fbpx
Wikipedia

İslam mədəniyyəti

İslam mədəniyyəti — bəşər tarixində yeni və ən mütərəqqi bir səhifədir. İslam təbiəti hər bir şeyin ilahi başlanğıcı kimi təqdim edir.

Bu özünəməxsus mədəniyyət Hindistandan İspaniyaya qədər uzananır, Yaxın və Orta Şərqi, Şimali Afrikanı, o cümlədən cənub-şərqi Asiyanın önəmli ərazilərini əhatə edir.

"(Yerdə və göydə) elə bir şey yoxdur ki, onun xəzinələri bizdə olmasın. Lakin biz ondan ancaq müəyyən (lazım olduğu) qədər endiririk." (Hicr surəsi, 21).

Beləliklə, təbiətdə tarazlığı müəyyən edən Allahın siyasi, iqtisadi, elmi və mədəni qanunlarına işarə vurulur. Allah təbiətiinsanı ona görə yaratmışdır ki, onlar qarşılıqlı şəkildə bir-birini tamamlasın və ahəngdar şəkildə yaşasınlar. Əslində bu, müasir elmin nail olmağa çalışdığı ekoloji tarazlıqdır. İslam – tam yeni bir dindir, o, ictimai qanunları təhlil etmiş, qadın və kişilərin tam bərabər hüquqlu olduğunu elan etmişdir.

İslamda qadınlara münasibət

Qurani-Kərimin və hədislərin yaranması dünyada qadınların sosial və hüquqi vəziyyətində ən böyük dönüşə səbəb oldu.

İslam – elə bir təkrarolunmaz təlimdir ki, burada, digər dinlərdən fərqli olaraq, qadınlara hörmət, fəxr münasibətlər formalaşmışdır. Quran mədəniyyətində kişi və qadınların qarşılıqlı asılılığının mövcudluğu əlaqəsi daim qeyd olunur. Xeyir işlərinə görə Quran həm qadınlara, həm də kişilərə bərabər mükafat vəd edir.

Alman tədqiqatçısı Murad Vilfrid Hofmann "Almaniyalı müsəlmanın gündəliyindən" kitabında yazır: "… Müsəlman qadınlar, şəriətin buyurduğu kimi, 1400 il ərzində elə hüquqlardan istifadə edirdilər ki, onların Avropadakı bacıları bunları yalnız XX əsrdə böyük çətinliklə əldə edə bildilər…" Müxtəlif cəmiyyətlərdə və ictimai təbəqələrdə qadınlar tez-tez hüquqların pozulması halları ilə rastlaşır; dinmədəniyyət isə qender qeyri-bərabərliyinin mənbəyi kimi qiymətləndirilirdi. Dini baxışlarda insanların bərabərlik ideyası ilə rastlaşsaq da, həqiqətdə qadınlar asılı vəziyyətdə olur, bəzi hallarda dini iyerarxiyadan tamamilə sıxışdırılıb çıxarılırlar.

İslamda təmizlik

Dinimiz ibadətlərlə yanaşı, təmizliyədə əməl etməyi tələb edir və ona böyük əhəmiyyət verir. İsalamiyyətdə təmizlik ibadətlərin ruhu kimidir. Elə Rabbimiz də Tövbə surəsinin 108–ci ayəsində: Allah pak olanları (özlərini cismən təmizləyənləri, mənəvi qüsurlardan, çirkinliklərdən qorumağa çalışanları) sevər mömin Allahın sevgisini və razlılığını qazanamq üçün bədən üzüvlərini maddi kirlərdən, daxili aləmi və duyğularını da mənəvi kirlərdən, mənfi düşüncələrdən təmizləməlidir. Ona görə də, hər bir müsəlman hər vaxt, hər yerdə və hər vəziyyətdə təmizliyə diqqət yetirməlidir. İbadətin qəbul olunması üçün təmiz olmaq şərtdir. Məsələn namaz qılmaq üçün mütləq dəstəmza almaq lazımdır. Dəstəmazsız namaz qılmaq olmaz. Namazın səhih olması üçün vücudun təmizliyi ilə yanaşı, məkanın təmizliyi də şərtdir. Bunlardan da mühümü mənəvi təmizlikdir. Mənəvi təmizlik duyğuların,düşüncələrin Allahın razı olduğu istiqamətə yönəlməsi ilə mümkündür. Allah təmizdir təmiz olanları sevər

İslam mədəni tərəqqiyə təkan verdi

Lakin öz mütərəqqi xarakteri ilə fərqlənən islam dini, müsəlman etnoslarını depressiyadan çıxardı, siyasi qarşıdurmalara son qoydu, böyük yürüşlərə sövq edərək, sürətli mədəni tərəqqiyə təkan verdi. Bu dövr tarixi yaddaşımıza ən möhtəşəm dövrlərdən biri kimi həkk olunmuşdur. İslam, bütün bəşər tarixi ərzində cəmiyyətdə misli olmayan dəyişiklikləri yaratdı. İslam qadın və uşaqlara humanist və ədalətli münasibəti aşılayır. Kişilər öz ailə üzvləri üçün tam məsuliyyət daşıyaraq, öz arvadlarını hərtərəfli təmin etməli, bir çox ciddi qaydalara riayət etməlidirlər. Qurandan bir surəni xatırladaq: "Bacarırsansa, evlən". Bu o deməkdir ki, kişi fiziki, iqtisadi və s. cəhətdən ailə qurmağa hazır olmalıdır. Quran surələrində araşdırılan sosial, mənəvi və hüquqi problemlər sırasında müsəlman icmalarda din uğrunda gedən döyüşlərdə şəhid olmuş və yaralanmış kişi əhalisinin taleyi, bununla bağlı çox qadının dul qalması, qızların ailə qura bilməməsi, yetim uşaqların təminatı məsələləri bütün çılpaqlığı ilə ortaya çıxmışdı. Qadınların ailə qurmaq, dünyaya övlad gətirmək kimi mənəvi hüququnun təmin edilməsində, yeganə imkan olan poliqamiya yolu ilə onların sosial və maddi cəhətdən mühafizə edilməsi məsələsi kəskin şəkildə durdu.

İslamda qəti qayda yoxdur ki, hər bir kişi dörd arvad saxlasın; buna icazə o zaman verilir ki, hər bir arvada qarşı ədalətlilik prinsipi gözlənilsin. İslama qədərki dövrdə islam ölkələrində qadın bütün hüquqlarından məhrum idi; islam isə qadını həm hüquqi, həm əxlaqi cəhətdən müdafiə etdi. Qadınların, qızların islama qədərki dövrdə öz həyatını belə qorumağa ixtiyari çatmadığı bir halda, islam şəraitində onlar mülkiyyət hüququnu, öz əmlakına yiyə durmaq haqqını qazandı; ailə quranda ya boşananda onların səs hüququ və varidat – əmlak hüququ müəyyən edildi.

İslam, bir mədəniyyət olaraq elan edir ki, "evdə qız doğulubsa, deməli buraya xoşbəxtlik gəlmişdir, qız doğulan andan bu ev Yer üzündəki cənnətə dönür". Quranın bəyan etdiyi əsas əxlaqi vəzifələr də, digər mütərəqqi dini təriqətlərdə olduğu həqiqətləri bəyan edir: "Allahı göydə, onun peyğəmğərlərini Yer üzündə tanı, dinə təmənnasız qulluq et, ləyaqətli ömür sür, öz yaxınlarını sev, xeyirxah, ədalətli, vicdanlı, düzgün ol". Məhəmməd peyğəmbər sonuncu Həcc zamanı etdiyi ibadətdə demişdir: "Öz arvadlarınıza zülm etməyin! Onlarla səxavətli və səmimi olun!"

Mənbə

  1. Din – "insan–təbiət" qarşılıqlı münasibətlərində mədəniyyətin fundamental əsaslarından biridir

Həmçinin bax

islam, mədəniyyəti, bəşər, tarixində, yeni, mütərəqqi, səhifədir, islam, təbiəti, hər, şeyin, ilahi, başlanğıcı, kimi, təqdim, edir, özünəməxsus, mədəniyyət, hindistandan, ispaniyaya, qədər, uzananır, yaxın, orta, şərqi, şimali, afrikanı, cümlədən, cənub, şərq. Islam medeniyyeti beser tarixinde yeni ve en mutereqqi bir sehifedir Islam tebieti her bir seyin ilahi baslangici kimi teqdim edir Bu ozunemexsus medeniyyet Hindistandan Ispaniyaya qeder uzananir Yaxin ve Orta Serqi Simali Afrikani o cumleden cenub serqi Asiyanin onemli erazilerini ehate edir Yerde ve goyde ele bir sey yoxdur ki onun xezineleri bizde olmasin Lakin biz ondan ancaq mueyyen lazim oldugu qeder endiririk Hicr suresi 21 Belelikle tebietde tarazligi mueyyen eden Allahin siyasi iqtisadi elmi ve medeni qanunlarina isare vurulur Allah tebieti ve insani ona gore yaratmisdir ki onlar qarsiliqli sekilde bir birini tamamlasin ve ahengdar sekilde yasasinlar Eslinde bu muasir elmin nail olmaga calisdigi ekoloji tarazliqdir Islam tam yeni bir dindir o ictimai qanunlari tehlil etmis qadin ve kisilerin tam beraber huquqlu oldugunu elan etmisdir Mundericat 1 Islamda qadinlara munasibet 2 Islamda temizlik 3 Islam medeni tereqqiye tekan verdi 4 Menbe 5 Hemcinin baxIslamda qadinlara munasibet RedakteQurani Kerimin ve hedislerin yaranmasi dunyada qadinlarin sosial ve huquqi veziyyetinde en boyuk donuse sebeb oldu Islam ele bir tekrarolunmaz telimdir ki burada diger dinlerden ferqli olaraq qadinlara hormet fexr munasibetler formalasmisdir Quran medeniyyetinde kisi ve qadinlarin qarsiliqli asililiginin movcudlugu elaqesi daim qeyd olunur Xeyir islerine gore Quran hem qadinlara hem de kisilere beraber mukafat ved edir Alman tedqiqatcisi Murad Vilfrid Hofmann Almaniyali muselmanin gundeliyinden kitabinda yazir Muselman qadinlar serietin buyurdugu kimi 1400 il erzinde ele huquqlardan istifade edirdiler ki onlarin Avropadaki bacilari bunlari yalniz XX esrde boyuk cetinlikle elde ede bildiler Muxtelif cemiyyetlerde ve ictimai tebeqelerde qadinlar tez tez huquqlarin pozulmasi hallari ile rastlasir din ve medeniyyet ise qender qeyri beraberliyinin menbeyi kimi qiymetlendirilirdi Dini baxislarda insanlarin beraberlik ideyasi ile rastlassaq da heqiqetde qadinlar asili veziyyetde olur bezi hallarda dini iyerarxiyadan tamamile sixisdirilib cixarilirlar Islamda temizlik RedakteDinimiz ibadetlerle yanasi temizliyede emel etmeyi teleb edir ve ona boyuk ehemiyyet verir Isalamiyyetde temizlik ibadetlerin ruhu kimidir Ele Rabbimiz de Tovbe suresinin 108 ci ayesinde Allah pak olanlari ozlerini cismen temizleyenleri menevi qusurlardan cirkinliklerden qorumaga calisanlari sever momin Allahin sevgisini ve razliligini qazanamq ucun beden uzuvlerini maddi kirlerden daxili alemi ve duygularini da menevi kirlerden menfi dusuncelerden temizlemelidir Ona gore de her bir muselman her vaxt her yerde ve her veziyyetde temizliye diqqet yetirmelidir Ibadetin qebul olunmasi ucun temiz olmaq sertdir Meselen namaz qilmaq ucun mutleq destemza almaq lazimdir Destemazsiz namaz qilmaq olmaz Namazin sehih olmasi ucun vucudun temizliyi ile yanasi mekanin temizliyi de sertdir Bunlardan da muhumu menevi temizlikdir Menevi temizlik duygularin dusuncelerin Allahin razi oldugu istiqamete yonelmesi ile mumkundur Allah temizdir temiz olanlari severIslam medeni tereqqiye tekan verdi RedakteLakin oz mutereqqi xarakteri ile ferqlenen islam dini muselman etnoslarini depressiyadan cixardi siyasi qarsidurmalara son qoydu boyuk yuruslere sovq ederek suretli medeni tereqqiye tekan verdi Bu dovr tarixi yaddasimiza en mohtesem dovrlerden biri kimi hekk olunmusdur Islam butun beser tarixi erzinde cemiyyetde misli olmayan deyisiklikleri yaratdi Islam qadin ve usaqlara humanist ve edaletli munasibeti asilayir Kisiler oz aile uzvleri ucun tam mesuliyyet dasiyaraq oz arvadlarini herterefli temin etmeli bir cox ciddi qaydalara riayet etmelidirler Qurandan bir sureni xatirladaq Bacarirsansa evlen Bu o demekdir ki kisi fiziki iqtisadi ve s cehetden aile qurmaga hazir olmalidir Quran surelerinde arasdirilan sosial menevi ve huquqi problemler sirasinda muselman icmalarda din ugrunda geden doyuslerde sehid olmus ve yaralanmis kisi ehalisinin taleyi bununla bagli cox qadinin dul qalmasi qizlarin aile qura bilmemesi yetim usaqlarin teminati meseleleri butun cilpaqligi ile ortaya cixmisdi Qadinlarin aile qurmaq dunyaya ovlad getirmek kimi menevi huququnun temin edilmesinde yegane imkan olan poliqamiya yolu ile onlarin sosial ve maddi cehetden muhafize edilmesi meselesi keskin sekilde durdu Islamda qeti qayda yoxdur ki her bir kisi dord arvad saxlasin buna icaze o zaman verilir ki her bir arvada qarsi edaletlilik prinsipi gozlenilsin Islama qederki dovrde islam olkelerinde qadin butun huquqlarindan mehrum idi islam ise qadini hem huquqi hem exlaqi cehetden mudafie etdi Qadinlarin qizlarin islama qederki dovrde oz heyatini bele qorumaga ixtiyari catmadigi bir halda islam seraitinde onlar mulkiyyet huququnu oz emlakina yiye durmaq haqqini qazandi aile quranda ya bosananda onlarin ses huququ ve varidat emlak huququ mueyyen edildi 1 Islam bir medeniyyet olaraq elan edir ki evde qiz dogulubsa demeli buraya xosbextlik gelmisdir qiz dogulan andan bu ev Yer uzundeki cennete donur Quranin beyan etdiyi esas exlaqi vezifeler de diger mutereqqi dini teriqetlerde oldugu heqiqetleri beyan edir Allahi goyde onun peygemgerlerini Yer uzunde tani dine temennasiz qulluq et leyaqetli omur sur oz yaxinlarini sev xeyirxah edaletli vicdanli duzgun ol Mehemmed peygember sonuncu Hecc zamani etdiyi ibadetde demisdir Oz arvadlariniza zulm etmeyin Onlarla sexavetli ve semimi olun Menbe Redakte Din insan tebiet qarsiliqli munasibetlerinde medeniyyetin fundamental esaslarindan biridirHemcinin bax Redakte Vikianbarda Islam medeniyyeti ile elaqeli mediafayllar var Serq medeniyyetiMenbe https az wikipedia org w index php title Islam medeniyyeti amp oldid 5605362, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.