fbpx
Wikipedia

Çələbiyanlı eli

Çələbiyanlı eliQaradağ vilayətində yaşayan türk tayfası.

Tarixi

Çələbiyanlı eli orta çağda Osmanlı dövlətindən, Ərzirum yörəsindən gəlib, Qaradağda məskunlaşıb. Gələrkən elbəyisi Vəli ağa olub.

Çələbiyanlı eli Qaradağ vilayətinin Kərmədüz, Keyvan mahallarında yurd tutmuşdu.

Çələbiyanlı təbiri; bir ad, bir cəm şəkilçisi, bir də mənsubiyət şəkilçisindən ibarətdir. “Çələbi” adına, “yan” cəm şəkilçisi əlavə edilərək, “Çələbilər” anlamı qazandırılmış, sonuna da “lı” mənsubiyət şəkilçisi gətirilmişdir.

Çələbiyanlı elinin insanları, Arasbaran ellərinə görə daha az iskan olmuşdur. Çələbiyanlıların bir qolu da “İlyaskanlıyan/ İlyaskanlı+yan/ İlyaskanlılar” adı ilə də anılır. İlyaskanlular, daha çox sınır kəndlərinə yerləşmişdir. Yaylaqları Şiyur dağları, qışlaqları isə, Laricandan yuxarıya doğru Aras çayı kənarıdır.

Elin əski rəisi Hacı Əli xanın babası və Hacı Rəhim xanın ulu babası olan Xızır sultandı.

Çələbiyanlı süvariləri, İran-Rus, Əfqan və Xorasan savaşlarına qatılmıştır. El rəisi, H/Q. 1265/ 1849-cu ildə Məhəmməd şah Qacarın Herata yönəlik əsgər sövqiyatına qatılmış iştirak etmiş, Qorda cəryan edən savaşda səkkiz yerindən yaralanmış və həyatını itirmişdir. (Səfərnamə-i Mirzə Fəttah Gərmərudi)

Hacı Rəhim xana, saray tərəfindən öncə Nüsrətüssəltənə və daha sonra “Sərdar-Nüsrət” ləqəbləri verildi. Atasının vəfatından sonra elin rəisi oldu. Müxbirüssəltənə, xatıratında bu ifadəni işlədir: “Qəməri 1327/ 1909-cu il tarixində Ərdəbil, Meşkinşəhr, Sərab, Xalxal və Qaradağ el və əşirətlərinin rəisləri bir araya gələrək, Rəhim xana; Həzrət-i Əcəl ləqəbi verib, ittifaqla özlərinə rəis seçdilər”.

Hacı Rəhim xan, Məhəmmədəli şah Qacar tərəfindən məşrutəçilərin dağıdılması və ortadan qaldırılması üçün göndərildi. Böyük xan, H/Q. Cəmadüüs-Sani (Cəmaziyəl-axir/ Cümadəl-axirə) 1326/ iyul 1908-ci il tarixində Təbrizdəki Sahib-Divan bağına çatdı. Hacı Rəhim xan isə 1.200 süvari, bir bölük əsgər və iki arabalı top ilə Təbrizə doğru hərəkət etdi. Çələbiyanlı elinin başçısı Hacı Rəhim xan, Məhəmmədəli şahın taxtından endirilməsinə qədər Təbrizi nəzarət altında saxladı. Tehranı ələ keçirən Məşrutəçi güclərə yenildi və Rusiyaya qaçdı. Müxbirüssəltənə Hacı Mehdiqulu xan Hidayətin Azərbaycan valiliyinə təyinatından sonra İrana dönərək, Təbrizdəki Aliqapı səmti yaxınında iqamət etməyə başladı. Bu sırada Müxbirüssəltənə ilə məşrutəçilər arasında anlaşmazlıqlar ortaya çıxdı. Müxbirüssəltənə çarəsiz qalınca Avropaya getdi. Hidayətin Avropaya getməsinin ardından sahibsiz qalan Hacı Rəhim xan, tutularaq, Təbrizin ünlü Ərk qalası zindanına atıldı. H/Q. ramazan 1329/ avqust-sentyabr 1911-ci il tarixində bir gecə Məşrutəçi Təbriz Əyalət Əncüməni üzvü olan Büllurinin əmri ilə faciəvi şəkildə öldürüldü.

Hacı Rəhim xandan sonra oğlu Böyük xan Nasrülməmalik, “Sərdar-Nüsrət” ləqəblərini aldı və bir sürə sonra atasının yerinə elin rəisi oldu. Böyük xan, h.ş. 1313/ 1934-cü ildə Qaradağda öldü. bilaxirə Hacı Rəhim xanın qardaşının oğlu Kərim xan Rəşidüddövlə, ardından Kərim xanın oğlu Əliqulu Kərimi elin idarəsini ələ aldı. (Tarix-i Ərasbaran, s.121-122, 128-137)

1835-ci ildə Çələbiyanlı elinə bağlı Xumarlı, Xudayarlı, Zərnəli və digər obalar Arazı keçib, Qarabağda məskunlaşdı.

Məşhur şəxsləri

Mənbə

  • Ənvər Çingizoğlu, Qarşı yatan Qaradağ, Bakı, "Ozan", 1998, 192 səh.
  • Ənvər Çingizoğlu, Məşrutə ensiklopediyası, Bakı, 2011. 624 səh.
  • Ənvər Çingizoğlu, Hacı Rəhim xan Çələbiyanlı, Bakı: Mütərcim, 2012,-60 səh.

İstinadlar

çələbiyanlı, qaradağ, vilayətində, yaşayan, türk, tayfası, mündəricat, tarixi, məşhur, şəxsləri, mənbə, istinadlartarixi, redaktə, orta, çağda, osmanlı, dövlətindən, ərzirum, yörəsindən, gəlib, qaradağda, məskunlaşıb, gələrkən, elbəyisi, vəli, ağa, olub, qarad. Celebiyanli eli Qaradag vilayetinde yasayan turk tayfasi Mundericat 1 Tarixi 2 Meshur sexsleri 3 Menbe 4 IstinadlarTarixi RedakteCelebiyanli eli orta cagda Osmanli dovletinden Erzirum yoresinden gelib Qaradagda meskunlasib Gelerken elbeyisi Veli aga olub Celebiyanli eli Qaradag vilayetinin Kermeduz Keyvan mahallarinda yurd tutmusdu Celebiyanli tebiri bir ad bir cem sekilcisi bir de mensubiyet sekilcisinden ibaretdir Celebi adina yan cem sekilcisi elave edilerek Celebiler anlami qazandirilmis sonuna da li mensubiyet sekilcisi getirilmisdir Celebiyanli elinin insanlari Arasbaran ellerine gore daha az iskan olmusdur Celebiyanlilarin bir qolu da Ilyaskanliyan Ilyaskanli yan Ilyaskanlilar adi ile de anilir Ilyaskanlular daha cox sinir kendlerine yerlesmisdir Yaylaqlari Siyur daglari qislaqlari ise Laricandan yuxariya dogru Aras cayi kenaridir Elin eski reisi Haci Eli xanin babasi ve Haci Rehim xanin ulu babasi olan Xizir sultandi Celebiyanli suvarileri Iran Rus Efqan ve Xorasan savaslarina qatilmistir El reisi H Q 1265 1849 cu ilde Mehemmed sah Qacarin Herata yonelik esger sovqiyatina qatilmis istirak etmis Qorda ceryan eden savasda sekkiz yerinden yaralanmis ve heyatini itirmisdir Sefername i Mirze Fettah Germerudi Haci Rehim xana saray terefinden once Nusretusseltene ve daha sonra Serdar Nusret leqebleri verildi Atasinin vefatindan sonra elin reisi oldu Muxbirusseltene xatiratinda bu ifadeni isledir Qemeri 1327 1909 cu il tarixinde Erdebil Meskinsehr Serab Xalxal ve Qaradag el ve esiretlerinin reisleri bir araya gelerek Rehim xana Hezret i Ecel leqebi verib ittifaqla ozlerine reis secdiler Haci Rehim xan Mehemmedeli sah Qacar terefinden mesrutecilerin dagidilmasi ve ortadan qaldirilmasi ucun gonderildi Boyuk xan H Q Cemaduus Sani Cemaziyel axir Cumadel axire 1326 iyul 1908 ci il tarixinde Tebrizdeki Sahib Divan bagina catdi Haci Rehim xan ise 1 200 suvari bir boluk esger ve iki arabali top ile Tebrize dogru hereket etdi Celebiyanli elinin bascisi Haci Rehim xan Mehemmedeli sahin taxtindan endirilmesine qeder Tebrizi nezaret altinda saxladi Tehrani ele keciren Mesruteci guclere yenildi ve Rusiyaya qacdi Muxbirusseltene Haci Mehdiqulu xan Hidayetin Azerbaycan valiliyine teyinatindan sonra Irana donerek Tebrizdeki Aliqapi semti yaxininda iqamet etmeye basladi Bu sirada Muxbirusseltene ile mesruteciler arasinda anlasmazliqlar ortaya cixdi Muxbirusseltene caresiz qalinca Avropaya getdi Hidayetin Avropaya getmesinin ardindan sahibsiz qalan Haci Rehim xan tutularaq Tebrizin unlu Erk qalasi zindanina atildi H Q ramazan 1329 avqust sentyabr 1911 ci il tarixinde bir gece Mesruteci Tebriz Eyalet Encumeni uzvu olan Bullurinin emri ile facievi sekilde olduruldu Haci Rehim xandan sonra oglu Boyuk xan Nasrulmemalik Serdar Nusret leqeblerini aldi ve bir sure sonra atasinin yerine elin reisi oldu Boyuk xan h s 1313 1934 cu ilde Qaradagda oldu bilaxire Haci Rehim xanin qardasinin oglu Kerim xan Residuddovle ardindan Kerim xanin oglu Eliqulu Kerimi elin idaresini ele aldi Tarix i Erasbaran s 121 122 128 137 1835 ci ilde Celebiyanli eline bagli Xumarli Xudayarli Zerneli ve diger obalar Arazi kecib Qarabagda meskunlasdi Meshur sexsleri RedakteHuseyn sultan Celebiyanli Qizilbas serkerdesi Mehemmedveli sultan Celebiyanli Qaradag xanliginin ve Qacarlar dovletinin serkerdesi Bagir xan Celebiyanli Abbas mirze Qovanli Qacarin serkerdesi Haci Rehim xan Celebiyanli Mesrute inqilabinin eleyhidari elbeyi general Oruc aga Celebiyanli oba yuzbasisi Qaradag xanliginin serkerdesi Xudayar yuzbasi Celebiyanli oba yuzbasisi II Rusiya Iran muharibesi istirakcisi Menbe RedakteEnver Cingizoglu Qarsi yatan Qaradag Baki Ozan 1998 192 seh Enver Cingizoglu Mesrute ensiklopediyasi Baki 2011 624 seh Enver Cingizoglu Haci Rehim xan Celebiyanli Baki Mutercim 2012 60 seh Istinadlar RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Celebiyanli eli amp oldid 4984738, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.