fbpx
Wikipedia

İsmayıllı-Lahıc ekogeokimyəvi landşaft rayonu

İsmayıllı Lahıc ekogeokimyəvi landşaft rayonu-Kimyəvi analizlərin nəticələrinə görə bu rayonun əksər əraziləri üçün sulfatlı-natriumlu zəif minerallaşma səciyyəvidir.

Ekoloji şəraiti

Ərazinin bəzi yerlərində təsadüf edilən mis,vanadium və mərgümüş kimi mikroelementlərin klarka nisbətən azacıq üstünlüyü,nikel,bariumfosforun isə,əksinə,klarka nisbətən az olmasını nəzərə almasaq İsmayıllı-Lahıc ekogeokimyəvi landşaft rayonunu ekoloji şəraiti qənaətbəxş olan region kimi səciyyələndirmək olar.Çünki,göstərilən elementlərdən ekoloji şərait üçün təhlükə ehtimalı,ancaq,mühitdə misin miqdarının çoxluğundan,fosforun isə az olmasındandır.

Ekoloji şəraitin canlılara təsiri

Mühitdə misin miqdarının çox olması heyvanlarda qaraciyər atrofiyası xəstəliyi törədir;bitkilərin qida mühitində fosfor çatışmadıqda bitkilərin böyüməsi zəifləyir,çiçəkləmə və yetişmə fazaları gecikir,çiçəklərinmeyvələrin sayı az olur,yarpaqlar bənövşəyi rəng alıb solğunlaşır,bitkilərdə pur-pur xəstəliyi əmələ gəlir,heyvanlarda osteoporoza adlı sümük xəstəliyi baş verir.Lakin,nə yaxşı ki,belə hallar rayon ərazisi üçün o qədər də səciyyəvi deyildir.

Təbii suları

Hidrokimyəvi analizlərin nəticələrinə görə,rayon ərazisindəki təbii suların tərkibində hidrokarbonatlı-kalsiumlu-maqneziumlu birləşmələr üstünlük təşkil edir.Rayonun əsas çay şəbəkəsini təşkil edən Göyçay,Girdmançay və onların qolları kimyəvi elementlərlə çirklənməyib öz təbii geokimyəvi rejimlərini qoruyub saxlamışlar.

Geokimyəvi şərait

Rayonun ən iri yaşayış məntəqəsi olan İsmayıllı şəhəri ərazisindəki allüvial çəmən-meşə torpaqları,spektral analizlərin nəticələrinə görə,mis,sink,qurğuşun,bor,vanadium və mərgümüşlə zəngin olsa da burada mikroelementlərdən stronsium,nikelsirkoniumun qıtlığı hiss edilir.Bu torpaqlarda təxminən klark səviyyəsində olan mikroelementlər molibdenkobaltdır.İsmayıllıda stronsiumun anomallıq əmsalı 1,6-ya ancaq çatır.Odur ki,bu elementin landşafta çirkləndirici təsiri çox cuzi olduğundan onu nəzərə almamaq da olar.Lakin,hər halda torpağı az da olsa çirkləndirən bu mikroelementlərin əhalinin qida kimi işlətdiyi bitki orqanizmlərində konsentrasiyası onların sağlamlıq üçün təhlükə törədə bilməsi haqda düşünməyə vadar edir.

Seysmikliyi

Rayonda ekoloji gərginlik yaradan əsas amil isə burada seysmikliyin yüksək olmasıdır.Ərazidə seysmiklik yüksəkdir(7-8 bal gücündə).Rayonda ekoloji şəraitin formalaşmasına təsir edən geokimyəvi amilləri əsas götürsək,başqa sözlə desək,rayondakı ekoloji vəziyyəti geokimyəvi şərait baxımından qiymətləndirilməli olsaq İsmayıllı-Lahıc ekogeokimyəvi landşaft rayonunu da cənub yamacda ekoloji şəraiti qənaətbəxş olan bir ərazi kimi xarakterizə etməliyik. Beləliklə,Böyük Qafqazın cənub yamacında apardığımız ekogeokimyəvi rayonlaşdırılmaya görə ayrılmış rayonlardan Balakən-Katex rayonu ekoloji cəhətdən gərginliyi şiddətli;Qanıx-ƏyriçayŞəki-Oğuz rayonları ekoloji cəhətdən gərginliyi nisbətən zəif;Zaqatala-Qax,Sincan-Qəbələ və İsmayıllı-Lahıc rayonları isə ekoloji şəraiti qənaətbəxş olan rayonlar kimi səciyyələndirilir.Torpaqda konserogen xarakterli toksik elementlərin çoxluğu toz və qida vasitəsi ilə onların canlı orqanizmlərə daxil olmasına,bu ərazidə yaşayan insanlarda,heyvanlarda və bitkilərdə bir sıra xəstəliklərin əmələ gəlməsinə səbəb olur.

Xarici keçidlər

Lahıc 2017-07-16 at the Wayback Machine

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. Q.İ.Rüstəmov,A.M.Rüstəmova.Böyük Qafqazın cənub yamacı landşaftlarının ekogeokimyəvi xüsusiyyətləri.Bakı.2016.189 səh.

ismayıllı, lahıc, ekogeokimyəvi, landşaft, rayonu, ismayıllı, lahıc, ekogeokimyəvi, landşaft, rayonu, kimyəvi, analizlərin, nəticələrinə, görə, rayonun, əksər, əraziləri, üçün, sulfatlı, natriumlu, zəif, minerallaşma, səciyyəvidir, mündəricat, ekoloji, şəraiti. Ismayilli Lahic ekogeokimyevi landsaft rayonu Kimyevi analizlerin neticelerine gore bu rayonun ekser erazileri ucun sulfatli natriumlu zeif minerallasma seciyyevidir Mundericat 1 Ekoloji seraiti 2 Ekoloji seraitin canlilara tesiri 3 Tebii sulari 4 Geokimyevi serait 5 Seysmikliyi 6 Xarici kecidler 7 Hemcinin bax 8 IstinadlarEkoloji seraiti RedakteErazinin bezi yerlerinde tesaduf edilen mis vanadium ve mergumus kimi mikroelementlerin klarka nisbeten azaciq ustunluyu nikel barium ve fosforun ise eksine klarka nisbeten az olmasini nezere almasaq Ismayilli Lahic ekogeokimyevi landsaft rayonunu ekoloji seraiti qenaetbexs olan region kimi seciyyelendirmek olar Cunki gosterilen elementlerden ekoloji serait ucun tehluke ehtimali ancaq muhitde misin miqdarinin coxlugundan fosforun ise az olmasindandir Ekoloji seraitin canlilara tesiri RedakteMuhitde misin miqdarinin cox olmasi heyvanlarda qaraciyer atrofiyasi xesteliyi toredir bitkilerin qida muhitinde fosfor catismadiqda bitkilerin boyumesi zeifleyir cicekleme ve yetisme fazalari gecikir ciceklerin ve meyvelerin sayi az olur yarpaqlar benovseyi reng alib solgunlasir bitkilerde pur pur xesteliyi emele gelir heyvanlarda osteoporoza adli sumuk xesteliyi bas verir Lakin ne yaxsi ki bele hallar rayon erazisi ucun o qeder de seciyyevi deyildir Tebii sulari RedakteHidrokimyevi analizlerin neticelerine gore rayon erazisindeki tebii sularin terkibinde hidrokarbonatli kalsiumlu maqneziumlu birlesmeler ustunluk teskil edir Rayonun esas cay sebekesini teskil eden Goycay Girdmancay ve onlarin qollari kimyevi elementlerle cirklenmeyib oz tebii geokimyevi rejimlerini qoruyub saxlamislar Geokimyevi serait RedakteRayonun en iri yasayis menteqesi olan Ismayilli seheri erazisindeki alluvial cemen mese torpaqlari spektral analizlerin neticelerine gore mis sink qurgusun bor vanadium ve mergumusle zengin olsa da burada mikroelementlerden stronsium nikel ve sirkoniumun qitligi hiss edilir Bu torpaqlarda texminen klark seviyyesinde olan mikroelementler molibden ve kobaltdir Ismayillida stronsiumun anomalliq emsali 1 6 ya ancaq catir Odur ki bu elementin landsafta cirklendirici tesiri cox cuzi oldugundan onu nezere almamaq da olar Lakin her halda torpagi az da olsa cirklendiren bu mikroelementlerin ehalinin qida kimi isletdiyi bitki orqanizmlerinde konsentrasiyasi onlarin saglamliq ucun tehluke torede bilmesi haqda dusunmeye vadar edir Seysmikliyi RedakteRayonda ekoloji gerginlik yaradan esas amil ise burada seysmikliyin yuksek olmasidir Erazide seysmiklik yuksekdir 7 8 bal gucunde Rayonda ekoloji seraitin formalasmasina tesir eden geokimyevi amilleri esas gotursek basqa sozle desek rayondaki ekoloji veziyyeti geokimyevi serait baximindan qiymetlendirilmeli olsaq Ismayilli Lahic ekogeokimyevi landsaft rayonunu da cenub yamacda ekoloji seraiti qenaetbexs olan bir erazi kimi xarakterize etmeliyik Belelikle Boyuk Qafqazin cenub yamacinda apardigimiz ekogeokimyevi rayonlasdirilmaya gore ayrilmis rayonlardan Balaken Katex rayonu ekoloji cehetden gerginliyi siddetli Qanix Eyricay ve Seki Oguz rayonlari ekoloji cehetden gerginliyi nisbeten zeif Zaqatala Qax Sincan Qebele ve Ismayilli Lahic rayonlari ise ekoloji seraiti qenaetbexs olan rayonlar kimi seciyyelendirilir Torpaqda konserogen xarakterli toksik elementlerin coxlugu toz ve qida vasitesi ile onlarin canli orqanizmlere daxil olmasina bu erazide yasayan insanlarda heyvanlarda ve bitkilerde bir sira xesteliklerin emele gelmesine sebeb olur 1 Xarici kecidler RedakteLahic Arxivlesdirilib 2017 07 16 at the Wayback MachineHemcinin bax RedakteIsmayilli rayonuIstinadlar Redakte Q I Rustemov A M Rustemova Boyuk Qafqazin cenub yamaci landsaftlarinin ekogeokimyevi xususiyyetleri Baki 2016 189 seh Menbe https az wikipedia org w index php title Ismayilli Lahic ekogeokimyevi landsaft rayonu amp oldid 5712353, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.