fbpx
Wikipedia

Əhməd Cəfəroğlu

Əhməd Cəfəroğluazərbaycan əsilli Türkiyə dilçisi, ədəbiyyatşünas.[Mənbə göstərin]

ƏHMƏD CƏFƏROĞLU
Əhməd Cəfər oğlu
Doğum tarixi
Doğum yeri Gəncə şəhəri
Vəfat tarixi (75 yaşında)
Vəfat yeri İstanbul şəhəri
Dəfn yeri
Vətəndaşlığı
Elm sahəsi türkologiya
İş yeri
Təhsili

Həyatı

Əhməd Cəfər oğlu 1899-cu ildə Gəncədə anadan olub. Üç yaşında atasını itirib. 1905-ci ildə erməni-müsəlman davası qalxanda ailəsi Səmərqəndə köçür. Əhməd ilk təhsilini orada alır, sonradan Gəncəyə qayıdırlar. 1909-1916-cı illərdə Gəncə gimnaziyasında təhsil alır. Sonra Kiyev Ali Ticarət İnstitutunun iqtisad fakültəsinə daxil olur, üç semestr oxuya bilir. Həmin dövr situasiya ilə bağlı 1918-ci ilin ortalarında yenidən Gəncəyə qayıdır.

Əhməd Cəfəroğlu Gəncə həyatı

Ə. CəfəroğluGəncə Gəncədə istiqlal mübarizəsinə qoşulur. Nuru Paşanın Qafqaz İslam Ordusu üzv olur. 1918-ci il sentyabrın 15-də Bakını Azərbaycanın paytaxtı elan edənlərin arasında kiçik topçu zabiti kimi iştirak edir.

Əhməd yenicə açılan Bakı universitetinin (1919) tarix-filologiya fakültəsinin Şərq bölməsinə daxil olur. Bu universitet də yarımçıq qalır, o Gürcüstana, oradan da Türkiyəyə keçir.

Fuad Körpülünün tələbəsi

İstanbul Universitetinin dil-ədəbiyyat fakültəsinə daxil olur. Ünlü türkoloq Mehmet Fuad Köprülüdən dərs alır və axır ki, bu universiteti bitirir (1925). Bir il işlədikdən sonra yeni şans yaranır: Xarici İşlər Nazirliyinin təqaüdçüsü kimi Berlin və Breslan universitetlərinə göndərilir, tanınmış türkoloqların mühazirələrini dinləyir. 1929-cu ildə Əhməd Cəfəroğlu İstanbul Universitetinə filologiya doktoru kimi dönür. Əvvəlcə türk dili tarixi kafedrasının dosenti, professor olur, 1946-cı ildən Mehmet Fuad Köprülünün ölümündən sonra kafedra müdiri. Əhməd bəy həm də universitetin yanında fəaliyyət göstərən Türkiyyat İnstitutuna rəhbərlik edirdi.

"O, kitablardan öyrənən, qulaqdan duyan bir türkçü yox, bütün varlığıyla türkçülüyün tanıdıcısı idi". Bu sözləri Əhməd bəyin həmkarı Səadət Cağatay yazıb və əlavə edib ki, o "öz dili ilə türkçü olduğunu söyləməzdi. Gördüyü işlər buna sübutdu". Bəs Cəfəroğlu nələr yapmışdı? Bu kiçik yazıda o böyük işlərdən necə danışım?

1923-1969-cu illər arasında Əhməd bəyin müxtəlif ölkələrdə və dillərdə 350 əsəri çıxıb.

Cəfəroğlu Avropanın aparıcı universitetlərində türk dilinə və türkologiyaya dair mühazirələr oxuyub. Roma universitetində bir müddət çalışıb da.

Dünyanın ən məşhur elmi cəmiyyətlərinin, akademiyalarının üzvü idi.

Əhməd Cəfəroğlunun "Azəri ədəbiyyatında istiqlal mücadiləsi" kitabı Türk Dil Qurumunun həqiqi üzvü idi. 30-cu illərdə bu qurumun Mustafa Kamal Atatürkün iştirakı ilə keçirilən toplantılarına da qatılıb.

1955-ci ildə o İspaniyanın "De Alfonso el Sabio" ordeninə layiq görülüb.

Əhməd Cəfəroğlu bir sıra türk dillərindən başqa, rus, fars, alman, fransız dillərini yaxşı bilirmiş.

"Azərbaycan Yurd bilgisi" dərgisinin (1932) yaradıcısı və baş redaktoru idi.

"Türk amacı" dərgisinin (1942-1943) , "Türk dili və ədəbiyyatı məcmuəsinin" redaktoru olub.

Əhməd bəy uzun illər Azərbaycan siyasi mühacirətinin fəallarından olub. Məncə, həmin dərgilərdə yazdığı məqalələrin adları hər şeyi deyir: "Azərbaycanın böyük matəmi—27 nisan", "28 mayıs 1920", "Tarixin ilk Türk Cümhuriyyəti Azərbaycan" və s.

Cəfəroğlu bu qədər işin içində imkan tapıb Azərbaycan ədəbiyyatı tarixini, folklorunu da araşdırıb. Cəmi 3 əsərinin adını çəkəcəyəm: "Azərbaycan xalq ədəbiyyatında Aşıq Qərib dastanı", "XVII əsr Azəri şairi Məlik bəy Avçı", "Böyük Azəri türkçüsü Mirzə Fətəli" və s.

Onun Türk dil tarixi və türk dialektologiyasına dair araşdırmaları təkrar-təkrar çap edilərək, indiyədək dərslik kimi istifadə olunur.

Əhməd bəy 76 yaşını tamamlaya bilmədi. 1975-ci il yanvarın 6-da Vətəni görmədən dünyadan köçdü. "Həyatının sonuna qədər tam bir azəri olaraq qaldı" – bu da keçmiş tələbələrinin ustadları haqqında dedikləridir.

Mənbə

  • Mirzə Ənsərli (Ləmbəli). Gəncəli professor Əhməd Cəfəroğlu. Bakı, 1996.
  • Elşən Əbülhəsənli. Əhməd Cəfəroğlunun ədəbiyyatşünaslıq irsi. Bakı, 2006.
  • Vagif Sultanlı. Azerbaycan Muhaceret Edebiyatı. İstanbul, Avrupa Yakası yayınları, 2007.

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

əhməd, cəfəroğlu, azərbaycan, əsilli, türkiyə, dilçisi, ədəbiyyatşünas, mənbə, göstərin, əhməd, cəfəroğluəhməd, cəfər, oğludoğum, tarixi, aprel, 1899doğum, yeri, gəncə, şəhərivəfat, tarixi, yanvar, 1975, yaşında, vəfat, yeri, istanbul, şəhəridəfn, yeri, zəncir. Ehmed Ceferoglu azerbaycan esilli Turkiye dilcisi edebiyyatsunas Menbe gosterin EHMED CEFEROGLUEhmed Cefer ogluDogum tarixi 17 aprel 1899Dogum yeri Gence seheriVefat tarixi 6 yanvar 1975 75 yasinda Vefat yeri Istanbul seheriDefn yeri Zencirliquyu qebiristanligiVetendasligi Rusiya Imperiyasi TurkiyeElm sahesi turkologiyaIs yeri Istanbul UniversitetiTehsili Istanbul Universiteti Mundericat 1 Heyati 2 Ehmed Ceferoglu Gence heyati 3 Fuad Korpulunun telebesi 4 Menbe 5 Hemcinin bax 6 Xarici kecidlerHeyati RedakteEhmed Cefer oglu 1899 cu ilde Gencede anadan olub Uc yasinda atasini itirib 1905 ci ilde ermeni muselman davasi qalxanda ailesi Semerqende kocur Ehmed ilk tehsilini orada alir sonradan Genceye qayidirlar 1909 1916 ci illerde Gence gimnaziyasinda tehsil alir Sonra Kiyev Ali Ticaret Institutunun iqtisad fakultesine daxil olur uc semestr oxuya bilir Hemin dovr situasiya ile bagli 1918 ci ilin ortalarinda yeniden Genceye qayidir Ehmed Ceferoglu Gence heyati RedakteE CeferogluGence Gencede istiqlal mubarizesine qosulur Nuru Pasanin Qafqaz Islam Ordusu uzv olur 1918 ci il sentyabrin 15 de Bakini Azerbaycanin paytaxti elan edenlerin arasinda kicik topcu zabiti kimi istirak edir Ehmed yenice acilan Baki universitetinin 1919 tarix filologiya fakultesinin Serq bolmesine daxil olur Bu universitet de yarimciq qalir o Gurcustana oradan da Turkiyeye kecir Fuad Korpulunun telebesi RedakteIstanbul Universitetinin dil edebiyyat fakultesine daxil olur Unlu turkoloq Mehmet Fuad Kopruluden ders alir ve axir ki bu universiteti bitirir 1925 Bir il isledikden sonra yeni sans yaranir Xarici Isler Nazirliyinin teqaudcusu kimi Berlin ve Breslan universitetlerine gonderilir taninmis turkoloqlarin muhazirelerini dinleyir 1929 cu ilde Ehmed Ceferoglu Istanbul Universitetine filologiya doktoru kimi donur Evvelce turk dili tarixi kafedrasinin dosenti professor olur 1946 ci ilden Mehmet Fuad Koprulunun olumunden sonra kafedra mudiri Ehmed bey hem de universitetin yaninda fealiyyet gosteren Turkiyyat Institutuna rehberlik edirdi O kitablardan oyrenen qulaqdan duyan bir turkcu yox butun varligiyla turkculuyun tanidicisi idi Bu sozleri Ehmed beyin hemkari Seadet Cagatay yazib ve elave edib ki o oz dili ile turkcu oldugunu soylemezdi Gorduyu isler buna subutdu Bes Ceferoglu neler yapmisdi Bu kicik yazida o boyuk islerden nece danisim 1923 1969 cu iller arasinda Ehmed beyin muxtelif olkelerde ve dillerde 350 eseri cixib Ceferoglu Avropanin aparici universitetlerinde turk diline ve turkologiyaya dair muhazireler oxuyub Roma universitetinde bir muddet calisib da Dunyanin en meshur elmi cemiyyetlerinin akademiyalarinin uzvu idi Ehmed Ceferoglunun Azeri edebiyyatinda istiqlal mucadilesi kitabi Turk Dil Qurumunun heqiqi uzvu idi 30 cu illerde bu qurumun Mustafa Kamal Ataturkun istiraki ile kecirilen toplantilarina da qatilib 1955 ci ilde o Ispaniyanin De Alfonso el Sabio ordenine layiq gorulub Ehmed Ceferoglu bir sira turk dillerinden basqa rus fars alman fransiz dillerini yaxsi bilirmis Azerbaycan Yurd bilgisi dergisinin 1932 yaradicisi ve bas redaktoru idi Turk amaci dergisinin 1942 1943 Turk dili ve edebiyyati mecmuesinin redaktoru olub Ehmed bey uzun iller Azerbaycan siyasi muhaciretinin feallarindan olub Mence hemin dergilerde yazdigi meqalelerin adlari her seyi deyir Azerbaycanin boyuk matemi 27 nisan 28 mayis 1920 Tarixin ilk Turk Cumhuriyyeti Azerbaycan ve s Ceferoglu bu qeder isin icinde imkan tapib Azerbaycan edebiyyati tarixini folklorunu da arasdirib Cemi 3 eserinin adini cekeceyem Azerbaycan xalq edebiyyatinda Asiq Qerib dastani XVII esr Azeri sairi Melik bey Avci Boyuk Azeri turkcusu Mirze Feteli ve s Onun Turk dil tarixi ve turk dialektologiyasina dair arasdirmalari tekrar tekrar cap edilerek indiyedek derslik kimi istifade olunur Ehmed bey 76 yasini tamamlaya bilmedi 1975 ci il yanvarin 6 da Veteni gormeden dunyadan kocdu Heyatinin sonuna qeder tam bir azeri olaraq qaldi bu da kecmis telebelerinin ustadlari haqqinda dedikleridir Menbe RedakteMirze Enserli Lembeli Genceli professor Ehmed Ceferoglu Baki 1996 Elsen Ebulhesenli Ehmed Ceferoglunun edebiyyatsunasliq irsi Baki 2006 Vagif Sultanli Azerbaycan Muhaceret Edebiyati Istanbul Avrupa Yakasi yayinlari 2007 Hemcinin bax RedakteAzerbaycan edebiyyati DilcilerXarici kecidler RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Ehmed Ceferoglu amp oldid 5892794, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.