fbpx
Wikipedia

Əbdürrəhim Rəşidov

Əbdürrəhim İsmayıloviç Rəşidov (Krım tatarcası:Abduraim İsmail oğlu Reşidov, rusca:Абдраим Измайлович Решидов, 8 mart 1912(1912-03-08), Orlovka[d]24 oktyabr 1984(1984-10-24), Simferopol) – Sovet İttifaqı Hərbi Hava Qüvvələrinin İkinci Dünya müharibəsi zamanı 162-ci aviasiya alayının komandanın müavini və Sovet İttifaqı Qəhrəmanı. O, 1945-ci ildə Pe-2 döyüş təyyarəsində 166 hərbi tapşırığı yerinə yetirdiyinə görə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülmüşdür.

Əbdürrəhim Rəşidov
Krım tatarcası:Abduraim İsmail oğlu Reşidov
Şəxsi məlumatlar
Ləqəbi Alov quşu
Doğum tarixi
Doğum yeri Mamaşay, Krım, Rusiya imperiyası
Vəfat tarixi (72 yaşında)
Vəfat yeri Simferopol, Ukrayna SSR, Sovet İttifaqı
Vətəndaşlığı SSRİ
Milliyyəti Krım tatarı
Hərbi fəaliyyəti
Mənsubiyyəti Sovet İttifaqı Hərbi Hava Qüvvələri
Qoşun növü Hava Qüvvələri
Rütbə Polkovnik-leytenant
Döyüşlər II Dünya müharibəsi
Təltifləri Sovet İttifaqı Qəhrəmanı

Müharibədən sonra o, ciddi formada Krım tatarlarının haqlarının müdafiəsi hərəkatına qatılmış və hökumət qarşısında and içmişdi ki, əgər onlar ona öz vətəninə geri dönməyə icazə verməsələr, o, ictimai formada özünü yandıracaqdır.

Həyatının erkən dövrü

Rəşidov 1912-ci ilin mart ayında Krım tatarı olan ailədə Krımın Mamaşay kəndində anadan olmuşdur. Cəmi 5 sinif bitirdikdən sonra Kaçın Hərbi Aviasiya Məktəbinin sexində işləməyə məcbur olmuşdur. 1932-ci ildə o, Simferopolda DOSAAF-ın uçuş məktəbini bitirmiş və 1933-cü ildə Qırmızı Orduya daxil olmuşdur. Bundan sonra təhsilini Luqansk Hərbi Aviasiya Məktəbində və Odessa Hərbi Aviasiya Məktəbində davam etdirmiş və 1934-cü ilin dekabrında təhsilini başa vurmuşdur. Təhsilini başa vurduqdan sonra Xarkov hərbi dairəsində yerləşən eskadrilyaya təyinat almışdır. 1938-ci ilin mayından 1940-cı ilin aprelinə qədər o, Sevastopolda xidmət etmiş, buradanda Odessa Yüksək Sürətli Bombardman Alayına köçürülmüşdür. Almaniya Barbarossa əməliyyatına başlayan zaman o, bu hərbi hissədə xidmət etməkdə idi.

İkinci Dünya müharibəsi

Almaniyanın hücumunun başlamasından qısa müddət sonra Rəşidov Cənub cəbhəsində müdafiə uçuşları etməyə başladı. 1942-ci ilin martında onun alayı Qvardiya fəxri adlandırmasına layiq görüldü və adı XIII Bombardmançı Aviasiya Qvardiyası Alayı adlandırıldı. Bu fəxri ad Sovet İttifaqında qəhrəmanlıq göstərmiş hərbi birləşmələrə verilirdi. O, müharibə boyunca Cənubi Qafqazda, Şimali Qafqazda və Cənub cəbhəsində döyüşdü.

Rəşidov 1942-ci ildən 1943-cü ilin iyununa qədər komandanlar və qərərgah rəisləri üçün olan Qırmızı Ordu Hava Qüvvələri Akademiyasında təhsil aldı. Bundan sonra qısa müddət XV əlahiddə aviasiya bölməsində xidmət etdi. O, müharibə bölgəsinə oktyabr ayında 854-cü Bombardmançı Aviasiya Alayının eskadrilya komandanı kimi geri döndü. Bu vəzifəsində olarkən o, İkinci Ukrayna cəbhəsində uçuşlar etdi və Dnepr döyüşündə iştirak etdi. 1944-cü ilin fevral ayında onun bu alayı da Qvardiya fəxri adına layiq görüldü və adı 162-ci Bombardmançı Aviasiya Qvardiyası Alayı olaraq dəyişdirildi. 1944-cü ilin fevralında o, bu alayın komandanının müavini və uçuş təlimçisi təyin edildi. 1945-ci ilin fevralına qədər o, 166 hərbi tapşırığı yerinə yetirmişdi və bu zaman üçüncü dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı almağa namizəd göstərildi. O, 1954-ci ilin iyununda, mayor rütbəsini daşıyarkən Sovet İttifaqı Qəhrəmanı elan edildi. Müharibənin sonuna qədər o, 191 uçuş həyata keçirmişdi.

Sonrakı həyatı

Müharibə bitdikdən sonra Rəşidov Çexoslovakiyada qaldı və 1958-ci ildə təqaüdə ayrılana qədər müxtəlif hərbi vəzifələrdə çalışdı. Təqaüdə ayrılan zaman o, polkovnik-leytenant rütbəsində idi. Müharibə zamanı ordudakı üstün xidmətinə baxmayaraq, ona Krıma geri dönməyə icazə verilmədi və uzun illər sürgündə yaşamağa məcbur oldu. 1967-ci ildə o, Krıma giriş icazəsi almaq üçün müraciət etdi. Ona bu müraciətə baxılmasının 1968-ci ildə olacağı bildirildi. Lakin o, buna baxılmasını gözləmədən və icazə olmadan, 1967-ci ildə qızı və həyat yoldaşı ilə Krıma köçdü. O, buna qədər Nalçikdə yaşayırdı. Lakin o, Krımdakı yaşamaq icazəsi sisteminə görə yerləşməyə ev tapa bilmədi. Bu irəlidə onun depressiyaya girməsinə səbəb oldu. 1967-ci ilin noyabrında Hərbi Hava Qüvvələrinin komandanı Konstantin Verşininə yazdığı teleqramda o, bildirirdi ki, əgər ona Krımda yaşamağa icazə verilməzsə, özünü Lenin meydanında yandıracaqdır.Bundan sonra ona Krımda yaşaması üçün ev verildi, lakin KGB-nin nəzarəti altında. KGB onu “provakator” və “üsyankar” olaraq təsvir edirdi, lakin onlar onun Krım tatarlarının haqları uğrunda mübarizə aparmasına mane ola bilmədilər. 1972-ci ildə KGB evində tez-tez görüşlər təşkil edib, ardıcıllarını Krıma geri dönməyə təşviq etdiyinə görə onu “təhrikedici” və “ara qızışdıran” kimi hesabatında təsvir etmişdi. KGB-nin təzyiqlərinə baxmayaraq, Rəşidov ömrünün sonuna qədər Krımda yaşamağa davam etdi. O, 1984-cü ilin 24 oktyabr ayında vəfat etdi və mənsub olduğu millətin öz yurdlarına dönmələrinə icazənin verilməsini heç bir zaman görə bilmədi.

Mükafatları

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. "В Симферополе увековечили память крымского татарина – героя войны". QHA (rus). 7 May 2015. İstifadə tarixi: 21 November 2020.
  2. Simonov, Andrey. "Решидов Абдраим Измайлович". warheroes.ru. İstifadə tarixi: 2018-11-26.
  3. Bekirova, Gulnara. "Мятежный герой Абдураим Решидов". Крым.Реалии (rus). İstifadə tarixi: 2018-11-26.
  4. Tatarov, Edem (2012-03-14). "100-летию Абдураима Решидова посвящается". Милли Фирка (rus). İstifadə tarixi: 2018-11-28.
  5. Aprelenko, Yekaterina. "Последний парад Абдураима Решидова". www.golos.com.ua (rus). İstifadə tarixi: 2019-09-11.
  6. Ablyazov, Emir. "Герой добился права жить и умереть на Родине". goloskrimanew.ru. İstifadə tarixi: 2019-10-09.
  7. Smoly, Valery (2004). Кримські татари: шлях до повернення : кримськотатарський національний рух (друга половина 1940-х-початок 1990-х років) очима Радянських спецслужб : збірник документів та матеріалів (ukrayna). Kiev: Ін-т історії України. 150–154. ISBN 978-966-02-3286-0.

əbdürrəhim, rəşidov, əbdürrəhim, ismayıloviç, rəşidov, krım, tatarcası, abduraim, ismail, oğlu, reşidov, rusca, Абдраим, Измайлович, Решидов, mart, 1912, 1912, orlovka, oktyabr, 1984, 1984, simferopol, sovet, ittifaqı, hərbi, hava, qüvvələrinin, ikinci, dünya,. Ebdurrehim Ismayilovic Residov Krim tatarcasi Abduraim Ismail oglu Residov rusca Abdraim Izmajlovich Reshidov 8 mart 1912 1912 03 08 Orlovka d 24 oktyabr 1984 1984 10 24 Simferopol Sovet Ittifaqi Herbi Hava Quvvelerinin Ikinci Dunya muharibesi zamani 162 ci aviasiya alayinin komandanin muavini ve Sovet Ittifaqi Qehremani O 1945 ci ilde Pe 2 doyus teyyaresinde 166 herbi tapsirigi yerine yetirdiyine gore Sovet Ittifaqi Qehremani adina layiq gorulmusdur Ebdurrehim ResidovKrim tatarcasi Abduraim Ismail oglu ResidovSexsi melumatlarLeqebi Alov qusu 1 Dogum tarixi 12 mart 1912Dogum yeri Mamasay Krim Rusiya imperiyasiVefat tarixi 24 oktyabr 1984 72 yasinda Vefat yeri Simferopol Ukrayna SSR Sovet IttifaqiVetendasligi SSRIMilliyyeti Krim tatariHerbi fealiyyetiMensubiyyeti Sovet Ittifaqi Herbi Hava QuvveleriQosun novu Hava QuvveleriRutbe Polkovnik leytenantDoyusler II Dunya muharibesiTeltifleri Sovet Ittifaqi QehremaniMuharibeden sonra o ciddi formada Krim tatarlarinin haqlarinin mudafiesi herekatina qatilmis ve hokumet qarsisinda and icmisdi ki eger onlar ona oz vetenine geri donmeye icaze vermeseler o ictimai formada ozunu yandiracaqdir Mundericat 1 Heyatinin erken dovru 2 Ikinci Dunya muharibesi 3 Sonraki heyati 4 Mukafatlari 5 Hemcinin bax 6 IstinadlarHeyatinin erken dovru RedakteResidov 1912 ci ilin mart ayinda Krim tatari olan ailede Krimin Mamasay kendinde anadan olmusdur Cemi 5 sinif bitirdikden sonra Kacin Herbi Aviasiya Mektebinin sexinde islemeye mecbur olmusdur 1932 ci ilde o Simferopolda DOSAAF in ucus mektebini bitirmis ve 1933 cu ilde Qirmizi Orduya daxil olmusdur Bundan sonra tehsilini Luqansk Herbi Aviasiya Mektebinde ve Odessa Herbi Aviasiya Mektebinde davam etdirmis ve 1934 cu ilin dekabrinda tehsilini basa vurmusdur Tehsilini basa vurduqdan sonra Xarkov herbi dairesinde yerlesen eskadrilyaya teyinat almisdir 1938 ci ilin mayindan 1940 ci ilin apreline qeder o Sevastopolda xidmet etmis buradanda Odessa Yuksek Suretli Bombardman Alayina kocurulmusdur Almaniya Barbarossa emeliyyatina baslayan zaman o bu herbi hissede xidmet etmekde idi 2 Ikinci Dunya muharibesi RedakteAlmaniyanin hucumunun baslamasindan qisa muddet sonra Residov Cenub cebhesinde mudafie ucuslari etmeye basladi 1942 ci ilin martinda onun alayi Qvardiya fexri adlandirmasina layiq goruldu ve adi XIII Bombardmanci Aviasiya Qvardiyasi Alayi adlandirildi Bu fexri ad Sovet Ittifaqinda qehremanliq gostermis herbi birlesmelere verilirdi O muharibe boyunca Cenubi Qafqazda Simali Qafqazda ve Cenub cebhesinde doyusdu Residov 1942 ci ilden 1943 cu ilin iyununa qeder komandanlar ve qerergah reisleri ucun olan Qirmizi Ordu Hava Quvveleri Akademiyasinda tehsil aldi Bundan sonra qisa muddet XV elahidde aviasiya bolmesinde xidmet etdi O muharibe bolgesine oktyabr ayinda 854 cu Bombardmanci Aviasiya Alayinin eskadrilya komandani kimi geri dondu Bu vezifesinde olarken o Ikinci Ukrayna cebhesinde ucuslar etdi ve Dnepr doyusunde istirak etdi 1944 cu ilin fevral ayinda onun bu alayi da Qvardiya fexri adina layiq goruldu ve adi 162 ci Bombardmanci Aviasiya Qvardiyasi Alayi olaraq deyisdirildi 1944 cu ilin fevralinda o bu alayin komandaninin muavini ve ucus telimcisi teyin edildi 1945 ci ilin fevralina qeder o 166 herbi tapsirigi yerine yetirmisdi ve bu zaman ucuncu defe Sovet Ittifaqi Qehremani adi almaga namized gosterildi O 1954 ci ilin iyununda mayor rutbesini dasiyarken Sovet Ittifaqi Qehremani elan edildi Muharibenin sonuna qeder o 191 ucus heyata kecirmisdi 2 Sonraki heyati RedakteMuharibe bitdikden sonra Residov Cexoslovakiyada qaldi ve 1958 ci ilde teqaude ayrilana qeder muxtelif herbi vezifelerde calisdi Teqaude ayrilan zaman o polkovnik leytenant rutbesinde idi Muharibe zamani ordudaki ustun xidmetine baxmayaraq ona Krima geri donmeye icaze verilmedi ve uzun iller surgunde yasamaga mecbur oldu 1967 ci ilde o Krima giris icazesi almaq ucun muraciet etdi Ona bu muraciete baxilmasinin 1968 ci ilde olacagi bildirildi Lakin o buna baxilmasini gozlemeden ve icaze olmadan 1967 ci ilde qizi ve heyat yoldasi ile Krima kocdu O buna qeder Nalcikde yasayirdi Lakin o Krimdaki yasamaq icazesi sistemine gore yerlesmeye ev tapa bilmedi Bu irelide onun depressiyaya girmesine sebeb oldu 1967 ci ilin noyabrinda Herbi Hava Quvvelerinin komandani Konstantin Versinine yazdigi teleqramda o bildirirdi ki eger ona Krimda yasamaga icaze verilmezse ozunu Lenin meydaninda yandiracaqdir Bundan sonra ona Krimda yasamasi ucun ev verildi lakin KGB nin nezareti altinda KGB onu provakator ve usyankar olaraq tesvir edirdi lakin onlar onun Krim tatarlarinin haqlari ugrunda mubarize aparmasina mane ola bilmediler 1972 ci ilde KGB evinde tez tez gorusler teskil edib ardicillarini Krima geri donmeye tesviq etdiyine gore onu tehrikedici ve ara qizisdiran kimi hesabatinda tesvir etmisdi KGB nin tezyiqlerine baxmayaraq Residov omrunun sonuna qeder Krimda yasamaga davam etdi O 1984 cu ilin 24 oktyabr ayinda vefat etdi ve mensub oldugu milletin oz yurdlarina donmelerine icazenin verilmesini hec bir zaman gore bilmedi 3 4 5 6 7 Mukafatlari RedakteSovet Ittifaqi Qehremani 1945 27 iyun Lenin ordeni iki defe 23 fevral 1942 ve 27 iyun 1945 Qirmizi Bayraq ordeni 3 defe 23 fevral 1942 15 may 1945 ve 3 noyabr 1953 Aleksandr Nevski ordeni 21 sentyabr 1944 Qirmizi Ulduz ordeni 20 iyun 1949 Doyus xidmetlerine gore medali 3 noyabr 1944 Cexoslovakiya Herbi Xaci 1945 Muxtelif emeliyyatlar ve yubiley medallariHemcinin bax RedakteEmir Calbas Fetislam EbilovIstinadlar Redakte V Simferopole uvekovechili pamyat krymskogo tatarina geroya vojny QHA rus 7 May 2015 Istifade tarixi 21 November 2020 1 2 Simonov Andrey Reshidov Abdraim Izmajlovich warheroes ru Istifade tarixi 2018 11 26 Bekirova Gulnara Myatezhnyj geroj Abduraim Reshidov Krym Realii rus Istifade tarixi 2018 11 26 Tatarov Edem 2012 03 14 100 letiyu Abduraima Reshidova posvyashaetsya Milli Firka rus Istifade tarixi 2018 11 28 Aprelenko Yekaterina Poslednij parad Abduraima Reshidova www golos com ua rus Istifade tarixi 2019 09 11 Ablyazov Emir Geroj dobilsya prava zhit i umeret na Rodine goloskrimanew ru Istifade tarixi 2019 10 09 Smoly Valery 2004 Krimski tatari shlyah do povernennya krimskotatarskij nacionalnij ruh druga polovina 1940 h pochatok 1990 h rokiv ochima Radyanskih specsluzhb zbirnik dokumentiv ta materialiv ukrayna Kiev In t istoriyi Ukrayini 150 154 ISBN 978 966 02 3286 0 Menbe https az wikipedia org w index php title Ebdurrehim Residov amp oldid 6014534, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.