Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: Çələbi.
İsa Çələbi (1380-1406) Osmanlı sultanı İldırım Bəyazid ilə Dövlət Xatunun oğludur. Ankara döyüşündən sonra 1402-1413-cü illəri əhatə edən Fetrət dövründə Əmir Teymurun fərmanı ilə Bursada hökmranlıq etmişdir. Lakin 1403-cü ildə qardaşı Mehmed Çələbi Bursanı tutmuş və Bursada öz hakimiyətin bərqərar etmişdir. İsa Çələbi hakimiyəti ələ keçirtmək üçün bir neçə dəfə cəhd göstərmiş lakin müvəffəqiyət qazana bilməmişdir. Nəticədə 1406-cı ildə hamamda çimərkən qardaşı Mehmed Çələbinin adamları tərəfindən basqına uğramış və öldürülmüşdür.
Bursada hökmranlığı
Ankara Müharibəsindən dərhal sonra İsa Çələbi əvvəl Balıkesir (Karesi) ətrafında yerləşdi. Teymur ordusu Bursa şəhərinə gedib şəhəri ələ keçirib talan etdi. Sonra qardaşı Musa Çələbi Bursada Teymurun fərmanı ilə hökm sürməyə başladı. İsa Çələbi Bursanı yenidən əlinə keçirmək üçün qardaşı ilə mübarizəyə başladı. Musa Çələbi ilk qarşıdurmalarda üstün gəldi. Lakin sonra Balıkesir ətrafında baş verən bir vuruşmada İsa Çələbi qalib gəlib Bursa da Teymurdan fərman alaraq hökm sürməyə başladı.
Amasiyada olan qardaşı Mehmed Çələbi 1403-cü ildə İldırım Bəyazidin məşhur komandirlərindən olan subaşı Eyne bəyin tövsiyəsi ilə İsa Çələbiyə bir məktub göndərdi. Anadolu torpaqlarının ikisi arasında bölüşdürülməyin təklif etdi. İsa Çələbi bu təklifi qəbul etmədi və "ulu qarındaşın" özü olması səbəbiylə hökmdarın özü olduğunu müdafiə etdi. Amasyadan yürüşə başlayan Mehmed Çələbi əsgəri ilə Bursaya gəldi. İsa Çələbi ilə Mehmed Çələbinin ordusu arasında Ulubat döyüşü baş verdi. Bu döyüşdə İsa Çələbi məğlub oldu. Hökümdarlıqdan qısa müddətə əl çəkərək Bursadan ayrıldı. Lakin ölümünə qədər hakimiyətin yenidən bərpa etmək istəyindən ayrılmadı.
Yenidən hakimiyəti ələ keçirmək cəhdləri
Ulubat döyüşündən sonra İsa Çələbi əvvəl Yalovaya, oradan da İstanbula getdi. Bizans imperatoru II Manuel Paleoloq bu zaman Avropada idi. Taxt naibi olan VII Yannis Paleoloq Əmir Süleyman ilə 1403-cü ilin əvvəllərində Bizans üçün çox əlverişli olan yeni bir müqavilə imzalamışdı. Bu müqaviləyə əsasən Ədirnədə qanuni olaraq Osmanlı hökmdarı kimi hökm sürən Əmir Süleyman qardaşı İsa Çələbini ona göndərməyin tələb etdi. Beləliklə İsa Çələbi Ədirnəyə göndərildi. Əmir Süleyman öz səltənətinə ən böyük rəqib olaraq o zaman Bursa da hökm sürən qadaşı Mehmed Çələbini görürdü. Onu aradan qaldırmaq üçün qardaşı İsa Çələbiyə güclü bir ordu verərək Bizansın dəstəyi ilə Anadoluya keçməsini təmin etdi. Bu ordunun köməkliyi ilə İsa Çələbi Bursa önlərinə qədər gəldi. Bursa xalqı Mehmed Çələbinin idarəsindən razı idilər. Bəzi qaynaqlara görə şəhərlərinin İsa Çələbi əlinə keçməyinə mane olmaq üçün şəhər sakinləri şəhəri yandırdılar. Amma başqa qaynaqlar Bursanı ələ keçirə bilməyəcəyin başa düşən İsa Çələbinin şəhərdə olan tərəfdarlarına yanğın çıxarma əmri verdiyini bildirirlər. Bursa qarşısında İsa Çələbi ordusu ilə Mehmed Çələbi ordusu arasındakı müharibədə də İsa Çələbi təkrar məğlub oldu və qaçmaq məcburiyyətində qaldı.
Qaçan İsa Çələbi Candaroğlu İsfəndiyar Bəyə sığındı. Orada bəyliklərini Teymurdan geri alan Aydınoğlu Cüneyt bəy, Saruhan bəyi Xıdırşah bəy, Məntəşə bəyi İlyas bəy və Candaroğlu İsfəndiyar bəy İsa Çələbiyə qardaşı Mehmed Çələbiyə hücum üçün ona əlavə ordu təmin etdi. Bunlardan topladığı ordu ilə İsa Çələbi 1404-1405-ci illər arasında üç dəfə Bursaya hücum etdi. Amma hər səfərində Mehmed Çələbiyə məğlub olaraq geri çəkildi. İsa Çələbi axrıncı hücumunda müvəffəqiyətsizliyə düçar oldu və Qaramanoğullarının ərazisinə qaçdı. Karamanoğlu İsa Çələbi ilə Mehmed Çələbi arasında bir seçim etmək məcburiyyətində qaldı. Anadoluda çox güclənmiş olan Mehmed Çələbiyə qarşı dura bilməyəcəyin anlayaraq İsa Çələbini ölkəsinin sərhədlərindən kənara qovdu.
Ölümü
Atalarının yurdu olan Sultanönünə gələn İsa Çələbi bir müddət burada gizləndi. Amma 1406-cı ildə İsa Çələbinin Əsgişəhərdə bir hamamda olduğu Məhməd Çələbinin adamları tərəfindən öyrənildi. Mehmed Çələbinin adamlarının hamama etdiyi basqında İsa Çələbi tutulub öldürüldü. Bursaya gətirilən cəsədi Murad Xudavəndigar türbəsi kənarına basdırıldı. Mehmed Çələbi qardaşını öldürən adamları edam etdirdi. Beləliklə 1406-cı ildə Osmanlı Dövləti Anadoluda Mehmed Çələbi və Rumelidə Süleyman Çələbi olmaq üzrə iki hissəyə bölündü.
September 29, 2021
çələbi, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, çələbi, 1380, 1406, osmanlı, sultanı, ildırım, bəyazid, ilə, dövlət, xatunun, oğludur, ankara, döyüşündən, sonra, 1402, 1413, illəri, əhatə, edən, fetrət, dövründə, əmir, teymurun, fərmanı, ilə, bursada, hökmranl. Bu adin diger istifade formalari ucun bax Celebi Isa Celebi 1380 1406 Osmanli sultani Ildirim Beyazid ile Dovlet Xatunun ogludur Ankara doyusunden sonra 1402 1413 cu illeri ehate eden Fetret dovrunde Emir Teymurun fermani ile Bursada hokmranliq etmisdir Lakin 1403 cu ilde qardasi Mehmed Celebi Bursani tutmus ve Bursada oz hakimiyetin berqerar etmisdir Isa Celebi hakimiyeti ele kecirtmek ucun bir nece defe cehd gostermis lakin muveffeqiyet qazana bilmemisdir Neticede 1406 ci ilde hamamda cimerken qardasi Mehmed Celebinin adamlari terefinden basqina ugramis ve oldurulmusdur Bursada hokmranligi RedakteAnkara Muharibesinden derhal sonra Isa Celebi evvel Balikesir Karesi etrafinda yerlesdi Teymur ordusu Bursa seherine gedib seheri ele kecirib talan etdi Sonra qardasi Musa Celebi Bursada Teymurun fermani ile hokm surmeye basladi Isa Celebi Bursani yeniden eline kecirmek ucun qardasi ile mubarizeye basladi Musa Celebi ilk qarsidurmalarda ustun geldi Lakin sonra Balikesir etrafinda bas veren bir vurusmada Isa Celebi qalib gelib Bursa da Teymurdan ferman alaraq hokm surmeye basladi Amasiyada olan qardasi Mehmed Celebi 1403 cu ilde Ildirim Beyazidin meshur komandirlerinden olan subasi Eyne beyin tovsiyesi ile Isa Celebiye bir mektub gonderdi Anadolu torpaqlarinin ikisi arasinda bolusdurulmeyin teklif etdi Isa Celebi bu teklifi qebul etmedi ve ulu qarindasin ozu olmasi sebebiyle hokmdarin ozu oldugunu mudafie etdi Amasyadan yuruse baslayan Mehmed Celebi esgeri ile Bursaya geldi Isa Celebi ile Mehmed Celebinin ordusu arasinda Ulubat doyusu bas verdi Bu doyusde Isa Celebi meglub oldu Hokumdarliqdan qisa muddete el cekerek Bursadan ayrildi Lakin olumune qeder hakimiyetin yeniden berpa etmek isteyinden ayrilmadi Yeniden hakimiyeti ele kecirmek cehdleri RedakteUlubat doyusunden sonra Isa Celebi evvel Yalovaya oradan da Istanbula getdi Bizans imperatoru II Manuel Paleoloq bu zaman Avropada idi Taxt naibi olan VII Yannis Paleoloq Emir Suleyman ile 1403 cu ilin evvellerinde Bizans ucun cox elverisli olan yeni bir muqavile imzalamisdi Bu muqavileye esasen Edirnede qanuni olaraq Osmanli hokmdari kimi hokm suren Emir Suleyman qardasi Isa Celebini ona gondermeyin teleb etdi Belelikle Isa Celebi Edirneye gonderildi Emir Suleyman oz seltenetine en boyuk reqib olaraq o zaman Bursa da hokm suren qadasi Mehmed Celebini gorurdu Onu aradan qaldirmaq ucun qardasi Isa Celebiye guclu bir ordu vererek Bizansin desteyi ile Anadoluya kecmesini temin etdi Bu ordunun komekliyi ile Isa Celebi Bursa onlerine qeder geldi Bursa xalqi Mehmed Celebinin idaresinden razi idiler Bezi qaynaqlara gore seherlerinin Isa Celebi eline kecmeyine mane olmaq ucun seher sakinleri seheri yandirdilar Amma basqa qaynaqlar Bursani ele kecire bilmeyeceyin basa dusen Isa Celebinin seherde olan terefdarlarina yangin cixarma emri verdiyini bildirirler Bursa qarsisinda Isa Celebi ordusu ile Mehmed Celebi ordusu arasindaki muharibede de Isa Celebi tekrar meglub oldu ve qacmaq mecburiyyetinde qaldi Qacan Isa Celebi Candaroglu Isfendiyar Beye sigindi Orada beyliklerini Teymurdan geri alan Aydinoglu Cuneyt bey Saruhan beyi Xidirsah bey Mentese beyi Ilyas bey ve Candaroglu Isfendiyar bey Isa Celebiye qardasi Mehmed Celebiye hucum ucun ona elave ordu temin etdi Bunlardan topladigi ordu ile Isa Celebi 1404 1405 ci iller arasinda uc defe Bursaya hucum etdi Amma her seferinde Mehmed Celebiye meglub olaraq geri cekildi Isa Celebi axrinci hucumunda muveffeqiyetsizliye ducar oldu ve Qaramanogullarinin erazisine qacdi Karamanoglu Isa Celebi ile Mehmed Celebi arasinda bir secim etmek mecburiyyetinde qaldi Anadoluda cox guclenmis olan Mehmed Celebiye qarsi dura bilmeyeceyin anlayaraq Isa Celebini olkesinin serhedlerinden kenara qovdu Olumu RedakteAtalarinin yurdu olan Sultanonune gelen Isa Celebi bir muddet burada gizlendi Amma 1406 ci ilde Isa Celebinin Esgiseherde bir hamamda oldugu Mehmed Celebinin adamlari terefinden oyrenildi Mehmed Celebinin adamlarinin hamama etdiyi basqinda Isa Celebi tutulub olduruldu Bursaya getirilen cesedi Murad Xudavendigar turbesi kenarina basdirildi Mehmed Celebi qardasini olduren adamlari edam etdirdi Belelikle 1406 ci ilde Osmanli Dovleti Anadoluda Mehmed Celebi ve Rumelide Suleyman Celebi olmaq uzre iki hisseye bolundu Menbe https az wikipedia org w index php title Isa Celebi amp oldid 5805796, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
