Körmöz - türk və altay xalq inancında və mifologiyasında ruh, cin, qarabasma mənasını verən söz. Körmös, Kürmös və ya Körümes də deyilir. Yaxşılıq və pislik edən ruhların hamısıdır. Ümumiyyətlə üçlü bir təsniflə ələ alınarlar.
Yer üstündə yaşayan ruhlar,
Su və torpaq altında yaşayan ruhlar.
Səmada yaşayan ruhlar.
Bəzən Tanrının vəzifələndirdiyi varlıqlardır. Şeytanı varlıqlara isə Soqor Körmös (Kor Mələk) adı verilirdi. İslam inancına görə də şeytan da əslində mələklərin içərisindədir lakin sonradan üsyan etmişdir. Körmösler ən çox gün batımında və gün doğumunda ortaya çıxar və təsirli olurlar. Buna görə bu vaxtlar təhlükəli sayılır. Bu vaxtlarda uyunulması uyğun görülməzdi. İnsanların ruhlarını ələ keçirə bilərlər. Körmöslü anlayışı dəli və ya ruhi xəstə mənasında istifadə edilər. Yakutlar ölülərin özbaşına gəzən ruhlarına Üğör (Yör)adı verilər. Ölən insanların ruhlarının Körmöse çevrildiyi inancı məşhurdur. Qəza nəticəsində vəfat etmiş insanların ruhlarına Obun, intihar edənlərinkine Albandeyilər. Ataların ruhları isə Ozor olaraq xatırlanar. Rəhbərləri Kürmez Xan olaraq bilinər. Körmösler ikiyə, bəzən də üçə ayrılar.
Aruğ (Arı) Körmös: Xeyir ruhlarıdır. İnsanları və ailələrini qoruyurlar. Ülgenin əmrindədirlər. Yer üzündə yaxşılıq edərlər.
Caman (Yaman) Körmös: Şər ruhlardır. Yer altı dünyasında Erlikin xidmətçisidirlər. İnsanların canını alıb apara bilərlər.
Qal (Gal) Körmös: Kədərli ruhlardır. Əziyyət çəkərlər. Pislik və ya yaxşılıq edə bilməzlər.
Tünkür
Tünkür, türk və altay xalq inancında Mələk mənasını verər. Tanrının elçiliyini edən müqəddəs varlıq deməkdir. İşıqdan yaradılmışdır. Hər birinin ayrı bir vəzifəsi vardır, məsələn İslam inancında Münkir və Nəkir adlı iki mələk ölümdən sonra qəbirdə insanın ilk sorğusunu edərlər. Söz, sürət və itmək mənaları ehtiva edir. "Tüngümek", sıçramaq, yuxarı getmək deməkdir. Köhnə monqolcada və köhnə altay dilində bu kök xəbər vermək, məlumatlandırmaq, çağırmaq mənası da daşıyır.
Körmözlər
Yör
Yeraltında yaşadıqlarına inanılar. Pis ruhlardır. Üğör (Yüğör) olaraq da deyilər. Zaman-zaman yer üzünə çıxaraq insanlara müxtəlif zərərlər verərlər. Yakutların inanclarında tez-tez bəhs edilən varlıqlardır.
Alban
İntihar etmiş insanların ruhlarından meydana gelir. Çox pis adları və çox pis üzləri vardır. Türk mədəniyyətində intiharın xoş görülmediğinin ən açıq nümunəsidir. Ters dönmüş gözləri, yuxarıya kalkık olaraq uzanan saçları vardır.
Çaxıq
Lənətlənmiş insanların ruhlarıdır. Şekil dəyişdirə bilərlər. Qanlı əlləri, qupquru gözləri, öldürücü sözləri vardır. Çox təhlükəlidirlər.
Ozor
Ataların ruhlarını ifadə edər. Bunlar gəlib insanlara kömək edə bilərlər. Monqollardaki atalar tanrısı Oyor Xan ilə əlaqəlidir. Ata ruhları türk ve monqol mədəniyyətində çox əhəmiyyətli bir yerə malikdir.
Etimologiya
(Qor/Kor/Kör/Gör) kökündən törəmişdir. Görməyən deməkdir. Gözlərinin olmadığı düşünüldüyü üçün bu ad verilmişdir. Çünki görməmək (korluq) kənar aləmə aid olmanın əlamətidir. Türk mifologiyasında görməmək eyni zamanda görünməzlik deməkdir. Maniheizm sonrası yaxşılıq ilahı Hörmüzd ilə əlaqəli olaraq görülmüşlərdir.
Mənbə
Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) (türk.)
September 13, 2021
körmöz, türk, altay, xalq, inancında, mifologiyasında, qarabasma, mənasını, verən, söz, körmös, kürmös, körümes, deyilir, yaxşılıq, pislik, edən, ruhların, hamısıdır, ümumiyyətlə, üçlü, təsniflə, ələ, alınarlar, üstündə, yaşayan, ruhlar, torpaq, altında, yaşay. Kormoz turk ve altay xalq inancinda ve mifologiyasinda ruh cin qarabasma menasini veren soz Kormos Kurmos ve ya Korumes de deyilir Yaxsiliq ve pislik eden ruhlarin hamisidir Umumiyyetle uclu bir tesnifle ele alinarlar Yer ustunde yasayan ruhlar Su ve torpaq altinda yasayan ruhlar Semada yasayan ruhlar Bezen Tanrinin vezifelendirdiyi varliqlardir Seytani varliqlara ise Soqor Kormos Kor Melek adi verilirdi Islam inancina gore de seytan da eslinde meleklerin icerisindedir lakin sonradan usyan etmisdir Kormosler en cox gun batiminda ve gun dogumunda ortaya cixar ve tesirli olurlar Buna gore bu vaxtlar tehlukeli sayilir Bu vaxtlarda uyunulmasi uygun gorulmezdi Insanlarin ruhlarini ele kecire bilerler Kormoslu anlayisi deli ve ya ruhi xeste menasinda istifade ediler Yakutlar olulerin ozbasina gezen ruhlarina Ugor Yor adi veriler Olen insanlarin ruhlarinin Kormose cevrildiyi inanci meshurdur Qeza neticesinde vefat etmis insanlarin ruhlarina Obun intihar edenlerinkine Albandeyiler Atalarin ruhlari ise Ozor olaraq xatirlanar Rehberleri Kurmez Xan olaraq biliner Kormosler ikiye bezen de uce ayrilar Arug Ari Kormos Xeyir ruhlaridir Insanlari ve ailelerini qoruyurlar Ulgenin emrindedirler Yer uzunde yaxsiliq ederler Caman Yaman Kormos Ser ruhlardir Yer alti dunyasinda Erlikin xidmetcisidirler Insanlarin canini alib apara bilerler Qal Gal Kormos Kederli ruhlardir Eziyyet cekerler Pislik ve ya yaxsiliq ede bilmezler Mundericat 1 Tunkur 2 Kormozler 2 1 Yor 2 2 Alban 2 3 Caxiq 2 4 Ozor 3 Etimologiya 4 MenbeTunkur RedakteTunkur turk ve altay xalq inancinda Melek menasini verer Tanrinin elciliyini eden muqeddes varliq demekdir Isiqdan yaradilmisdir Her birinin ayri bir vezifesi vardir meselen Islam inancinda Munkir ve Nekir adli iki melek olumden sonra qebirde insanin ilk sorgusunu ederler Soz suret ve itmek menalari ehtiva edir Tungumek sicramaq yuxari getmek demekdir Kohne monqolcada ve kohne altay dilinde bu kok xeber vermek melumatlandirmaq cagirmaq menasi da dasiyir Kormozler RedakteYor Redakte Yeraltinda yasadiqlarina inanilar Pis ruhlardir Ugor Yugor olaraq da deyiler Zaman zaman yer uzune cixaraq insanlara muxtelif zererler vererler Yakutlarin inanclarinda tez tez behs edilen varliqlardir Alban Redakte Intihar etmis insanlarin ruhlarindan meydana gelir Cox pis adlari ve cox pis uzleri vardir Turk medeniyyetinde intiharin xos gorulmediginin en aciq numunesidir Ters donmus gozleri yuxariya kalkik olaraq uzanan saclari vardir Caxiq Redakte Lenetlenmis insanlarin ruhlaridir Sekil deyisdire bilerler Qanli elleri qupquru gozleri oldurucu sozleri vardir Cox tehlukelidirler Ozor Redakte Atalarin ruhlarini ifade eder Bunlar gelib insanlara komek ede bilerler Monqollardaki atalar tanrisi Oyor Xan ile elaqelidir Ata ruhlari turk ve monqol medeniyyetinde cox ehemiyyetli bir yere malikdir Etimologiya Redakte Qor Kor Kor Gor kokunden toremisdir Gormeyen demekdir Gozlerinin olmadigi dusunulduyu ucun bu ad verilmisdir Cunki gormemek korluq kenar aleme aid olmanin elametidir Turk mifologiyasinda gormemek eyni zamanda gorunmezlik demekdir Maniheizm sonrasi yaxsiliq ilahi Hormuzd ile elaqeli olaraq gorulmuslerdir Menbe RedakteTurk Efsane Sozluyu Deniz Qaraqurd Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 turk Menbe https az wikipedia org w index php title Kormoz amp oldid 5224607, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
