Bulqarlar — II əsrdə ortaya çıxmış (lat.Bulensii) yarımköçəri türk xalqı.
Kökləri
Tədqiqatçılar bulqarları Şimali Qafqaz çöllərində hunlardan əvvəl yaşamış türkdilli tayfa hesab edirlər. Bulqar tayfasının adı "Dədə Qorqud" eposunda da çəkilir. Erkən orta əsrlərə aid mənbələrdə bulqarların kazan, çakar, kol (kul), kuvyar və basil adlı tayfalardan ibarət olması göstərilir. Moisey Xorenski yazır ki, erməni çarı Xosrovun vaxtında Ermənistana "qüdrətli basillər" gəlib məskunlaşmışlar. Bulqarlar hələ qədimdən Ptolomeyə məlum idi. Onlar Ukraynanın Cənubi Buq çayı sahilində yaşayırdı.
Böyük Bulqar xanlığı
Bulqar dövləti Onogur-Kutriqur-Utiqur ittifaqının Göytürk xaqanlığından azad olması nəticəsində yaranmışdı. Böyük Bulqar xanlığını Kubrat xan qurdu. VII əsrin ilk yarısında Kubrat, Qara dənizin şimalında dağınıq yaşayan türk Utiqurlar, Kutriqurlar və Onogurlar qövmünü birləşdirmişdir. Ancaq qurulan dövlət uzun ömürlü olmadı. VII əsrin ikinci yarısında, Kubrat xanın 665-ci ildə ölümündən sonra Xəzərlər bu dövləti məğlub etməyi bacarmışlar.
Bulqarların parçalanması
Kubrat xanın ölümündən sonra bulqarlar onun oğullarının başçılığı altında qonşu ərazilərə köçdülər.
Kubrat xanın böyük oğlu Batbayan xanın başçılığı ilə köçmüşdülər. Ermənilər onu Vanand xan adı ilə tanıyırdı. Ermənistanda bulqarların yaşaması haqqında ilk məlumatı verən V əsr müəllifi Moisey Xorenlidir. O, yazır ki, bulqarların vətəni Böyük Qafqazdır və onlar baş vermiş iğtişaşdan sonra eradan əvvəl II əsrdə əvvəlcə Basiana (Araz çayının yuxarı axarında ölkə adı), oradan da Ermənistanın Kol əyalətinə gəlib məskunlaşmışlar. Bu mənbədən aydın olur ki, şimaldan bulqarların müəyyən hissəsinin Ermənistana köçməsi bir neçə mərhələdə baş vermişdir. Çünki həmin müəllif yazır ki, Ermənistanın Tayk dağlarında (Gürcüstanla həmsərhəd dağlıq zonada) və Banəndə bulqar tayfası yaşayır. Çorox çayının sol sahilində indi də "Bulqar dağı" adlı toponim vardır. "VII əsr erməni coğrafiyası" adlı əsərdə basillərin VolqanınXəzərə töküldüyü 70 qolunun sahillərində yaşaması qeyd olunur. Bulqarların çakar tayfasının adı Ermənistanda Çaxırlı azərbaycanlı kəndinin adında öz əksini tapmışdır. Çaxırlı adlı kəndlər Azərbaycanda da vardır və onların əslində Çakarlıdan təhrif olunması barəsində çoxdan yazılmışdır. Bulqarların kol (kul) tayfasının Ermənistanda yaşadığını göstərən faktlar çoxdur. Lakin iş orasındadır ki, eyni tayfa kəngər-peçeneqlərin tərkibində də olmuşdur. Ona görə də Ermənistanda kol etnonimi ilə bağlı qədim toponimlər haqqında aşağıda kəngər-peçeneqlərdən danışdıqda deyəcəyik. Çünki, bizcə, bu tayfa Ermənistan ərazisinə məhz kəngər-peçeneqlərin tərkibində gəlmişdir.
bulqarlar, əsrdə, ortaya, çıxmış, bulensii, yarımköçəri, türk, xalqı, mündəricat, kökləri, böyük, bulqar, xanlığı, parçalanması, idil, bulqarları, ermənistan, bulqarları, şimali, makedoniya, bulqarları, dunay, bulqarları, italiya, bulqarları, mənbə, həmçinin, . Bulqarlar II esrde ortaya cixmis lat Bulensii yarimkoceri turk xalqi Mundericat 1 Kokleri 2 Boyuk Bulqar xanligi 3 Bulqarlarin parcalanmasi 3 1 Idil bulqarlari 3 2 Ermenistan bulqarlari 3 3 Simali Makedoniya bulqarlari 3 4 Dunay bulqarlari 3 5 Italiya bulqarlari 4 Menbe 5 Hemcinin bax 6 Xarici kecidlerKokleri RedakteTedqiqatcilar bulqarlari Simali Qafqaz collerinde hunlardan evvel yasamis turkdilli tayfa hesab edirler Bulqar tayfasinin adi Dede Qorqud eposunda da cekilir 1 Erken orta esrlere aid menbelerde bulqarlarin kazan cakar kol kul kuvyar ve basil adli tayfalardan ibaret olmasi gosterilir Moisey Xorenski yazir ki ermeni cari Xosrovun vaxtinda Ermenistana qudretli basiller gelib meskunlasmislar 2 Bulqarlar hele qedimden Ptolomeye melum idi Onlar Ukraynanin Cenubi Buq cayi sahilinde yasayirdi Boyuk Bulqar xanligi RedakteBulqar dovleti Onogur Kutriqur Utiqur ittifaqinin Goyturk xaqanligindan azad olmasi neticesinde yaranmisdi Boyuk Bulqar xanligini Kubrat xan qurdu VII esrin ilk yarisinda Kubrat Qara denizin simalinda daginiq yasayan turk Utiqurlar Kutriqurlar ve Onogurlar qovmunu birlesdirmisdir Ancaq qurulan dovlet uzun omurlu olmadi VII esrin ikinci yarisinda Kubrat xanin 665 ci ilde olumunden sonra Xezerler bu dovleti meglub etmeyi bacarmislar Bulqarlarin parcalanmasi RedakteKubrat xanin olumunden sonra bulqarlar onun ogullarinin basciligi altinda qonsu erazilere kocduler Idil bulqarlari Redakte Esas meqale Idil bulqarlariKubrat xanin oglu Kotraq xanin basciligi ile Volqa sahillerine kocmusduler Ermenistan bulqarlari Redakte Esas meqale Ermenistan bulqarlariKubrat xanin boyuk oglu Batbayan xanin basciligi ile kocmusduler Ermeniler onu Vanand xan adi ile taniyirdi Ermenistanda bulqarlarin yasamasi haqqinda ilk melumati veren V esr muellifi Moisey Xorenlidir O yazir ki bulqarlarin veteni Boyuk Qafqazdir ve onlar bas vermis igtisasdan sonra eradan evvel II esrde evvelce Basiana Araz cayinin yuxari axarinda olke adi oradan da Ermenistanin Kol eyaletine gelib meskunlasmislar 3 Bu menbeden aydin olur ki simaldan bulqarlarin mueyyen hissesinin Ermenistana kocmesi bir nece merhelede bas vermisdir 4 Cunki hemin muellif yazir ki Ermenistanin Tayk daglarinda Gurcustanla hemserhed dagliq zonada ve Banende bulqar tayfasi yasayir 5 Corox cayinin sol sahilinde indi de Bulqar dagi adli toponim vardir 6 VII esr ermeni cografiyasi adli eserde basillerin Volqanin Xezere tokulduyu 70 qolunun sahillerinde yasamasi qeyd olunur 7 Bulqarlarin cakar tayfasinin adi Ermenistanda Caxirli azerbaycanli kendinin adinda oz eksini tapmisdir Caxirli adli kendler Azerbaycanda da vardir ve onlarin eslinde Cakarlidan tehrif olunmasi baresinde coxdan yazilmisdir Bulqarlarin kol kul tayfasinin Ermenistanda yasadigini gosteren faktlar coxdur Lakin is orasindadir ki eyni tayfa kenger peceneqlerin terkibinde de olmusdur Ona gore de Ermenistanda kol etnonimi ile bagli qedim toponimler haqqinda asagida kenger peceneqlerden danisdiqda deyeceyik Cunki bizce bu tayfa Ermenistan erazisine mehz kenger peceneqlerin terkibinde gelmisdir 8 Simali Makedoniya bulqarlari Redakte Esas meqale Simali Makedoniya bulqarlariKubrat xanin ortancil oglu Kuber xan basciligi ile indiki Simali Makedoniya erazisine kocmusduler Dunay bulqarlari Redakte Esas meqale Birinci Bulqar dovletiKubrat xanin ortancil oglu Asparux xan basciligi ile indi Bolqaristan erazisine kocmusduler Birinci Bulqar dovletini yaratmisdilar Italiya bulqarlari Redakte Esas meqale Italiya bulqarlariKubrat xanin kicik oglu Altsek xanin basciligi ile Cenubi Italiyaya kocmusduler Menbe Redakte Aliyarov S S K onomastike Knige Korkuta Kangly Balgar Azerbaycan dilinin tarixi leksikasina dair tedqiqler Baki 1988 seh 13 18 II kitab 58 ci fesil Moisey Xorenski II kitab 56 fesil Gejbullaev G A Toponimiya Azerbajdzhana seh 27 Moisey Xorenski III kitab 44 cu fesil Kirzioglu M Fexreddin Gosterilen eseri seh 329 Armyanskaya geografiya VII veka seh 35 Qeybullayev Q Qedim turkler ve Ermenistan B Azernesr 1992 140 seh Hemcinin bax RedakteAtli xalqlar BolqarlarXarici kecidler Redakte Vikianbarda Bulqarlar ile elaqeli mediafayllar var Bulqarlar Bulqarlar haqqinda umumi melumat Protobolgary Rusiya ensiklopedik lugeti Protobolgary Bolshaya Sovet Encikl olu kecid The Proto Bulgarians north and west of the Black Sea Varna 1987 http www kroraina com Velika BlgariyaMenbe https az wikipedia org w index php title Bulqarlar amp oldid 5723197, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
