7 iyul 1924-cü ildə muxtar vilayət kimi yaradılıb, 1991-ci ildən Şimali Osetiya-Alaniya Respublikası kimi fəaliyyət göstərir. Sahəsi 8 min km2 , əhalisi 710.275 (2002) nəfərdir.
Coğrafiyası
Şimali Osetiya Böyük Qafqazın şimal yamacında yerləşir. Republikanın şimalında Stavropol düzənliyi, ondan cənubda Terek və Sunja silsilələri, mərkəzdə Şimali Osetiya düzənliyi, cənub hissədə Baş Suayrıcı, Böyük Qafqaz silsiləsi (5033 m hündürlüklü Kazbek dağı) mövcuddur. İqlimi kontinentaldır. Düzən ərazilərdə yanvarın orta tempteraturu −4.5°S, İyulun isə 24°S-dir. Düzənliklərə ildə 600–700 mm, dağlara isə 1000 mm yağıntı düşür. Düzən ərazilər meşə və meşə-çöl zonasında yerləşir və bütünlüklə şumlanmışdır. Düzənliklərdə qaratorpaq və şabalıdı, Terek vadisində allüvial-çəmən , dağətəyində isə dağ-meşə və dağ-çəmən torpaqları yayılmışdır. 800–1600 m hündürlükdə enliyarpaq, 1600–2000 m-də iynəyarpaq meşələr, 2000 m-dən yüksəkdə subalp və alp çəmənliyi mövcuddur. Rəngarəng heyvanat aləmi vardır (əsasən dağ meşələrində). Təbii şərait əhalinin həyat fəaliyyəti, eləcə də kənd təsərrüfatının inkişafı baxımından əlverişlidir. Əlvan metallar (sink, gümüş, qurğuşun), tikinti materialları (mergel, əhəngdaşı), mineral su mənbələri və s. təbii ehtiyatlar vardır.
Şimali Osetiyanın təsərrüfat kompleksində aparıcı sahəni agır sənaye təşkil edir. Ümumi məhsulun 3/4 hissəsini əlvan metallurgiya, dağ mədən sənayesi və maşınqayırma verir. Yan silsilələrdən qurğuşun-sink filizləri çıxarılır, iri yataqları Sadon, Zida və Burobdur. Çıxarılan filiz, kanal yollarla Muzursk saflaşdırılma fabrikasına daxil olur. Saflaşdırılmış sink-qurğuşun filizlər Vladiqafqazın elektrosink zavodunda mis, sink, qurğuşun, kadmey və sulfat turşusu alınır. Maşınqayrıma ümumi sənaye məhsullarının 30%-ni verir və qaz aparatları, elektrik lampaları, elelktrik avadanlıqları istehsal olunur. Respublikanın elektrik enerjisininə olan tələbatın 20–25%-ni özünün elektrik stansiyaları istehsal edir. Buradakı dağ çayları üzərində Tizeldon, Vladıqafqaz, Diqorsk SES-ləri elektrometalurgiyyanın burada inkişafına təkan vermişdir. Respublika özünün hidroenerji ehtiyatlarınanın cəmi 5%-ni istifadə edir. Burada kənardan təbii qaz verilir. Dağlarda ağac tədarükü və emalı aparılır. İldə 300 min m³ taxta materialı hazırlanır. Əkinçilik üçün şimal rayonları əlverişlidir. Cəmi 200 min ha əkin yeri vardır və əsasən qarğıdalı, buğda, şəkər çuğunduru və s. ilə tutulmuşdur. Xeyli sahələr bağlar, üzümlüklər və tərəvəz bitkilərilə örtülüb. Suvarma sahələri Terek çayı boyunca yerləşir. Respublika ərazisində 135 min ha otlaq və örüş vardır. Yayda mal-qara və qoyun keçi alp çəmənliklərində, qışda Terek-Kutsk ovalığında otarılır. Heyvandarlıq və bitkiçilik əsasında güclü yeyinti sənayesi yaradılmışdır.
İstinadlar
Avqust 12, 2021
şimali, osetiya, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust, 2021, respublika. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Simali Osetiya Respublikasi Caegat Irystony Alanijy Respublikae Rusiya Federasiyasi subyektlerinden biri Simali Osetiyarus Respublika Severnaya Osetiya Alaniya oset Caegat IrystonBayraq d Gerb d 43 11 sm e 44 14 s u Olke RusiyaInzibati merkez VladiqafqazDovlet Bascisi Sergey MenyayloHokumet sedri Taymuraz TuskayevTarixi ve cografiyasiYaradilib 1991Sahesi 7 987 km Saat qursagi Moskva vaxti d UTC 03 00EhalisiEhalisi 693 098 nef 1 yanvar 2021 Resmi diller Osetin dili Rus diliReqemsal identifikatorlarISO kodu RU SEAvtomobil nomresi 15Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarix 2 Cografiyasi 3 Ehalisi 4 Iqtisadiyyati 5 IstinadlarTarix Redakte7 iyul 1924 cu ilde muxtar vilayet kimi yaradilib 1991 ci ilden Simali Osetiya Alaniya Respublikasi kimi fealiyyet gosterir Sahesi 8 min km2 ehalisi 710 275 2002 neferdir Cografiyasi RedakteSimali Osetiya Boyuk Qafqazin simal yamacinda yerlesir Republikanin simalinda Stavropol duzenliyi ondan cenubda Terek ve Sunja silsileleri merkezde Simali Osetiya duzenliyi cenub hissede Bas Suayrici Boyuk Qafqaz silsilesi 5033 m hundurluklu Kazbek dagi movcuddur Iqlimi kontinentaldir Duzen erazilerde yanvarin orta tempteraturu 4 5 S Iyulun ise 24 S dir Duzenliklere ilde 600 700 mm daglara ise 1000 mm yaginti dusur Duzen eraziler mese ve mese col zonasinda yerlesir ve butunlukle sumlanmisdir Duzenliklerde qaratorpaq ve sabalidi Terek vadisinde alluvial cemen dageteyinde ise dag mese ve dag cemen torpaqlari yayilmisdir 800 1600 m hundurlukde enliyarpaq 1600 2000 m de iyneyarpaq meseler 2000 m den yuksekde subalp ve alp cemenliyi movcuddur Rengareng heyvanat alemi vardir esasen dag meselerinde Tebii serait ehalinin heyat fealiyyeti elece de kend teserrufatinin inkisafi baximindan elverislidir Elvan metallar sink gumus qurgusun tikinti materiallari mergel ehengdasi mineral su menbeleri ve s tebii ehtiyatlar vardir Ehalisi RedakteRepublikanin umumi ehalisinin 69 i seherde yasayir sixliq her km2 de 83 neferdir Respublikanin serqinde yerlesen Sagsahil rayonu ve Vladiqafqaz etrafi daha six meskunlasilan erazilerdir Esas seherlerine Vladiqafqaz paytaxt Mozdok Beslan Alagir Ardon misaldir Resmi dil rus dilidir Respublikada 60 dan cox milletin numayendeleri yasayir osetinler 53 ruslar 30 inquslar 5 ermeniler gurculer ukraynalilar qumuqlar kabardinler cecenler tatarlar beloruslar azerbaycanlilar ve s Iqtisadiyyati RedakteSimali Osetiyanin teserrufat kompleksinde aparici saheni agir senaye teskil edir Umumi mehsulun 3 4 hissesini elvan metallurgiya dag meden senayesi ve masinqayirma verir Yan silsilelerden qurgusun sink filizleri cixarilir iri yataqlari Sadon Zida ve Burobdur Cixarilan filiz kanal yollarla Muzursk saflasdirilma fabrikasina daxil olur Saflasdirilmis sink qurgusun filizler Vladiqafqazin elektrosink zavodunda mis sink qurgusun kadmey ve sulfat tursusu alinir Masinqayrima umumi senaye mehsullarinin 30 ni verir ve qaz aparatlari elektrik lampalari elelktrik avadanliqlari istehsal olunur Respublikanin elektrik enerjisinine olan telebatin 20 25 ni ozunun elektrik stansiyalari istehsal edir Buradaki dag caylari uzerinde Tizeldon Vladiqafqaz Diqorsk SES leri elektrometalurgiyyanin burada inkisafina tekan vermisdir Respublika ozunun hidroenerji ehtiyatlarinanin cemi 5 ni istifade edir Burada kenardan tebii qaz verilir Daglarda agac tedaruku ve emali aparilir Ilde 300 min m taxta materiali hazirlanir Ekincilik ucun simal rayonlari elverislidir Cemi 200 min ha ekin yeri vardir ve esasen qargidali bugda seker cugunduru ve s ile tutulmusdur Xeyli saheler baglar uzumlukler ve terevez bitkilerile ortulub Suvarma saheleri Terek cayi boyunca yerlesir Respublika erazisinde 135 min ha otlaq ve orus vardir Yayda mal qara ve qoyun keci alp cemenliklerinde qisda Terek Kutsk ovaliginda otarilir Heyvandarliq ve bitkicilik esasinda guclu yeyinti senayesi yaradilmisdir Istinadlar RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Simali Osetiya amp oldid 6044296, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.svg.html){kind=link}
