Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Albasdı — (türk: Albastı; özbək: Alvasti; tatar, qırğız, qazax: Албасты, çuvaş: Алпастă, ing. Al Basty, rus. Албасты́) — qədim qadın ruhu, Qafqaz dağları folklorunda günahın təcəssümü. Mənşəyi Şumer mifologiyasına qədər gedib çıxır. Türk dillərində "Al" qırmızı, "bastı" isə təzyiq və ya basqı deməkdir.
Digər dillərdə
- Başkırt: Албаҫты
- Özbək: Alvasti
- Altay: Алвасти́
- Türkmən: Албассы
- Qırğız: Албарсты́
- Noqay: Албаслы́
- Kumık: Албаслы́
- Balkar: Алмасты́
- Tacik: Албасти
- Ləzgi: Алпаб
- Çeçen: Алмазы
- Yaqnob: Албасты
- Çuvaşça: Алпастă
- Soqdian: Олбасты
- Rus: Албасты́
Qafqaz və Orta Şərq folkloru
Şumer folkloru
Albasdı mifinin bir variantı Şumer dövrünə qədər uzanır və Lilitin adlarından biri kimi qeyd olunur.Sonrakı rabbinik Talmud şərhlərində o, Adəmin ilk arvadı hesab olunurdu, iradəsi və müstəqilliyi səbəbindən cənnətdən qovulmuşdu. Bu formada Lilit ətrafında formalaşan mifologiya müxtəlif bölgələrdə yerli xüsusiyyətlər nəzərə alınmaqla Albasdıya da aid edilmişdir.
Türk folkloru
Türk folklorunda Albasdı tez-tez Mare və ya Sukkubus (yuxu cinləri) ilə qarışdırılıb, eyni zamanda kişilərin erotik yuxularına girən bir sıra Orta Şərq qadın ruhları ilə eyniləşdirilib.Lakin Albasdı haqqında əfsanələrin fərqli cəhəti onun cinsi xarakter daşımamasıdır. O, günahkar ruhları olan insanlara, xüsusilə də ailəsində qanlı cinayətlər törədilmiş və cəzasız qalmış şəxslərə gəlir. Ruh türk folklorunda əsasən Al Karısı adı ilə tanınır.İnanclara görə, o, əsasən doğuşdan sonrakı dövrdə olan qadınları izləyir və bu, psixoloji problemlərin yaranmasına səbəb olur. Buna görə də, həmin qadınlara 40 gün boyunca xüsusi baxım tətbiq olunurdu.
Tədqiqatçı görə, Albasdının gəldiyi insanlar “şiddətli qızdırma ilə oyanırlar... O, həmçinin atları oğurlaması ilə tanınır. Səhər saatlarında atlar tərləmiş və yorğun tapılır, gün boyu işləmək iqtidarında olmurlar. Onun bu əzabları səbəbindən ona qırmızı ana da deyilir.”
İstinadlar
- Ann, Martha and Imel, Dorothy Myers. Goddesses in world mythology. ABC-CLIO, 1993. ISBN , p 336
- Baring, Anne and Jules Cashford, eds. The myth of the goddess: Evolution of an image. Viking Adult, 1991. ISBN . page 82
- Littleton, C. Scott, ed., Gods, Goddesses & Mythology. Tarrytown: Marshall Cavendish Corporation, 2005, page 245
- Küçük, Mehmet Alparslan. "Geleneksel Türk Dini'ndeki 'Ana / Dişil Ruhlar'a Mitolojik Açıdan Bakış". Journal of Divinity Faculty. 2013.
- Gölbaşı, Zehra; Eğri, Gamze. "Traditional practices to mother care in postpartum period". Cumhuriyet Medical Journal. 2010.
- Ozturk, Ozhan. Karadeniz Ansiklopedik Sozluk. 2 Vol. Heyamola Publishing. Istanbul. 2005 ISBN , page 55
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Albasdi turk Albasti ozbek Alvasti tatar qirgiz qazax Albasty cuvas Alpastă ing Al Basty rus Albasty qedim qadin ruhu Qafqaz daglari folklorunda gunahin tecessumu Menseyi Sumer mifologiyasina qeder gedib cixir Turk dillerinde Al qirmizi basti ise tezyiq ve ya basqi demekdir Diger dillerdeBaskirt Albaҫty Ozbek Alvasti Altay Alvasti Turkmen Albassy Qirgiz Albarsty Noqay Albasly Kumik Albasly Balkar Almasty Tacik Albasti Lezgi Alpab Cecen Almazy Yaqnob Albasty Cuvasca Alpastă Soqdian Olbasty Rus Albasty Qafqaz ve Orta Serq folkloruSumer folkloru Albasdi mifinin bir varianti Sumer dovrune qeder uzanir ve Lilitin adlarindan biri kimi qeyd olunur Sonraki rabbinik Talmud serhlerinde o Ademin ilk arvadi hesab olunurdu iradesi ve musteqilliyi sebebinden cennetden qovulmusdu Bu formada Lilit etrafinda formalasan mifologiya muxtelif bolgelerde yerli xususiyyetler nezere alinmaqla Albasdiya da aid edilmisdir Turk folkloru Turk folklorunda Albasdi tez tez Mare ve ya Sukkubus yuxu cinleri ile qarisdirilib eyni zamanda kisilerin erotik yuxularina giren bir sira Orta Serq qadin ruhlari ile eynilesdirilib Lakin Albasdi haqqinda efsanelerin ferqli ceheti onun cinsi xarakter dasimamasidir O gunahkar ruhlari olan insanlara xususile de ailesinde qanli cinayetler toredilmis ve cezasiz qalmis sexslere gelir Ruh turk folklorunda esasen Al Karisi adi ile taninir Inanclara gore o esasen dogusdan sonraki dovrde olan qadinlari izleyir ve bu psixoloji problemlerin yaranmasina sebeb olur Buna gore de hemin qadinlara 40 gun boyunca xususi baxim tetbiq olunurdu Tedqiqatci gore Albasdinin geldiyi insanlar siddetli qizdirma ile oyanirlar O hemcinin atlari ogurlamasi ile taninir Seher saatlarinda atlar terlemis ve yorgun tapilir gun boyu islemek iqtidarinda olmurlar Onun bu ezablari sebebinden ona qirmizi ana da deyilir IstinadlarAnn Martha and Imel Dorothy Myers Goddesses in world mythology ABC CLIO 1993 ISBN 0 19 509199 X p 336 Baring Anne and Jules Cashford eds The myth of the goddess Evolution of an image Viking Adult 1991 ISBN 0 14 019292 1 page 82 Littleton C Scott ed Gods Goddesses amp Mythology Tarrytown Marshall Cavendish Corporation 2005 page 245 Kucuk Mehmet Alparslan Geleneksel Turk Dini ndeki Ana Disil Ruhlar a Mitolojik Acidan Bakis Journal of Divinity Faculty 2013 Golbasi Zehra Egri Gamze Traditional practices to mother care in postpartum period Cumhuriyet Medical Journal 2010 Ozturk Ozhan Karadeniz Ansiklopedik Sozluk 2 Vol Heyamola Publishing Istanbul 2005 ISBN 975 6121 00 9 page 55