğu halda və istehsalın artmadığı halda nominal ÜDM 100 * 33 + 200 * 22 = 7700 olur. Gördüyümüz kimi hətta istehsalın artmadığı halda nominal ÜDM 700 pul vahidi artdı.

Məhsulun qiymətindən asılılığı aradan qaldırmaq və səhv yanaşmadan yayınmaq üçün real ÜDM hesablanır. Real ÜDM-da qiymət dəyişiklikləri nəzərə alınır. Bunun üçün bir il əsas götürülməli və növbəti illərdə əsas götürülmüş ilin qiymətləri tətbiq edilməlidir. Yuxarıdakı misalda 2008-ci ildə real ÜDM = 100 * 30 + 200 * 20 = 7000. Bu o deməkdir ki, əsas il olaraq 2007-ci il götürüldükdə 2008-ci ildə real ÜDM-un artımı 0%, nominal ÜDM-un artımı isə 10% təşkil edəcək.

ÜDM deflyator nominal ÜDM-un real ÜDM-a nisbətini göstərir:   MİSAL

Yuxarıdakı misalda 2008-ci ildə:  

ÜDM-un hesablama yolları

ÜDM-u hesablamağın bir neçə yolu var:

  •  
    • C – Əhalinin istehlak xərcləri
    • I – Ümumi xüsusi investisiyalar
    • G – Dövlət xərcləri
    • EX – İxrac
    • İM – İdxal
  •  
    • IMD – İstehsal edilən son məhsulların dəyəri
    • OM – Son məhsul (İMD) üçün istifadə olunan başqa məhsulların dəyəri
    • V – Məhsul üçün vergi
    • S – Subsidiyalar
  •  
    • XÜDM = G + DG + V – S
    • XÜDM – Xalis ÜDM
    • A – Amortizasiya
    • G – Razılaşmaya əsasən hüquqi və ya fiziki şəxsin (yəni, işəgötürənin) işçisinə ödəməli olduğu məbləğlər
    • DG – Digər gəlirlər

ÜDM Azərbaycan

2008-ci ilin sonunda ÜDM Azərbaycanda 31468 mln. AZN və ya 79181 mln. USD (ÜDM(AQP)) təşkil etmişdir. Adambaşına düşən ÜDM 3670 AZN və ya 9183 USD (ÜDM(AQP)) təşkil etmişdir və beynəlxalq müqayisədə Azərbaycan 82-ci yerdə qərarlaşmışdır.

90-cı illərdə bütün keçmiş Sovet ölkələri kimi Azərbaycan da iqtisadi tənəzzüllə uğradı. Ən az ÜDM Azərbaycanda 1995-ci ildə qeydə alınmışdır (2133 mln. AZN). 1996-ci ildən başlayaraq Azərbaycanda ÜDM-un orta real artım tempi ~16% təşkil edib. Bu çox böyük göstəricidir, lakin ÜDM-da neft sektorunun payı çox böyükdür, 59%. Qeyri neft sektorunun orta artım tempi 1998-ci ildən 2008-ci ilə kimi 10,5% olmuşdur. ÜDM-un sənayeyə düşən payı 62%, kənd təsərrüfatına 6,5%, tikintiyə 5,6%, xidmət sahələrinə 19,2% təşkil etmişdir. Qonşu ölkələrlə müqayisədə adambaşına düşən ÜDM (AQP):

1. Amerika Birləşmiş Ştatları — 57.466,79 USD

  1. Rusiya – 15922 USD
  2. Türkmənistan – 14200 USD
  3. Türkiyə – 13138 USD
  4. Qazaxıstan – 11416 USD
  5. İran – 11250 USD
  6. Azərbaycan – 9183 USD'
  7. Ermənistan – 5273 USD
  8. Gürcüstan – 4863 USD

Siyahı

Yer Ölkə ÜDM $
1 Qətər
2 İsveçrə 79,888
Makao, Çin Xalq Respublikası 74,017
3 Norveç 70,868
4 İrlandiya 64,175
5 İslandiya 59,765
6 Qətər 59,324
7 Amerika Birləşmiş Ştatları 57,638
8 Danimarka 53,579
9 Sinqapur 52,963
10 İsveç 51,845
11 Avstraliya 49,755
12 San Marino 47,909
13 Niderland Krallığı 45,638
14 Avstriya 44,758
Honq Konq 43,741
15 Finlandiya 43,401
16 Kanada 42,183
17 Almaniya 42,161
18 Belçika 41,272
19 Birləşmiş Krallıq 40,367
20 Yeni Zelandiya 39,412
21 Yaponiya 38,901
22 Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri 37,622
23 İsrail 37,181
24 Andorra 36,989
25 Fransa 36,857
Guam 35,563
Avropa Birliyi 32,242
Puerto-Riko 30,790
26 İtaliya 30,661
27 Bahama adaları 28,786
28 Cənubi Koreya 27,539
29 Küveyt 27,359
30 Brunei 26,939
31 İspaniya 26,617
32 Malta 25,145
33 Kipr 23,542
34 Bəhreyn 22,579
Şimali Mariana adaları 22,572
35 Sloveniya 21,650
36 Səudiyyə Ərəbistanı 20,029
37 Portuqaliya 19,838
38 Çexiya Respublikası 18,484
39 Yunanıstan 17,891
40 Estoniya 17,737
41 Saint Kitts və Nevis 16,597
42 Slovakiya 16,530
43 Trinidad və Tobaqo 16,041
44 Barbados 15,892
45 Uruqvay 15,221
46 Seyşel adaları 15,076
47 Oman 14,982
48 Litva 14,901
49 Antigua və Barbuda 14,462
50 Palau 14,428
51 Latviya 14,071
52 Çili 13,793
53 Panama 13,680
54 Macarıstan 12,820
55 Argentina 12,440
56 Polşa 12,414
57 Xorvatiya 12,149
Amerika Samoası 11,835
58 Kosta Rika 11,825
59 Türkiyə 10,863
Dünya 10,190
60 Maldivlər 9,875
61 Qrenada 9,842
62 Mauritius 9,631
63 Rumıniya 9,523
64 Malayziya 9,508
65 Sent Lusiya 9,365
66 Rusiya 8,748
67 Ekvatorial Qvineya 8,747
68 Braziliya 8,650
69 Livan 8,250
70 Meksika 8,209
71 Çin 8,123
72 Dominika 7,907
73 Nauru 7,821
74 Qazaxıstan 7,715
75 Bolqarıstan 7,469
76 Qabon 7,179
77 Çernoqoriya 7,029
78 Sent Vinsent və Qrenadilər 7,007
79 Botsvana 6,924
80 Dominik respublikası 6,722
81 Türkmənistan 6,389
82 Peru 6,049
83 Ekvador 6,019
84 Tayland 5,911
85 Surinam 5,871
86 Kolumbiya 5,806
87 Serbiya 5,426
88 Cənubi Afrika 5,275
89 Makedoniya 5,237
90 Fiji 5,234
91 İran 5,219
92 Belarus 4,989
93 Yamayka 4,879
94 Bosniya və Herseqovina 4,808
95 Beliz 4,745
96 İraq 4,610
97 Guyana 4,529
98 Namibiya 4,415
99 El Salvador 4,224
100 Qvatemala 4,147
101 Albaniya 4,125
102 İordaniya 4,088
103 Paraqvay 4,078
104 Samoa 4,030
105 Əl-Cəzair 3,917
106 Şri Lanka 3,910
107 Azərbaycan 3,879
108 Gürcüstan 3,866
109 Tonqa 3,749
110 Monqolustan 3,694
111 Tunis 3,689
112 Marşal adaları 3,665
Kosovo 3,661
113 Ermənistan 3,615
114 İndoneziya 3,570
115 Misir 3,478
116 Angola 3,309
117 Mikroneziya 3,144
118 Boliviya 3,105
119 Tuvalu 3,084
120 Cape Verde 2,998
121 Filippin 2,951
Fələstin Qərb Şəriyəsi və Qəzzə 2,943
122 Mərakeş 2,893
123 Vanuatu 2,861
124 Butan 2,774
125 Esvatini 2,770
126 Papua Yeni Qvineya 2,500
127 Sudan 2,415
128 Honduras 2,361
129 Laos 2,339
130 Ukrayna 2,186
131 Nigeriya 2,176
132 Vyetnam 2,171
133 Nikaraqua 2,151
134 Özbəkistan 2,111
135 Solomon adaları 2,006
136 Moldova 1,900
137 São Tomé və Príncipe 1,715
138 Hindistan 1,710
139 Kiribati 1,587
140 Fil dişi Sahili 1,535
141 Konqo Respublikası 1,528
142 Gana 1,514
143 Kenya 1,455
144 Pakistan 1,444
145 Şərq Timor 1,405
146 Kamerun 1,375
147 Bangladeş 1,359
148 Kamboca 1,270
149 Zambiya 1,269
150 Myanma 1,196
151 Mavritaniya 1,102
152 Qırğızıstan 1,078
153 Lesotho 1,040
154 Zimbabve 1,029
155 Yəmən 990
156 Senegal 953
157 Tanzaniya 878
158 Tacikistan 796
159 Benin 789
160 Mali 780
161 Komorları 775
162 Haiti 740
163 Nepal 729
164 Efiopiya 707
165 Ruanda 703
166 Çad 664
167 Qvineya 662
168 Qvineya-Bissau 642
169 Burkina Faso 627
170 Uqanda 580
171 Getmək? 579
172 Əfqanıstan 562
173 Sierra Leone 505
174 Qambiya 473
175 Liberya 455
176 Somali 434
177 Konqo Demokratik Respublikası 406
178 Madaqaskar 402
179 Mərkəzi Afrika Respublikası 382
180 Mozambik 381
181 Malavi 300
182 Burundi 286

ÜDM dünyada

Dünyanın ÜDM-u 2008-ci il üçün 68999 mlrd. USD təşkil etmişdir. Ən böyük ÜDM isə Amerika Birləşmiş Ştatlarındadır, 14264 mlrd. USD. Adambaşına düşən ÜDM-a görə ilkin yerləri Qətər və Lüksemburq (İMF) tutur, ~80000 USD. ÜDM-da vətəndaşların sosial tələbləri (ədalətlilik dərəcəsi – hər bir sahədə, sığorta, sabitlik, havanın, suyun və yemək məhsullarının keyfiyyəti, istirahət üçün şərait və s.) nəzərə alınmadığına görə, adambaşına düşən ÜDM ölkədə yaşayan insanların həyat səviyyəsinin əsas göstəricilərindən biri kimi qəbul edilsə də, yeganə göstərici kimi qəbul edilə bilməz. Həyat səviyyəsinin ölçülməsində bu üsullar da kömək ola bilər:

  • Gini-Index – dövlətin gəlirlərinin vətəndaşları arasında ədalətli bölüşdürülməsini müəyyən etmək üçün bir üsul
  • İnsan İnkişafı İndeksi (İİİ) – vətəndaşların ümumi inkişafı (xalqın gəlirlərindən, vətəndaşların orta həyat müddətindən və təhsil səviyyəsindən ibarətdir)
  • Genuine Progress Indicator
  • Index of Sustainable Economic Welfare (ISEW)
  • Happy Planet Index (HPI)

Mənbələr

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. Qreqori Mənkyu.Ekonomiksin Əsasları. Bakı. 2010. Səh. 502–504

ümumi, daxili, məhsul, gross, domestic, product, verilmiş, zaman, müddətində, ölkə, daxilində, istehsal, olunan, əmtəə, xidmətlərin, bazar, dəyəridir, üdm, xüsusi, zaman, intervalı, müddətində, istehsal, olunan, xidmətlər, daxildir, keçmişdə, istehsal, edilən,. Umumi Daxili Mehsul ing Gross Domestic Product verilmis zaman muddetinde olke daxilinde istehsal olunan emtee ve xidmetlerin bazar deyeridir UDM xususi zaman intervali muddetinde istehsal olunan mal ve xidmetler daxildir Kecmisde istehsal edilen mehsullara aid sovdelesmeler UDM de eks olunmur Adeten bu interval il ve ya rublerdir Adambasina dusen UDM AQP 2013 cu il ucun USD Maksimal Qeter 136 727 USD Minimal Merkezi Afrika Respublikasi 604 USD Ortalama 14 397 USD Umumi dunya 75 6 trillion USD UDM istehsalin hecmini olkenin cografi hududlari daxilinde olcur Meselen Rusiya sirketi Azerbaycanda fealiyyet gosterirse onun yaratdigi deyer Azerbaycanin UDM de eks olunur ve eksine Azerbaycan sirketi Turkiyede fealiyyet gosterirse onun istehsal etdiyi mehsul ve ya gosteridiyi xidmet Turkiyenin UDM de eks olunacaq UDM olkede istehsal olunan ve qanuni yolla satilan butun emtee ve xidmetleri ehate edir UDM bir nece esas mehsulun deyil istehsal olunan her mehsulun deyerini ozunde eks etdirir Mundericat 1 Nominal ve real UDM 2 UDM un hesablama yollari 1 3 UDM Azerbaycan 4 Siyahi 5 UDM dunyada 6 Menbeler 7 Hemcinin bax 8 IstinadlarNominal ve real UDM RedakteNominal UDM hesablamada istehsal edilen mehsullarin aktual bazar qiymeti goturulur Bu sebebden nominal UDM mehsulun qiymet deyisikliklerinden asilidir yeni inflyasiya deflyasiya neticesinde mehsulun qiymeti qalxdiqda dusdukde nominal UDM da qalxir dusur Meselen olkede cemi 2 mehsul istehsal edilir A ve B mehsullari 2007 ci ilde A mehsulundan 100 eded B mehsulundan ise 200 eded istehsal edilib A mehsulunun 2007 ci ilde bazar qiymeti 30 B mehsulununku ise 20 pul vahididir Bu halda 2007 ci ilde UDM 100 30 200 20 7000 2008 ci ilde 10 inflasiya oldugu halda ve istehsalin artmadigi halda nominal UDM 100 33 200 22 7700 olur Gorduyumuz kimi hetta istehsalin artmadigi halda nominal UDM 700 pul vahidi artdi Mehsulun qiymetinden asililigi aradan qaldirmaq ve sehv yanasmadan yayinmaq ucun real UDM hesablanir Real UDM da qiymet deyisiklikleri nezere alinir Bunun ucun bir il esas goturulmeli ve novbeti illerde esas goturulmus ilin qiymetleri tetbiq edilmelidir Yuxaridaki misalda 2008 ci ilde real UDM 100 30 200 20 7000 Bu o demekdir ki esas il olaraq 2007 ci il goturuldukde 2008 ci ilde real UDM un artimi 0 nominal UDM un artimi ise 10 teskil edecek UDM deflyator nominal UDM un real UDM a nisbetini gosterir U D M Deflyator U D M nominal U D M real 100 displaystyle mathrm UDM text Deflyator frac mathrm UDM text nominal mathrm UDM text real cdot 100 MISALYuxaridaki misalda 2008 ci ilde U D M Deflyator 7700 7000 110 displaystyle mathrm UDM text Deflyator frac 7700 7000 110 UDM un hesablama yollari 1 RedakteUDM u hesablamagin bir nece yolu var U D M C I G E X I M displaystyle UDM C I G EX IM C Ehalinin istehlak xercleri I Umumi xususi investisiyalar G Dovlet xercleri EX Ixrac IM Idxal U D M I M D O M V S displaystyle UDM IMD OM V S IMD Istehsal edilen son mehsullarin deyeri OM Son mehsul IMD ucun istifade olunan basqa mehsullarin deyeri V Mehsul ucun vergi S Subsidiyalar U D M X U D M A displaystyle UDM XUDM A XUDM G DG V S XUDM Xalis UDM A Amortizasiya G Razilasmaya esasen huquqi ve ya fiziki sexsin yeni isegoturenin iscisine odemeli oldugu meblegler DG Diger gelirlerUDM Azerbaycan Redakte 2008 ci ilin sonunda UDM Azerbaycanda 31468 mln AZN ve ya 79181 mln USD UDM AQP teskil etmisdir Adambasina dusen UDM 3670 AZN ve ya 9183 USD UDM AQP teskil etmisdir ve beynelxalq muqayisede Azerbaycan 82 ci yerde qerarlasmisdir 90 ci illerde butun kecmis Sovet olkeleri kimi Azerbaycan da iqtisadi tenezzulle ugradi En az UDM Azerbaycanda 1995 ci ilde qeyde alinmisdir 2133 mln AZN 1996 ci ilden baslayaraq Azerbaycanda UDM un orta real artim tempi 16 teskil edib Bu cox boyuk gostericidir lakin UDM da neft sektorunun payi cox boyukdur 59 Qeyri neft sektorunun orta artim tempi 1998 ci ilden 2008 ci ile kimi 10 5 olmusdur UDM un senayeye dusen payi 62 kend teserrufatina 6 5 tikintiye 5 6 xidmet sahelerine 19 2 teskil etmisdir Qonsu olkelerle muqayisede adambasina dusen UDM AQP 1 Amerika Birlesmis Statlari 57 466 79 USDRusiya 15922 USD Turkmenistan 14200 USD Turkiye 13138 USD Qazaxistan 11416 USD Iran 11250 USD Azerbaycan 9183 USD Ermenistan 5273 USD Gurcustan 4863 USDSiyahi RedakteYer Olke UDM 1 Qeter2 Isvecre 79 888 Makao Cin Xalq Respublikasi 74 0173 Norvec 70 8684 Irlandiya 64 1755 Islandiya 59 7656 Qeter 59 3247 Amerika Birlesmis Statlari 57 6388 Danimarka 53 5799 Sinqapur 52 96310 Isvec 51 84511 Avstraliya 49 75512 San Marino 47 90913 Niderland Kralligi 45 63814 Avstriya 44 758 Honq Konq 43 74115 Finlandiya 43 40116 Kanada 42 18317 Almaniya 42 16118 Belcika 41 27219 Birlesmis Kralliq 40 36720 Yeni Zelandiya 39 41221 Yaponiya 38 90122 Birlesmis Ereb Emirlikleri 37 62223 Israil 37 18124 Andorra 36 98925 Fransa 36 857 Guam 35 563 Avropa Birliyi 32 242 Puerto Riko 30 79026 Italiya 30 66127 Bahama adalari 28 78628 Cenubi Koreya 27 53929 Kuveyt 27 35930 Brunei 26 93931 Ispaniya 26 61732 Malta 25 14533 Kipr 23 54234 Behreyn 22 579 Simali Mariana adalari 22 57235 Sloveniya 21 65036 Seudiyye Erebistani 20 02937 Portuqaliya 19 83838 Cexiya Respublikasi 18 48439 Yunanistan 17 89140 Estoniya 17 73741 Saint Kitts ve Nevis 16 59742 Slovakiya 16 53043 Trinidad ve Tobaqo 16 04144 Barbados 15 89245 Uruqvay 15 22146 Seysel adalari 15 07647 Oman 14 98248 Litva 14 90149 Antigua ve Barbuda 14 46250 Palau 14 42851 Latviya 14 07152 Cili 13 79353 Panama 13 68054 Macaristan 12 82055 Argentina 12 44056 Polsa 12 41457 Xorvatiya 12 149 Amerika Samoasi 11 83558 Kosta Rika 11 82559 Turkiye 10 863 Dunya 10 19060 Maldivler 9 87561 Qrenada 9 84262 Mauritius 9 63163 Ruminiya 9 52364 Malayziya 9 50865 Sent Lusiya 9 36566 Rusiya 8 74867 Ekvatorial Qvineya 8 74768 Braziliya 8 65069 Livan 8 25070 Meksika 8 20971 Cin 8 12372 Dominika 7 90773 Nauru 7 82174 Qazaxistan 7 71575 Bolqaristan 7 46976 Qabon 7 17977 Cernoqoriya 7 02978 Sent Vinsent ve Qrenadiler 7 00779 Botsvana 6 92480 Dominik respublikasi 6 72281 Turkmenistan 6 38982 Peru 6 04983 Ekvador 6 01984 Tayland 5 91185 Surinam 5 87186 Kolumbiya 5 80687 Serbiya 5 42688 Cenubi Afrika 5 27589 Makedoniya 5 23790 Fiji 5 23491 Iran 5 21992 Belarus 4 98993 Yamayka 4 87994 Bosniya ve Herseqovina 4 80895 Beliz 4 74596 Iraq 4 61097 Guyana 4 52998 Namibiya 4 41599 El Salvador 4 224100 Qvatemala 4 147101 Albaniya 4 125102 Iordaniya 4 088103 Paraqvay 4 078104 Samoa 4 030105 El Cezair 3 917106 Sri Lanka 3 910107 Azerbaycan 3 879108 Gurcustan 3 866109 Tonqa 3 749110 Monqolustan 3 694111 Tunis 3 689112 Marsal adalari 3 665 Kosovo 3 661113 Ermenistan 3 615114 Indoneziya 3 570115 Misir 3 478116 Angola 3 309117 Mikroneziya 3 144118 Boliviya 3 105119 Tuvalu 3 084120 Cape Verde 2 998121 Filippin 2 951 Felestin Qerb Seriyesi ve Qezze 2 943122 Merakes 2 893123 Vanuatu 2 861124 Butan 2 774125 Esvatini 2 770126 Papua Yeni Qvineya 2 500127 Sudan 2 415128 Honduras 2 361129 Laos 2 339130 Ukrayna 2 186131 Nigeriya 2 176132 Vyetnam 2 171133 Nikaraqua 2 151134 Ozbekistan 2 111135 Solomon adalari 2 006136 Moldova 1 900137 Sao Tome ve Principe 1 715138 Hindistan 1 710139 Kiribati 1 587140 Fil disi Sahili 1 535141 Konqo Respublikasi 1 528142 Gana 1 514143 Kenya 1 455144 Pakistan 1 444145 Serq Timor 1 405146 Kamerun 1 375147 Banglades 1 359148 Kamboca 1 270149 Zambiya 1 269150 Myanma 1 196151 Mavritaniya 1 102152 Qirgizistan 1 078153 Lesotho 1 040154 Zimbabve 1 029155 Yemen 990156 Senegal 953157 Tanzaniya 878158 Tacikistan 796159 Benin 789160 Mali 780161 Komorlari 775162 Haiti 740163 Nepal 729164 Efiopiya 707165 Ruanda 703166 Cad 664167 Qvineya 662168 Qvineya Bissau 642169 Burkina Faso 627170 Uqanda 580171 Getmek 579172 Efqanistan 562173 Sierra Leone 505174 Qambiya 473175 Liberya 455176 Somali 434177 Konqo Demokratik Respublikasi 406178 Madaqaskar 402179 Merkezi Afrika Respublikasi 382180 Mozambik 381181 Malavi 300182 Burundi 286UDM dunyada Redakte Esas meqale UDM hecmine gore olkelerin siyahisiDunyanin UDM u 2008 ci il ucun 68999 mlrd USD teskil etmisdir En boyuk UDM ise Amerika Birlesmis Statlarindadir 14264 mlrd USD Adambasina dusen UDM a gore ilkin yerleri Qeter ve Luksemburq IMF tutur 80000 USD UDM da vetendaslarin sosial telebleri edaletlilik derecesi her bir sahede sigorta sabitlik havanin suyun ve yemek mehsullarinin keyfiyyeti istirahet ucun serait ve s nezere alinmadigina gore adambasina dusen UDM olkede yasayan insanlarin heyat seviyyesinin esas gostericilerinden biri kimi qebul edilse de yegane gosterici kimi qebul edile bilmez Heyat seviyyesinin olculmesinde bu usullar da komek ola biler Gini Index dovletin gelirlerinin vetendaslari arasinda edaletli bolusdurulmesini mueyyen etmek ucun bir usul Insan Inkisafi Indeksi III vetendaslarin umumi inkisafi xalqin gelirlerinden vetendaslarin orta heyat muddetinden ve tehsil seviyyesinden ibaretdir Genuine Progress Indicator Index of Sustainable Economic Welfare ISEW Happy Planet Index HPI Menbeler Redaktehttp www economy gov az http www imf org Grundzuge der Volkswirtschaftslehre N Gregory Mankiw 3 Auflage 2004Hemcinin bax RedakteUmumi milli mehsulIstinadlar Redakte Qreqori Menkyu Ekonomiksin Esaslari Baki 2010 Seh 502 504Menbe https az wikipedia org w index php title Umumi Daxili Mehsul amp oldid 6063636, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.