Tanrılar
Əsas tanrlar
- Göy Tanrı – Baş tanrı.
- – Yaradıcı tanrı. Göy tanrının oğlu.
- – ölülərin və yeraltı dünyasının tanrısı. Sonralar, ehtimal ki, Zərdüştiliyin təsiri altında olan şər tanrısına çevrilib.
- – xeyirxahlıq tanrısı. Kayranın oğlu. O, bəzi türk və monqol miflərində yaradıcı tanrıdır.
- — Ağıl tanrısı. Kayranın oğlu. O, türklərin bolluq və bilik tanrısıdır.
- Qızağan – Avropa hunlarının döyüş tanrısı. İlk türklərin döyüş tanrısı yox idi. Qızağan Kayranın oğlu və Ulgənin qardaşıdır.
- Umay – məhsuldarlıq ilahəsi. O, həmçinin bakirəlik ilahəsidir və buna görə də qadınlar, analar və uşaqlarla əlaqəlidir
- – Doğum və uşaqlar ilahəsi. O, doğum edən qadınları qoruyur. Uşaqlara ruh verir.
- – Günəş Tanrısı. Kuyaş Göy tanrının və Yer ilahəsinin oğludur.
- – yaradılış ilahəsi. Ağ Ana türk xalqlarının yaradıcı ilahəsidir. Həm də su ilahəsi kimi tanınır.
- Ay Ata – Ay tanrısı. Gün Ana ilə birlikdə səmanın altıncı qatında yaşayır.
- Gün Ana – Günəş ilahəsi.
- – Küləklər ilahəsi. Macar folklorunda ona "külək kraliçası" da adlanır.
- – küləklərin tanrısı. Macar folklorunda onu "külək kralı" kimi də adlandırırlar.
- – Qartal Tanrısı. Bürket günəşi və gücü simvollaşdırır.
- – zaman tanrısı. Türk mifologiyasında zamanın təcəssümü kimi görünür. Adətən əjdaha kimi təsvir olunur.
- – Tanrı daha çox yerin və çöllərin tanrısı kimi görünür
- — gözəllik ilahəsi. Həm də olan yakutların ana ilahəsidir.
- – su ilahəsi. Su Ananın pəriyə bənzər siması olan çılpaq gənc qadın kimi təsvir edilir.
- – su tanrısı. O, qurbağaya bənzəyən üzü, yaşılımtıl saqqalı, bədəni yosun və palçıqla örtülmüş yaşlı bir adam kimi görünür.
- – od ilahəsi. Evlilik ilahəsi də adlandırılır. Monqol folklorunda onu "od kraliçası" adlandırırlar.
- – od tanrısı. Monqol folklorunda onu "od kralı" adlandırırlar. O, Monqolustanın şamanizm ənənələrində od ruhudur.
- — Yer ilahəsi. Onun adı qədim türklərin bərəkət ilahəsi və müqəddəs dağ Ötükəndən gəlir.
- Körmöz – ruhların Tanrısı. O, həmçinin monqol mifologiyasında və şamanizmdə 55 tanrının başçısı kimi təsvir edilən bir tanrıdır.
- — çayların tanrısı. O, əvvəllər Altay mifologiyasında Dayık adı ilə tanınan tanrıdır. 17 çayın qovşağında yaşayır.
- – türk mifologiyasında od tanrısı. Alaz-Batır və ya bəzən Alaz Xan kimi də tanınır .
- — Ov ilahəsi. O, həm də yakutların meşə və sevincin ilahəsidir.
Digər tanrılar
- – Dağ Tanrısı. Dağları və orada yaşayan canlıları qoruyur. Adının mənası qurban qəbul edən deməkdir.
- – tibb tanrısı. O, qədim türk ənənəsində sağlamlıq və şəfa tanrısıdır. Onun ağ ilanı var.
- – Ov, vəhşi heyvan, çöl ilahəsi və meşələrin qoruyucusu idi.
Şalyk — Ovlayan Tanrı. O, türklərin ov, vəhşi heyvan, çöl ilahəsi və meşələrin qoruyucusu idi.
- – Doğuş və doğum sancıları ilahəsi. O, doğuş zamanı qadınların ilahi köməkçisi idi.
- Ovlayan Tanrı. O, türklərin ov, vəhşi heyvan, çöl ilahəsi və meşələrin qoruyucusu idi. Göy Tanrısı. O, hər gün yeni bir günəş doğur; bu səbəbdən onu dayandırmaq və tam qaranlığa səbəb olmaq üçün tərəfindən ovlanmağa çalışılır.
- Üren Ovlayan Tanrı. O, türklərin ov, vəhşi heyvan, çöl ilahəsi və meşələrin qoruyucusu idi. məhsul ilahəsi. O, taxıllara və yerin münbitliyinə rəhbərlik edirdi.
- – hökm ilahəsi. O, ədalət, ədalətli hökmlər və hüquqlar ilahəsi idi.
- — Külək Tanrısı. O, küləklərin hökmdarı və Yada Daşının (Külək Daşı) sahibidir.
- — Su Tanrısı. Çayların, bulaqların, dərələrin, çeşmələrin başçısıdır.
- Izıh xan – vəhşi heyvanların tanrısı. O, xüsusilə azad edilmiş heyvanların tanrısıdır.
- Çokqu — xoş arzular ilahəsi. İstəklərini yerinə yetirir.
- Talay və ya Dalay — Okeanların Tanrısı. O, dünyanı əhatə edən nəhəng çay olan Dünya Okeanının təcəssümü idi.
- Kvara və ya Kuara – Bulqar mənşəli İldırım Tanrısı (Skandinav tanrısı Tor ilə müqayisə edilə bilər)
Məxluqlar
- Əbədə – Meşə ruhu. Tatar mifologiyasında yaşlı qadına bənzəyən məsum ruhdur. Sibir xalqlarının mifologiyalarında da təmsil olunur. Meşədəki quşları, ağacları və heyvanları qoruyur.
- – Orta Asiyada Baykal gölündən olan məşhur su pərisi bir neçə türk xalqının qeydlərində və folklorunda rast gəlinir. O, qırıq ürəkləri düzəltmək üçün ona ehtiyacı olanlara görünür.
- Albasdı – Qadın şeytan ruhu. O, qədim qadın ruhudur, təqsirkarlığın təcəssümüdür, bütün Qafqaz dağlarında folklorda rast gəlinir, mənşəyi Şumer mifologiyasına qədər gedib çıxır .
- – Meşə canavarı. Arçura adətən kişi kimi görünür, lakin o, ölçüsünü otdan çox hündür ağaca qədər dəyiş
- – boğularaq ölən, öz ölümünün elementində yaşayan insan ruhlarıdır. İnsanları bataqlıqlara və göllərə sovurur, həmçinin durğun suların yaxınlığında duran heyvanları öldürürlər. busların ruhu.
- – kabusların ruhu. Basdı ən çox forma dəyişdirmə qabiliyyəti ilə tanınır və türk folklorunda insanların yatarkən sinəsinə minən və kabuslar gətirən şər ruhdur.
- Biçura – Tatar / türk folklorunda məişət ruhu. Ənənəvi olaraq hər evdə Biçura olduğu deyilir. Biçuranın pişik və ya it kimi görünə biləcəyi də deyilir. Qırmızı paltar geyinir.
- – quyularda və ya fəvvarələrdə yaşayan və gəncləri boğulmağa sövq edən pişik formalı ruh.
- Xortdan və ya Xortlaq – Qəbirlərdən çıxan canavar. Xortdanlar Azərbaycan mifologiyasının məxluqlarıdır , pis ruhların, ölülərin ruhlarının təmsilçisidir.
- İrşi – Pəri kimi ruh. O, ümumiyyətlə gözəl bir qız kimi təsvir olunur. Sehrli güclərə sahibdir. Çox vaxt gənc, bəzən qanadlı, uzun boylu, nurlu, mələk ruhları kimi təsvir olunurlar.
- İye – Müəyyən bir elementə, heyvana, yerə məxsus ruh.
- .
- Körmöz — mərhumun ruhu.
- — yerə od gətirən və insanlara od yandırmağı öyrədən od quşu.
- Məçkəy — vampirin ağasıdır. Türk (və xüsusilə tatar) folklorunda vampirə bənzəyən varlıqdır. İki ürək və iki ruhla doğulan insanların Məçkəy olduğuna inanılırdı.
- – quşa bənzər məxluqa çevrilmiş qızın ruhu.
- — Türk folklorunda cadu kimi mistik vasitələrlə həyata qaytarılmış canlandırılmış cəsəd, zombi.
- — Meşə demonu. Rəvayətə görə, Şürele meşələrdə yaşayır. Uzun barmaqları, alnında buynuzu, yun bədəni var. O, qurbanları cənginə çəkir və onları ölümə qıdıqlayır.
- – türk mifologiyalarında su pərisi . O, dişi insan bədəni və balıq quyruğu olan əfsanəvi su canlısıdır. Dəniz padşahının qızıdır.
- — Vampirə bənzər bir canavar. Türk mifologiyasında ölməmiş insan və ya varlıq olmasından asılı olmayaraq canlıların həyat mahiyyəti (ümumiyyətlə qan şəklində) ilə qidalanaraq yaşayan mifoloji varlıqdır.
- – İnsanlara bulaşmış cadugər və ya ruh. Uylak hər hansı bir heyvana və ya hər hansı bir əşyaya çevrilə bilər. O, ata, güvə və ya canavar şəklini dəyişməyi bacarır. O, Arçuranın sehrlərinə də davamlıdır.
- — ilanların kraliçası. Məşhur inanclara görə, hər 100 yaşlı ilan Yuxaya çevrilir. Nağıllarda Yuvxa övlad sahibi olmaq üçün kişilərlə evlənən gözəl bir qız kimi təsvir edilir.
- Şamanizm
- Tenqriçilik
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mundericat 1 Tanrilar 1 1 Esas tanrlar 1 2 Diger tanrilar 2 Mexluqlar 3 Hemcinin baxTanrilarredakteEsas tanrlarredakte Goy Tanri Bas tanri Kayra Yaradici tanri Goy tanrinin oglu Erlik olulerin ve yeralti dunyasinin tanrisi Sonralar ehtimal ki Zerdustiliyin tesiri altinda olan ser tanrisina cevrilib Ulgen xeyirxahliq tanrisi Kayranin oglu O bezi turk ve monqol miflerinde yaradici tanridir Mergen Agil tanrisi Kayranin oglu O turklerin bolluq ve bilik tanrisidir Qizagan Avropa hunlarinin doyus tanrisi Ilk turklerin doyus tanrisi yox idi Qizagan Kayranin oglu ve Ulgenin qardasidir Umay mehsuldarliq ilahesi O hemcinin bakirelik ilahesidir ve buna gore de qadinlar analar ve usaqlarla elaqelidir Kubey Dogum ve usaqlar ilahesi O dogum eden qadinlari qoruyur Usaqlara ruh verir Kuyas Gunes Tanrisi Kuyas Goy tanrinin ve Yer ilahesinin ogludur Ag Ana yaradilis ilahesi Ag Ana turk xalqlarinin yaradici ilahesidir Hem de su ilahesi kimi taninir Ay Ata Ay tanrisi Gun Ana ile birlikde semanin altinci qatinda yasayir Gun Ana Gunes ilahesi Yel Ana Kulekler ilahesi Macar folklorunda ona kulek kralicasi da adlanir Yel Ata kuleklerin tanrisi Macar folklorunda onu kulek krali kimi de adlandirirlar Burkut Ata Qartal Tanrisi Burket gunesi ve gucu simvollasdirir Od Tanri zaman tanrisi Turk mifologiyasinda zamanin tecessumu kimi gorunur Adeten ejdaha kimi tesvir olunur Boz Tanri Tanri daha cox yerin ve collerin tanrisi kimi gorunur Ayzit gozellik ilahesi Hem de olan yakutlarin ana ilahesidir Su Ana su ilahesi Su Ananin periye benzer simasi olan cilpaq genc qadin kimi tesvir edilir Su Ata su tanrisi O qurbagaya benzeyen uzu yasilimtil saqqali bedeni yosun ve palciqla ortulmus yasli bir adam kimi gorunur Od Ana od ilahesi Evlilik ilahesi de adlandirilir Monqol folklorunda onu od kralicasi adlandirirlar Od Ata od tanrisi Monqol folklorunda onu od krali adlandirirlar O Monqolustanin samanizm enenelerinde od ruhudur Etugen Yer ilahesi Onun adi qedim turklerin bereket ilahesi ve muqeddes dag Otukenden gelir Kormoz ruhlarin Tanrisi O hemcinin monqol mifologiyasinda ve samanizmde 55 tanrinin bascisi kimi tesvir edilen bir tanridir Yayix caylarin tanrisi O evveller Altay mifologiyasinda Dayik adi ile taninan tanridir 17 cayin qovsaginda yasayir Alaz xan turk mifologiyasinda od tanrisi Alaz Batir ve ya bezen Alaz Xan kimi de taninir Bayanay Ov ilahesi O hem de yakutlarin mese ve sevincin ilahesidir Diger tanrilarredakte Adaqan Dag Tanrisi Daglari ve orada yasayan canlilari qoruyur Adinin menasi qurban qebul eden demekdir Agbuga tibb tanrisi O qedim turk enenesinde saglamliq ve sefa tanrisidir Onun ag ilani var Salix Ov vehsi heyvan col ilahesi ve meselerin qoruyucusu idi Salyk Ovlayan Tanri O turklerin ov vehsi heyvan col ilahesi ve meselerin qoruyucusu idi Inehsit Dogus ve dogum sancilari ilahesi O dogus zamani qadinlarin ilahi komekcisi idi Kovaq Ovlayan Tanri O turklerin ov vehsi heyvan col ilahesi ve meselerin qoruyucusu idi Goy Tanrisi O her gun yeni bir gunes dogur bu sebebden onu dayandirmaq ve tam qaranliga sebeb olmaq ucun Yelbegen terefinden ovlanmaga calisilir Uren Ovlayan Tanri O turklerin ov vehsi heyvan col ilahesi ve meselerin qoruyucusu idi mehsul ilahesi O taxillara ve yerin munbitliyine rehberlik edirdi Zarlix hokm ilahesi O edalet edaletli hokmler ve huquqlar ilahesi idi Zada Kulek Tanrisi O kuleklerin hokmdari ve Yada Dasinin Kulek Dasi sahibidir Ukulan Su Tanrisi Caylarin bulaqlarin derelerin cesmelerin bascisidir Izih xan vehsi heyvanlarin tanrisi O xususile azad edilmis heyvanlarin tanrisidir Cokqu xos arzular ilahesi Isteklerini yerine yetirir Talay ve ya Dalay Okeanlarin Tanrisi O dunyani ehate eden neheng cay olan Dunya Okeaninin tecessumu idi Kvara ve ya Kuara Bulqar menseli Ildirim Tanrisi Skandinav tanrisi Tor ile muqayise edile biler MexluqlarredakteEbede Mese ruhu Tatar mifologiyasinda yasli qadina benzeyen mesum ruhdur Sibir xalqlarinin mifologiyalarinda da temsil olunur Mesedeki quslari agaclari ve heyvanlari qoruyur Elere Orta Asiyada Baykal golunden olan meshur su perisi bir nece turk xalqinin qeydlerinde ve folklorunda rast gelinir O qiriq urekleri duzeltmek ucun ona ehtiyaci olanlara gorunur Albasdi Qadin seytan ruhu O qedim qadin ruhudur teqsirkarligin tecessumudur butun Qafqaz daglarinda folklorda rast gelinir menseyi Sumer mifologiyasina qeder gedib cixir Arcora Mese canavari Arcura adeten kisi kimi gorunur lakin o olcusunu otdan cox hundur agaca qeder deyis Erdov bogularaq olen oz olumunun elementinde yasayan insan ruhlaridir Insanlari bataqliqlara ve gollere sovurur hemcinin durgun sularin yaxinliginda duran heyvanlari oldururler buslarin ruhu Basdi kabuslarin ruhu Basdi en cox forma deyisdirme qabiliyyeti ile taninir ve turk folklorunda insanlarin yatarken sinesine minen ve kabuslar getiren ser ruhdur Bicura Tatar turk folklorunda meiset ruhu Enenevi olaraq her evde Bicura oldugu deyilir Bicuranin pisik ve ya it kimi gorune bileceyi de deyilir Qirmizi paltar geyinir Bulaq iyesi quyularda ve ya fevvarelerde yasayan ve gencleri bogulmaga sovq eden pisik formali ruh Xortdan ve ya Xortlaq Qebirlerden cixan canavar Xortdanlar Azerbaycan mifologiyasinin mexluqlaridir pis ruhlarin olulerin ruhlarinin temsilcisidir Irsi Peri kimi ruh O umumiyyetle gozel bir qiz kimi tesvir olunur Sehrli guclere sahibdir Cox vaxt genc bezen qanadli uzun boylu nurlu melek ruhlari kimi tesvir olunurlar Iye Mueyyen bir elemente heyvana yere mexsus ruh Kormoz merhumun ruhu Korbolko yere od getiren ve insanlara od yandirmagi oyreden od qusu Meckey vampirin agasidir Turk ve xususile tatar folklorunda vampire benzeyen varliqdir Iki urek ve iki ruhla dogulan insanlarin Meckey olduguna inanilirdi Mu suvu qusa benzer mexluqa cevrilmis qizin ruhu Orek Turk folklorunda cadu kimi mistik vasitelerle heyata qaytarilmis canlandirilmis cesed zombi Surele Mese demonu Revayete gore Surele meselerde yasayir Uzun barmaqlari alninda buynuzu yun bedeni var O qurbanlari cengine cekir ve onlari olume qidiqlayir Susulu turk mifologiyalarinda su perisi O disi insan bedeni ve baliq quyrugu olan efsanevi su canlisidir Deniz padsahinin qizidir Ubir Vampire benzer bir canavar Turk mifologiyasinda olmemis insan ve ya varliq olmasindan asili olmayaraq canlilarin heyat mahiyyeti umumiyyetle qan seklinde ile qidalanaraq yasayan mifoloji varliqdir Uylax Insanlara bulasmis caduger ve ya ruh Uylak her hansi bir heyvana ve ya her hansi bir esyaya cevrile biler O ata guve ve ya canavar seklini deyismeyi bacarir O Arcuranin sehrlerine de davamlidir Yuvxa ilanlarin kralicasi Meshur inanclara gore her 100 yasli ilan Yuxaya cevrilir Nagillarda Yuvxa ovlad sahibi olmaq ucun kisilerle evlenen gozel bir qiz kimi tesvir edilir Turk Siyah Qalam Reqs eden divlerin seytanlarin tesviri Az Turk Manichaen menbelerinde adi cekilen Tamah ve ya Sehvet Cini 9 Cin Islam cinlerinin turkce qarsiligidir Dervis Allah yoluna bagli olan kimse O hikmet menbeyidir ve mocuzeler ona cox vaxt aid edilir Dev Dev ve ya neheng tez tez sehrli qabiliyyetleri ve xalq qehremanlarinin dusmeni ile Yeralti dunyasinda yasayir Tez tez ifrit ile qarisdirilir Xizir cetinliye dusenlere komek eden melek ve ya peygember Iblis Allaha qarsi usyan eden seytan ve ya umumiyyetle mexluq Elbis ile eynilesdirilir Ifrit yeralti dunyasinin sakini Pis ruh 10 Melek Allaha xidmet eden melek cinsiyyetsiz ruh Peri Qeyri maddi varliq Peri Bezen onlari ser agentleri kimi tesvir edirler sonralar xeyirxah olurlar Onlar melekler ve pis ruhlar arasinda siralanan ince qanadli periye benzer canlilardir Onlar bezen faniler seltenetini ziyaret edirler Simnu Manixey Ahriman ve ya Qaranliq Sahzadesinin uygur ekvivalenti 11 Semum insanlara sahib ola bilen insanlara hesed aparan bir ates ve ya cin novu Hemcinin seytanin sag eli 12 Seytan pis ruhlar ve ya cinler Zebani Erlikin ixtiyarinda olan lenetlenmislerin ruhlari ile cehennemde yasayan iblis mexluq 13 Antalya Yoruklerinin dediyine gore onlar semavi quvvelere qarsi doyuserken ildirim vururlar 14 Menbeler Hemcinin bax Istinadlar xarici linkler Sonuncu defe 23 gun evvel 95 15 152 92 terefinden redakte edilib ELAQEDAR MEQALELER Yel iyesi Turk ruhu ve ya kulek tanrisi Basti Turk folklorunda ser ruh ArcuraHemcinin baxredakteTurk xalqlarinin mifologiyasi Samanizm Tenqricilik Menbe https az wikipedia org w index php title Turk mifoloji fiqurlarinin siyahisi amp oldid 7582526